No. 5426
Donderdag 25 Juni 1903,
28ste Jaargang
Hfragêlaó voor efflooró- on S/uiè-óLollanó.
Uil den Haag
dlïacjèa
BUIT «NL AND.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
50 Cents
7%
Frankrijk.
Servie
Ouitschland.
België.
Kerkvervolging in Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,90
A.fzonderljjke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
.TFwïïTnxii:nd
PRIJS DER ADVERTENTIE».
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PullicitéEtrangère
G.L. ÈAÜBE Sf Co JOHN.) F. JONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre
Zoo is dan de nieuwe Minister van
Marine eindelijk voor het voe'l cht getre
den, ter verdediging zjjner Begrooting.
Op 't oogenblik dat ik dit schrijf, is Z.
Exc. nog niet aan 't woord geweest, zoo
dat nog geen meening over zjjn optreden
mogeljjk is. Als men in de plaats daarvan
een voorspelling voor litf wil uemen
de wjjze waarop de heer Ellis zjjn Be-
grootiug heefc toegelicüt, deed voorzier,
dat hjj in de Kamer zijn man wel zal
welen te staan. Kort en bondig toch werd
in een bijlage tot de Begrooting gezegd,
dat hjj niet van plan was inmenging
te dulden in zake den inwendigen dienst
op de oorlogsbodems, m. a. w. men moest
hem niet aan boord komen met aan- en
opmerking over de tucht en de wijze,
waarop deze gehandhaafd dient te wor
den. De regeling daarvan kan men in't
Voorhout best ot zonder de hulp van
landrotten.
Nu is het waar, dat de tucht op oor
logsschepen een apart iets ie, waarvan
stuurlui aan wal» zich eigenljjkgcen vol
doende voorstelling kunnen vormen. Op
die drjjvende wereldjeB in den oceaan
behooren giooter orde en stiptheid te
heerscLcn dan op het vasteland, waar
men minder licht over een balk valt dan
op 'n schip over een strootje. Maar die
stiptheid behoeft niet gepaard te gaan
met barschheid, al klinken de bevelen
ook barsch, en de vlugge gehoorzaam
heid, aan boord vereischt, is volstrekt
ge.rn slaafsche volgzaamheid. Om in deze
den idealen toestand te hebben of ten
minste nabjj te komeo, daartoe is eene
aangename verstandhouding tusschen
officieren en minderen noodig een ver
standhouding van beg,'jjpen en waardee-
ren, waardoor de scherpe kanten der
commando's worden afgeroud, de moei
lijkheden van den dienst verlicht.
Nu is 't ontegenzeggelijk een feit, dat
de hier bedoelde verhouding tusschen de
bemanning «in 't vooronder» en «achter
den mast» op onze vloot steeds minder
wordt aangetroffen. En nu moge minis
ter Ellis in zjjn Begrootings-bjj'age al
gezegd hebben, dat by de tuchtquaestie
geen kost vond voor de parlementaire
tafel, 't valt te voorzien, dat er in de
Kamer toch geducht aan zal gesmuld
worden. De leden hebben dezen schotel
n.l. zelf opgediend. Met de aller» erste
portie ervan kwam Vrjjdag aandragen
FEUILLETON,
Vervolg)',
13,
Een hoekje in mjjn hurt b'jjt altijd acht
tien jaar oud, zeide zij. Pok heden kon Vag-
,ia slechts met moeite tot haar doordringen.
I e luitenant van Wallwitz zocht eveneens
dc gelegenheid, om zijne zuster voor te stel
len.
Natuurlijk kon Magda geen woord over
René spreken, hoe vol haar hart ook wi'S.
moest zich eerst nog laten voorstellen, aan
juffrouw van Wallwitz, die baar volkomen on
verschillig was.
Toen haar oog echter den blik der jonge
dame ontmootts, ging haar iets al? eene
huivering door de leden. Een soort van on
verklaarbare schrik trof haar en een sterk
gevoel, waarin eene soort van nieuwsgierig
heid, machtiger was dan de alkeer, die zij
voor dit meisje in haar hart gevoelde, greep
haar aan. Uit gelaat liet eenen onuitwisciibs-
ren indruk in hare ziel achter.
Lilly van Wallwitz had donkerblond haar
en bruinachtige oogen, waarin irisgeele stip
jes flikkerden. De gelaatskleur was zacht, de
neus recht en fijn gevormd, fraaie wenkbrau-
de beer Staalman, grrroot mariue-
specialiteit zooals men weet, bij noemde
den geest onder h»t personeel «bedor
ven» en w et zulks aan 't gedrag der
autoriteiten,die tk!eii:zielig»en oakeloos»
straffen. Wegjager van matrozen achtte
hy alles behalve middel ter verbetering,
wel reorganisatie van het personeel. Dit
vond de heer Verh ey ook, die ech
ter maar een zeer bescheiden portie van
het tuch t-gerecht opdiende. Wat hjj te
kort mocht zjjn gekomen, werd ruim
schoots vergoed door den hejr H ugen-
fa o 11 z, die eea formidabel klaohtenboek
opende over de positie van den schepe
ling. De ontevredenheid onder h» t per
soneel schreef hy natuurlijk
niet toe aan den «Matrozenbond» maar
aan den ongeregelden dienst, de slechte
salarissen, de onvoldoende voeding en
hl isvesting aan boord, de verwaarlooziug
van de kleinere belangen der minderen
en vooral aan hun behandeling door de
superieuren, aan de wjjze van straffen
en aan de gebrekkige rechtspositie. Met
socialistische bieadprakigheid werd een
en ander uiteengezet, zcodat op den
eersten dag der beraadslagingen nog
slechts drie sprekers aan 't woord kon-
deu komen. Twee van dezen bleken in-
tmschen al waren sjj geen socialis
ten of Staalmannen de belangen der
minderen geenszins uit het oog te ver
liezen; Je heer van By landt toch
bepleitte de billijkheid van pensioen voor
de weduwen enz. van in Indië aan cholera
overleden schepelingen, terwjjl de heer
de Visa e reen breedeopvatting wensch-
te van de voorgenomen reorganisatie
van het personeel.
Natuurlijk zullen nog meer leden aan
de algemeene beraadslagingen deelne
men, maar hetgeen den eersten dag ge
zegd is, zal toch wel de hoofdschotel
bljjkeu van het maritieme maal. Voor
namelijk zal de Minister dus te gast
hebben te gaan aan de positie van het
personeel, terwijl de nieuwe Marineraad
de Defensie-raad, ja misschien zelfs de
nieuwe aanbouweD tot de bygerechten
zullen behooren. Eu al is nu bekend,
hoe de heer Ellis omtrei-t het perso
neel denkt, begrjjpelyberwyze wordt zjjn
antwoord met belangstelling te gemoet
geznn, niet het minst in de kringen
der schepelingen. Dezen verwachten van
den nieuwen bewindsman gestrengheid en
rechtvaardigheid; van deze twee diagen
zal Z. Exc. niet afwjjken. Van den an-
deien kant evenwel zyn er tal van zaken
waaromtrent zjj gaarne zekerheid heb-
wen liepen boven de levendige oogen, of zij
daar geteekend waren.
De mond was wel wat groot en in de rij
hagelwitte tandeD, die bij het lachen zicht
baar werden bevond zich eene plaats, die da
delijk in het oog viel. De oogtand aan den
linkerkant was kort en eindigde in een ver
takten rand. alsot door een val ot sloot de
onderste helft verlo en was gegaan.
Deze enkele donkere plaats den lachenden
mend gaf aan het heele gezicht eene onhar
monische uitdrukking, l'eze zag Magda later
voortdurend voor z:ch.
Lilly s, rak eenige woorden, zooals eene
jonge dame, die alle vormen in acht neemt
steeds doet. Alleen haar bijna zenuwachtig
lachje en hare heldere slem, benevens de rond
zoekende oogen vielen dadelijk op.
Voor de rest van den avond was het
Magda zeer onaangenaam, achter haar te
moeten zitten.
Lilly van Walwitz bekommerde zich vol
strekt niet om den heeleD //Lohengrin//, zij
keek onophou elijk naar den man, die diri
geerde.
f et tooneel in het benedenvertrek greep
Magda aan als nog nooit te voren. Het was
voor haar het beeld van hare persoonlijke on
dervinding.
Alle sage is per slot van rekening maar
een symbool. Magda zag in Elzas verlangen,
om den naam en het karakter van den be
minden, geheimzinnigen ridder te leeren ken
nen, ile vrouwelijke begeerte om het geheele
wezen van den aangebeden man te iloorgron-
ben ten aanzien van den nieuwen koers.
Bjj het debat verkocht de heer Staal
man cog dezo goedkoope hatelijkheid»
dat hjj niet had geweten, in den heer
Ellis een volgeling der rechterzjjde-
politiek te zien. Ia zooverre was het op
treden van dtzen nieuwen bewindsman
hem een aangename verrassing geweest.
Maar toch zou hjj nog wel eens oen
p eciese omschrjjving willen hebben van
des Ministers politieke geloofsbelijdenis,
ten einde te weteD, waarop deze het ge
zagsbeginsel steunen laat. 't ls bepaald
aandoenlijk, den Helderschen afgevaar
digde zoo over het gezag te hooren
oreeren. Maar pleizier had by er toch
nog niet van, geen der andere sprekers,
zelfs de heer Hugenholtz nict^bleek
genegeD, om het Siaalmausche idee aan
te roeren. De Minister zal daarmede dan
ook wel heel gauw klaar zyn.
Minister Kuyper heeft dezer dagen
een duidelyk bewys gegeven, dit het
hem ernst is met de verbetering van
sociale tosstanden. Eu nu heb ik niet
op het oog den vrouwenarbeid in de
steenfabrieken, waaromtrent Z. Exc. per-
sooDlyk eeu onderzoek.zal instellen, maar
de Landsdrukkerij, bjj welke sinds lang
verwaarloosde instelling een degelyk leer
lingstelsel wordt ingevoerd. Indien wet-
tenmaken zoo vlug ging als het nemen
van afzondeilyke maatregelen, de nieuwe
Arbeidswet ware er al lang. Intnsschen
zal ook deze wel niet zoo veel meer op
z ch lat8n wachten, 't Is zelfs niet onmo
gelijk, dat ze nog dit ziitingsjaar wordt in
gediend, zoodat. de behandeling kan afge-
loopen zjjn vóór't Paaschrecès van 1904.
Dat zit nog, zal men zeggen. Oppervlakk g
gesproken ja. Maar dit zittingsjaar is bjjna
om er is veel werk aan den wiukel. A's
de Kamer maar wat opschieten wil
De Staatsraad in de Fransche Repu
bliek heeft het beroep verworpen van
de eigenaars en beduurders der vrjje
scholen, om die scholen te mogen open
houden. De hattljjke politiek van den
m eister Combes wordt op die manier
een krachtige steun verleend.
Bjj de Zondag te Parjjs gehouden
verkiezing vau eeu lid voor de Kamer,
had in de rue de Montma-tre eene bot
sing plaats tusschen de politie en eene
bende socialisten. Een diietal politie
mannen werd ernstig gekwetst.
De Fransche[Regeering heeft Maandag
een geel boek afgekondigd, bevattend met
het Vatikuan ge voerde correspondentie over
den. Met de snelheid der gedach'e kwam
haar Psyche voor den geest uit het sprookje
der oudheid, die met hare lamp den schoo-
nen, slapend n Amor bewondert, dien zij tot
nu toe niet zien m >cht, en die haar ont
vluchten moest omdat zij hem zag.
Angstig vroeg Magda zich zelve af of het
dan oo gevaarlijk was in de diepten van liet
wezen eens mans ie willen doordringen
of het doorgronden ook altijd door een ver
liezen moest gevolgd worden
Zij kon zich niet langer ineer beheerschen,
bij het afscheid van Lohengrin weende zij
heete tranen stroomdeuhasr langs de wangen,
diezij de laatste dagen in hare smart opgekropt
had en die nu eene weldadige uit rerking op
haar hadden
Bij het einde moest zj vin Lilly Walwitz
een spottenden blik voor hare roodgeweende
oogen verduren. Om niet met den broeder en
zuster en een heele schare van bekenden de
trappen af te moeleo gaan, ta'mde Magda
geruimen tjjd met het aandoen van haar man
tel en sjaal.
Eindelijk bevond zy zich onder de laatstsn,
1 die het gebouw verlieten, trof de wachtende
Kathi en ging als in een droom heen.
In haar hart voelde zij een vurig verlan
gen, om alleen te zijn en in een zalig zwe
gen met haar aanstaanden te zamen het ge
hoorde nog eens te overdenken. Hoe zwaar
viel het haar toch te wachten tot zij voor
go»d vereenigd waren.
Zij stelde1 zich voor, hoe zij als nian en
vrouw na zulke avonden naar hunne gezellige
de^Wef; tegen de klooslerw. De meege
deelde documenten zyn tsn getatle vau
26, het eerste gedagteekend van 2 2 Mei
1899 en het laatste van 24 Juni 1902.
De benoeming van den Koning van
Servie op pergament geschreven werd hem
overhandigd in eene blauw satynen doos.
Z. M. bedankte bjj de ia ontvangst ne
ming voor de hem gegeven bewyeen van
verkleefdheid eu getrouwheid en smeekte
Gods zegen af over zjja dierbaar Servisch
vaderland.
Toen Zjndag te Laurahutte bjj Beut-
hen de leden vau het Duitsche Centrum
een vergadering hielden, veroorzaakten
de Poleu groot lawaai en wel zóo dit
de politie er by te pas kwam eu han-
de'end moest optreden. Er vielen langs
weerskanten gekwetsten, een man werd
gedood.
De troepen werden ontboden om de
orde te herstellen.
atf Vin P j sa do v s ky-VV e h uer
leider der nationaal liberalen en de bear
Sp a h n, afgevaardigde van het Centrum,
zyn voor hun partyen overeengekomen
bjj de herstemmingen vooral in West
en Zuid-Duitscbland op eikaars candi
dates te stemmen.
Van die overeenkomst is aan de ver
dere leiders der betrokken partyen ken-
nis gegeven.
In navolging van de Fransche sock-
listen hebben ook de Belgriche godsdienst-»
haters te Luik zich lafhartig aangesteld
toen Zondag een plechtige processie haar
roudgang deed.
Nauwelyks had de processie de kerk
verlaten of een troep socialisten drong
tusschen het volk door en deelde, ter-
wjjl zjj ii bas la calotte! riep, een
smaadschrift tegen den godsdienst uit.
De menigte bleef waardig en eerbiedig.
Overal hebben de socialistea getracht
wanorde te brengen.
Op de Place St, Lambert stond een
troep godsdienstlooze studenten de pro
cessie uit te jouwen. Een priester, die
zich tusschen het volkjbevond, w rd door
de lafaards aangevallen en mishandeld.
Een paar kranige onderofficieren der
infanterie namen den geestelyke onder
huune bescherming,. to*n dropen de
lafaards af.
Het geschreeuw der socialisten werd
verdoofd door de statige muziek en hit
Magnificatdat door de Seminaristen werd
gezongen. De menigte juichte hst H.
Sacrament en de Bisschopper, die in de
processie gingen, toe.
Aan de processie namen deel Z. Em.
den Kardinaal-aartsbisschop van Meche-
len, de Bisschoppen van Luik, Gent,
Brugge, Namen, Doornik, Troyes en Roer
mond. De aartsbisschop van Tyr en de
gemjj'erde abten van Averbode, Wuest-
woning zouden terugkeeren. En h$ Gevoel
de hij ook niet hetzelfde verlangen, om in
hara nabijheid uit te rus'en
Magda hoorde achter zich lachen. Die stem
kende zij, den mannel ijken klank van dezen
hartel ,ken lach. Het klonk nu boven het
spreken van andere stemmen uit
Op den straatweg, naast het trottoir, om
de vele langzaam voort9lenterende menschen
voor hij te komen, kwamen vier heeren achter
haar. aan en liepen haar voorbij. Twee in
burgerkleeding en twee in uniform.
Komen Wallwitz en Qohrman ook nog
in de Wilde vroeg dezelfde stem. Eene an
dere antwoordde iets, waarvan Magda alleen
den naam Bohrman kon onderscheiden, wunt
z j hoorde slechts die eene stem en zag slechts
die uene, hooge gestalte in den kraagmantel
en met den slappen vilten hoed, die haar nu
reeds voorbij was. Hef antwoord, dat Magda
niet verstaan had, deed de drie anderen in
een luiden lach uitbarsten.
Hjj ging met zjjne vrienden in een uitge
laten stemming naar de Wil Ie, daarmede werd-,
zooals Magda wel begreep, het bekende wijn
huis bedoeld. //In den wilden man//, waar
volgens de vroeselijkste vertellingen van hare
jonge scholieren, (1e jonge heeren der residen
tie dikwijls heele nachten met elkander ble
ven drinken en spelen. Misschien warea dit
niets anders dan babbelp aatjes.
Maar dit eene stond toch vast, dat had.
Magda met eigen oogen gezien en met eigen
oorea gehoord René ging met vroolijke
vrienden naar bet wjjnbuis en had door zijn
Herck, Park Leaven 1 en van Val-Dien.
Na de laatste benedictie, door Z. Em.
den Kardinaal aartsbisschop van Meche-
len gegeven aan de neergeknielde me
nigte, werd door het publiek deze heuge
lijke plechtigheid gesloten met eeneJSra-
ban^onne uit volle borst gezongen.
Te Saint-Etienne heeft het srtaatca-
naille schandelijk huis gehouden.
De woning van den advocaat, die de
paters Capucynen voor derechthank ver
dedigde, werd door het gdpeupel aange
vallen en het klooster der paters werd
bestormd. De aanvallers vernielden wat
onder hun bereik kwam. De godsdienst
haters trokken daarna na »r dekath. scho
len der stad om de ruiten in te werpen.
By herhaling moest de gendarmerie char
geeren op de menigte, waarbjj verschei
dene personen gekwetst werden.
De socialisten hebben zich te Nantes
beestachtig gedragen; toen de processie
aldaar uittrok stond een bende voor de
kerk te huibn en te schreeuwen, hat was
of de duivels kermis vierden. Er waren
voorzorgsmaatregelen genomeG, de poli
tie was versterkt met dragonders en
gendarmen en het plein voor de kerk was
door de gewapende macht ontruimd, toch
drongen de socialisten op en pleegden
schandaal. Toen zy in een der straten de
processie in den weg traden en de Inter
nationale begonnen te zingen, werden zjj
door de politie uiteengedreven.
De socialisten hebbenden heer Pi tel,
consul van Oos tenrjjk, op den weg van
Lambezellec naar Brest in een rjjtuig
gezeten, onder het gehuil van Vive le
Sociale aangevallen.
De ruiten van het rjjtuig werden ver
brijzeld. De doihter van dm consul werd
aan het hoofd gewond. Een der zonen
van den consul kreeg een knuppelslag
op den arm en de andere zoon werd
aan zjju beelen gekwetst.- De consul
heeft een aanklacht ingediend.
Onder het zingen van vuile liederen
trok de bende natr de kerk van Lam
bezellec. Toen de geloovigea de kerk
verlieten, diede vespers hadden bygewoond
werden zjj beleedigd. Het gespuis jouw
de de menschea uit. Vrouwen werden
mishandeld. Eene verschrikkelijke vecht
partij was er het gevolg van tusschen
socialisten en katholieken. Talrijke per
sonen werden gekwetst. Mannen en vrou
wen gingen met bebloed hoofd heen.
De Dominicaner, Franciscaner en Ca-
pucjjnerj aters, die voor enkele hunner in
stellingen, dezendingshoizen—nien we-ver
zoeken om autorisatie tot de Regeering
hadden gericht, hebben op de aanwyzing
van den KardinaalAartshisscfaop van Pa
rijs deze verzoeken weer te roggen omen.
Men zal zich herinneren, dat Mgr.
Richard reeds voor eenige weken ge
weigerd heeft zyn "goedkeuring te hechten
aan de nieuwe statuten, welke de drie
orden bjj hun aanvragen moesten over
leggen.
la ihen eene overm >edige uitgelatenheid ver
raden.
En zij zij hid gewaand dat hjj terstond
na sfloop der opera behoefte zou gevoelen aan
een stil, zwijgend geluk! Hoe was het toch
mogeljjk, hoe moest men het begrjjpen, dat
twee menschen, die elkander liefaebben, die
voor heel het volgende leven elkander willen
toebehooren, op hetzelfde uur, na dezelfde
indrukken, in gevoel zooveel van elkander
konden verschillen als zjj?
III.
Hortense zond des Zondags vroeg zoowel
eene boodschap naar René ah naar Magda.
Zij mochten reeds om twee uur op 't diner
komen, want voor. den avond had zjj eene
uitnoo liging bij de hertogin en als Hortense
naar de hertogin moest, sterkte zij zich voor
af door eenige rust.
Deze voorname dame was een engel van
goedheid, iedereen bevestigde dit vol eerbied
en ook Hortense bewonderde haar oprecht.
Maar, platonisch, zooals.men eene beroemde,
klassieke schilderij bewonderen kan, zonder
lust te gevoelen het kun3tstak te koopen of
dagel.ks weer te zien.
Hortense voelde zelf volstrekt geene be
langstelling voor soepuitdeelingen, een goed
te huis voor meisjes, of eene inrichting voor
ziekenverpleging.
Wordi vervolgd.)
