No. 5434
Maandag 6 Juli J 903.
28ste Jaargang
HDagBlaó voor cfcooró- en Suió-Jiollanó.
Katholiek zijn en democratie.
cfflagèa cfiufilatiè,
BUITENLAND.
ÖIJN NiÜNLAND.
Frankrijk
Amerika.
Het is den Russischen ambassadeur te
Washington niet gelukt de verontwaar
diging te deen bedaren over de teko t-
koming d«r Russische Regeering dieniet
belet leeft, dat weerlooste menschen en
kinderen werden vermoord.
Zuid-Alrika.
Duitsohtanl.
Servie.
Haarlemmermeer, 8 Juli. Een on-
HIK
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zou- en Feestdagen
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstrast. Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1 6 regels50 Gent*
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
D i e n s t a a n b i e d i ng e u 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Zich democraat noemen, schjjnt bjj velen
iets verhevens, meer ontwikkelds en ruim
van blik zjjn te moeten beleekenen, alsof
een oprecht Katholiek, die niet preatsch
gaat op den naam democraat,niet volks
gezind en niet wil medewerken voor het
welzjjn van allen, vooral van bén, die
minder bedeeld zijn door fortuin.
Wjj noemen het woord democraat voor
een Katholiek overbodig, immers ook hjj
wil, en dat gebiedt hemde leer der Kek,
zonder van dit aardsche tranendal nu
precies een paradijs te willen maken, waar
iedereen op rozen kan wandelen er naar
streven, dat de mensch, om een sooialistisch
woord nu maar eens te gebruiken, een
mensch waardig bt staan heeft, dat de
redelijke wenscl.eu en verlangens van
een ieder worden bevredigd.
Zeker moeteu, om damt ie te geraken,
verkeerde toestanden worden opguuimd,
misbruikeu worden bestreden, leemten
aangevuld en nog zooveel andere dingen
meer, tot algemeen welzijn veranderd
worden.
Ook wjj zjjn het eens met de boeren
van Kent en Essex in Engeland, toen zjj
zongen
Toen Adam spitte en Eva spon
Waar was toen de edelman?
Want ieder menschenkind draagt een
koningskroon, de mensch is de koning
der schepping. Voor God allen geljjk. of
hjj dan wone in tene arme hut of in een
vorsteljjk paleis, in eene Ethamele woning
of verbljjve in rjjk versierde vertrekken.
De maatschappij is met haar vele ge
breken nog zoo slecht niet ingericht,
eerlijke en naarstige werklieden kunnen
door hun arbeidzaamheid in hun behoef
ten voorzien, het gebeurt maar zelden
dat zoo'u werkman gesn arbrid te ver
richten heeft, een fatsoenlijke ambachts
man wordt door iedereen hoog geacht,
hij behoeft geen armoede en gebrek te
ljjden, overal kan een brave werkman
terecht, met open armen wordt een kun
dige werkman, die onderscheid weet te
maken tusschen het mjjn en dijn, door
de patroons niet alleen, maar ook bg de
mensclen waar hjj te arbeiden heeft ont
vangen. Men ziet zoo'n werkman gaarne
komen.
Daar behoeft geen armoede gel-den te
worden, daarvoor is de aarde te vrucht
baar en de algemeene voorraad levens
middelen en stoffen is groot geuoeg, dat
iedereen behoorljjk gekleed niet, meteen
FEUILLETON,
{Vervolg).
21.
Bené Weef den grnschen a< ond in eene op
gewekte stemming Het b krorljjke meisje
verse' afte hem veel enoegen, en sedert, hij
bemerkt had, dat zij slechts met hem druk
was, noemde hjj haar ook niet m er koket, maar
naluurljjk en oprecht.
Bjj den cotillon zaten zij in een hoekje bij el
kaar.
Een beetje uit het oog, verzocht Lilly,
toen zjj een plaatsje zochten, anders wordt men
eeuwig en altjjd weggehaald
Maar de heeren, die zich zeer beleedigd voel
den, dat de jonge dame in hare dubbele hoe
danigheid als dochter des huizes, en nieuwe
verschijning zich geheel aan hen onttrok om
zich aanhoudend met Flemming bezig te hou
den, de heeren, zeg ik, haalden Lilly bijna
niet af.
Wallwitz had, in den loop van den avond
zijne zuster haastig toegefluisterd Mijne ka
meraden klagen, dat gij slechts oogen voor
Klemming hebt.
Als ik u verzoeken mag, wjj zijn hier niet
in eene wereldstad/ Hier wordt men dadelijk
leege of half gevulde maag behoeft f®
loopen.
Maar hoe ver strekken zich in onze
dagen van wee'de en genotzucht, van
weinig werken en veel verdienen, kruk-
kebeenpraats in plaats van zaakkennis,
van vernielzucht in plaats van beharti
ging der dingen waarmede men zijn
brood moet verdienen, de behoeften van
den mensch uit?
Zeker, een goed Kathol ek, die de ge
boden zjjner Kerk betracht, is zonder
democraat te heeten, voor de lotsverbete
ring der n(et-bez!ttende klasse, maar hg
schettert er niet voor, hjj legt zich werk
dadig toe op de betrachting der naasten
liefde, die alles omvat wat noodig is, tot
heil en welzjjn der samenleving.
Waar Z. H. Leo XIII ons in zjjj En
cyclieken wg'st op de misstanden in de
maatschappelijke verhoudiugen, daar mag
geen katholiek achterl lyven om ze te
helpen verbeteren zooveel in zjjn macht
is. De Paus is geen democraat in den
geest der beteekenis van het woord er
aan gegeven, door hen, die slechts het oog
hebben gericht op een 8 uren arbeids
dag met groot loon, die genieten willen
in de wereld wat te genieten valt en
met nijdige oogen aanzien, dat anderen
meer bezitten dan zjj,die oproer preeken
tegen het wettig gezag en den onnaien-
kenden werkman het hoofd opholbrengen,
die droombeelden verkondigen nimmer
te verwezenlijken. Z. H. Leo XIII wil
het bereikbare. Hij wil, dat de menschen,
rjjk of arm, in broederlijke liefde elkan
der steun ver'.eenen, om niet alleen werk
zaam te zjjn voor een tjjdeljjk, maar ook
voor een eeuwig geluk.
O, zeker, Z.H. Leo XIII omvat, spre
kende over het volk, het geheels volk,
niet alloen de arbeidende klasse, al
wjjst de H. Vader ook met ernst aan
dat de arbeider niet alleen zjjn loon
waard is, maar dit ook moet gegeven
worden.
O-er de wet der onderlinge liefde
waar de Paus bjj herhaling op wijst
lezen wjj in de Encycliek van 1901, die
als het ware de wet der rechtvaardigheid
voltooit,worden wjj niet alleen verplicht
aan ieder het zjjne te gever, eD niemand
bjj het gebtuik maken van zijn recht te
belemmeren, miar teveus om elkander
gunstig te bejegenen.
De maatschappelijke verhoudingen
wirden geweld aangedaan, de regdmaat
on Ier de menscben is voor een groot deel
verbroken, botsingen ontstaan, ontevre
denheid wo dt gevoed, door afgunst en
met den vinger nagewezen én besproken.
Daarna had hij er zich echter niet meer om
kunnen bekommeren, of Lilly zjjue waarscbu-
ving wel in acht nam. Want hij tad het
zelt zoo druk met Sibylle L mzow, en was zoo
vol zorg voor haar, dat hij genoeg met zjjne
eigen zaken te doen bad.
Deze waarschuwing prikkelde Lilly om nog
eene grootere voorkomendheid te toonen. Zij
vertelde Bené zelfs lachend, van deze waar
schuwing en zeide, dat het tot haar speciaal ge
noegen behoorde, babbelaars te ergeren en te
plagen.
Bovendien verklaarde z'i. is het mijn
stellig voornemen, mij dezen winter inLeopolds-
bnrg eens prachtig teamuscerev. Het is mijne
eenige winter, later, o
Zjj zuchtte geheimzinnig.
Wat is er dan later? vroeg hij en nam haren
waaier.
Dan zal men mij uithuwelijken, zeide z'\ en
zette plo seling een treurig gezicht.
Hij deed den waaier open en dicht.
Toch niet, voor gjj zelve een keus gedaan
hebt uit genegenheid,
Wij, arme meisjes, kunnen niet altjjd den
man krijgen, dien wij het liefst zouden hebben
sprak zij op zachten toon Zjj keek hem aan,
Hij voelde dezen blik en sloeg langzaam de
oogen op, om haar vol ia het gelaat te
zien.
Bené c ebter was zich volkomen bewust van
zijn blik en zijne uitdrukking.
Gelooft gjj, dat de genegeiheid langzaam
ontstaat, of snel als de bliksem komt? vroeg
njjd. Den weikman wordt verteld, dat de
voortbrengselen zjjner handen, wier prjjs
onderhevig is aan ebbe en vloed, aan de
wisseling van vraag eo aanbod, meer loon
mag ehchen, dat hij 't is die dat alles omvat-
Zij, die hem ontevreden maken door mis
leiding, vertellen hem nie dat zonder
kapittal en denkkracht van meer ont
wikkelden, de werkman niets f weinig
vermag.
Het een hangt samen met het snder
en gaat alles te zamen ia goede harmo-
dan is de arbeid een machtige fac-
me
tor of voortbrenger der algemeene wel
vaart. Maar volstrekt nit t de arbeid al
leen, zjj, die zoo'n theorie verkondigen
bediiegen zich zelf en anderen.
Er zjjn misstanden, zeker, maar mfn
onderzoeke vooraleer een oordeel uit te
spreken m ar oorzaak en gevo'gen um
daarna verbetering te kannen aanbren
gen in het maatschappelijk leren opdat de
groote alles omvattende machine weder
geregeld haren loop kan hebben.
De arbeid is plichtmatig ons door God
zelve opgelegd. De Paus zegt dan ook:
Ja, het is de arbeid op het veld, in de
weikplaat', op de fabriek en overal, die
de wel aart brengt in den Staat
Kapitaal, denkkracht en handenarbeid
zijn niet te scheiden van elkander tot
het leveren der productie, het vervaar
digen, klaarmaken en aanbrengen der
benoodigdheden.
Staatkund'gen en hooggeleerden rede
neeren en twisten over de maatschappe
lijke verhoudingen en tocb, 't wil ons voor
komen, dat wat mind-r redeneeren en
twisten en vergaduiingen honden, waar
nief-bevoegden en helaas maar al te dik
wijls tottal nietsweters een hoog woord
voeren, discheeve verhoudingen niet ver
beteren. ludividueele plich sbc trachting
Ts'nood'g.
Goed voorgaan doet goed volgen.
Gedurende het bezoek van den Koning
van Italië te Parjjs zal eeu ontwerp ar
bitrage-verdrag worden besproken, dat
op initiatief van koning Victor Em
manuel zelf, tusschen Frankrjjk, Italië,
België en Nederland zou worden geslo
ten.
—De heer EdmondLepelletier
en de ehcho de Panszjjn door de
Parjjsche Rechtbank veroordeeld tot be
taling eener schadeloosstelling van 20.000
was
hij langzaam, zonder de oogen van haar af
te wenden.
Als een bliksemstiaal, fluisterde zij.
Eene werd door ribyll: Lenzow weggehiald.
Het goede, kleine ding zag in hem een
hooger wezen, omdat Wallwitz eens zoo iets
gezegd had, (lat hij Ftemming voor den op
volger van Richard Wagne- hield.
Toen hij naar zjjn plaats terugkeerde,
ook Lilly weg,
Als zij elkander na eenige minuten onge
duldig gemaakt te hebben scheen hun veer
zien bjna een geluk.
Toch was het Rent- te moede, of hun iets
hinderde. Hij keek onderzoekend rond en zag
niet ver van zich af in eene deur, Hortense
Van Eschen aan den arm van den oen of an
deren waardig' eidsbekleeder. Naar het hemtoe-
seheen, keek zij opmerkzaam rond en zag hem
ernstig aan.
Hjj voelde, hoe deze blik hern het bloed
naar net hootd joeg. Moest hij gedwongen wor
den? Was hjj dau niet vrij meer,o meen onschul
dig onderhoud met eene dame te hebben, die
hij op elke partij zou ontmoeten? Het was im
mers scherts, die eindigde ac et de laatste tonen
der dansmuziek. Dat a les ha l immers met
Magda niets te maken,
Een onaangenaam gevoel, een soo rt van
toorn kwam in zjjne ziel op jegens Hortense en
bgna ook jegens Magda, die zoo verre van hem
was. fiij herinnerde zich op eens, dut zq een
treurig gezicht gezet had. toen hij er van sprak
dat hg naar dit bal ging. Dat had hem zeer
geergerd.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangère
G.L. DAUBE4' Co JOHN., b. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmaflrt
frar cs aan kolonel P i q u a r t wegens
laster.
—Met een meerderheid van stemmen
(252) heeft de Fransche Kamer gisteren
Kamer gisteren besloten de inkomende
rechten in Frankrjjk van vee uit het bui
tenlanden een vet houding van 25 pare.
minimum en 35 perc. maximum te ver-
hoogen.
Te New-York is het verschrikkelijk
warm Enkele personen zjju van de hitte
gestorven en anderen werden er door tot
zelfmoord gebracht.
Tusschen de Vereenigde Staten en
Rusland heerscht eene gespannen ver
houding wegens de jodenvervolging en
de gruweldaden in K schi ,ew op de jo
den gepleegd.
Het plan besta8t verzoekschriften van
Israëlitische burgers der Vereenigde Sta
ten aan de Russische Regeering te rich
ten. President Roosevelt moet zich
bereid verklaard hebben deze verzoek
schriften aan de Russische Regeering, ter
hand te stellen en ze tevens persoonljjk
toe te lichten. Inmiddels bestoken de
Russische en Amerikaansche bladen el
kaar.
Op een te Heidelberg door Botha
bijeengeroepen volksvergadering, zeide
hjj dat de Boeren niet wenschten ab-
stuctie te voeren maar de Regeering in
belangrjjke zaken wilde steunen.
Moties werden gesteld, waarin leedwe
zen werd uitgesproken over den voorge
stelden invoer van Aziatische werkkrach
ten, waardoor eigenljjk het land voor de
immigratie van blanken werd gesloten
en waarin de Regeering werd gevraagd
niet een oorlogsschuld van 65 millioen
op het land te leggen,eer vertegenwoor
digende instellingen waren verleend.
Eveneens werd geprotesteerd.tegen het
onderwijsstelsel.
Inmiddels wordt uit Kaapstad ge
seind, dat aldaar het Pariementeen motie
heeft aangenomen tegen den invoer van
Cbineesche koelies, tevens besloot het
Parlement Lord Milner olficieel van
deze motie kennis te geveD.
De Groot-Hertog van Mecklenburg is
door keizer Wilhelm,» la suite bjj
de marine-iDfanterie benoemd.
Van Saatlouis, ia de Rijnprovincie,
onderneemt de groote staf van het Duit-
sche leger, onder aanvoering van zjjn
chef generaal Schlieffer, een rit
over Saarfrncken naar Metz, om het
grensgebied le inspecteer* n, waar, zooals
Hij wilde volstrekt bewjjzen, dat hij onaf-
han'eljjk was en vond daartoe geenander mid
del dan zich nog levendiger met Lilly te on
derhouden.
De laatste toer begon. Dau was het ook zoo
gedaan. Mie wist, of hjj Lilly Wallwrt'. wel
dikwijls meer zou zien. Zoo" vrooljjk en zoo
vertrouwelijk zouden zjj elkander zeker wel niet
meer onderhouden.
Het was heden avond zeer schoon, sprak
hij. ik kan mij zoo'n gezellig bal niet herinne
ren, zoolang ik in Leopoldsburg het ambt
van ho(kapelmeester bekleed.
En vroeger? Hebt gjj veel schoone zaken
gemaakt?
Waar?
Neen, bijna niet. Voor mij heette het al-
tjj 1 ttudeeien en mijn klein inkomen zoo ver
doelen, dat het zoo tamelijk toereikend was
voor de studiejaren. Ik wilde in mjjne jeugd
reeds een onderscheiden post bekleeden. Daar
om moest ikmj bjj den arbeid houden, In da
zoogenaamde wereld, heb ik hier in Leopolds
burg eerst mjjne intrede gedaan, vertelde hjj
openhartig, denkende aan hare openhartigheid
waarmede zg de inrichting van de woning harer
grootmoe Ier besproken had.
Dat interesseert mij buitengewoon. Gij
moet mij uw heelen lerensloop eens vertellen
ook al - al —het verschrikkaljjke daaruit
Ja
Hjj lachte om hare nieuwsgierigheid over
al het verschrikkeljjke.
Mjjn leven is veel eentoniger geweest
dan gij denkt. Ik wil het u gaarne vertellen
meu weet, eteeds alles tot in bijzonder
heden geregeld en klaar moet zjjn, om
in enkele uren de grens over te kannen
trekken. Aan den rit nemen deel 10 ge
neraals, 15 stafofficieren» 2 intendanten,
5 kapiteins, 2 bnreaa-bearubten en 65
ondeiofficieren met 80 paarden. Onder
de officieren van den stat &jjn prins
Ernst wan Saksen-Altenbnrg en prins
Karl Anton von Hohenaollern.
Koning Peter I heeft te Belgrado
ter gelegenheid van een feestmaal een
politieke rede gehouden, waarin hg
wees op de positie die Servië tegenover
geheel Europa weer inneemt. Z, M.
noemde die positie weer een geachte en
geëerbiedigde.
Over de wachtende taak sprekende,
drong de Kening er op aan alle aan
dacht te wjjden aan het ontwakende
nationale leven, aan den economischea
toestand des volks eu de «ontwikkeling»
van het leger. De Koning zeide zich ge
lukkig te zullen achten, indien bij met
medewerking des volks, welks geluk het
doel van al zjjn pogingen zon zjjn, zjjn
plicht kon verrellen.
Engeland schjjnt thans Servie te heb
ben erkend. De Vereenigde Staten en
Nederland erkenden den moordstaat nog
niet.
Hofberichten. H. M. de Koningin zal
vergezeld van Z. K. H. Prins H end Tik
der Nederlanden, van 15 tot 17 Jalieen
bezoek brengen aan Maastricht.
Uit Aken woidc gemeld
Prins Hendrik der Nederlanden on
dernam heden een uitstapje naar de mijn
Laura en Vereenfging bg Kerkrale, waar
de Internationale Tiefbangesellsrchaft von
Gebbardt u. Koenig in Nordhausen door
middel van de zoogenaamde «bovriesme-
thode» put I reeds in 't vorig jaar af-
gediept had en nu bezig is pot II (e
bevriezen. Zjjne Hoogheid interesseerde
zich zeer voot deze methode, die ook
binnenkort bjj de staatsmjjnen in Limburg
zal worden toegepast.
HeemBtede, 3 Juli. De bevolking
der gemeente bestond op 1 Januari 1.1.
uit 5399 zielen, zjj vermeerderde sedert
dien tjjd door geboorte met 97 en ves
tiging met 382 zielen, samen groot 479,
en verminderde door sterfte met 82 en
vertrek met 296 zielen, aamen 328, zoo
dat de bevolkiug op 1 Juli 1.1. bestond
uit 5559 zielen.
Aalsmeer, 3 Juli. Ter gelegenheid
van de trier te houden Tentoonstelling
za! een bloemencorso met fVetsen gehou
den worden.
derwjjzer, die in een der herbergen nabjj
Maar de gelegenheid daartoe zal niet zoo ge-
makkelijk te vinden zjjn.
Ze moet te vinden zjjn. Geef mjj als
onderpand, dat gij uwe belofte houden zult,
de gardenia uit uw knoopsgat.
Maar ze is al een weinig verwelkt
Dat beteekent niets En ik geef u de
roos uit mijn Uilleboequet,
Zq spreidde d n waaier voor zich uit en
maakte met eenige moeite een rozenknopje
los uit den ruiker, die van het midden
van haar keursljfjc tot aan de schouder»
reikte,
Zoo hebben wjj ieder een aandenken»
aan dezen avond en als ik u weerzie, zal ik
tl telkens vragen:
Hebt gij de roos nog.
Dit vond hjj nu wel wat el te kinderach
tig, hij nam echter de bloem aan en zeide
En ik zal u a'tijd antwoordenIk draag ze
hjj mij.
De cotillon was uit. Als een bonte zwerm
bewogen de paren zich door elkander en ver
dwenen dan in de andere kamers, sommigen
om afscheid te nemen, anderen om stil naar
huis te gaan,
Wallwitz trachtte nog een kleinen kring
van vrienden voor een gezellig praatje bij
elkaaT te houden.
tVurdt vervolgd.)
