No. un
Maandag 22 Juni J 903,
28ste Jaargang.
ÏÏ)ag6laó voor cföooró*on SCuió-dlollanó.
Examenklachien.
cJfiagèa tfiufilanè,
B U I T a N L A a
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
Servie.
fingeland
Rusland.
Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
1,50
2,90
0,03
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zou- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Diens taan biedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
50 Cents
7%
AGITE MA NON AGITATE.
Veelvuldig zjjn dit jaar de klachten
over den uitslag der examens voor de
onderwijzers-acte er zjju zoo wordt
gezegd te veel jongelui van beiderlei
kunne gezakt.
Te veel? Een zeer elastisch begrip,
vooral wjjl er volstrekt geen maatstafbe-
staat voor het aaDtal dergenee, die moe
ten of mogeu slagen. De examen-com
missies hebben slechts ,de kundi gheden
der candidaten te onderzoeken en zjjn
volkomen vrjj in hun oordeel, natuurlijk
voor zooverre eerlijkheid en goede trouw
gedoogen.
De klagers trekken die eerlijkheid en
goeden trouw der examen-commissies niet
in twjjfel, tenminste niet met zooveel woor
den maar zy houden toch voler zakten
ti veel candidaten. Kjjk maar eens hier,
zoo becjjtert b.v. een inzender in De Tijd:
«in doorslag zyn vande mannelijke can
didaten 54'/s en van de vrouwelijke 552/3
d us samen even 55 procent geslaagd»
En dan redeneert die inzender op den
basis dier cijfers gemoedelijk verder «Er
scheen nu eenmaal niets aan te doen
Sommige commissies hebben het zelfs bjj-
na precies weteu af te mikken Mjj dunkt
dit geelt den indruk van iets abnormaals
en van een groote lichtzinnigheid in het
behandelen van zeer ernstige zaken.» Ons
dunkt, dat dit nog al boud geredeneerd
is, al voert de inzender tot staving van
zjjn meening aan, dat de commissies zich
by haar oordeel mogelyk hebben laten
leidendoor deze gedachte: het aantal werk-
looze acte-bezitters is al zoo grootive
zullen maar eens extra-streng zyn. Heel
weinig voelen wy dan ook voor des in
zenders iusi nuatie, «dat van Regeerings-
wege op de een of andere wijze een wenk
moet zija gegeven in den geest van het
verkregen resultaat.» Hy hoorde van
meer dan eene zyde deze ondeist illing
opperen, 't Is mogelyk. Maar dat is toch
nog geen reden om 't in de krant te zet
ten.
Hoe 't zjj, de klacht over 't veelvuldig
zakken wordt nu eenmaal gehoord, zoo
dat wel de aandacht verdienen de middelen
welke men aanprijst om verbetering in
de examens te brengen. Die middelen zyn
tweeërlei.
lo. hervormiug der examens, zcodat de
jongelui worden geëxamineerd door hun
eigen leermeesters, maar natuurlyk order
deugdelijke Staats-contróle. Dit h atste is
noodig, wjjl anders de examens door
FEUILLETON,
10.
Vervolg).
Maar, Sibylle, niet in 't minst.
Sibylle heeft een goed oogje op den lui-
tenant van Wallwitz.
Dat is niet waar.
Heeft luitenant van Wallwitz eene zus
ter f vroeg Magda. Zij kende hem vluchtig
door eene enkele ontmoeting van vroeger, maar
zjj had René en Hortense met veel lof van
hem hooren spreken.
Ja, zeide Sibylle Lenzow, die het als
haar plicht scheen te beschouwen, hier op
heldering te geven. Omdat de familie ajlwitz
buiten woont, zal Lilly hier den winter dooi -
brengen.
Zij komt zoo rechtstreeks van eene kostschoo
te Genève, waar het eenvoudig himmlisch ge
weest moet zjjn. Lilly heeft dan ook iets
aantrekkelijks in haar voorkomen.
Zoo, zeide Magda, het penseel neerleg
gend.
Voor den kelk kunt ge wat Napelsch
geel gebruiken. Maar zoo weinig, datgjj denkt,
dat het te weinig is
Eene minuut lang was het stil.
Magda spande haar hoofd in, wat zij iloen
kwaadwilligen iu verdenkiug zouden kun-
nen gebracht worden.
2o meerdere cont öle bjj de examens
en wel 't is bovenbedoelde inzender
die dit idee propageert door «behoor
lijk geautoriseirde en verantwoordelijke
toehoorders», die lot taak hebben «een
regelmatige en stelselmatige politie uitte
oeienen op al wat er gebeurt.»
De schrijver in De Tijd acht dit denk
beeld vry gemakkelijk uitvoerbaar, 't Zou
in 1904 al toegepast kunnen zjjD, zegt
hij; «doet de Regeeiing het niet, danbe-
booren particulieren zich ervoor te span
nen». 't Is gemakkelijk gezegd en zou
ook makkeljjk gedaau wezen, als de coo-
dige fondsen er waren. Want 'tis toch
niet te vergen, dat die «geautoiiseerde
toehoorders» gratis een paar weken ui4
hun werk lcopeu. Voor een keer zouden
personen, die hart hebben voor een on
derdeel onzer onderwyswetgeving, er mis
schien wel in voldoenden getale voor te
vinden zyn; maar zoo iets moet bljjvend
geschieden. Eu daarvoor heeft alleen de
Regeering de middelen.
Maar gesteld, men krygt de Regeering
ertoe. Dan heeft men nog slechts bereikt
een gedeeltelijke verbetering. Eu zoo iets
werkt altjjd remmend voor 't verkrijgen
van de finale oplossing. Daarom zouden
wij 't beter achten, indien de klagers
hun reis niet richtten naar een tusschen-
station de «geautoriseerde» toekjj-
kerswaar ze misschien wie weet hoe
lang op verdere aansluiting moeten wach
ten, maar dat zy veeleer al hun middelen
aanwendden om in eens het hoofdstation
te bereikenafdoende verbetering der
examens.
Hier willen wy evenwel wijzen op een
klip, waarop de welgemeende beweging
wel eens zou kunneu stranden. Men late
't nameljjk niet voorkomen, alsof die af
doende verbetering wordt gevraagd spe
ciaal in 't belang van een zekere cate
gorie candidaten. Met moet 't algen een
belang in 't oog houden en niet op
straffe van benadeeling van de boste be
doelingen bjjzmdire belangen mede
aansleepen.
Dit laatste nu doet, tot ous leedwezen,
de inzender in De Tijd. Aau het slot van
zyn artikel maakt hij deze opmerking
uit de statistiek der jongste examens
bljjkt
«dat de resultaten der examens in de
zuideljjke provinciën betrekkelijk het
ongunstigst zyn geweest. De commis
sies van Middelburg, 's-Hertogeobosch,
Brede en Maastricht hebben, wat de
en zeggen zou, als Bené nu kwam, De voor
stelling van deze mogelijkheid deed hare vin
gers beven.
Gaat gij van avond naar de Lohengrin
HansP vroeg Sibylle Lenzow, terwijl zij ach
teroveleunde, want bare vriendin zat aan
eene tafel achter baar,
Denk eons, hoe afschuwelijk, het is onze
uitgaansavond niet, antwoordde Johanna
van den Fusch.
Maar wij gaan.
Nu praten allen weer door elkaar.
Barmaid, de heldentenor, werd als //godde
lijk// geprezen, en voor //a'schuwel,k //uitge
scholden. Allen die aan de opera verbonden
waren kregen een beurt, werden geprezen of
veracht. Eindelijk kwam ook de naam van den
eene op het tapijt 1
De meisj s vonden allen René //himmlisch'/
zooals men zeide was hij mst Kaspari verloofd,
de Ortrud van hedenavond. Pe zusters wisten
het zeker en Sibylle wist nog zekerder, dat
het niet waar was. Dan zou zij er wel iets
van bij de familie Wallwitz gehoord hebben,
want hij was toch Rene's vriend. Dus gaf hij
aanleiding tot allerlei plager','en en Magda
bracht het gevaarlijke gesprek op een ander
thema.
liet gevaarlijke gesprek 1 Was het niet een
heel onschuldig praatje?
"Hadden de vroolijke meisjes, die slechts
voor hun genoegen leefden, al niet honderd
maal zoo met elkander zitten kibbelen Was
nu dan op eens alles veranderd Om haar
heen geen veiligheid meer?
mannelijke candidaten betreft, aan
slechts 48'/2, wat de vrouwelijke aan
gaat slechts aan 53 procent een acte
verleend. Laat men Middelburg er af
dan zyn de cjjfers nog meer ontmoe
digend nl. 433/4 voor de manaelyke
en 50'/2 voor de vrouwelyke, of gemid
deld 47'/4 procent. De zuidelijke hee-
ren hebben het voor 'fi halfje n et eens
willen doen. De meer byzondsr door
katholieke candidaten bezochte kweek
en normaalscholen hebben dus de ge-
duchtate klappen gehad en met de
manuelyke was het te Breda en Maas
tricht zelfs aller ellendigst gesteld.»
Ziet, zoo moat nu, o.'., de propagande
voor een examen-hervorming niet worden
gevoerd, 't Moet Diet worden voorgesteld
a's te zijn vooral een katholiek belang.
Door dit te doen werkt men toch de
n een'ng in de hand, als zouden inzon
derheid katholieke candidaten een audere
wijze vau exauaiueereu noodig hebben-
Dit is geenszins het geval, zal iedere
direclenr van een Roomsche normaal- of
kweekschool zeggen. En zy hebben gelyb.
Onze jongelui behoeven in geen enkel
opzicht voor die van andere inrichtingen
onder te doen. Wel wordt dit vaak be
weerd door hen, die alle Roomschen voor
dompers plegen te houden. Zotgvuldig
dient er tegen gewaakt, aau deze ver
keerde z'enswjjze ook maar eenigszins
voet te geven.
Daaromexamen-wjjziging is noodig
voor alle catogeriën van candidaten, zoo
zy naar waarheid de leuze. Die
wijze wordt geenszins «meer byzonder
door katholieke candidaten» verlangd.
De ontvangst van koning Peter I
zal te Belgrado zoo plechtig mogelijk
plaats hebben. Voor zyn intocht worden
triomfoogen opgericht, de huizen waar
langs zich de stoet zal bewegen zullen
versierd worden en des avonds zal een
groot vuurwerk worden afgestoken. Zon
dag of Maandag zal de plechtige intocht
van koning Peter I in zyn residentie
plaats bebbeD.
De proclamatie des Eonings aau het
Servische volk luidt aldus:
De gratie Gods en de wil van het volk
hebben mij totden troon myner voorou
ders geroepeD. Ik verklaar dat ik mjj
aan het besluit des vo k? onderwerpen
datikhedeodenServisehen troon beklim.
Ik aanzie het als myu eersten plicht God
te bedanken voor de gunst die Hg mjj
verleend heeft. Ik druk de hoop uit
Was hunne stille verloving niet zoet, maar
bitter VJagda klemde de han 'en in elkaar
en drukte ze tegen het voorhoofd.
Er werd geklopt. V'agda we d doods
bleek.
Binnen 1 riepen de vier jonge stemmen
zonder verlof te v agen, want hier kwam
niemand vreemds cn elke afwisseling was hun
welkom.
Het was Hortense van Eschen. Zij zag zich
dadelijk omringd door vie jonge dames met
schildersc' orten voor en weerde ze af. Magda
stond wat ter zijde en herstelde zich roovce I
mogelijk van hare ontroering. Zij voelde zich
verlicht en teleurgesteld tevens.
Ik denk dat hit reeds over éen is, zei
de Hortense.
Wat, al éen uur riepen de meis
jes.
De schildersc'orten werden maar zoo op
den naastbij zij nden sioel geworpen. Men had
ge ne minuut meer te verzuimen. Om èen
uur kon men in de Bingstraat allerlei inte
ressante lieden ontmoeten, die van hun kant
ook wisten, dat vier jonge dames dan uit de
teekenies kwamen.
Het leven stierf weg en het laehen klonk
beneden aan de trap.
Magda wierp zich aan de borst van haar
moederlijke vrie idin.
Nu, wat is er? vroeg Hortense.
Hij is in de stad, m et ten minste in
de stad z jn en is nog niet gekomen, stamel
de Megcla.
Hjj zal het nu juist zeer druk hebbeD,
Doof dagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale Publicity, Etrangère
G.L. D AU BE Co JOHN.y h. JONES Succ. Paris 316t» Faubourg Montmartre
dat de Mogendheden mjj je wettige
troonbeklimming zullen begroeten, te
meer nog daar ik het besluit genomen
htb Servië naar een tjjdperk van rust,
welvaart en orde te geleiden. Ik ver
klaar en ik geef myn koninklyk woord
dat ik de verkregen rechten van allen
z tl weten te eerbiedigen. Ik zal myn
uiterste best doen om een grondwette
lijke koning te zyn en de beschermer
der wetten en van het welzyn van myn
dieibaar volk.
Daarom is het dat ik in dit eerste
manifest al de staatsambtenaren, al de
militaire oversten verzoek in de bedie
ning, die zij vervullen, te blyven, hen
aanbevelende gewetensvol de zaken te
leiden die hun toevertrouwd zyn. Ik
verklaar dat ik al de parsoonlyke fei
ten vergeet die zich in de laatste veer
tigjaren opgevolgd hebben. Ieder eer
lijk Serviër zal onder mjjne regeering
de bescherming genieten die hy noo
dig heeft voor zyn zedelijk en stoffe
lijk leven. De leus myner dynastie was
altjjd Voor het geheiligd Etuis eu
de dierbae Vrijheid. Het is met
deze keuspreuk dat ik den trom van
Servië beklim als Peter l, koning
v m Servië. Ik bid God dat Hy zyne
genade op myu volk zal doen nedei-
dalen, en ik zend aau myu volk myu
koninklijke groeten.»
Deze snoevende proclamatie neemt niet
weg, dat Peter I slechts een strooko-
ning zal wezeD, tenzy hy de moordenaars
van zjju voorganger de welverdiende straf
zal doen ondergaan, Reeds nu gaau stem
men onder de samenzweerdeis op, dat K a-
rageorgewitsch,zyn koningschap
wel wat dankbaarder had kunnen aan«
nemen.
De Minister Bal tour heeft in het
Engelsehe Lagerhuis» Woensdag-avond
verklaard, dat dediplomatieke betrekk in-
gen met Servië, met den dood van Koning
Alexander, geëindigd zyn. Zy zullen
pas hernomen worden zoodia er volledi
ge inlichtingen zullen ontvangen zyn,
over de wjjze waarop de nieuwe Koning
aan het bewind gekomen is. Balfour
verklaarde nog, dat de andere Mogend
heden huone gezanten te Belgrado gelast
hebben de voorloopige regeering te er
kennen ais een feitelijk gezag, waarme
de er voor de loopende zaken kan onder
handeld worden.
Het is toch een bepaalde spotternij
dat men den President van de Fransche
Republiek bjj zyn komst in Engeland
eau gouden k'stje zal aanbieden in den
vorm van een bevallige vrouwenfiguur
voorstellende de Vryheid. Zy houdt iu
de haud een kroon van oljjven en wordt
aan de eene zyde geflankeerd door de
Fransche vlag, aau den anderen kant
door den Union Jack. Het monogram
van den president is met brilianten ver
sierd. Op de andere zyden van net kistje
zjjn aangebracht het wapen van de stad
Londen en gezichten van de Beurs, Guild-
troottte Hortense haar. Zij sprak van mor
genmiddag, ot Magda dan niet met René bij
haar zou willen komen eten, en of dat niet
beter zou zijn, dan in groote gezelschappen
te verschijnen.
Zjj had eigenlijk morgen de heimeljjk ver-
loo'den nog niet bij zich willen uitnoodigen,
maar zij gevoelde zoo innig medelijden met
Migda die diep t leurgesteld was. Zjj wis
hoeveel pijn het wachten doet op den man
dien men liefheeft,
Msgda gevoelde zich terstond wat getroost.
Zj had maar eene enkele tegenwerping, haai
vader. Maar als "Nicolai nu met haar vader
eten wilde
Vraag hem dat dadeljjk.
Magda liep de gang op en klopte aan Ni-
colai's deur.
Zijt gij thuis? Wees dau too goed,even
te komen.
Nicolai kwam nu. Hij was een lange, slan
ke man met eene bleeke gelaatskleur, had
regelmatige, bijna strenge trekken, die eene
onveranderlijke uitdrukking hadden. In di-
gelaat stonden een paar gioot- oogen, die
recht voornit staarden, alsof zij het voorwerp,
dat zjj eenmaal omvat hadden, niet spoedig
meer los konden laten. Z.n blond haar dak-
te sleehts even het kleine hoo'cl en op de
wangen groeide een haard, van hard, borstelig
haar.
Hij gaf Hortense de hand. Hij hield van
haar, omdat zij goed voor Magda was. r ij
had met hare wereldkennis, en gemis aan
gevoel voor illusies, geen enkel aanraking»
Hall, Mansion-House en de toren van
Londen.
Wy noemen het geschenk een spot
terny omdat de heer L o u b e t, presi
dent is van een Republiek, waarin met
de vryhaid de spot wordt gedreven.
De revue aan de troepen van Alders-
hot, die Maandag moest plaats hebben,
is uitgesteld tot 8 Juli, den dag waar
op president L o u b e t nog in Londen
zal vertoeven.
De prjjzen, die betaald worden voor de
plaatsen by de gala-voorstelling, welke
den president in Cjvent-Garden zal wor
den aangeboden, zyn buitengewoon hoog;
loges zyn verhuurd voor 1575 en 1050
francs, andere plaatsen voor 315 en 175
francs.
Uit Ottowa wordt aan de Timee
gemeld, dat de motie tot goedkeuring
van C h a m b e r 1 a i n'a preferentieele
plannen door Fieldiug bestreden en door
het Huis van Afgevaardigden met 102
tegen 56 stemmen verworpen werd.
De Daily Mail vermeldt welden tekst
der motie doch verzwygt dat deze ver
worpen werd en poogt door het onjuist
citeeren van Fieldings woorden den waan
te wekken, dat deze voor de motie
in plaats van er tegen was.
De Daily JSews erkent, dat het
ministerie Chamberlain steunt in
zyn plan om belasting te leggen opvoe
dingsmiddelen en grondstoffen voor de
Engelsehe fabriebeo, onder den schyn
van zich tegen Duitschland te keeren en
uit zucht tot represaille maatregelen.
De Morning Leader verklaart, dat do-
zyuen en twintigtallen ministerieele vry-
haudelaren in het Lagerhuis overloopen
tot Chamberlain of tenminste toenadering
toonen. Zoo wint Chamberlain ziender-
oogen.
De Daily Mail is ontevreden over deze
schijnbare eenheid in het ministerie en wei
gert party te kiezen, tenzy Chamber
lain bereid isBrodrick en lord Lans-
do w n e op te offeren.
De heeren Bessarabitz, Zisch i-
n a f f en K r a s c h m a o die te St. Pe
tersburg het anti-semitisch dagblad-Sna-
mia uitgeven, zyn Woensdag-namiddag
op de Perspective Newsky door de joden
aaugerand. Zjj werden met messteken in
rug en hals gewond. De wonden zyn
I met van emstigen aard en de daderszyn
1 gearresteerd.
Op last van den Ozaar heeft het
Russische Hof voor 24 dagen den rouw
aangenomen wegens het overlyden van
het Servische koningspaar.
In de Fransche Kamer van Afgevaar
digden is a.8. Maandag een hevige dis
cussie te wachten. Het is den kerkvervol-
ger Combes gelukt eeu meerderheid te
verkrygen in de Commissie belast met het
onderzoek van zyn voorstel om aan de
kloosterlingen het geven van onderwys
punt, maar sedert hj) eens gezien had. dat
zjj als een kind vol vuur kon geraken, zoo
dra eenig kunststuk indruk op haar maakte,
schatte hij haar ook om haars zelf wil.
Wat verlangt gij van mij, juffrouw Mag
da Dit was altijd zjjne zelf e vraag, als zjj
hem riep. Het was voor hem iets dat
van zelf sprak, om haar van dienst te
zijn, dat het steeds zijne eerste gedachte
was, hoewel zjj hem dikwjjls riep, als zjj
hem de eene of andere vriendelijkheid
wi de bewijzen.
Morgen met papa eten. Ik zal bij me
vrouw van Eschen op het diner zjn. Wilt
gjj Gjj weet. dat papa er niet van houdt,
alleen
Wel natuurlijk. Ik moet u ook nog wel
bedanken. Uwe Kathi heeft mij «an morgen
vroeg weer het warme havernat met suiker
gebra t, zeide Nicolai.
Wij hebben u gisteren hooren hoesten
en Kathi is u 's avonds laat nog tegen ge
komen zonder ove jas. sprak Magda op Ter
manenden toon.
Hjj 1 chte pijnlijk. Zjjne ongesteldheid schonk
hem b .na altijd hare zusterljjke zorgen. Was
hij gezond geweest, dan zou hjj ze niet ont
vangen hebben.
Wordt vervolgd.)
