No. 5425
Woensdag 24 Juni J 903,
28s(e Jaargang.
HDagBlaó voor cföooró- en ïZuiö-CJiolland.
Verroomsching in Engeland.
cJÏÏagèa ufilanó,
BUITKjVLiAND.
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Engeland
Italië
Rusland.
Frankrijk.
Servie.
Amerika.
Kerkvervolging in Frankrijk.
IKIBilT.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden yoor Haarlem
Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Toor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PRIJS DER ADVERTEN1IEN.
Yan 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
50 Centa
7%
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubliciteEtrangère
G.L. DAUBE 4' Co JOHN., FJ ONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre
De Londensche Correspondent van de
Nieuwe Rotterdamsc.be Courant gaf onlangs
een artikel over de «verwoomscbiog in
Engeland» dat zeer de aandacht trok, om
dat daarin gewezen werd op een snellen
vooruitgang der Katholieke Kerk in het
land der Brittm.
Ook vele katholieke bladen bespraken
dat verschijnsel en vestigden de aandacht
op de ve'e bekeeringen en den grooten
aanwas der Katholieken in Engeland.
Dit is nu waar en Diet waar, schrjjft
Paul van Kollenberg in Limburg
't is al naar gelang van het standpunt
waarop men zich plaatst.
De Katholieke Kerk gaat in Engeland
vooruit, maar meer in kwaliteit dan in-
kwantiteit, d.w.z. niet zoozeer in het groot
aantal der bekeeringen dan wel in de be
keeringen van groote mannen, van den
kende geesten.
Men kan in katholieke bladen vinden
hoe er op gewezen wordt, dat in 1800
de Katholieke Kerk te midden van mil
lioenen protestanten nauwelijks vertegen
woordigd werd door honderd vjjftig dui
zend geloovigen met vier apostolische
vicarissen en vierhonderd priestersvoor
die katholieken bestond geer.e vrijheid,
terwjjl onverbiddelijke wetten de openba
re uitoefeningen van den godsdienst schier
oumogeljjk maakten.
Thans telt men de kathoüïken bjj mil-
lioenen met een bisschoppelijke hierachie;
de Katholieken hebben esn en veertig
vertegenwoordigers in het Parlement
zjj hebben verschillende zetels in het
huis der Lords enni t zelden zjjn zjj
in de Regeering vertegenwoordigd. Jaar-
ljjks hebbeD onder de intellectueelen niet
minder dan zeshonderd bekeeringen plaats.
Hieruit bljjkt, dat de toestind vau het
katholicisme in Engeland aanmerkelgk
verbeterd is
Daaruit bljjkt echter op verre na niet,
dat men zou kunnen spieken van een
«verroomschingjvan Engeland»
Integendeel; wanneer men de statistiek
raadpleegt, dan ontwaart men nog niet
het minste wat men verwachten kan, nl.
dat de vermeerdering van de katholieken
geljjken tred zou houden met de vermeer
dering der bevolking; zoodat men stellig
moet bekennen, dat het aantal katholie
ken eer af dan toeneemt in vergelijking
met den aanwas der bevolking.
Al hebben jaarljjks zeshonderd bekee
ringen plaats ouder de hoogere standen,
vooral onder de meest ontwikkelden,
FEUILLETON
12.
Vervolg).
De Septemberdag w»s zoo schoon geweest,
Ma"da had hem doorgebracht in de terpen-
tünlu ht van haar schildersatelier Nu hij
daalde en nog met eene laatste schemering
eene lieflijk schoone kleur over hemelenaar
de spreidde, ademde Magda met volle teugen
de heerlijke buitenlucht in. Hoe verder z;
liep, hoe meer hare zenuwen tot bedaren kwa
men. Zjj gevoelde zich veel opgewekter en
geloofde weer aan de toekomst, eene nieuwe
levensbron scheen uit haar hart voort te ko
men.
Evenals zij begaven zich tal van andere toe
den naar de opera, waar de elect riscbe lampen
het schoone gebouw zoo helder verlichten, of
het dog was.
En eindelijk zat zij op hare plaats,heel
gelukkig en heel bedaard. Buiten in den gang
was een biljet aangeplakt men kondigde aan,
dat niet mijnheer Meyer de hoofdpartij zou
zingen, maar dat, ingevolge eener plotselinge
ongesteldh.-id van dezen kunstenaar, mijnheer
Benter heden-morgen diens partij overgenomen
had. Nu wist zjj, dal Bené den heelen
morgen nog met den plaatsvervanger had
toch verliest het ka' holi- cisme in Eugr-
land jaailjjls een groot aantal leden onder
de laagste klassen.
Zooals men weet, behooren in Engeland
de katholieken vooral tot de arme volks
klasse in de groote wereldsteden verlie
zen zjj zich in de ruenscbenzee en wonen
zeer verspreid, veelal in achterbuurten.
Ofschoon de Engelsehe protestanten
herhaaldeljjk getuigen van den onver-
moeibaren jjver der katholieke priesters
aldaar, kan men toch zeer goed begrjjpen
dat het voor deze priesters bjjna eene
onmogelijkheid is in zulkeD verwarden
toestand een geregelde zielzorg waar te
nemen.
Zjj kunnen het onmogeljjk verhelpen,
dat vele katholieken uit die laagste arme
volksklasss onwetend in godsdienstzaken
opgroeien en zelfs gemengde huweljjken
aangaan.
Is het dan te verwonderen dat vele
van deze arbeiders en behoefuigen van deD
katholieken godsdienst raken en ten slotte
én van de leer én van de beoefening van
het katholicisme afvallig wovden
Daarbij komt nog een kwaad, dat
nergens zoo diepe wortels heeft gescho
ten als in Engeland.
Kardinaal M a n n in g wees het aan als
hjj verklaarde, d»t de drankzucht, welke
vooral hare offers telde onder de volks
klasse, in Engeland meer katholieken
van het geloof afvallig heeft gemaakt
dan het Protestantisme.
Het is overbekend, dat in Engeland de
vrouwen der volksklasse niet onderdoen
in drankmisbruik voor de mannen waar
de vrouw, de moeder die de k:nieren
moet opvoeden, die het huishouden moet
beatisreu, zich derma'e bezoelelt eu ver
dierlijkt, daar kan niets goeds verwacht
worden voor ge'oof en zeden.
Dan komt de grootste factor onzer da
gen, het socialisme, de groote ondermjj-
ner vaa elk boveanatuurljjk geloof.
Het socialisme maakt de meeste en
grootste propaganda onder de arbeiders
an onder de geheels volksklasse zoowel
in Engeland als elders.
Wanneer nn die vjjand reeds z ro groote
vorderingen maakt in landen met zorg
vuldig geregelde zielzorg, waar dan nog
met alle krachtsinspanning niet kan ver
hoed worden dat velen voor de Kerk ver
loren gaan, wat zal dan die vjjand groote
verwoestingen aanrichten onder een volks
klasse, levende in omstandigheden en toe
standen, zooals wjj die straks hebben
aangewezen
Hieruit moet volgen, dat het getal Ka-
j tholieken in Engeland niet geljjken tred
kan houden met de vermeerdering der
bevolking, ondanks de talrjjke bekeerin
gen in de hoogere standen.
Hierbjj is het zeker waar, dat de ui*
terlijke bloji en het steeds tot hooger
aanzien komen der katholieken in Enge
land een zoo in het oogspringend ver
schijnsel is, dat zelfs niet-katholieken
erdoor moeten getroffen worden, al zjjn
deze zelfs meestal niet gewoon aan het
godsdienstig leven hunner omgeving bjj-
zondere aandacht te wjjdsn.
Ook moet men ia aanmerking nemen,
dat de oude vooroordeelen tegen het ka
tholiek geloof veelal verdwenen zjjn in
Engeland en ook elders; de Regeering eu
de wetgeving laten den katholieken ve*l
meer dan vroeger recht wedervaren.
Kon bet protestantsche Engeland zjjn
afgekeerdheid legen den Roomschen Paus
afleggen, dan kon men weldra spreken
van eene verroomsching van Engeland».
_Men is niet tegen Rome, manr men wil
met onder Rome staan; d it is een der
grootste struikelblokken.
moeten studeeren en repeteeren.
Zeldzame man! Karig in zijne woorden, zei-
de hij alleen de daadzaak en wild- blijkbaar
dat zij al'ijd blindelings aan de onmogelijk-
h id om daa-in verandering te brengen, zou
gelooven.
1 it was maar eene kleinigheid geweest, en
Magda had er zelf wel spoedig eene verkla
ring voor kunnen vi iden, maar eerst na eenige
uren van tw'Jel. Hoe zwaar, ja, voor een
vrou wenhart misschien wel te zwaar in est
dit in groote dingen zjjn
Magda keek in de volle zaal rond Zij had
aan den rechterkant in eene loge e ne j laats
gekregen op de tweede rij. Tegenover haar,
links, zat Ho tense, m t haar aschblond haar
en tluweelen kleed dat den hals een weinig
vrjj liet, en geleek eene schoooheid in vollen
bloei. Naast haar zat de kleine Sibvlle van
Lenzow, met haar zwart kopje, lief gezicht en
sier ijk rose kleed. Sibylle's vader had eene
plaats daar achter. Het overige gedeelte der
loge was ook bezet, door geabonneerden, daar
om had Magda bier geené plaats kunnen
krijgen.
Het gesprek was zeer levendig, er heersch-
te eene feestelijke stemming in het ge-
houw.
Voor Magda zat de luitenant van Wallwitz
de jonce dame in het wit naast hem, was
vermoedelijk zijne zuster. Hij had Magda zoo
vormelijk gegroet als^ hunne vluchtige kennis
making dat eischte. Zij zag hem echter be-
lan.'stellend aan, voelde zich tot hem range-
trokken en zou gaar e een gesprek met hem
Het «War Office» te Londen publi
ceerde een telegram, dat president
Loubot den 10 Juni aan Koning Edward
heeft gezondeu, en waarin hjj zjjne op
rechte sympathie uitspreekt voor de fa
milies van de slachtoffers van d9 ont
ploffing in het arsenaal te Woolwich.
De Koning antwoordde in zijne dank
betuiging, dat hjj deze betaigiog van sym
pathie aan de betrokken families zou
mededeelen.
De Theems is buiten hare oeversge-
treden. Honderden hectaren zjjn over
stroomd en de bewoue-s zjjn verplicht
van boofjes gebruik te maken om het
verkeer te onderhouden.
Te Oxford zjjn de kinderen met dit
vervoermiddel naar school moeten gaan.
Er valt zelfs een ongeluk op te teeke-
uen. Een kind is door den stroern mee
gevoerd en verdronken- Het water heeft
de prschliga tuinen van de villa's te
Straines en te Bourne-End oventroomd.
Er beeft zich hier een meer gevormd
ter grootte vau een kilometer, vlak
naast de spoorljjn. Te Maidenhead heeft
de gemeenteraad een speciale commissie
iugeste'.d om den bewoners hulp te ver-
leenen. De brievenbestellers gebruiken
lange stokken om de "poststukken aan
de adressanten op de eerste verdiepingen
der huizen over te reiken. De hotelhou
ders langs de rivier hebben gezichten
zoo l&Dg als 'u el, zegt de «Maiin.»
De gemeenteraadvan de City(Londen)
heeft in de Zaterdag gehouden vergade-
begonnen zjjn. Hjj was immers een ran zijne
beste vrienden.
Achter Magda in de laatste rij der loge en
naast haar zaten drie dames, die met elkan
der over de aangelegenheden van het theater
spraken met eene drukte en beweging, zoo-
als men dat van vaste bezoekers gewend
is.
Nooit pree lis op tijd, als Flemming di
rigeert, zeide de eene het is er al vijf minu
ten over.
Hij heeft zeker nog iets aan Kaspari te
zeggen, meende de tweede
Van avond zullen wij dus goed oppas-
Peo-
Gjj zult zien, dat zij van het tooneel af
met hem als 't ware praat.
Of het tusschen die twee tot een huwe
lijk Zal komen
Geen sprake van. Dat zal weer net wor
den als het vorige jaar met j uffrouw Berteusj
als hij er genoeg van heeft dan is het op
eens zij hee't geene go de stem meer of zij
maakt niet snel genoeg vorderingen, en dan
moet z i weg.
Magda'? hart klopte, dat de kant aan haar
hals trilde.
Zij zou deze dames gaarne in het gezicht
geschreeuwd hebbenZwijg met je eHendig
geklets.
Plotselirg werd het een weinig donker in
het gebouw. Op hetzelfde oogenblik kwam
Bené door eene kleine deur in de ruimte, waar
het orchest zat. Terwijl hjj snel tusschen de
stoelen er da met een groenen kap voor-
ring definitief de bijzonderheden van de
ontvangst van den Presideut der Fran-
sche Republiek vastgesteld. Bjj de 800
genoodigden, die aan het dejeuner in de
Guild UbII zullen deelnemen, telt men
den Prins van Wales, den Aartsbis
schop van Londen, de ministers, de leden
van den bestuursraad vaa de Engelsche
bauk, de Voorzitter van den graaLchaps-
raad te Londen, de Burgemeesttr van
Brussel, de voorzitter van de Stock Ex
change enz. De President zal om 1 uur
's middags in de Guild Hall aankomen
waar om half twee het dejeuner gehou
den wordt.
De Koning heeft de ontslagaanvrage
van Giolitti en Bettolo aangeno
men. Zanardelli neemt nu ad in
terim de poitefeille van Binnenlandsche
Zakan, admiraal Morin ad interim die
van Oorlog; de overige ministers hebben
hunne portefeuilles behouden. Het Par
lement is tegen den 25 Juni a.s. bjjeen-
gero pen.
De Morning Leader ontvangt uit Moe-
cou een proclamatie waarin het Russi
sche volk wordt aangespoord het voor
beeld van Servië te volgen.
Dis proclamatie, zegt decorrespondent,
maakt diepen indruk. En naar hjj uiteenzet
is de toestvnd in Rusland werkeljjk vero.it-
rnstend.
Te Toulo is men bezig met de oor
logsschepen in orde te brengen, welke
naar Garthagena zullen vertrekken om
aan de feesten deel te nemen,' welke daar
ter eere van den Koning vaq Spinje zul
len gehouden worden. De Fransche ge
zant te Madrid werd gisteren verwacht om
aan borrd van een oorlogsschip de reis
mede te maken.
Het Engel .che eskader gaat ook naar
CarthageDa.
Twee torpedojagers de Harpon en
Escopette en de kruiser le klasse Guichen
zijn aaogewezen om den President der
Fransche Republiek op ?jju reis naar
Engeland te vergezellen.
LI itServië wordt bericht, dat de konings
moordenaars te Belgrado beseffen, dat
het plan om hen straffeloos te laten on
uitvoerbaar iszjj zoeken nn te redden
wat te redden valt.
In de rjjen van de officieren-samen
zweerders is dan ook het voorstel opge
worpen, dat alle bjj den moord betrok
kenen «vrjjwillig» hun ontslag zoadeu
indienen en dat wel met de verklaring,
Uat ze, evengoed als zjj hun dral hun
uit «Pat.iotisme» volbrachten, willen
verdwjjten, teneinde koning Peter in
geen conflict te brengen met de Mogend
heden.
ziene gsslampen, doorschoof, die voor zjjne
voelen en schoude s den weg versperden, vloog
zijn donker oog onderzoekend over den eer
sten rang.
Hj zocht mij, jubelde het in Magda en
onwillekeurig rekte >ij d-n hals en boog het
hoofd wat voor over, opdat hij haar zien
zou, wat echter natuurlijk niet mogelijk
was.
Is hij dat, vroeg de dame voor haar aan
den luitenant.
Deze knikte.
Het jonge meisje in het wit nam toen haar
tooneelkijker en nam den kapelmeester nauw
keurig op üie, zoodra hij op het voetenbankje
voor zijn lessenaar stond, nog slechts van ter
zijde zichtbaar was, als hjj zich niet toevallig
bij het dirigeeren naar rechts wendde voor de
cellisten, de fluitspelers en de hoornblazers
Magda hoorde niets van het voorspel. Zij
zag slechts de slanke gestalte in den zwarten
rok en de gebiedende bewegingen van zijne
armen en handen.
Toen na het voorspel luide toejuichingen
weerklonken, bloosde zjj, alsof de e haar gol
den. Het gordijn ging op. Magda's blik zocht
onwil ekeurig Kaspari.
Eene persoon van eene buitengewone schoon
heid, statig, met krachtige trtkken, vlammen
de oogen, in het loshangend roode haar een
diadeem om twee slangen, die elkaar omkron-
keld hielden en de scherpe tong uit den bek
staken. Het groen fluweelen kleed en de
oranjekleurige mantel kleedden haar ko
ninklijk.
Koning Peter I moet, naar verluidt
den Czaar van Rusland om steun hebben,
verzocht in zjjn optreden tegen de mein-
eedige officieren die hjj wegens hun
moordpleging uit den grond van zjjn
hart zegt te verachten.
De onlangs overleden millionnair ka
pitein Norton, heeft bjj testament be
paald, dat hjj een vrooljjke begrafenis
moet hebbeD.
«Een extra-trein beslaande uit Pull
manwagens» zoo wordt in dat testament
gezegd, «moet mjjn stoffeljjk overschot
van Louisville, waar ik zoo lang levend
begraven was, naar Cincinnati brengen.
«De buffetten vau dien trein moeten
goed voorzien zjjn van spjjzen en dran
ken, zoodat mjja vrienden geen honger
of dorst ljjden.
«Te Cincinnati moet mjjn stoffeljjk
overschot worden verbrand, terwjjl door
een orkest een uitgezocht program van
populaire muziek wordt uitgevoerd.
«In de pauzen moeten de muzikanten
zich bjj rnjju vrienden voegen, om mede
te drinken en mjj ««goeden reis»» toe
te wenschen,»
Ve d r Iaat N o rt o n en dat is nog
het beste van zjjn testament een som
van 900.000 dollars na voor een wees
huis te Louis viüe.
Het eskader, dat naar Europa ver
trekt, zal na een bezoek aaa Kiel, waar
heen het zich op uitnoodiging van keizer
Wilhelm zelf begeeft, naar Portsmouth
koers zitten en zich daar ongeveer den
7den bevinden er. das een ootmoeting
hebben met het Fransche eskader, dat
zich daar juist bevindt als eeregeleide
voo jpresident L o u b e t. De Koning van
Engeland zal dan de officieren van beide
eskaders uitnoodigen naar Londen te ko
men om er de feesten bjj te wonen ter
eere van den President der Fransebe
republiek o.a. het groote banket op Buc
kingham Palace.
President Lou bet wacht, zooals ver
se', illende berichten reeds doen vermoe
den, een schitterende ontvangst in Enge
land Koning E d u a r d zal zjjn gast
het grootkruis van de Badorde schenken.
Er was eerst sprake van, zegt de Figaro
hem de orde van den Kousenband te
schenken: evenwel waren er bezwaren
welke, worden Diet genoemd.
Uit La Bouexiere wordt gemeld: Toen de
persoon, die brlast is met de liquidatie
van de goederen der Jezuïeten, de onder
der-prefect en het parket wedar de zegels
wildea komen bevestigen, werden zjj
door gewapende boeren ontvangen die,
bemerkend, dat zjj door gendarmen waren
vergezeld,met steenen en vuilnis naar hem
wierpen. Er werden verschillende perso
nen gewond.
Dageljjks worden inde FranscheRe-
publiek veroordeelingen uitgesproken over
Magda dacht er niet aan, dat het roode
haar een fraaie pruik en de schoone gelaats
kleur aangebracht was.
Zij kwam zichzelve plotseling onbeduidend
en prozaisch voor bij deze koninklijke ver
schijning.
W'at was zj en wat kon zjj geven aan hem
die dagelijks net zooveel schoonheid en ta
lent omging?
Zij kon de oogen niet van Kaspari a'hou-
den.
En daar, ja besl duidelijk bemerkte zij,
dat Kaspari met lachende oogen naar Bené
zag.
Kaspari doet waarschijnlijk haar best,
om menschen te laten zien, hoe het tusschen
haar en Flemming staat, werd er echter haar
gefluisterd.
Dan schaamde Msgda zich plotseling, dat
zjj de zangeres zoo onafgebroken bespied had,
en zij voelde, dat zij daarmee tegenover Bené
eene onbescheidenheid begaan had.
Van nu af aan bepaalde zij den heelen
avond door al hare aandacht tot het werk.
In de pauze was Hortense gewoon in den
foyer receptie te houden, zooals hare vrien
den het noemden. Zjj aas daar abijd door
jonge dames en heeren omringd, want zjj be
minde en verstond de jeugd als geene andere.
(Wordt vervolgd.)