No. 5429
Maandag 29 Juni J 903.
28ste Jaargang.
ÏÏ)ag6laó
voor
Marine-Manden.
buitenland.
cfflagèa dtufilanó,
Per 3 maanden voor Haarlem
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem
50 Cent*
7l/t
morgen niot.
29 Juni.
J. B.
aan
vinden, dit is evenwel alipd zoo geweest
en geschiedt thans niet in sterker mate
dan vroeger. Wut de onderofficieren be
treft, de Minister kent hen en zp kennen
den Ministerde ontevredenheid onder
hen is niet bijzonder groot en zal nu
minder wezen dan ooit, omdat zij weten
wat zij aan den Minister hebben. Komend
tot de nrnderen, kon Z. Exc. natuurljjk
niet ontkennen, dat alles bp dezen in
orde was. Maar tochde slechte geest
betreft slechts een kern van het perso
neel. Die kern merkwaardigerwijs be
staande uit de leden van den Matrozen-
bond is het, welke ontevredenheid
kweekt, verwijdering brengt tusschen
meerderen en minderen, tegenzin in den
dienst wekt bjj de jonge matrozen, wien
de illusies kiachtig worden ontnomen, en
het zaad van tweedracht kwistig uitstrooit.
De Minister kon niet ontkennen, dat er
gevaar bestaat voor ernstige uitbreiding
der onteviedenheid, maar.... daarvoor
zou Z. Exc. wel wakeD, eenerzjjds door
't verwijderen van ongewenschte elemen
ten, anderzjjda door verbeteren ran de
toestanden.
België.
Engeland
Amerika.
Piesiddót R o o s eV et heeft zpn reis
in 't Westen ten einde gebracht. Hjj is
66 dagen afwezig geweest, heeft meer
dan 14000 mjjlen afgelegd ea 263 re
devoeringen gehouden.
Te New-York bestaat een Neder-
landsche club. Zp heeft ëèn buis aange
kocht aan de Madison straat voor 34000
dollars. Het club-gebouw zal naar de
eischen des tjjds worden ingericht.
Servie.
Italië
•ÖV'»(V9 fl^il
ABONNEMENTSPBIJB.
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderljjke nnmmers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdag; n.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Jüents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Uoojdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Elrangère
G.L. DA li BE Co JOüN.t f. JONES SuccParis 3 Ibis Faubourg Montmartre
Wegens den feestdag der
H. U. Petrut en Paulus
te vieren als Zondag, verschjjnt de Nieu
we Uaarlemsche Courant Maand» g-
pp DEN FEESTDAG VAN pT. pETRUS EN
Paulus.
Gelukkig Rome door Uw beide Apostelvorstcn
Geheiligd, hoog gesteld ter schotse van Gods
[Kerk.]
Vervolging deert U niet van die U smaden
[dorsten,]
Ge draagt op 't voorhoofd fier denstempel van
[Gods werk.]
In Petrus staat de rots, waarom de stormen
[loeien
En Paulus' vlammend zwaard trilt door het
[luchtruim liêen,]
Het Woord des Heeren brak van 's rnenschen
[val de boeien,]
Vertroosting kwam en vreugd verving het
[droef geween.]
«Verbrpedring» klonk hun woord bij 't wor
stelen der tijden]
Gelijkheid voor den mensch, den Koning dezer
[aard,]
He liefde daalde neer en gaf aan 't forsch
[belijden]
Een kroon voor d' eeuwen, steeds in vollen
[glans bewaard]
Weer muiten volkren op en klassen mede
[strijden,]
Verbittring heersclit waar liefde en eendracht
[moest gebión,]
Maar hoogverheven bóven al dat aardsche
[lijden]
Verrijst het Kruis: «De wil des Heeren zal
[gescliièn
Zich zelf verzaken leert de Meester aller volk-
[ren]
«.Bemint den evcnmensch gelijk ge li zelf be-
]mintv]
Ue Apostelen waren van dit heilgebod zijntol-
[ken,]
l»e zelfzucht rnoet van hier, slecht Liefdeover-
[wint
Met prjjzenswaardigen spoed heeft de
Tweede Kamer de Begrootmg van Marine
afgedaan]in twee dagen. In 't najaar
moet zjj zich dit maar eens te binnen
brengen, ten einde ook dan wat meer
vlugheid te betrachten.
't Merkwaardige van de debatten was
natuurljjk gelegen in het optreden van
den nieuwen Minister, den hetr Ellis,
die Dinsdag aan het woord kwam.
Zooals onze Haagsche medewerker heelt
medegedeeld waren bjj de algemeene be
schouwingen, speciaal door de heeren
FEUILLETON,
Vervolg).
16.
Nu begreep hij eerst goed, waarom Magda
het huwelijk nog wat uitstellen wilde. Het
was voor Item onmogeljjk geweest, dezen lij
denden man mede in zijn huishouden op te
nemen.
Magda *ag den ernstigentrek op zijn gelaat
komen en dacht, dat medelijden met haar lot
hem bedoe'de.j
Zij begon een vroolgk ges; rek, bracht ce
koffie, op tafel en zeide, dat mijnheer Hem
niing toch zien moest, wat Nicolai juist aan
't schilderen was. laarbij wenschte zij vurig
dat Bené den wensch zou uitspreken ook haar
atelier te zien.
Bené greep met vreugde de gedachten aan,
dat men de laatste uren van den dag nog ge
bruiken kon om Nicolai's arbeid te bewonde
ren. Hjj verlangde er zoo naar uit de nabij
heid van den ouden man weg te komen, die
stjjf en voornaam gekleed, als eene treurige
afschaduwing van hetgeen hij vroeger geweest
was, daar neerzat, en hem met vijandige oogen
beloerde.
Nicolai was vuurrood geworden en stond in
tweestrijd met zich zelven.
Staalman en Hugenholtz, zwarte
tatereelen opgehangen van de toestanden
onder het personeel der Marine. In alle
rangen zou onttvredenneid heerschen, 't
ergst bjj de matrozen, maar toch ook bp
de officieren. Tal van oorzaken gaven zjj
daarvoor aan, zoo beriep laatstgenoemde
spreker zich op de vele straffen der min
deren ten bewijze waarvan bij coDduite-
s'aten overlegde, die hp door onbeschei
denheid van den een of ander moest heb
ben verkregen.
't Is te begrijpen, dat met belangstel
ling werd uitgezien naar 't geen de heer
Ellis op een en ander zou antwoorden.
Van de zienswpze van Z. Exc., wien
door de Kamerredenaars wel geen nieuws
zon zjjn verteld, hing toch zeer veel af.
Zou bp beloven krachtig te zullen op
treden of de tucht op de oorlogsbodems
een zaak nosmen welke alleen de auto
riteiten aanging. Noch het een, noch het
ander is gebeurd, 't Was bepaald een
verrassing, welke de Minister aan de
Kamer bereidde.
De nieuwe bewindsman toch bleek een
zeer optimistischen kjjk te hebben op de
toestanden bp het personeel. Volgens hem
is de ontevielenheid lang zoo groot niet
als men denkt. Bp de, oificieren is er
heeletraal gsen sprake 'van. Er zpn er
wel, die den dienst verlaten, omdat zjj
wal een bet-ra betrekking kunnen
Die toestanden mtusschen zoo be-
Omdat gij het zijt, sprak hij eindelijk, en
voelde dat dit een halve leugen was.
Omdat ik vrees dat er tusschen Magda
en u een geheim bestaat, zult gij het mjjne
leeren kennen, had hij willen antwoorden.
Mag ik meegaan? vroeg Magda. die an
ders nooit in Nicolai's atelier kwam. Hij ver-
telde haar wat zien rou en knikte.
Achter zijne buitengewone lange gestalte
voortgaand, z g Bené er bijna klein uit. M agda
bemerkte het en zeide
Ja, hij zit ook altijd, met het hoofd in de
wolken.
Nicolai lachte daarom en deed de deur van
het atelier open. Het had, evenals dat van
Magda, twee ramen op het Noordwesten en de
avondzon scheen juist met haar volle licht
naar binnen. De wanden hingen v:l schetsen,
eenige andere versie ing vond men niet in de
ze ruimte en aan meubelen slechts een paar
tafels, eenige stoelen en schildersgereedschap
pen. L'oor de buitengewone zindeljjkh id en
de regelmatigheid waarin de meubelen ge
schaard stonden, had het vertrek iets van eene
Puritcinsche woning.
Magda kreeg een ge/oei, of haar eene huive-
ring door de leden voer.
Nicolai zette den schildersezel voor het raam
en zeide nu, kijk hier 1
Zjj kwam naderbij en zwêgea beklemd,
De EDgel des Geluks komt voor het
eerst bjj eenen mensch, sprak Nicolai zacht: dat
was mjjne gedachte.
Op den voorgrond van een schilderij zag men
het bleeke gebat van_eenen man met geslo.
toogde de Minht.r zpn lang zoo erg
niet als men denkt. En hier was Z. Exc.
werkelijk zeer sterk, dank zijden
heer Hugenholtz. Hjj toch had met
zijn conduite-staten den -\ inister de
gelegenheid gegeven om te zeggen in
gaan op klachteu, die langs onwettigen
weg tot de Kamer komen, is beneden de
hoogheid der Volksvertegenwoordiging.
Bovendienwelke waarborg is er, dat
degene, die langs onrechtmatigen weg de
conduite-3taten verschafte, de cjjfers niet
vervalschte? En nu kwam de Minister
met aniere cijfer?. Hg bad een stitistiek
meegebracht, waaruit bleek, dat er in
1888 veel meer was gestraft dan .in
1901. Waar bljjft dus het bewijs, dat er
tegenwoordig zoo vaak wordt gestraft?
De heer Hugenholtz ging maar
niet in op die conduite-geschiedenis.
Wat de vermindering der straffen be
treft, die schreef bp toe aan den in
vloed van den Marine- bond. Hjj scheen
zoozeer van de waarheid zjjner woorden
overtuigd, dat hp er zelfs aauleiding in
vond den Minister aan te raden, de bakens
der tucht te verzetten.
Nu, de Minister zal de bakens ver
zetten, maar anders dan ds Uaarlemsche
Afgevaardigde m< ent. Hij heelt den com
mandanten opgedragen, hem jaarlpks
een overzicht in te zenden van de wen-
schen van het personeel. Dit acht hp de
beste weg, om tot billjjke en mogeljjke
vei beteringen te komen.
Welk een gunstige indruk de ministe
rieels maiden-speech maakte, blijkt wel
hieruit: zelfs de heer Staalman be
tuigde er zpn ingenomenheid mede- Zpn
overlu'giDg was, dat de Minister voor
alles zal betrachten rechtvaardigheid,
zoodat hjj met vertrouwen dieus maat
regelen tegemoet zag.
Een verbljjdend punt in de rede des
Ministers was voor ons ook ditZ. Exc.
is vóór de afschatfiag »an den «oorlam»
d. i. de sche psborrel. Hjj wil nameljjk
zpn doel bereiken, door den matrozen
ertoe le brengen zelf den drank op zjj
te zetten door hjn te leeren andere dran
ken bier, koffie, limonade te ver
kiezen. Lakt dit niet, dan zal hjj in grjj-
pen en deu «oorlam» niet meer vei strek
ken. We zjju van meening, dat Z. Exc.
wel verplicht zal zpntot dit laatste over
te gaan. Janmaat zal niet afkeerig wor
den van een «pierenverschrikker». De
heer Staalman vroeg dan ook al, ter
stond tot de afschaffing over te gaan.
Nog vele andere punten werden be
ten oogen en een zalig lachje om den mond.
Men raadde terstond dat dit het ge'aat van
een stervende was. A drier hem, den geheelen
snullen voorgrond der schilderij vullend, stond
een engelengestalte, in strenge.stjjve, mooie ljj-
nen geschilderd, de vinger der uitgestrekte
hand raakte het voorhoofd van den stervende
aan. l)e oogen vau deu Engel zagen met een
mystieken, vasten blik n/ar den hemel, over
de omstanders heen. I'e kleuren waren zeer
helder, het geheel we kte als een visioen. Eu
het bleeke, onbeweeglijke gelaat van den En
gel toonde eene onmiskenbare uitdrukking
met Magda's trekken.
Uwe schilderstukken grijpen iemand in
de ziel, zeide Bené eindeljjk op fluisterenden
toon.
Hjj drukte Nicolai krachtig de hand
Magda zeide niets, maar zij was zeer
bleek,
Aan 'net lange,beklemmende zwijgen maakte
Nicolai een einde, terwijl hij, bevend van in
wendige ontróering, voorsloeg, om ook te gaan
zien, wat Magda schilderde
Zij schildert zulke aardige lieve dingen
zeide hij,
Ja sprak Bené haastig, laat ons dat doen.
En bij de deur gaf hjj Nicolai nogmaals de band
en sprak
Adieu, Nicolai. Mijn hartelijken dank
voor het gezicht. De indruk van deze schil
derij zal mij lang bijblijven. Laten wij spoedig
weer eens een avond bij elkaar zij'iï heden
kan ik niet, ik ben bij de grootmoeder van
mjjn vriend VVallwitz uitgenoodigd. Maar
sproken zooals het dienstverbond, de voe
ding aan boord, enz. Het zon ons te
ver voeren, op dit alles in te gaan. Ge
constateerd zp slechts, dat de inlichtin
gen, welke de Minister gaf, in 't alge
meen wel bevredigden, wjjl ze bewezen,
dat de nieuwe bewindsman naar besfe
krachten het goede wil.
Een vroolpk incident ten slofte. Da
heer Staal man had niet zonder op
hef gevraagd naar de politieke geloofs"
beljjdenis van den Minister. Hjj kreeg
alleen ten aLtwoord de herhaling der
Memorie: dat Z. Exc. instemt met den
poldieken grondslag, waarop dit Kabinet
rast. De Kamer lachte eens om dezen dood
doener, de heer Staalman lachte mee
en toen .was 't uit. Als dergeljjke vra
gen in 't najaar nu maar niet weer op
de proppen komen. Praclisch nut heb
ben zjj niet en om de practjjk is het
toch maar te doen.
De Belgische gezant graaf W e i n e r
van deii Steen de Jehay te
Belgrad) was in den nacht van 10 op
11 Juni bjjna in de handen der moor
denaars gevallen. Door de dynamietont-
ploftingen in het koninklpk paleis wak
ker gemaakt, stond bij óp en begaf zich
bjj zjjnen naasten gebuur, den minister
Markowitch: Deze wae juist door
de soldaten doodgeschoten, en de offi
cier sprak den gezant op dreigenden
toon aan. Graaf vanden Steen de
J e h ay was Verplicht zich bekend te
maken om naar zjjne wming te mogen
weerkeeren.
Inmiddels heeft de Gezant de hoofd
stad van Servië verlaten.
Dat er groote misstanden heerschen in
het Engelsche leger is reeds lang be
kend maar misstanden als Dinsdag heb
ben plaats gehad zpn nog niet bekend.
Een deserteur van het Essexregiment
te Londen, toevertrouwd aan een geleide
van soldaten, moest haar Chatham ge
bracht worden. Onderweg ging het ge
leide even in een kroeg aan. De deser
teur, die niet geboeid was, ging er van
door. Het geleide wist hem op straat
nog te pakken en deed hem toen de
boeien aan. Men ging verder en bezocht
weer een kroeg. De deserteur ontsnapte
opnienw. Met behulp van depolitie werd
de man echter andermaal gepakt. Maar
het bleek na noodig, het geleide zolf
met den deseiteur, Daar een politiepost
te brengen. Fraaie toestanden
morgenavond acht uur bij mij.
Nicolai stond als versteend. Men zeide hem
goeden dag en hij had het als natuurljjk he-
schou d, dat hij mede naar Magda's atelier zou
gaan.
Ja, morgen-avond, stamelde hjj.
Straks zien wij elkander nog, riep Mag
da tegen hem en liep de gang door, om van
binnen haar atelier te openen en Beué binnen
te laten. Haar gelaat gloeide van vreugde
Bené trad binnen
Aha, zeide hij, hier ziet het er wat ge
zelliger uit. Maar weet ge wel, dat Nicolai
een dichter en een groot schilder is. Zjjne mis-
tyk is niet voor de wereld. En hj houdt van
u de arme man 1
Z jn blik viel op een schildersezel.
Wat is dat voor eene smakeloos
heid? vroeg hij, en zag den geschilderden
krans van christrozen en passiebloemen, die
om een vaas geslingerd was terwijl de rand
van deze wonderlijke schilderij met een slin
ger van meidoorn versierd «as.
Magda giiig er voor staan
Kijk er maar niet naar, sprak zjj blo
zend, mevrouw de hertogin heeft het uitdruk-
keljjk zoo besteld en ik krjjg er vjjihonderd
mark voor. Het moet in de woonkamer han
gen van de opzichteres over het diaconessen-
huis. Gjj begrjjpt toch, dat men zoo'n voor
name klant niets weigeren kan.
Ja, dat bi-greep René. Maar het ergerde
hem toch, dat Magda zoo iets geschilderd
had.
Kijk dit eens, verzocht zij en keek hem
Koning Pete? t
volgende
blik den troon 5
op 't oogenblik bezit te nemen mjjoer
koninkljjke macht, zweer ik vqor God
almachtig dat wat mjj l]ét heligst en
het dierbaarst op deze wereld zal zjj
wezen zal te waken over d^ onafhanke
lijkheid van Servië en het bestnur van
dea Staat, van ongeschonden de Qrond
wet van het land te behoudeD, volgers
haar en volgens de wet te regeeren ea,
iu al mjjne ondernemingen en in al mi;
oe daden slechts Let welzjjn van h»t
volk Voor oogen te houdeD. Met plech
tig deze eed voor God en voor het vo k
af te leggen, neem ik God almacht'
voor wiens vierschaar ik verantwoorde
lijk zal zjjn, tot getuige. Zoo helpe mp
God. Amen.»
Het Servische Ministerie heeft den
Koning ontslhg aangeboden. Er bestaat
géén twpfelof de Ministers zullen allen
weer in het nieuwe Ministerie zitting
nemen,
In de Kathedraal van Belgrado
heeft een groote plechtigheid plaats ge
had. De metropolitaan Innocentius,
vjjf Schismatieke Bisschoppen en tal van
hoogere geestelijken waren legen woordig.
Onder een plechtig gezang 'kwam de
Kóning de kerkbinneD, gevolgd door alle
Ministers. De Metropolitaan hield eene
toespraak en zei: wat op aarde gebeurt,
is Goie wil. Hij voegde er aan toe: Pe
te r I werd gekozen door dè geheéle
natie. Laat ons God bidden opdat
Hjj den nieuwen Koning bescherme en
de Regeering zegene voor het welzjjn
van het volk.
De Koning knielde voor het altaar en
kuste het kruisbeeld] dat henj door den
Metropolitaan aangeboden werd. Óaarna
verliet de Koning met zpn Ministers de
kerk. Buiten de kerk werd de Koning
toegejuicht.
Omtrent de gespannen verhouding
het Vaticaan en de Regeering cfer Fi
van
ran-
Eche Republiek wordt nit Rome benctff.
dat de uitgave der documenten onlangs
verschenen in het «Geelhoed» dei Fran-
sche Regeering, onvolledig is. Djt,«GeeI-
boek» geeft in lange na niet, wat bet
moest geven. Het Vaticaan zal on het
volle licht laten schpnen op de onder
handelingen die tusschen den Stoel
en Frankrpk's Regeering zpn gevoerd,
met groote oogen rol verwachting aan.
^jj wist, dat zj geene kunstenares van den
eersten rang was, en zjj wilde er ook geene
zijn, maar zjj wist ook» dat hat haar menig
maal gelukte eene schoone gedachte ip vor
men weer te geven. E i j uist was de zon z$o
vriendelijk een gunstig licht te werpen, op
eene kleine schilderij en die mat ljare laatste
stralen te belichten,
Een bonte ruiker van orchideeën stond in
een smal hoog glas voor eene half i evroren
vensterruit, die als achtergrond diende en
door de vensterruit zag man een stukje van
de straat, waarin een sneeuwstorm woedde.
Het was een aardig idle, die vreemde, tro
pische bloemenkin tegenstelling mfy de ruw
heid van het Noordelijk klimaat te plaatsen
en ze was daarin volkomen geslaagd.
Magda wist, en ook Nicolai had het haar
verz.-kerd, dat dit stukje goed geschilderd
was.
Allerliefst, sprak Bené een weinig ver
strooid.
Gij zult uwe woning later onze woning met
uwe bekwame hand aardig v rsiertn.
Vallen bloemstukken niet in uw smaak
vroeg Magda dan met bevende lippen
Bonduit gezegd neen 10, God dat krenkt
u, riep hjj.
{Wordt vervolgd.)
