Augustus 1903,
28sle Jaargang.
QagBlaö voor cföooró-
en 3miè-£itoUan&.
't Gaat meenens worden...
cfflagóa cïïu/ilanè,
BUITü.VLA N
BOHKAÜ St, JansBtr»»t. - Haarlem ma M1TJM
Oos tenrij k- Hon gar jje.
Italië.
Rusland.
Engeland.
Zwitserland.
Frankrijk.
vin
{Wordt vervolgd)
A BONNE MENTSPRIJ8
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post it50
7oor het buitenland 2,90
Afzonderljjke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteu r-D irecteur W. KLIPPERS.
PRIJS DER ADVERTEN1TEN.
Van 1—6 regels50 Cent#
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicity, Etrangère
G.L. HAL) BE Co JOHN., f. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Waarmee? Ja, erg is de zaak niet,
masr er dient toch even op gewezen, 't
Wordt dan meenens met de voor
stellen tot Grondwetsherziening. Een
groot woord!
Als de Kamer weer bjjeen kont, zal
zjj naast het bekende plan der vrjjzin-
zinnig-democraten ook dat der sociasl-
dito's vinden liggen. En dit laatste zal
wat mans zijn: algemeen stem-echt, ook
voor de vrouwen, mitsgaders opheffing
der Eerste Kamer, die vervangen zal
worden door het referendum
Het Volk kondigt nu al aan, dat het
social'stisch ontwerp de voorbereiding is
van de geweldige actie, noolig om in
ons land de democratie (voor mannen
en vrouwen) te veroveren.» 't Gaat dus
meeaens worden.
Wij voor ons zien die «geweldige
actie» kalm aankomen. Wat zullen er
g oote woorden bjj gsbezigd worden
Zonder algemeen stemrecht geen recht,
geen welvaart vcor den werkmap
«Algemeen stemrecht is beslist noodza
kelijk om een einde te maken aan de
verknechting des volks» «De Groote
maatschappelijke vraagstukken zullen al
leen door algemeen stemrecht opgelost
worden.» «Doe open de stembus, het
volk staat ervoor
Men zietwe kennen de motieven al
van buiten. De uitwerking ervan zal men
wel niet verlangen, want och dat komt
neer op 't gewone socialistische gepraat
over den prachtigen toekomststaat.
We zjjn in twjjfel, waarover we ons
meer te verbazen hebben, over de dbï-
veteit, waarmede eenerzjjds aan die stem-
rechtheerijjkheden wordt geloof gesla
gen, of over de ontzaglijke blut, waar
mede anderzijds al dat moois wordt ver
kondigd. Want och arme, wat zal daar
weinig van uitkomen.
Nu willen we nog zwjjgen van het
feit, dat b.v. in steden, waar een socia
listische meerderheid op het kussen is
gekomen, de gemeen^e-financ'ën zoo da-
njg in de war zjjn geloopen, dat san de
belsstingopdrjjvicg schier geen eind
kwam. Die opdrgving toch, welke niet
ten laste der kleine lnyden komt, kan
immers best bjj de toekomst-idealen be-
hooren. Gaan we echter eens zien, wat
het algemeeu stemrecht bereids voor den
werkman heeft tot stand gebracht.
We hebben al hooren verkondigen, dat
de strafwetnovelle, alias de «worgwet-
FEÜILLETON,
44.
Vervolg).
Waarom zou men niet eens een artist mo-
gen bezoeken; natuurlijk had Lilly het mjj
kunnen zeggen, dan was ik gaarne meegegaan.
Maar daarom juist scheen Wallfriedzoo woedend
te worden.
Magda viel haast naast Sybille op de rust
bank neer. Pare beenen konden haar niet lan
ger dragen. Zij trok het meisje, dat zoo ineens
doorsprak, naar zich toe en streek haar over
het zwarte haar.
Mjjn lief kind, stamelde zg, mija goed
kind.
En dan hoorde ik Wallfried met ruwe
half luide stem zeggen ach Magda, die stem
hoor ik dag en nachtl Juist hjj, hjj maar
rekenschap zal hjj mjj geven, bloedige reken
schap.
Zjj verborg snikkend haar hoofd tegen Magdas
schouder.
Niet waar, zoo dom zijn wij beiden niet
^jj weten wat dat beteekent. Die ongelukkige
dwaze gedachte van eer in dit land!Wallfried
zal hem uitdagen.
Ach, hij schiet hem dood.'
ten», nooit zouden zjjn tot stand geko
men, indien er algemeeu stemrecht ware
geweest. Maar eilacie hst Volksdagblad
heeft er zjjn persbroeder het Volk al
vriendelgk op geweieu, dat in Australië
waar iedereen zijn stembiljet heelt, een
stakingswet werd aangenome", waarbjj
vergeleken de onze «kinderspel» is.
Eu teu aanzien der bewering, dat al
gemeen stemrecht de groote stakingen
overbodig maakt, heeft de Standaard
zeer ad rem de vraag geste'd «of in
Duitschland, Frankrjjk, Amerika en Zwit
serland dan geen algemeen stemrecht
bestaat, en of de heeren dan zoo slecht
de historie der groote stakingen kennen
dat ze hensch in den waan verkeerer,
dat daar geengroole stakingen zijn voor
gekomen
Toch hooren de «zelfbewuste» arbeiders
dat liefje op allerlei toonaarden a itkraaien.
Of ze 't gelooven willen, moeten ze zelf
weten. Dit echter is zeker: die dompers
van christeljjke werklieden gelooven er
geen sikkepitje van. Dezen plegen beter
uit hun oogen te kijken.
Algemeen stemrecht wordt ook uitge
roepen tot algemeen voorbehoedmiddel
tegen beschermende rechten. Ging dit
op, we zouden er mordicus tegen zjjn.
Hoort echter hoe weder de Standaard de
heeren eventjes bjjl cht.
«Algemeen stemrecht bestaat sinds
jaren in Amerika, inFrankrjjk,inDuitsch-
land, in Zwitserland, en waar is het
enghartigst protectionis '_e hooger ge
stegen dan in de VereeaigJe Staten, in
Fraukrjjk en in Duitschland En koos
ook onlaDgs niet Zwitserland, nogal bjj
referendum, voor vrjj krasse protectie.»
'c Eenige, wat de socialisten bg alge
meen stemrecht kunnen winnen is, meer
zetels in het Parlement. Welnu, dit
achten wjj geen ramp, waar wjj immers
door de ondervinding geleerd de
overtuiging hebben, dat die aanwas van
socialistische afgevaardigden zal kernen
i ten nadeele der linkjrzjjde, zoodat een
voudig de komende eindstrijd tusschen
geloof en revolutie wat zal worden ver
haast. Meer niet. Want de bats zullen
de arbeiders niet worden. Reeds du over-
heerschen in de grrroo'.e S. D. AP. de
niet-werküedeD, zooals de openbare on
derwijzers, teiwjjl de partij-ui des gel >ofs
tal van arbeiders aan haar zjjde vinden.
Of is het geen onwederlegbaar feit, dat,
terwjjl de 5. D. A. P. files en alles Ljj
elkaar 6000 leden telt over het gansche
land, de N. R. K. Vor 15000 heeft
alleen in het diocees Haarlem Op deze
Zij schreeuwde het uit en omklemde Magda's
arm met hare vingers.
Magda voelde plotseling geene smart
meer. Een ijzige kalmte kwam over
haar. Hare gedachten werden nu helder en
klaar.
Bené Elemming is vertrokken, zeide
zijHare bedaarde stem, een zeker iets in
hare houding werkte zoo krachtig op Sibylle
dat deze ook van haar kant wat tot bedaren
kwam.
Ik weet het, sprak deze. ik ben sedert
Maandag-namiddag zeker al wel twaalf maal de
Hingstraat doorgeloopen, en zjjne woning voor-
Lij gegaan,
Maandag en gister-avond was er gr en Jicht.
En eens zag ik luitenant van Keiler binnen
gaan in Flemmings woning. Ik wachtte van
verre. Keiler kwam terstond weder naar bui
ten. Keller is Wallfrieds intimus. Zeker moest
die de uitdaging overbrengen. O, God,hij schiet
Wallfried dood.
Deze steeds wederkeerende woo i den
kwelden hare toebehoordster tot het uiter
ste.
Het zou ook kunnen zjjn, zeide Msg-
da en zjj vouwde de handen vast vast
in elkander, dat Wallfried h>m dood
schoot
God ja, sprak Sibylle bijna ver
hengd.
Gelooft gjj dan, bracht Magda met moei
te uit, dat het zoo licht is, eenen vriend dood
te schieten,denkt rij dat het voor den le-
veude en den stervende niet even verschrik-
duizenden zullen de socialisten ook bg
de stembus vergeefs mogen wachten
gezwegen nog vau da vrjjzicnig-demo-
crafeo, die nu al den grond onder de
voeten v elen wegzinken. En van liberale
werk'isden heeft men nog nooit gehoord!
De Christelijke paitijen tooue trou
wens metterdaad, dat s» ij het wel meenen
met de werklieden. Den voormaunen der
christelgke arbeidersbeweging is zit ing
gegeven in de Tweede Kamer, terwjjl op
dit stuk ook de raadsverkiezingen leerzaam
zjju. Het is een der wenschen van de werk
lieden, om in de Vroedichap e0n eigen ver
tegenwoordiger te hebben ter bepleiting
hunner belangen. Welnu, zoowel in de
hoofistal als in de Residentie is door
de auti-liberaleu aan dat ve langen vol
daan. Onvervalschte arbeiders werden er
verkorenreap, de smid Smit en de
typograaf van Pjjleu.
Natuurijjk is dit den socialisten een
doorn in 't oog. Zóo bedoelde zjj de werk-
liedenvertegenwooidiging ni-t. Alleen
hun part jjganoolen mogen daarvoor in
aanmerking korneu, want bg anderen
zjjn de werkliedenb-langen niet vei
lig. Die anderen zjjn stroopoppeo, «bie
lenlikkers» ....ja, ja, dat liedje kennen
we. Jammer voor de socialistra, dat
de ch istsljjke vertegenwoordigers er een
accompagnement van daden bjj plegen te
leveren, waardoor hun refrein overstemd
wordt.
Wat we intusschen maar zeggen wilden
is dit: de beweging voor algemeer stem
recht kan Z'ch niet baseeren op het feit,
dat de werklieden van de ve-tepenwoor
digiog worden uitgesloten. Dj Christ-j'ij-
ke partgen weten mede te gaan me' d°n
tjjd, geven zich prccli-ch rekeuiug van
de tijdsomstandigheden.
En om nu ten slotte terug te komen
op den titel boven deze beschouwingen
«'t Gaat meenens worden», ocb, we ge-
loo en di-, zoo niet. De bedoe'de wets
ontwerpen zjjn papieren bommen, plicht
matig opgeworpen. Groote schade zullen
zjj evenwel niet aaurichten. De nationa
le tjjd is trouwens veel t» hard noodig
voor andere, meer noodzakelijke e i nut
tiger wetsontwerpen, zordit er niet veel
van behoort over te blijven voor het af
weren van die kiesrecht-proj ctielen.
Als vervolg op hetgeen wg gisteren
meldden over het lieve leven in deHon-
gaarsche Kamer, vernemen wjj dat er
keljjk zijn moet—dat niet beiden zullen ljj—
den
Sibylle kon van ontzetti 'g geen woord spre
ken. De zaak kreeg voor baar een nieuw, nog
verschrikkelijker licht.
Magda haalde diep adem,
Luister goed naar mij, begon zij op stren
gen toon, terwijl uit hare bleeke trekk n alle
leven geweken scheen, misschien vergist gij u
en hebt gjj in uwe verhitte fantasie de zaken
met elkander verward. Pat zal binnen vier
en twintig uur blijken, want Bené is gister
avond laat thuis gekomen of komt anders van
mo gen. Pan zult gg voor uwe verloving
aan Walfried zeggen dat gij geluisterd
hebt.
Pat was ik al van plan, Magda. Zeer zeker.
Het bewustzijn van deze afschuwelijke zaak
drukt mij geheel neer, antwoordde zij wee-
nend.
—Eu toch, vervolgde Magda, steeds op den
zelfden toon, moet gg ze tegenover de wereld
steeds blijven dragen. Begrijpt ge mij steeds
Wij weten niet of Wallwitz en Flei ming due'-
leeren zullen, en al onze pogingen om iets
met zek rheid te ver lemenzullen nu teloos
zjjn, want geen man wil, dat men zich met
zulke zaken in laat. Maar als zjj het
doen, gedaan hebben, dan mag zeifs het
gerucht er van niet onder de n enschen komen
De zaak kon ook wel zonder gevaar voor bei
den verloopen, niet waar Maar als het
bekend wordt, krjjgen zg vestingstraf.
Sibylle knikte toestemmend Dat begreep
zij heel goed. De zaak kwam haar steeds ver-
nog tal van obstructio nilisehs redenaars
het woord voerden. De tribunes zjjn ont
ruimd en ean levendige opwinding heerscht
iu de wandelgangen der Kamer. Te 10
uur s avonds, nadat de zitting tien uur
geduurd had, toonden de afgevaardigden
aoS Se0a töeken van vermoeidheid. Ten
gevolge van een uitwisseling van scheld
woorden daagde de afgevaardigde Mol
nar den afgevaardigde G e o r g es
Borkely tot een tweegevecht op het
pistool uit.
Gisteravond had een grootsche volks-
betooging plaats ter eore van de nage
dachten^ van Koning Humbert I.
Een indrukwekkende stoet, met verschil
len lemusiekkorpien en ontelbare vaandels
begaf zich naar het Pantheon langs het
Corso Humberto en da Via Lapa Gran
de, te midden van een dichte menigte
nieuwsgierigen, die langs den weg stond
opgehoopt. De stoet trad het Pantheon
binnen en trok langs het graf van ko
ning Hu m b e r t, waarna men zich in
optocht naar he; Kapitool bsgaf, waar
tal van vereenigingaa opgesteld stonden.
De afgevaardigde Piucchia hield een
redevoering, gewjjd aan de nagedaehte-
niv van koning H u m b e r t; er werd voort
durend geroepen: «Leve de Koning!»
's Avon fs werden in de bjjeenkomst-
lokalen der comité's uit da verschillen le
wjjken der stal herinruringszittingen ge
houden ter e-re van koning Humbert.
Minister-president Zan ar del li liet een
krans neerleggen ophet graf des Koui rgs,
dat in den loop van d n dag werd ba-
zjcht door de ministers, de voorzitters
vau Kamer en Senaat, door hooggeplatt-
ste personen en door een ta'rjjk publiek.
De correspondent van de «Stan
dard» feint uit Rome, dat het Conc ave
morgen-ochtend zal bjjeenknneti en te
12 uur gesloten na den traditioneelen
kreet van den majordomus: Extra omnes
Er zjjn voor een maand levensmidde
len opgeslagen, maar men verwacht dat
de verkiezing Zondag of Mian lag zal
plaats hebbra, zooals reeds voorspeld is.
Op het station Michiüowo bg Tifliz
staakten de arbeiders het werk, tracht
ten een trein tegen te houden eu wei
gerden zich te gedragen naar de beve
len van de politie en van deu militai
ren hevelh bbe'. Een veertig man sterke
afdeeling so'daten werd daarop ontvangen
met een hagelbui steenen en met revol
verschoten. De soldaten gaven vuur; tien
arbeiders werden gedood en achttien
gewond, waarop de rust terugkeerde en
de treiuloop weder geregeld kon plaa's
hebb )n.
Pe «Manchester Guardian» en de «Li
verpool Post» beweerden gisteren, dat het
aftreden van den heer Chamberlain
als minister van Kolon ë.i nu mogelijk
sehriskelgk voor. Paaraan had zij nog hee1
niet gedacht; vestingstraf! O, in welke "geva
ren kwam hare verloving nu
Ik zweer u dat ik zwijgen zal, sprak zg op
vasten toon. Maar ik mag toch van middag en
morden en zoo dikwijls terugkomen, afs ik
wil, om mjjn hart eens uit te storten. O, Mag-
tla, ik zal het nooit vergeten, als gg mij bgstaat
Fn Zondag noodig ik u op mijn verlovings
feest uit, dat zet ik door. En dan zal er aan
alle domme praatjes wel een einde ko
men.
Lsa» dat, weerde Magda af.Die praatjes voor
zoover ze haar golden, schenen haar zoo onbe
duidend.
Dan ging Sibylle heen,
Magda ging voor het raam staan en keek in
den helder kouden dag naar buiten. Uit de ver
te groette het woud,dat len horizon begrensde
Groen enbruin stakendedoodsche kleuren tegen
ded hemel af. Het woud scheen dichterbij ge
komen, geen trillende zomerwarmte dooi stroom
de de lucht en gaf aan de verte zachte lijnen.
Het beeld der natuur was hard en
scherp.
Magda drukte het voorhoofd tegen de koude
ruiteu.
In haar oor lag nog steeds de klank van de
weenende meisjesstem, die klaagde: hg mag mjjn
Wallfried niet doodschieten,
Met brandende oogc-n, waarin geene
traoen wilden opwellen, staarde Magda in de
verte.
Zij had de lippen vast op elkander ge
klemd. En in haar hoofd gonsde dezeeenege
wordt geacht. Zjj meenen, dat minister
Balfour der openbare meening moet
toegeven en zich thans aan de zjjde
d r vrjj handelaren dient te stellen.
De voorstanders van het protectionis
me zouden dan uit iet Kabinet moeten
treden. Bg' deze combinatie beeft men
echter niet in aanmerking genomen het
feit, dat Cha mberlain evenzoo hard-
mkkig op zijn ambt gesteld i9 als B i s-
m a r c k het destjjds deed.
Op den len October al Balfour
iu eece vergadering van de «National
Conservative Union» te Sheffield het
woord voeren. Men verwacht, dat hg
dan zich op besliste wjjze voor of tegen
Chamberlain zal verklaren.
Het bezoek van den Koaing en de
Koningin van Engeland aaa Ierlaul is
besloten met een zeetochtje naar London
derry. Van daar is het koninkljjk paar
vertrokken op 3eD kruistocht naar het
zuiden langs de noord- eu di westkust
van Ierland,
Een automobielen-ongeluk dat betrek
kelijk nog goed is afgeloopeo, de om
standigheden ia aanmerking genomen,
had de vorige week 's avonds tj Bazel
plaats.
Ongeveer 7 uur kwamen de heeren
dr. Alfred La Roche ait Bazel, en
R u f, fabrikant te Allschwill per auto
over de Wettsteinbrug, doen nauwelijks
de rechterzjj Je (Kleiubasler) der brug
opgereden, weigerde plotseling het stuur
door ean onbekende oorzaak en vloog
de machine, eene groote 30 p.k. wagen,
over het trottoir en tegen de balustrade
van de brug, met zulk eeu kracht, dat
een groot gedeelte van de ballustrade
met do auto ia de diepe, vrjj onstuimi
ge rivier werd gesliugerJ, waarin
alles verdween. De beide passa
giers zag man iutusschsn spoedig
weer boven water komen, zich door
zwemmen trachtende te redden. .Gelukkig
had men van den oever en vau het bad
hui i het ongelak bemerkt en waren spoe
dig eenige booten gereel om de veron
gelukten op ts nemen, die het er wonder
boren wonder, vrjj goad hadden afga-
bracht, ofschoon een spoedig aanwezige
dokter beiden naar het hospitaal liet
vervoeren waar bleek dat dr. L a
Roche viij ernstige, an zjjn metgelel
o ibeduideDjde kwetsuren had opgedaan,
De zeer gehaveude ra «cliine en het stak
hek vau de brug werden den volgenden
dag opgevischt.
Madame L e b e g u e, een erg bjj de-hands
Parjjsche wachvrodw, kreeg bet onlangs
te kwaad met haar man. In een over
dreven lietdesbetuigi ig slo»g deza haar
een paar tanden uit dan rnoud e i boven
dien maakte hjj een soort pastjj van
haar neus. Oumi Idallijk wjrd nudame
L b e g u e naar het hospitaal St. Louis
dachte En als de a mie re hd,n Qu wej
doodde?
Sedert den dag, wiarop Nicolai tot de over
tuiging gekomen was, dat Magda van Bené
hield, had hij bepr. efd door ingespannen werk
zijn hart tot zwijgen te brengen. Zjjne zwakke
gezondheid verbood hem, uren lang voor den
schddersezel te staan of te zitten en het pen
seel te hanteeren Dan kreeg kg p'jn in den
rug en aan de longen.
Hij had dezen dwaug, langzaam, heel
langzaam te moeten arbeiden nooit als iets
lastigs onderronden, dea nood dwong hem
niet stukken, die snel verkocht moesten
worden, achrcr elkander af te werken. De
intrest van een bescheiden kapitaal was
voldoende voor zjjne weinige bahoe'ten.
4ls iemand van zjjne bekenden de sem gelds
gekend had, waarmede hij jaarlgks rond
kwam, dan zou hjj er zich niet weinig over
verwonderd hebben.
Nicolai was echter tevreden. Om zich
meer levensgenot te verschaffen, bad hjj
contracten moeten sluiten, eu zich met
kunsthandelaars ophouden. Dat zou zjjue
ziel pijn gedaan hebbes als ecne r iwheid
en het grootste levensgenot vond hij in 't
vermijden van alle ruwheid.
