No. 5448
Woensdag 22 Juli J 903
28sle Jaargang.
S)ag6laó voor cftooró- en SZuió'&ollanó.
I Z H
Z H. LEO XIII f
MH
BUITKNLAND.
cJÏÏagóa ufilanè
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Hjj ruste in vrede
Frankrijk.
Duitschland.
Rusland.
Turkije.
De laatste uren van den Paus.
ABOIÏÏÏEMEÏÏTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland
Afzonderlijke nnmmers
2,90
0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zou- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
AOITE MA NOS AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTEN1IE1T.
Van 1-6 regelsCenta
Klke regel meer7lA
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangère
G.L. DAL) BE Sf Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
De 1 aus is overleden! De Roomsche Kerk treurt en
met 11 aar zijn droevig en in smart gedompelde kinde-
ïen der Kerk, al weten zi) dat God heeft gezegd: «lk
ben met U tot de voleinding der eeuwen».
Pius IX legde het moede hoofd neder en schonk zijne
edele ziel den Schepper terug te midden der algemeene
onverschilligheid van de vorsten en machtigen dezer aar
de. Men durfde zelfs het einde van het Pausschap be
groeten.
De wereld stond verwonderd, ja verbaasd, dat een
grijsaard van meer dan 70 jaren, wiens krachten oogen-
schijnlijk schenen gesloopt door zwakte, ouderdom en
andere omstandigheden den Stoel van den H. Petrus
onder zulke moeielijke en critieke omstandigheden zou
innemen; men had voor deze lastige en hoog ver
heven taak meer jeugdige krachten bestemd. En toch,
die verzwakte, afgeleefde grijsaard, schrijft Mgr. A. v an
Winkel zeer terecht, wist zijne waardigheid, zjjn
zending en zjjn persoon door onvergelijke gaven
van geest en hart, door onvermoeide, jeugdige werk
kracht en door een tact en talent hem alleen eigen, op
te voeren tot eene tot nu toe ongekende hoogte, zoodat
hp ontegenzeggelijk spoedig werd The great old mans
der gansche wereld.
Ja! Leo XI[L was een groot man die de wereld deed
opzien naar het Vaticaan. De keizer van Oostenrijk, de
koning van Spanje en Portugal, zelfs de Czaar van
Rusland, ofschoon de Paus der Russische kerken, de
koning van Engeland, het opperhoofd der Anglicaan-
sche kerk, en andere anti-Roomsche vorsten en staats
hoofden rekenen het zich tot plicht aan Paus en Kerk
hunne hulde en deelneming te betuigen in de harte
lijkste bewoordingen bij deze droevige omstandigheden.
De Luthersche Keizer van üuitschland schreef zelfs
publieke gebeden voor het herstel van den eerbiedwaar-
digen Grijsaard van het Vaticaan, wien hij zoo gaarue
czyn vriend» noemt en de koning van Italië, al was
het wellicht ook tegen wil en dank, durft bij die al
gemeene en onverdeelde deelneming zijn reis naar
Frankrijk voorloopig niet doorzetten.
Zoo is zelfs de grootste vijand van den Paus, de
koning van Italië, gedwongen Hem te eeren, wiens
vader het schreeuwendste onrecht aan Paus en Kerk
durfde voltrekken en moet, hoe ongaarne ook, uit eer
bied voor den stervenden grijsaard van het Vaticaan,
zijn voorgenomen reis naar Frankrijk uitstellen.
Hnlde wordt gebracht door de Pers van alle richtin
gen aan het eerbiedwaardig Hoofd der Christenheid,
aan den gestorven Paus die zich als drager van het
hoogste gezag en als hechte steun daarvan de achting
der wereld heeft verworven.
Een Engelsch radicaal en protestantsch blad The Daily
Chronicle schrijft tijdens de ziekte van H. Leo XIH
over hem
«De christenen van alle sekten, en ook duizenden
menschen, die niets gemeens hebben met het christen
dom, zullen met droefheid vernemen dat de Paus op
sterven ligt. Die Paus, die sedert lang de gewone
grenzen van 's menschen leven is te boven gegaan, had
zoovele ziekten overwonnen, die zich als noodlottig lie
ten aanzien, dat men hem eindelijk begon te beschouwen
als een soort van onsterfelijk wezen op aarde.
Met eene zeldzame reinheid van geest, heeft hij zich
steeds gevrijwaard tegen de smetten der wereld, terwijl
hij tevens een levendig belang stelde in alle politieke,
maatschappelijke en zelfs wetenschappelijke kwesties.
Zonder zich eenige rust te gunnen en zonder ooit
aan eenige verstrooiing te denken, heeft hij zonder
verpoozing gewerkt, niet alleen voor den vooruitgang
zijner Kerk, maar ook nog voor het welzijn van het
gansche menschdom.
Zonder eenige persoonlijke heerschzucht, heeft hij
altijd in zijne hoedanigheid van Stedehouder van Chris
tus, het vurigst verlangen gehad, erkend te worden als
een Vredestichter onder de volkeren, en 't is dank aan
zijn invloed dat reeds tweemaal tenminste erge inter
nationale verwikkelingen zijn vermeden.
Hooger nog misschien dan de zaak van den vrede
had hij de zaak van den arme gesteld. Hij was inder
daad de verdediger van denar me in zijn bisdom van Perugia.
Zelf heeft hij de arme wijken van Londen gezien
en onder den indruk van dat droevig tooneel, met
eigen oogen aanschouwd, heeft hij later zijne wereld
beroemde encycliek over den toestand der werkende
klassen uitgevaardigd. Gelijk bjj zekere groote heiligen
van de middeleeuwen hebben wij in hem èn de macht
van het verstand, èn de heiligheid van het leven kun
nen bewonderen. Kortom in de lange lijst van meer
dan 300 Pausen kunnen wij niemand vinden, die met
meer waardigheid de plichten van zijn verheven ambt
heeft vervuld».
En waar zoo'n hulde aan den zieken Paus werd ge
bracht door The Dady Chronicle en door vele andere niet-
katholieke bladen, keeren wg met walging den rug aan de
socialistische Pers toe, die Z. H. Leo XIII zelfs op
zijn ziekbed in verregaande haat tegen God en gods
dienst heeft durven aanvallen, honen en lasteren. Dat
ploertendom blijft volharden in de boosheid, om de
grootsche figuur door christen en niet-christen geëerd,
te smaden.
Een grootsch en verheven werk, heeft ons Z. H.
Leo XIII, die onvermoeid en vol vertrouwen, met on
afgebroken volharding voor Gods eer en glorie Zijner
Kerk den strijd heeft gestreden, nagelaten. Tot in verre
geslachten zal de naam van Z.H.Leo XIJl met eerbied
worden herdacht. Wij buigen eerbiedig ons hoofd en
knie voor den grooten Doode.
Zeker rest ons nog een slotwoord bij het lijk van den
Paus der Wetenschappen. Knielen wij van verre neder
voor het stoffelijk overschot van den grooten Doode, en
bidden wij den Almachtigen God voor Z, H. L e o XI11
den rest ons ook op politiek gebied de lessen en verma-
ningin ter harte te nemen neergelegd in de geschriften
van den Overledene. Hij toch heeft de wereld beheerscht.
Paus Leo XIII, heeft ons in den socialen strijd onzer
dagen een lijn afgebakend, waarlangs wij ons veilig kun-
uen en moeten bewegen.
Wij gaan dan voorwaarts op den ingeslagen weg.
Is de worsteling grootsch, grooter nog is de strijd waar
wij geroepen zijn alles te trotseeren om onvermoeid en
vol vertrouwen, met onafgebroken volharding den strijd
des levens te strjjden, om de wereld getuigenis te geven
van ons onwankelaar geloof in den Gekruiste, de Kerk
tot glorie, der wereld tot heil.
Dat leerde ons den grooten nooit volprezen paus Z.
II. Leo XIII door Vorsten en Volken bewondert. Dat
leerde ons een der grootste Pausen die ooit geleefd heeft,
eenvoudig en nederig van harte
I
I L L E T O N,
35.
Vervolg).
Zjj zuchtte diep, Hare wangen waren bleek
en hare qogen gloeiden.
Alles ontwaakte in haar, wat zjj eens zelf
geleden had, toen zij, de veel begeerde en
veel beminde door den man verlaten werd,
die lang en vurig voor haar bezit gestreden
en haar dan opgegeven had voor eene mooie,
kokette, onbeduidende vrouw.
Maar het is vergeef9che moeite zien
tusachen twee personen te willen plaatsen
die door zoo'n kracht tot elkander aangetrok
ken worden.
De natnur laat ni it met zich spotten.
En toch, Magda wie een koud, vast hart
daarbij heeft, moest om zulk eene gebeurte
nis niet weenen. Want een gebouw, dat
op zulke fondamenten opgetrokken is valt
spoedig genoeg ineen. De bezinning keert
terng en d aarmede de kritiek over zichzelaen
®n de gezellin van dezen band. Ik
heb nog nooit eenen man blijvend gelukkig
SJ'z-ien, die eene vrouw zoo verlaten kon.
Jji) draagt de elementen in zich voor
hartstochten en ontgoochelingen, die telkens
terugkeer#,,.
zij geleden had, dien zq
altjjd lief had en om wien
gehuwd was. In hare korte
was zij niet bijzonder ge
en als jonge weduwe, had
dien man het geluk te
Een triomfeerend lachje speelde [om hare
lippen, '/ij dacht aan het leven van den
man, om wien
misschien nog
zij nooit weder
echtvereeniging
lukkig geweest,
zij gedacht in
vinden
Zq sprak nauwelijks meer voor Magda, zjj
sprak voor zich zelve. Het jaren lang gesloten
gemoed ontlastte zich.
En toch waar zou men het recht
vinden, om te veroordeelenHe natuur
heeft de vrouw andere begaafdheden ge
schonken, dan den man en de schoonste
v n alle is om le vergeven. Eene lief
hebbende vrouw, die dat weet, moest
stteds tegen zich zelve zeggenhet is ver
standiger, de sluier van de diepste diepten
er ziel van jen man njet weg te Demcn.
Als zij weet, dat hij met ijver arbeidt, en
als zq weet, dat hjj eerljjk is, moet zij hem
dapper verdragen, zooals hij haar verdraagt
De een moet het karakter van de i anderen
weten te achten.
Dat had zij honderdmaal tegen zich zelve
gezegd, toen het voor baar te laat was
geweest.
Magda s ziel bleef aan het woord //verge
ven'/ hangen.
Ik weet niet, of ik hem vergeven kan..
Ik weet niet of ik toornig op hem ben.
Ik weer niets, zeide zq, een schrik heeft
mij aangegrepen, waaraan ik niet ontkomen
kan. Eu ik kan niet ophouden hem liet te
hebben.
Hare tranen werden minder smartelijk.
Gij zult gewroken worden, sprak Hor-
tense, hq zal spoedig genoeg met deze Lilly
ongelukkig zijn. De strijd alleen reeds die
hij om haar bezit moet voeren, zal zijn trots
beleediger.. De oude Wallwitz zl deze echt
vereeniging, die zij zeker beueden haar
stand oordeelt, niet zonder verzet toegeven.
En Lilly zelve ik kan mij niet voorstel
lendat zij hetzonder stamboomofgravenVroon
doen zal hij past heel en al niet bq
haar. Zoodra het eerste geluk voo bij is, zal
zij hem met ontevredenheid en zucht
naar sensatie kwellen, zoover ken ik haar
wel En mjjne menschenkennis bedriegt mij
zelden.
Neen riep Magda, opnieuw in trauen uit
barstend, laat mij dat niet denken, dan zou
al mijn verdriet en ellende n et eens geholpen
hebben voor zijn geluk
God weet, of hij den een of anderen
dag niet terugkomt, sprak Hortense,
Magda staarde voor zich uit.
Ik zou eene zuster voor hem zijn, fluis
terde zij. Hij verzocht mij dat. Ik weet niet
of ik dat kan.
Zij hiel het hoofd op en sprak op vaster
toon.
Dat eene echter weet ik, zijue vrouw
kan ik toch niet meer worden. Ik kan slechts
eenen man toebehooren, in wiens ziel mij
alles, alles duidelijk is.
Hortense omarmde haar en stond op.
Iu den vorigen zomer heeft te Sassy-
Sur-Eure een automobielongeluk plaats
gehad, waarbjj de Amerikaau Fair en
zijne vrouw, een mejuffrouw Vander-
b i 11, den dood vonden. Dit ongeluk
heeft gel-id tot een aantal processen,
over hunne nalatenschap, die op twaalf
millioen gulden geschat wordt.
Het komt er o. m. op aan, te weten,
wie van de twee bij dit ongeluk het
eerst overleden is. Dienaangaande nu
schjjnen va'schegetuigenissen uitgebracht
te zijn, want dezer dagen heelt het
hoo'd van den speurdienst twee menschen
in hechtenis genomen, verdacht z:ch te
hebben laten omkoopsn om als getuigen
voor een der partjjea ia het proces
F a i r op te tredea.
Te Accoules bjj Marseille hee't
Vrij lag een 16-jarige booswicht zich
schande ijk gedragen in de Kerk der
paters Oblaten. Hj vermaakte zich met de
vrouwen met oogwater te werpen. Toen
men poogde hem dat te beletten en uit
de kerk te zetten, ging de kerel als ein
razende te keer. Eene vrouw, die hjj dorst
tr beleedigeu, gaf hem een vuist>lag iu
het aangezicht. Eenige zjjuer makkers
socialisten poogden de hekken
der kérk te vernietigen. Zij werden door
de poliie verjaagd.
De keizerin Eugenie is Zater-
dagoch end van Venetië te Parjjs aan
gekomen. Zjj was vergezel l door haar
Secretaris. De Keizerin was Woensdag
avond uit Venetië vertrokken met prins
Victor Napoleon die te Turijn
achterbleef.
De Figaroheetl eene enquête gehou
den over ds quaestieler toenadering tus-
schen F.ankrjjt en Engdand. Het blad
hielt zich gewend tot verschillende, b
kende Eogelscbe personen o. a. lord
Rosebery, Sir Charles Dilke,
L i s t e r, enz. Alten gaven hunne vol
doening te keuaeu over de herboren
Fransch-Eagelsche vriendschap.
Een Berljjnsche dokter waarschuwt
tigen de gevaren van het pianospel, in
dien een streng onderwjjs wordt gegeven.
Van dd 1000 meisjes onder de 14 jaren
die pianc-spelen leeren, worden volgens
hem, 600 in den een of anderen vorm
zenuwziek.
Geen meisje mag naar zjjne overtui
ging voor haar 16 e jaar piano onder
wjjs genieten.
De Czaar heeft zjjn gezant te Rome
een bezoek doen brengen aan Z. Em.
kardinaal R a m p o 1 1 a, om hem den
wen8ch uit te drukken van den Czaar
en de Czarina voor de genezing van
den Paus.
Een vreeseljjk drama is in de stad
Kwel u niet met hetgeen gij wel of niet kunt.
Heb lief het leven alleen leert u dat, heden
weet gjj het nog niet. Denk stil over alles
na, wat ik u gezegd heb, misschien komen
er uren, waarin gij het begrijpt'
Gij wilt gaan vroeg Magda angstig
toen zq zag, dat Hortense opstond en haar
mantel aan deed.
Moet ik dan eindelijk niet
Magda maikte zich angstig voor de een
zaamheid Zjj had gewild, dat deze verstandi
ge, lie'devolle vriendin nog uren lang met
spreken was voortgegaan.
Maar Hortense had nog een laatste
vriendelijk wo >rd op de lippen Zjj wist
zoo goed. waarmede men een ongelukkig,
lijdend vrouwenhart moet opbeuren en ver
sterken.
Toen zjj Magda bij de deur nog eens om
armde, fluisterde zij haar in het oor. Hij
heeft u in zqn leven misschien eenmaal .nog
noodig. Hij zal spoedig gejioeg tot de ervaring
komen, dat zoo'n hart een schat is, dien men
niet dageljjks vindt. En hoewel hij nu vam u
soheidt, legt hem den plioht op u om uw
gedrag te achten
Magda ging in hare kamer terug, Hare
houding was gebogen, haar gelaat doodsbleek
en hare oogen brandden.
Maar er lag toch eene weemoedige uit-
drukki g in
En de bleeke lippen stamelden in stilte:
Hj zal mij misschien nog eens noodig
hebben.
Wladimir Wylgnsv., Zaid-Rusland afge
speeld. De luitenant Chroroachilow
had drie kameraden bg' zich genoodigd
die weldra vrooljjk en vergeuoegd met
hem bjj een zaten. Plotselfng wordt de
gastheer door een soort van waanzin
aangegrepen. Hg sprong op, rukte een
revolver van den wand en loste een schot
op zjjn kameraad Akatnow, die on
middellijk dood ter aarde zonk. De beide
andere officieren beproefden daarop den
rezende te grjjpen en te binden. Al
worstelende werden nogmaals twee scho
ten afgevuurd, waar door van de beide
officieieu eeu zwaar gewond en de an
dere liebt gewond werd.
Het mishandelen der joden te Kisji-
netf moet tcfundeljjk zjju geweest en de
scha le die den menschen is toegebracht,
moet 2.332.000 roebels bedragen. Het
aaotal geplunderde woningen bedraagt
700, de geplunderde winkels eu maga
zijnen 600, bet aantal dooden bedroeg
47, zwaarverwonden 92, licht verwonden
345, kreupel en voor goed verminkt
werden 50 menschen, 35 vrouwen wer
den tot weduwe gemaakt, 123 kindereu
tot wees. Voor de slachtoffers zjjn reeds
736,000 roebels bgeengebracht (waaron
der 192,000 uit Amerika, 16,000 uit
Eageland, 1000 uit Nederland enz
Italië.
In de nabjjheid van Napels in da snel
trein uaar Iieggio di Calabria gederailleerd
door verkeerden wisselstaud.
Hoewel de machinist onmiddellijk stopte,
sloegen drie waggons ondersteboven,
waardoor een 15-tal personen gewond
werden, allen gelukkig slechts licht.
Da Su'.tsu van Turkjje heeft den on-
wettigen zoon vaa wjjlen koning M i I a n
van Serv'ë eeu lijfwacht gegeven, om
beru tegen de partjjgaugera van koning
Peter van Servië besuher men. Te Kon-
stantinopel loopt: het gerucht, dat partjj-
gaogers vau de Karageorgewitohen, hem
uit den weg willen ruimen.
Uit Saloniki wordt het volgende ge
meld
De echtgenoote van den Bulgaarschen
Premier Petrol heeft het grootkruis
van de Sjefakatrorde gekregen.
Dit wordt aangemerkt als een bewjjs
van het ernstige streven naar verbetering
der Turksch-Bulgaarsche' betrekkingen.
Twee en dertig Bulgareu zjja uit de
Turkschs gevangenissen ontslagen.
In den toestand van Z. H. Leo XIII
viel waar te nemen, dat de krachten af
namen. Zoudag gaf men de hoop op be
terschap totaal op. Z. H, bleet den ge-
heelea dag te bed engaf niet deu wensch
te kennen op te staan. Da Paus gevoelde
zich zwak. De geueesheeren vonden den
H. Vader gedrukt, terwgl benauwdheden
deu doorluchtige Zieke verontrusten.
VII.
Onder de vele gaven, waarmede de natuur
René zoo kwistig bedeeld had hjj zjjne
geboorte, was ook eene heel prozaïsche. Eu
toch was het deze misschien, waaraaq hij het
te danken had, dat alle auderen in gelqke
frischheid en vrooljjheid kon doen uitkomen.
Hjj bezat een kosteljjken slaap.
Of hjj na een vrooljjk drinkgelag laat in
den nacht thuis kwam, of hjj bjj het morgen
krieken eeist van zjjne schrijftafel opstond,
of hjj in eene eoupé van den spoorwagen zat
ot in eene armoedige herdershut overnachtte
als hjj ging liggen en de oogen sloot, sliep
hij vast en droomloos.
In den nacht echter, die op het onderhoud
met Magda volgde, kon hjj voor den eersten
keer in zijn leven geene rust vinden.
Hjj peinsde telkens en telkens weer over
haar gedrag. Zijn krachtige natuur kon niet
begrijpen, dat men zich zoo inhouden kon,
dat Magda ziet niet wanhopig verzeten hem
de hevigste verwjjten naar het hoofd geslin
gerd had,
Soms kwam er iets in z'.'n geest op, dat
veel geleek op een soort van minachting
en hi) zeide hjj zich zei en wat eene passi
viteit
Maar dan k«am eene onbepaalde angst in
zijne ziel op.
[Wordt vervolgd.)
