No. 5422
Zaterdag 20 Juni 1903,
28ste Jaargang.
wag&laè voor e&Sooró- on Suió-éCollanè.
Teekeoen des lijis.
mmm
dïlagèa %5tuRlan6%
BUITEN L i).
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
Rusland.
Engeland
Frankrijk.
1 Kerkvervolging in Frankrijk.
Het vreeselijk drama te Belgrado.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
7oor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
f 1,20
1,50
0,03
AGITE MA NON
A~»TATIE.
PRIJS DER ADVERTENf IEN.
Van 16 regels50 Cent»
Elke regel meer7y»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Wanneer men zjjn blikken laat rond
gaan door Europa ot slechts door ons
klein landje, wordt men weinig gestemd
tot vertrouwen in den maatscbappelijken
toestand. Dan beroeringen bier, dan daar.
En terwjjl de strijd tegen de Krrk be
dekte! jjk of intt brutaal geweld, gelijk,
op het oogenblik in Frankryk, gevoerd
wordt, kankert het socialisme in Jen Staat
vooit en belooft een sombere toekomst.
Het ergst laat zich het gemis aau eer
bied aanzien, dat zelfs de groepen der
goedwilligen vaak met lamheid slaat.
Buiten de Katholieke Kerk nergens vast
heid, nergens een middelpunt van een
heid en waarheid. De tijd der Christen
eeuwen, toen z:ch de geheele beschaving
volgens va«ti wetten ontwikkelde en van
dea geest des Heilands dooitrokken was,,
ging voorljj.
Verwarring heerscht alom. Van a'le
zjjden wordt der n aatschappjj heil be
loofd, mits zjj slechts de adviezen wil
opvolgen, welke haar worden ingeblazen.
Die adviezen zjjn evenwel van deu mees^
verscheiden inhoud, de meest uiteenloo-
pende strekking en vloeken ten zeerste
met elkander. Ook moet ee 1 onpartijdig
toeschou wer wanneer h jj acht gr ett op de mee
ningen, de partyen en haar stryd, erkeu-
nen, dat geen de volle waarheid bezit of
het recht heeft, er zich op te beroepen.
De Reformatoren gaven bjj hun optre
den voor, den Paus te willen wegschuiven
als een hindernis, die z'ch tu3scheu hen
en Christus stelle. Maar als zjj m een
visioen de toekomst hadden mogen aan
schouwen, de verschrikkelijke gevolgen,
welke uit hun daad zouden voortvloeien,
de verwoestingen, door het vrij onder -
zoek in de geesten aangericht, wie
weet of zjj den eersten stap op d»n snel
dalenden weg ooit hadden gezet
Immers, toen eenmaal het kwade be
ginsel was ontketend, doorliep het vóór
men er zich recht rekenschap van kon
geven, alle phaseo. Thais verdringt in
alle landen ook in htt onze de
eene Piotestantsche groep de andere en
leveren zjj menigmaal tooneelen,welke aller
minst strooken met den geest der Bergrede.
't Leergezag ontbreekt. Menschenweik
ondergaat de wisselvalligheden van alle
menschenweik, want zoo de Heer niet
medehtlpt, bouwen de arbeiders tever
geefs. Het liberalisme reikt reeds door
de scheuren der oude leer aan het
socialisme de armen, hst Heilsleger wordt
FEUILLETON,
Vervolg).
Hij had haar gezegd, dat hij alleen zijn moest
voor zijn werk, dat hij haa injden geest m t zich
omdroeg dat het gezelschap van zijn vriend
hem over alle ongemakken van de reis heen
hielp, maar zjjne ziel kalm liet, terwijl hare
nab4heid al z n denken in beslag nam en hem
van zjjn arbeid afhield.
Zij herinnerde zich plotseling duidelijk de
eenzame uren die hare moeder doorbracht.
Haar vader moest in het ministerie zijn, heet
te het dan. Zoo was het bijna altijd en kwam
dit nu in elk beroep voor Be vrouw moest
zicb zwijgend in deze omstandigheden schik
ken-
Haar hart hoopte echter, dat hare nabijheid
Bené niet meer hinderen zou, als zij eenmaal
geheel in elkander opgingen en zg met hem
en zjjn werk kon mee leven.
En zijne brieven konde i haar imme s in hare
eenzaamheid troosten.
Hij schreef slechts tweemaal enkele regels
rjjk van inhoud wel is waar, door de betui-
geningen van teedere genegenheid daarin ver
vat, en waardoor Magda zich gelukkiger ge
voelde, dan voor vele, groote woorden. Maar
de vluchtheuvel voor de schipbreukeTn-
gen uit de lagere volksk'assen, het spi
ritisme en de theosofie voor de verdwaal
de hoogere.
Alleen de Katholieke Kerk lijdt niet,
zonder een aoodsche uniformiteit te ver-
toonen aan deze verdeeldheid, welke toch
de waarheid niet kan zjjn of zelfs maar
de waarheid kan herbergen. Wat meu
haar ook moge verwjjten, de eenheid be
zit zjj, en daardoor leeds het voornaam
ste symptoom van de waarheid die im
mers een is.
Aau de algemeene verwarring heelt
ook een verkeerde opvatting der vrjjheid
veel schuld. Dit vrijheidsbeginsel is door
de volksdemagogen steeds zonderling toe
gepast en heeft tot nog zonderlinger
consequenties geleid. Een dier consequen
ties was dat het rechtsbegiusel cp zjjn
grondslagen werd geschokt en de zt de
leer bfaankeljjk genaakt van vlottende
begrippen niet de Tien Geboden gelden
meer, maar datgene waaraan de menschen
den naam van zedelijkheid geven.
Voeg hierbjj, dat de eene dwaling het
met de andere op een accoordj 3 moeit
gooien en op zekeren voet van samenle
ven geraken. Hoe? Door de samenleving
droog leze in meerdere of mindere ma
te binnen, en de Godsdlenstlooshiid was
daarmede ten troon verheven. Wat al
strjjd is daaruit geboren, wat al verder
felijke gevolgen heeft de neutraliteit, of
wat men daarvoor uitgaf, reeds gebad.
Meu denke in ous laud slechts eens aan
den schoonstrij 1.
Eu welke zjju de tastbare sporen de
zer algemeene verwjjderir.g van de chris
telijke gebodenleer Zonder van den in
vloed op individuen te spreken, van
wier ontreddering ons dageljjks voorbeel
den voor oogen komen, vestige men
eens zjjn aandacht op het niet christe
lijke proletariaat, op de breede massa's
welke noch tot de Katholieke, noch tot
de Protestantsche Kerkgenootschappen
behooren. Wat leeren ons de jongste be
roeringen. Met hooge beginselen zjjn,
helaas, deze massa's niet meer te regee-
ren. Zjj rukken aan de teugels als
briesehende pairden, die hun overino d
willen botvieren en alleen luisteren naar
de zweep.
Al deze teekenen des tjjds wjjzen dan
ook telkens opnieuw op de noodzakeljjk-
I heid om terug te keerea tot de bron van
alle waarheid, leven eu waarachtige be
schaving, tot d 1 Moeder, die door den
Heer aan de volkeren gegeven is, tot de
Roomsck Katholieke Kerk. KO.)
in zijne brieven hat zij toch gaarne iets ver
nomen, van zijne gedachten, zijn werk en de
indrukken d r reis, en daarvan stond er niets
in. Het was of Mag.ia niet tot zijn leven be
hoorde, alsof zij iets was dat daar buiten lag.
Op den dag nu, dat Hortense op weg was naar
Magda, verkeerde deze in groote opgew nden-
heid.
Het was de vjjfdende September. Kenc moest
dus gisteren van zijn ve lof, dat tot deu L4en
verlengd was, thuis gekomen zijn of eergiste
ren reeds, want heden zou hij de //Lohengrin//
dirigeeren en hij moest toch repetitie houden
Be eerste veertien dagen had de r sidentie zich
vergenoegd met tooneelvoorstellingen en eene
Italiaansche opera onder leiding van mijnheer
Viebig. Voor dezen avond was bet theater uit
verkocht. Magda had reeds dagen van tevoren
eene plaats besproken en tot zij de kaa t ein
delijk ontvang n bad een onrust gevoeld, alsof
de beslissingvan leven of dood er van af hing tig
was dus in t e residentie en nog niet tij haar
gekomen.
Boor haar h:i ast en onrust merkten hare scho
lieren iets en de vier jongedames die twee aan
twee aan eene tafel zaten, hadden retds ge
vraagd, of zjj ongesteld was.
Het atelier was drie trappen hoog, in een
prachtig huis aan de llingstraat waar eene ge
zellige kamer was met bovenlicht. H et vertrek
zag op hetNoordwesten uit en was eigenlijk eene
achte kamer van de halve étage, die door de
familie Ruhland bewoond werd.
Beneden had deie kamer een afzonderlijken
opgang.
De Russische Regeering heeft koning
Peter n n Servië erkend, doch hem de
bestraffiog der mootdenaara als plicht
opgelegd.
Iq de ofBcieele mededeeling in den
Russifchen RegeeringsboJe staateen week
is verloopcn sedert de dagen der bloe
dige omwenteling te Belgrado. Terwjjl
Rusland zicb streng houdt aan het be
ginsel, zich niet te bemoeien met de biu-
nenlat dsche aangelegenheden der Balkan-
staten en het bovendien niet mogeljjk
acht in eenige betrekking te treden tot
leiders die eigenmachtig de regeering op
zich hebben genomen, heeft het het einde
der onlusten afgewacht.
Dadelijk na zjjn verkiezing wendde
koning Peter z ch telegrafisch tot den
Czaar met het verzoek om erkenning,
waarop telegrafisch antwoord in beves
tigenden zin werd gegeven.
De Keizerlijke Regeetiug kan echter,
ondanks haar goeie wenschen voor het
opperhoofd van denzelfden godsdienst be-
lydeade Servische volk, niet nalaten het
vertrouwen uit te spreken, dat koning
Peter gerechtigheidszn ei een vasten
wil zal toonen in de eerste pla.ts door
het nemen van maatregelen tot het on
derzoeken van de ahchuwelyke misdaad
en door de trouwelooze misdadigers, die
zich aan den smadelijken koningsmoord
hebben schuldig gemaakt, aau een stren
ge bestraffing te onderwerpen,,
Het achterwege bljjven van de no )d-
zakelijke boete zou een oDgnnstige uit
werking hebben op de betrekkingen
van alle landen tot Servië. Rusland
smeekt den zegen van den Allerhoogste
af voor het welzijn eu den blo si van het
Servische volk.
Bjj eene ontploffing van een lydd et-
bom in het arsenaal te Woolwich wer
den tien man gedood en velen gewond.
Te Londen maakt men groote toe
bereidselen voor de feestelyke ontvangst
van President Loubet, vooral voor bet
feestmaal in de City en vcor do versie
ring der hoofdstraten.
Ook Eliuburg wil dea President te
ga;t hebben eu noodigde h >m uit tot
een bezoek, al moest dit ook kort wezen.
Ds groote wapenschouwing te Long-
cbamps, die jaa ljjks den 14m Ju i zal
plaats hebben, wordt dit jaar gehouden
op 20 Juli, den datum wa rop de Ko
ning van Ital eeu bezoek zal brengen
aan Parjjs. Z. M. Victor Emma-
n u e 1 zal nu dit grootsch militair schouw
spel kunnen gadeslaan.
Te Rouaan heerschen iypheuse
koortsen. 101 militairen en 54 burgeis
zjjn door de ziekte aaugetsst.
Op de deur daar naast stond de naain //Nico
laï zooals op de hare Magdk Kubland.
Be helft der verdieping door di Kuhlands
bewoond, bestond uit twee voorkamers waar
van zijne Exeellentie er een als slaapkamer ge
bruikte, tn de andere het salon was waaraan
eene slaapkamer grensde, die slecht v rlicht
v as. Op een klein achterkamertje naast de
keuken sliep Magda, de andere met de groote
deur was haar atelier. Er waren twee groote
ramen in, zonder gord.nen. Voor elk raam
stond eene langwerpig houten ta'el, waarvoor
twee dimes zaten naast elkander, opdat voor
beidjn het licht van links zou invallen. De
andere leerlingen zaten met den rug naar
deze toe, wat zij verre van prettig vonden en
waardoor hun onderhond zeer bemoeilijkt
iverd. v\ ant hier werden alle praatjes en alle
gebeurtenissen uit hunne kringen verhaald en
met eene gewichtigheid san den meisjesleeftijd
eigen, besproken. Meermalen gebood iVlagda
hen bedaard te zijn, maar teiet, als zij er over
klaagde dat zij er hoofdpijn van kreeg, zwegen
de jonge dames.
Zij waren hier alleen maar om op den
Woensdag-middag en deu Zaterdag-voormiddag
den tijd wat te verdrijven, Zij schilderden voor
sommige leden hunner 'amilie, kopjes, schotel
tjes, waaiers, kastjes en vazen waarojj Magda's
pe seel, dat de tduten kwam verbeteren het
beste werk deed.
Be oudste leerlinge telde maar twee jaar
minder dan de vier-en-twintig jarige Magda
en hunne verstandhouding was meer dte van
vriendinnen. Magda kreeg ook dikwijls eene
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etrangère
G.L. Ï)A BE fy Co JOHN., F. JONES Suec. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Een nieuw wetsontwerp is by de
Ftansche Kamer van Afgevaardigden in
gediend n. 1. dat gewezen kloosterlingen
gedurende drie j var geen onderwjjs mo
gen geven in eenig gesticht of school
op strafte voor deze laatsten van geslo
ten te worden. Drie leden dercommissie
van onderzoek, de heeren Hubbard,
Bos en Aubry, bakende godsdienstha
ters, protesteerden tegen dit wetsontwerp
van den minister Combes, als volko
men in strijd met de Grondwet en de
persoonljjke vrjjheid.
Na Combes gehoord te hebben heeft
zicb de meerderheid der commissie on
derworpen en besloten het ontwerp in de
Kamer te kunnen bestryden.
Met 8 stemmen teg. n 7 is in den Se
naat besloten de toelating te verleenen
aan de Trappisten voor 19vanhunne23
kloosters.
Een 17-tal paters Capucynen van de
rue de la Sauté te Parys zijn Dinsdag
aldaar voor de Rechtbank verschenen, zjj
werden door een 100-tal personen met
gejuich begroet. De overste der paters
protesteerde over de vervolgiag hun
aangedaan. Met de toelating te vragen,
zeide by, hebben w.j bewezen dat wy
geen oproerlingen zijn en geen recht van
den wetgever willen krenken, wy beves
tigen in net openbaar, dat het niet mo
gelyk is onze vraag om auto isatie te ver-
werpea zonder haar vooraf ernstig on-
dirzocbt te hebben.
In een beschaafd land zoekt men voor
alles het kwaad en degenen die het be-
drjjven te st-affeo. Welnu, wij zjjn brave
lieden en wy hebben s'echts een dod
het kwaad te bestryden, van waar het
ook kome. Wy hebben onherroepdyk
beffoten onze rechten te verdedigen. Het
vooruitzicht van boete en gevangenis
straf zal den Capucjjnen niet be'elten in
Frankiyk vrjje bu-gers te willen bljjven.
Wy eischen geen guust, maar wel ons
recht. Als Franschen hebben wij het
recht in Frankrjjk te leven en ons vry
te vereenigen om God te eeren en het
Vaderland te dienen.
Over de verschrikkelijke gebeurtenis
in het Koninklyk paleis te Belgrado heb
ben eenige journalisten van de samen
zweerders het navolgende vernomen:
Koning Alexander had zich ge
haat gemaakl bjj het leger en bjj hat
volk door zjjn huweljjk met D r a g a,
welke vrouw den jeigdigen Koning ge
heel aan haar wil ondergeschikt had ge
maakt.
Het verheffen der twee broeders van
Koningin D r a g a, kapitein Nicolaas
Liunjewitch en luitenant N i c 0-
demus Liumjewitch tot prinsen
van den bloede en een der broeders tot
troonopvolger uit te roepeu, deed de haat
en afgunst der officieren van het Ser
vische leger in woede ontsteken.
Ten rechte of ten onrechte bezat Ko-
uitnoodiging van de ouders dezer jonge dames
maar zjj was er langzamerhand mee opgehou
den ze aan te nemen, want aan hair fijn ge-
veel was het niet ontgaan dat men in toon
en houding tegenover haar niet meer zoo was
als vroeger, sedert haar vader niet meer aan
het ministerie werkzaam was.
Be verandering was echter zoo gering, dat
iemand met een minder fijn gevoel begaafd,
het niet eens opgemerkt zou hebben. Magda
echter had een //zesden zin// voor zulke za
ken.
In het atelier naar den kant van de deur,
had Magda haar best gedaan, wat schilder
achtige bevalligheid aan te brengen Eece bree
de rustbank stond in een hoek, daar lag
een fraai overtrek over heen met witte, blau
we en oranjekleurige streepen dooreen gewerkt
En daarboven tegen den muur hingen tusschen
sehetsen van Mngda cn eene schilderij van
Nicolai allerlei Oosterache snuisteijjeu. Hor
tense had een Noorsch tafeltje, twee fraaie
stoelen en een tapijt gegeven, i. aardoor was
dit gedeelte grillig geworden en bovendiei
door een Japansch scherm van de andere ruimte
afgescheiden.
Een doordringende reuk van terpetijn en
olieverf drong den tezoeker in dsn neus.
Ach, juffrouw Buhland, kijk toch eens
hoe afschuwelijk. Magda, gg moet mij den
kleinen jongen eens voorteekenen, figuren kaa
ik niet maken. Juffrouw Magda, moet ik
hier Kasseier bruin nsmenP K^k eens
Magda, mijn edelweis ziet er uit als een ster
van de Johanniter orde.
ningin Draga een slechten naam; er
werden allerlei schandalen over haar
verleden verteld en het ergste was voor
zeker nog de haat die onder de Servische
vrouwen was ontstaan toen de echtge-
noote van generaal Anataskowitcb
gevangen werd genomen wegens het ver
spreiden van kwaadwillige geruchten
over de Koningin. Hooggeplaatste officie
ren, waaronder de bloeder van den
eersten man van koningin Draga, lui
tenant-kolonel Alexander Mach in
werden op pensioen gesteld, zelfs werd
de minister van oorlog Guentchitch
een jaar gevangenisstraf opgelegd voor
majesteitsschennis. Door deze en meer
andere feiten had zich een complot ge
vormd bestaande uit 200 a 250 officieren,
die een einde wilden maken aan deover-
heersching der vrouw die zetelde opdenSer-
viachen troon tot ergernis van leger en volk.
Bloedige wraak hebben de officieren
genomen, zjj hebben, zoo wjj uitvoerig
hebben medegedeeld, niet alken koningin
Draga, koning A 1 e xa n d e r, maar ook
allen die hun in den weg traden, vermoord.
Volgens de laatste en meest vertrouw
bare berichtsn werd het koninklyk echt
paar vermoord in een soort van rommel
kamer, met kasten voor toil stvoor werpen
der kouiogin waarheen zij gevlucht waren.
Koningin Alexander en koningin
Draga hadden zich daar verborgen, in
bun nachtgewaad werden zjj er ontdekt
door zes of acht officieren, die hun moor
denaarswerk aldaar voltooiden. Koningin
Draga stiet een venster open en riep
om hulp. Koning Alexander sprak
slechts deze woorden «Ik wil dat men
my late sterven met Draga iu mijne
armeu.»
Weldra vielen beiden door kogels en
sabelsteken afgemaakt. Nog niet geheel
dood wierpen de beulen de vermoorden
door het geopende venster op de steenen
van het voorhof.
De twee broeders der Koningin, werden
naar de baierne geleid en daar gefusil
leerd. De twee zusters der Koningin wer
den uit hunne woningen gehaald en naar
de Hongaarsche grens gestuurd.
Een der journalisten vernam van de
samenzweerders, dat de luitenant-kolonel
M a s c h i n, schoonbroeier der Koningin
reeds bovengenoemd, een millioen zou
ontvaogen hebben om Koning Alex
ander en Koningin Draga vau kant
te maken. Hjj zon ook brievan bezitten
die den nieuwen Koning zullen beletten
iets tegen demoordenaars te ondernemen.
Wat wjj hier mededeeleci ia aan de
verslaggevers medegedeeld door officie
ren die aan het moordtooaeel hebben
deelgenomen. Voor dat de gruweldaad
werd verricht waren de samenzweerders
in de officiersclub, er werd gedronken,
zjj hitsten elkander op eu tot meerdere
spotte-njj zongen zij liedjren ter eere
van den Kouing en de Koningin, die zjj
weldra zouden vermoorden.
Uit Servië vernemen wjj nog het vol
gende
Niet zoo geduldig als anders ging zij van
de eene naar de andere en boog zich over de
jonge schouders heen.
Hij was thuis gekomen sedert, gigteren of
e rgisteren en hij had haar nog niet bezocht
Terwijl zj het weerspannige edelweis. dat
de kleine Sibylle Lenzow op een steen schil
derde, verbeterde, keek het jonge meisje er
niet eens naar, maar zeide, het donkere Titus-
kopje half afge<end:
Hans, zijt gjj ook op het bal bij de gravin
Wallwitz genoodigd.
Johanna Van den Busch keek niet van haar
bloemstuk op, maar antwoordde.
Natuurlijk, wat trekt gij aan
Wjj komen er ook, zeide de derde jon
ge dame, ie druivenbladeren s hilderde, die
met lange ranken uit eene vaas voor haar
neerhingen.
Zij was eene zuster van de vierde scholier.
De oude Wallwitz geelt het om Lilly.
Weet gij, dat zij den heelen winter bij
haar g ootmoeder zal blijven
Een scherpe concurrentie voor ons.
Zij is ve rukkelijk.
Ik vind haar afschuwelijk.
Gelijkt zij op haar broede-.
Heel veel.
[Wordt veroolfd.)
