No. 5444
Vrijdag 17 Juli 1903,
28ste Jaargang
£>ag6laó voor tfflooró- en Sniió-cftollanó.
Pers-idealen.
JlZagèa tïïufilatiè,
BUITHNLASD.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Nu, mogeljjk zou dat best zjjn in
dien men er eenige tonnen gouds voor over
heeft met het b'jjde vooruitzicht, er over
een paar jaar nog een paar fan bij te
mogen storten. Men zal misschien onge-
loovig lachen, ons veeleischend noemen.
Men zou echter wel anders handelen,
indien men eens inzage kon krjjgen van
de boeken van een onzer groote li bei ale
bladen. Duizenden en duizenden vereiecht
de exploitatie, vooral van de ochtend
kranten, die immers al haar nieuws uit
de eerste hand moeten hebben, en neg
Afval on bekeering.
Amerika.
Uuitachland.
Servië.
Frankrijk.
Oe toestand van Z. H. Leo XIII
Een der geneesheeren van dan Paus
ABONNEMENTSPBIJS.
Per 8 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
PBIJS DER ADVERTENTIE».
Van 1—6 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
50 Oenti
7%
AGUTE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale Publidté, Etrangère
G.L. DA ÜBE df Co JOHN., B. JONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre
Dr. H. A. Poe ls heeft tenLiuiburg-
schen Katholiekendag een rede gehou
den welke in breeden kring deaaidacht
heeft getrokken om de rele behartigens
waardige wenken, die zjj den Katholieken
geelt Jd verband met de actie, die zjj ookin
het maatschappelijk leven moetin ontwik
kelen, «Tjjdig», zoo heet de rede, welke
naam gansch het betoog kenschetst,
waarvan het cleitmotief» immers dit is:
«Laten wjj toch tijdig doen wat onze
hand vindt om te doen.»
Met groots instemming hebben wjj de
redevoering gelezen. En 't is om ook
onzerzijds «tijdig» te wezen, dut wjj cp
een deel ervan de aandacht wenschtn
te vestigen - zjj het niet met algeheele
ingenomenheid.
De gewijde redenaar heeft het r.l.
ook gehad over de Katholieke pers en
het met recht en reden zeer be
treurd, dat nog zoovele Katholieken den
steun van hun abbonnement en ad
vertenties schenken aan de niet-Katho-
lieke bladen. Maar het middel, door
ZjjnEerw. ter verbetering gegeven, ach
ten wjj «ontijdig.»
Hjj vraagt: «waarom zou het in ocs
offervaardig Katholiek Nederland dan
toch niet mogelijk zjjn een dagblad
op te richten, dat aan alle wettige
eischen van onzen t jjd voldoet, al moee-
ten desnoods ook, om niemand te scha-
den, onze voornaamste Katholieke dag
bladen, worden opgekocht om in éen
groot Katholiek Nederlandsch dagblad
saamgesmolten En hier bedoelt Spr.
een courant, die kan concurreeren met
«de Rotterdamsche synagoog» opdat
ieder voorwendsel, zelfs dat van den
meest veeleischenden zakenman, vervalle,
hetwelk thans wordt aangevoerd om het
lezen van andersgezinde bladen goed te
praten.
De N, R. Ct.
FEUILLETON
SI.
Vervolg
Hjj keek haar vaat in de oogen. Wist zij
reed» alles f Neen. Want op hartél^ken toon
vervolgde zij.
gn daarom, Rene, laat de nu eenmaal
beklonken zaak publiek worden, en trouw.
Ik zal alles doen, wat ik kan om Magda
tot cene schei ing van haar vader te bewe
gen. Vtant dat de opgeruimdheid uwer jeugd
voor uw werk niet verloren mag gaan door
bet samenleven met zoo n zieken man, spreekt
van zelf.
Laat ons zelfstandig onze zaken rege
len, sprak hij op scherpen toon. Ik duld
hierin geene inmenging, ook van u wil ik
die niet.
Zj keek hem treuiig aan. Hare verstandige
oogen zagen op den bodem zijner ziel.
VI.
Magda wachtte we'er. Zij gevoelde zich
niet in staat, naur de uitvoering der //Zano
bia» le gaan.
Zjj wist, dat de heele toestand haar weer
zoo onbarmhartig zou toonen, dat zij buiten
wel grooten deels telegrafisch. We zou
den eerbiedwekkende cjjfertjes kunnen
noemen, indien wij 't in ons gestelde
vertrouwen wilden schender.
Waartoe echter die cijfers, waar
wij onomwonden toegeven, dat de oprich
ting van een Roomsch ochtend-en avond
blad best moge'ijk is. Met geld is op
dit gebied a'les te doen.
Laten we nu echter eens aannemen,
dat de stichting al geschied is; dat
ergens om met dr. P o e 1 s te spre-
kan «een machtig groot gebouw is
opgetrokken, waar «boven de deur in
volle waarheid te li zen sta itBureau
en Drukkerjj van het katholieke Dagblad
van Nederland», We glim'achen op onze
beurt ongeloovig, maar nog eens aange
nomen d-t het er staat. Zullm we dan
echter wezen, waar de Limburgsche re
denaar ons hebben wil
Zullen dan alle Roomschen uit «de Rot
terdamsche synagoge» loopen, omdat zjj
immers in dat «machtige» Roomsche
gebouw evengoed terecht kunnen, er de
allerlaatste handels- en beursberichten
even correct kunnen raadplegen, 'tWare
te wenschen. We hooren echter de klach
ten al, terstond na de eerste nummers
van pet Roomsche.'dagblad het geeft geen
tooneelrecenties, het feuilleton is niet
zoo mooi als in die andere kranten; die
Roomsche krant houdt me niet op de
hoogte met de moderne literatuur, de
meest pikante berichten staan er niet in.
En om al deze redenen zullen velen in
de «syoagoge» bljjven. Want men ge-
loove ons nu eens: op al die punten
zal de Roomsche uitgave moeten achter-
bljjven bjj de andere. Een feuilleton toch
is voor velen pas «mooi» als het met
al te streoge begrippen huldigt; wat
men onder «pikante berichten» heeft te
verstaan, behoeven we niet uit te leggen,
en over tooneel en literatuur zullen we
maar zwjjgen. Men zal ous misschien
toevoegen: de Roomschen vragen tcch
niet naar die dingen. Eu we antwoorder:
de Roomschen niet maar vele Roomschen
wel, vooral degenen, die graag voor
verlicht doorgaa", een vies-roomsche
courant «gekleed» vinden staan en zich
zelf oud en wijs geuo'g achten om alles
te kunnen lezen, Eo zoo'n groot blad
heeft toch alle Room.chen noodig, om
financieel te kunnen slagen.
Langzaam, uiterst langzaam zal de
Roomsche Courant in 't gunstigste ge
val, alle Roomsche handelslui tot z:ch
z'en komen, vaak niet, dan nadat ze nog
meer financieel en marktnieuws geeft
den kring stond, die het leven en werken van
René Flemming omvatte.
In de uren, die zij den laatsten tijd in
pijnigende nachten had doorgebracht, was
1 het haar duidelijk geworden, dat zij geen
vrede zou vinden, voor zij haar recht op
den geliefden man door de heele wereld
erkend zag.
Als zijne vrouw ton zij de dingen beter
verdragen. Voor de ontberingen en zelfbe-
heersching, die de tijd haar oplegden, waarin
hij door z.n beroepsleven geheel m beslag
genomen werd, zou zij toch altijd door het
bewustz;n schadeloos gesteld worden, dat zij
in zijne vrije uren de onontbeerlijke levensge-
zellin voor hem was.
Ten slot e was ook door de praatjes van
hare teekenleerlingen het vrouwel.k ver
langen in haar ontwaakt, om op luiden
toon te kunn n zeggenhij is mjn ver
loofde 1
De vragende blikken van den trouwen
vriend, dien lij door hare onbedachtzaam
heid deelgenoot gemaakt had, werden haar
onverdraaglijk. Voor bare leerlingen, dienst
boden en voor hare bekenden, die zoo nu
en dan eens belee'dheidshalve naar den
toestand van Zijne Excellentie kwamen
vragen, voor hen allen kon zjj lachen en
bedaard spreken. Alleen voor Nicolai s
groote heldere oogen, die altijd op haar
gevestigd waren, kon zij niet zorgeloos ge
lukkig schjjnen. En Nicolai had bemerkt,
moest ten minste wel bemerkt hebben, dat René
al in zoo vele dagen haar niet bezocht had.
dan andere bladen; Het orgaan van dr.
Po els zal het du9 lang moeten kunnen
«uitzinger want advertenties zullen ook
niet zoo overvloedig toestroomen als
noodig is voor de bestrijding der over-
groote kosten.
Evenwel: met geld is dit alles te boven
te komeD. Voorloopig echter kan de
krant van dr. P o e 1 s wel naar 't Rjjk
der idealen verwezen worden.
De redenaar heeft dit trouwens wel
begrepen, want ZjjnEerw. ging vooit
«Eer wjj allen geabonneerd zjjn op dat
ééae groote Katholieke Dagblad van Ne
derland loopt er stellig nog heel wat
water door onze Maai.» En hjj voegde
daaraan den raad toe «Steunt daarom
de bestaande Katholieke pers. In geen
katholiek Limburgsch hnis, waar het voor
de zaken niet noodig is, mag ooit een
niet.-Katholiek dagblad komen. Wanneer
onze mannen niet genoeg denken aan het
gtvaa', vooial voor hnn kinderen, dat
dan onze Limburgsche vrouwen en moe
ders wakenWanneer gjj, Roomsche
kooplui, u op een niet-katholiek h an-
delsblad abonneeren moetzorgt dan min
stens, dat daarnaast een Katholiek dag
blad op uw tafel ligtof 1 ever zorgt,
dat het liberale blad niet van uw kantoor
afkomt en dat het katholieke steeds zjjn
vaste plaats in uw woonkamer heelt.»
Dit zjjn zeer «t jjdige» en gullen wc or
den, ook buiten L imburg van toepassing
We zullen er evenwel niet nader op in
gaan, omdat wjj voor alles den schjjn
willen vermjjden te pleiter voor eigen
zaak. Ons doel was slechts, bescheiden-
ljjk te waarschuwenvoor een schoon
ideaal niet te verwaaiioozen, datgene wat
de hand vindt om te doen. Bljjft meu zjjn
steun in 't tegenwoordige flink schenken,
wel, dan kan er bett hier of daar een
Roomsche Puels-krantgreeien nit eender
bestaande. Eu dit ware beter dan dat
men den menschen zoo'u «machtig» or
gaan plotseling voorzet.
Ondervinding is ook op 't gebied van de
pers da beste leermeesteres.
land in de laatste dagen weer wjjzen. Op
de eerste plaats op de bekeeriug van den
schriftgeleerde en predikant G. Steoeart
Hitscheok. Met hem, bjjna op denzelf-
den tjjd, keerden tot de katholieke Kerk
terug, de bakende oud-ritualistische be
rt enaar van de Anglikaansche St. Mi-
chaelskerk te Shoreditch en E?ans Mid-
letien, wien twee derden zjj oer parochia
nen waren voorgegaan, die in de katho
lieke Mariakerk te Moorfields de ketterjj
afzwoeren.
De derds, wiens terugkeer tot ds ka
tholieke Kerk geen gering opzien baar
de, is de hertog van Moro-Hill-Epping,
die als groot weldoener der Anglikaan-
sche Nationale Kerk en onvermoeidjver-
dediger der ritualistische beweging al
gemeen bekend is. Zjjne bekeeriug maak
te niet alleen diepen indruk ouder de
Anglikanen, maar werd zelfs door de ri-
tualisten als een zware slag beschouwd.
Door een langdurig onderzoek zjjn
deze geleerde mannen tot de overtui
ging hunner dwaling gekomen. Zjj laten
hun vroeg-ie geloofsgenooten met rust
en doen niet als de afvallige Katholieken
die niets voor hun vroegere geloofsge-
nooteuover hebben dan smaad- en schimp
woorden.
Wat doet hun den rug keeien tot de
Kerk' Niets anders dan politieke doel
einden, vermeende miskenning, eigen
belang en zucht naar een denkbeeldige
eer, wat hun later een^ diepe gewetens-
knaging bezorgt.
Dd Evangelischen en anderen die de
Roomsche Kerk niet vredelievend gezind
zjjn, wjj zen er met vreugde op hoe in
Oostenrjjk-Hongarjje velen het geloof der
vaderen ontronw worden, maar zjj ver
zwijgen dat tegenover het vallen van dorre
bladeren van den boom der Kerk, in
Engdlaud vooral, maar ook in andere
landen, velen tot de Moederkerk terug-
keeren. Vooral op drie bekeuringen, die
een hoerljjken triomf zjju van Gods ge
nade, mag de katholieke Ke k in Engc-
Z ooveel was duidelijs voor haar, aan dezen
toestand moest een einde komen. Het was
eene dwaasheid geweest eenmaal te denken,
dat men dien zoo zou kunnen houden,
Het was dus heel natuurljjk, dat zij er
over na begon te il nken, in welk opzicht
hare plichten jegens haren vader in over
eenstemming te brengen waren met de zorg
voor haar geluk, itn zij nam zich voor
dit met René eens bedaard en openhartig te
bespreken.
Zij las in de courant, dat de opvoering
der "Zanobia" schitterend geweest was dat
de geniale dirigent een triomf zonder gel j-
ken gevierd had en dat de vorstel yke com
ponist en gast van het hertogelijk huis
dienzelfden avond nog de orde van den
//grijzen beer// aan den hofkapel meester had
laien overr.ken.
Magda voelde zich verheugd als eeu kind.
Deze orde kende zij, d e was bijzonder
schoon, hoe statig zou Eené er daarmee
uitzien. Zjj was immers de dochter van een
beambte en van kindsheid at gewoon ridder
orden als iets begeerenswaardigg aan te z en.
Dan viel haar in, dat René zjjne ridderorden
toch noo t droeg.
Als ik eerst werkelijk eens wat ge-
leveid heb, zeide bjj eens, als ik het doel
bereik dat mjj voor oogen staat, dan is mijn
naam mij een grooter sieraad dan alle sterren
en kruisen het zijn kunnen. Zoo lang ik
echter nog jonge beginner ben, kunnen
ridderorden mjj niet tot een meester ver
heden.
De beruchte truetkoning Pierpont
Morgan, heeft zjjn verzameling van
schilderyen en kunstvoorwerpen,ten waar
de van 80 millioen francs aan den Staat
geschonken.
Te New-York bljjft het nog steeds
vreeseljjk heet. Zaterdag zjjn door zonne
steek 21 personen gedood terwjjl 15
personen ziek werden. In het gehesi zjjn
nu re ids ten'gevolge der hitte inde Ver-
eenigle Staten 800 personen gestorven.
Er loopen een aantal razende honden
rond. Te New-York heeft de politie er
15 afgemaakt.
Te Devon, in den staat Virginia, is een
neger, die beschuldigd werd een blank
meisje schandeljjk mishandeld te hebben
t door de blanken gevangen genomen en
dood gefolterd, Terwjjl hjj nog leefde
stak men h m de oogen uit, men sneed
hem de ooren en den neus af en rukte
hem de tong uit. Dan werd het Ijjk ver
brand en de assche aan de toeschouwers
uitgedeeld.
Eeu vreeseljjk geval heeft te Kattovitz
in Silezië plaats gehad. Daar hebben een
drietal booswichten een 36-tal schoolkin
deren vermoord door hun vergiftigde
lekkernjjen te laten eten.
Pen dag na de opvoering kwam hij mot.
Ook des Zaterdags voormiddags niet. Later
toen het reeds donker begon te worden
kwam Hortense. Zij wilde hooren wat er'
tussehea beiden voorgevallen was, en voelde
zich pijnlijk getroffen, toen zij hoorde dat
René met geomen was. Met hare ongeëve
naarde goedheid vertelde zij Magda aller'ei
dingen van de soiree en verzadigde het dor
stige^ hartje met roemvolle berichten over de
huldiging, die den geliefden man te beurt
gevallen was
Daarbij scheen de lamp zoo stil en vreed
zaam en van buiten drong geen geluid naar
binnen, zoodat het was, alsof alles in de we
reld vrede en kalmte ademde.
Op eens kwam Kathi binnen, dii bezig
was met den Zaterdagavondsch schoonmaak
van het atelier.
- De heer is er, die eeh p>ar weken ge
leden met u hier gekomen is. Hij wil ech
ter niet naar voreu gaan. Ik moest u ver
zoeken in het atelier te komen, zeide zjj,
een beleefd verzoek van René op hare wijze
verklarend.
Magda vloog van hamr stoel op.
Ik blijf op u wachten, zeide Hörfetise.
Zij hadden er een voorgevoel van dat René
in eene buitengewone aangelegenheid kwam.
Maar met geen enkel woord zeiden zij daar
van iets tegen elkander,
Bené was op dezen regenachtigen Ootober-
avond langzaam hierhe n gekomen. Het water
druppelde op zijne jarapluiehet rijtuig weer
kaatste in de plassen op den straatweg.
Te Fulda is de bliksem in de hoofd
kerk geslagen, met het gevolg dat een
aantal geloovigen werden gedood.
«r
Er is een complot van officieren ont
dekt, twaalf in getal, die het vaste be
sluit hebben genomen den dood van ko
ning Alexander te wreken. Een
hunner is aan de Servisch-Bulgaarsche
grens aangehouden, beschuldigd kolonel
M a s c h i n, een der voornaamste moor
denaars van koning Alexander en
zjjn schoonzuster koningin D r a g a, te
willen dooden,
Een Parjjsch blad werpt een zware
beschuldiging naar het hoofd van koning
Peter I n.l. dat hjj de stille aanvoer
der van het complot moet zjju geweest
tegen koning A1 e x a n d e r, en de moord
van den Servischen Koning en Koningin
moet hebben gelast.
Bjj de groote revue van Longchamps
die Dinsdag gehouden werd ter gelegen
heid van het nationaal feest is Santos
D urn o n t met zjjn bestuurbare lucht
ballon boven detroepen verschenen.
Na een salvo revhlverschoten te heb
ben gelost ter eere van presidént L o u-
b e t, die de revue bjjwokwade, ndm de
luchtreiziger den tditigtocht aan ota te
rug te keeren van waar hjj gekomen
was.
Te Amiens hebben de socialisten
een meeting der Katholieken in de war
trachten te sturen zjj vielen de verga
derden aan en Wierpen springbussefi te
gen de voeten der paarden, voor de rjj-
tuigen gespannen, waarin dfe sprekers
naar het terrein reden. Het gévolg was
dat de Katholieken de socialisten een ge
ducht pak slaag toedienden. Verscheiden
personen werden gekwetst.
Men weet dat het ministerie Combes
onlangs aan een Belgisch katholiek blad
le Pays Wallon den toegang in Frank-
ryk ontzegd heeft, omdat het de hate-
ijjke kerkvervolgers aan den schandpaal
had geplaatst. De zelfde uitsluitings
maatregel is nu genomen tegen een an«
der katholiek blad la Gazette du Centre
van La Lou vierej voordezelfde reden.
En ondertnsschen wordt in Frankrjjk de
volledigste v.jjheid verleend aan de
schandelijkste en zedelooste couranten.
In het Vaticaan verwacht men elk
oogenblik den dood van den H. Vader.
Het rjjtuig, dat kardinaal V a n u-
t e 1 li, den grootpeniteneier moet afha
len om den Paus de laatste H. absolu
tie te geven, wordt gereed gehouden. Zoo
heeft ook de overste der paters Capucjj-
nen, die met zjjn paters den H. Vader na
zjjn dooi in bescherming zullen nemen,
het vei zoek ontvangen, zich gereed te
houden om op het eerste bericht naar
het Vaticaan te komen.
Het zachte geruisch van het neervallende
water deed hem merkwaardig goed. Het
Was zoo regelmatig, zoo aanhoudend, zoo
kaljneerend.
's Morgens na de opvoering der "Zanobiav
had hij naar Magda willen gaan. Maar de
hooge componist liet hem voor het dejeuner
uitnoodigea Die was zoo vol enthousiasme
voor René, dat het lastig begon te worden,
en per slot van rekening hoorde Fletnming
den wensch van deze Hoogheid, om de
partituur van zijn jongste muzenkind, die
hij natuurlijk in zijn feisfeoffer mefegebracht
had, eens in te zien fcn dan te zeggen, hoe
de instrumentale uitwerking zou zijn, terwijl
hjj vrjjheid had, verbeteringen aan te brengen,
waar hem dit noodig scheen. Dat was een
lastig ding geweest 1
En die Vrijdag n. middag, toen was zjjn
tijd nog door iets a iders in beslag genomen...
Dezen morgen had hjj repetitie gèhad, voar
het concert op Zondagavond.
Hjj rekende dat zich zeiven voor om a'les
zoo aan Magda te zeggen I
Het was, of hij lood in de beenen had, toen
hjj de trap opging. Boven bedacht hij zich
eenige oogenblikken. Schelde lij voor aan,
(lan kon dit het lastige gevolg hebben, dat
hij bezoek bij Magda rond of toch zeker den
zieken man.
{Wordt vêrvolgd.)
