No. 5462
Vrijdag 7 Augustus 1903,
28ste Jaargang.
ÏÏïagBlaè voor *3Zooró~ SEuió-dLollanè.
agite ma non agitate
Letten op de teekenen.
cfllagóa *fiufilanó,
BUITENLAND.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
De Laster is de wereld
Ooatenrijk-Hongarije.
Italië.
Zuid-Afrika.
T.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
7oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
jffaymr
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangère
G.L. DA UBE 4' Co JOtlN., B. JONES Snee. Paris Slbis Faubourg Montmartre
't Is een feit, dat er sinds lang een
geweldige kentering is in de maatschap
pelijke toestanden een kentering, die
niet is tegen te honden en waarvan de
gevolgen zich steeds meer zullen doen
gevoelen.
Een feit is het echter ook, dat op de
teekenen des tijds, hoe duidelijk zjj zich
ook veitooneD, niet altjjd voldoende wordt
gelet, dat vaak krasse gebeurtenissen
noodig zjjn, om met die teekenen reke
ning te doen honden.
Deze gedachten kwamen bij ons op,
toen wjj kennis maakten met de bepa
lingen, welke ten bate van het perso
neel zjjn aangebracht in de reglementen
onzer groote spoorwegmaatscha] pijen:
de S. 8. en de H. IJ. S. M.
Zooals die nieuwe bepalingen daar
l'ggen, Ijjken zjj de meest eenvoudige,
de meest vanzelf sprekende dingen ter
wereld. Zjj beoogen toch niets meer dan
de instelling van een scheidsgericht,
waa'op ambtenaren en beambten zich
kunnen benepen, als zjj ten om echte ot
onrechtvaardig mseuen te zjjn gestia't.
Om de lange artikelenreeks, welke
deze aangelegenheid regelt, korteljjk
saam te vatten, zjj het volgende gemeld.
Bjj ieder der maatschappijen wordt aan
gesteld een «permanenten secretaris der
scheidsgerechten,» tot wien de klachten
worden gericht en wien is opgedragen
de zorg, dat voor ieder afzonderlijk ge
val een scheidsgerecht ti t stand komt,
bestaande uittwee leden, benoemd
door den gestrafte, twee door het hoofd
der maatschappij en een vjjfde lid, ge
kozen met eenparige stemmen door de
andere vier of zoo geen overeenstem
ming verkregen wordt benoemd door
den Minister van Waterstaat. Zoo'n
scheidsgerecht kan de meeat uitgebreide
inzage van stukken krjjgen, de zittin
gen ervan worden bjjgewoond door den
gestrafte en door den strafoplegger of
zoo deze een hoofdambtenaar is
door een vertegenwoordiger van het
hoofd der Maatschappij. De gestrafte
kan zich laten verdedigen door een col
lega, d.w. z. door een lid der «groep»1)
waartoe bjj behoort en waaruit hjj
ook de beide door hem aan te wjjzen
leden van het scheidsgerecht heeft mce-
ten kiezeD. Het hoofd der maatschappij
1) Het personeel der maatschappijen wordt
n.l. met het oog op deze scheidsgerechten in
ngioepen» verdeeld.
49.
FE ÜILLETON,
Vervolg).
Deze waan doortrilde zijne ziel.
Zalig voorgevoeldat hem eens inge
geven had, dien doek met den Engel des Ge-
luks te schilderen
Nu was het werkelijkheid geworden en als de
engel stond Magda naast hem en bracht hem
het geluk.
Hjj hield de oogen hemelwj arts gericht. 7e
schenen de zoldering der kamer niet te zien,
ze schenen door onmetelijke ruimten in het
oneindige te blikken.
Magda's tranen vloeiden niet meer Te
priester, om wien zij gezonden had, kwam
nu en gaf aan Nicolai de troostmiddelen
van den Godsdienst. Zij vouwde de handen.
Haar géheel lichaam trildezij huiverde
bij dit plechtig gezioht, bij de nadering des
doods. Zjj begreep, wien zij verloor, wat zij
verloor. Gisteren nog hadden deze bleeke
lippen gevraagd, wat haar zoo bedroefde.
Morgen zouden ze niets meer viagen. E. n
trouw hart minder voor haar op de wereld,
voortaan.
is iu de aanwjjzing der leien geheel vrij-,
alleen mag hij niet kiezen den stratop-
legger of den on middellijken chef van
een der beide partyen. De scheidsge
rechten beslissen bjj volstrekte meerder
heid van stemmen eerst over de recht
matigheid, dan over de billykhtid dtr
opgelegde straf. Keursn zij een straf at,
dan schellen zjj die kwijt of leggen een
lichtere op, al naar gelang van omstan
digheden.
Ziedaar een regeling van de rechts
positie der spoorwegmannen: welke 'ei-
teljjk niet noodig moest wezen. In groote
organisation, geljjk onze spooi wegmaat -
schappjjen, moest het person® ?1 nooit
aan willekeur hebben b'oot gestaan,
moest het van stonde af aan geweten
hebben, dat het recht kon zoeken en
vinden, wanneer het meende, dat er aan
was te kort gedaan. Zeker, het kon zjjn
beklag indieneD, maar dit moest al yd
geschieden langs den welbekenden «hiër-
archischenweg» een weg, die vooral
voor het lagere personeel moeiljjk be
gaanbaar is.
Reeds lang gistte het ouder het
spoorwegpersoneel. Er waren teekenen
die daarop wezen, t ekenen, die duideljjk
aantoonden, welke grieven er bestonden.
Maar op die teekenen werd niet gelet,
totdatde spoorwegstakingen de oogen
opand n voor de noodzakelijkha id van
verbeteiing. Waarom niet eer hierin
voorzien Waarom liet men de kruik
te water gaan tot zjj brak
We willen evenwel met napleilen, nu,
dank zy de Regeering, zoowel het pu
bliek belang als het belang van het per
soneel verzorgd is. Weid eenerzjjds de
spoorwegstaking strafbaar gesteld, ander-
zjjds is de rechtspositie van den spoor
wegman geregeld tot in bijzonderheden.
Tot in bijzonderheden Het reglement
bepaalt nn immers nauwkeurig, van
welke straffen en hoe in hooger beroep
kan word.n gegaan, bepaalt ook en
hier wordt het hart der quaestu geraakt
den termyn van dienstopzegging. Die
termijn is aldus: ambtenaren moeten min-
Btens vier weken van te voren, beamb
ten en werklieden ten minste twee we
ken van te voren, schriftelijk hun ontslag
aanvragen; de maatschappij is tegenover
allen verbonden aan een opzeggingster
mijn van vier weken. Hier zij opgemerkt,
dat een ontslag nit straf natuurlijk ook
ouder de termen valt om voor een
scheidsgeiecht te worden gebracht en dat
behoudens een degtlyke verzekering
van het belang van den dieost een
Zoo kwam de dood tusschen gisteren en
j morgen en wischte met zijne geestenhand een
msnscbeDleven weg. En morgen kon het ge
beuren, dat deze zelfde vreeselijke hand een
ander leven verwijderde
Alle stemmen var. trots en verstand zwe
gen in Magda. Zij wist slechts dit eene
als zij nu met Renc alleen geweest was,
dan zou zij hem gezegd hebben Ik heb u
zoo lief I Leef/ ik wil u verdragen, zooals gij
zjjt.
Nicolai scheen zachter te ademen en zich
wat lichter te gevoelen. De levenskrachten
namen snel af, het lichame'ijk ljjden werd
minder.
Dan volgde een lange stilte.
Magda keek hem oplettend aan. Zjj dacht
over hem na. Hjj was een man geweest
die boven alle verzoeking stond. Er was
geene schoone hoedanigheid, die hem niet
eigen geweest was Hjj was voornaam, op
recht trouw, waarheidslievend een man,
zooals de fantasie van een jong meisje zich
dien voorstelt.
Misschien, zonder dat Magda zich daar
van bewust was, had zjj de eischen, die zij
aan het narakter van René stelde, nsar dit
voorbeeld gevormd, dat sedert jaren dagelijks
bij en om haar was. n heden eerst vroeg zij
zich af, of mui anderen naar zoo'n verschij
ning mocht afmeten.
Sedert Nicolai denken kon, droeg hij het
bewustzjn met zich om, dat hij jong ster
ven moest. Welk eene werking moest dit
bewustzijn niet op zijn ontwikkeling uit-
straf uiet wordt uitgevoerd zoolang de
beslissing in beroep hangende is.
't Wil oas voorkomen, dal op deze
wijze geen enkele spoorwegoian zal kun
nen zeggen, dat hjj geen recht kan ver-
krjjgen, Zelfs voor het geval, dat hjj
wordt verlaagd of ontslagen in het be
lang der veiligheid van den dienst, staat
nog beroep open, en wel eerstens op dun
Minist/r van Waterstaat, daarna op het
schiiisgerecht.
We wilden wel, dat plaatsgebrek ons
niet verbood, de regeling uitvoeriger te
f vermelden. Maar toch willen we nog
memoreeren, dat de Maatschappijen groote
faciliteiten verstrekken nan allen, die een
scheidsgerecht hebben te vormen of bjj
te wonenvoortsdat ook bet indienen
van klachten en «schorsing in het belang
van deu dienst» nadrukkelijk worden ge
regeld dat bij samenstelling en werking
der scheidsgerechten alles op korten ter
men geschiedt, en dat van alle stia'fen,
sinds Mei toegepast, alsnog tot en met
15 Augustus b iroep open staat.
Levendig kannen we ons begrjjpen dat
de spoorwegmannen nieuwsgierig zjjn
uaard) practische werking vai bet ni u-
we reglement. Wjj zjjn het ook en zul-
en eventueel gaarne iets houren van op
gedane ervaringen. Vooral wanneer kier
ot daar aan de regeling iets blijkt te
haperen, dient men dat rondborstig te
veitellen. Immers, beseffend dat alle be
gin moeiljjk is, heeft de Rsgeiring de
nieuwe bepalingen slechts voor «hoog
stens» eeu jaar goedgekeurd. Waar
zoo duideljjk de wensch wordt uitge
sproken om de rechtspositie van het
8poorpersoneel zoo goed mogeljjk te
regelen, mag zeker met vertrouwen
worden gerekend op de lessen der
ervaring. De ondervinding zal betnr
de leemten en fouten kunnen aan" ijten
dan de scherpzinnigste kritiek, die trou
wens wel wat voorbarig zou zjjn. De
Regeering is alleszins geneigd om nauw
gezet te litten op de teekenen.
laster van socialistische penvoerders is
j dan ook duideljjk angetoond en niet 't
j minst door niet-katholieke bladen,
i Evenals indertjjd van Pi us IX z.g
I worlt thans ook van Leo XIII in niet-
kathol eke bladen en naar alleszins be
trouwbare gegevens verzekerd, dat de Paus
uiterst seber leef te en zjjn onderhoud
niet meer dan drie lire (nog geen daal
der) per dag baliep.
De rjjke inkomsten, die hjj als Oppsr-
piiester genoot, besteedde hij voor de
ta'rjjke behoeften der Kerk, maar voor
zich-zelt eischte hjj by na niets.
Toch liegen de anti-papistische en so- j
cialistische bladen er maar op los. Las
teraars zjjn onverbeterljjk.
nog niet Uit. Zoo verkondigden in de
laatste dagen de bladen der socialisten
hoog op, dat de overleden Paus iu weel
de heeft geleefd.
Telkens en telkens las men snor ken
de berichten iu die bladen met het ken-
neljjk doel de kleine luyden tot afgunst
aan ts sporen, wjgens de «overdaad»
welke hst Hoofd der Katholieke Kerk ge
noot.
En niets was toch minder waar dan
de bewering dat Z. H. Leo XIII er
een luxurious bestaan op nahield. De
geoefend hebbenHij bad er zeker altijd
voor teruggebee'd, zijne korte spanne levens
met strijd en twist te bedroeven.^ Hij mbest
er altijd op bedacht geweest zijn, zich in
harmonie te gevoelen met allen en alles,
opdat hij bij een plotseling scheiden geen
baat in een onverzoend hart achterliet. Hij
had de eigenschap, zijne persoonlijkheid
nooit met die van een ander te willen me
ten, want hij wist dat het volgende uur
hem van deze wereld zou kunnen wegne
men
Een minder begaafd en n inder fijnge
voelig man, zou beproefd hebben zijn yer.
driet in levensvreugde op het noodlot te
verbalen of in haat op meer beguustigde
personen.
In Nicolai waren alle edele kiemen tot
de hoogste ontwikkeling gekomen. Zijn wezen
was gebleven als gelouterd goud.
Kon men hem dat als roem aanrekenen
En anderen, die zulke hoedanigheden missen
als schuld
Neen, duizendmaal neen. Vtien de volle
stroomen des levens bruisend ontvlieten,
die kan het niet verhinderen, dat in zijn
gewaad ook waterplanten blijven haDgen.
Maar wie zoo eenzaam Btaa1, als deze ster
vende stond, mag met een onbevlekt kleed
van hier gaan
Magda zag den vriend aan. In hare ziel
was een nieuw licht opgegaan. 1 ie daar lag
had haar eene les gegeven, en zij beloofde
zich zelve, dat zij die niet meer vergeten
zou.
Te Zieuik naby Krakau heeft een vrce-
seljjk spoorwegongeluk plaats gehad.
Twaalf waggons met steenen geladen zjjn
van roa goederentrein losgeraakt, zy
daalden m t eene duizelige snelheid eene
steile helling af en kwamen terecht op
een pasengierstrein. De schok was ver
schrikkelijk en verschei lene rijtuigen van
deu passagierstrein werden verbrjjzeld.
Men heeft dertig ljjken ouder de puiueo
van daan gehaald en men gelooft dat er
e-m vjjf igtal gekwetsten zjjn.
Nadat reeds zesmaal was gestemdzou-
der dat de ve.-eischte meerderheid was
verkregen, gingen de kardinalen Dinsdag
morgen tot een zevende stemming over.
waardoor ons een Paus gegeven werd,
Onmiddellijk dairna werlen de woor
den uitgesproken '.Annuüio vobisgaudium
magnum. Ik verkondig u eene groote
vreugde.
Voor geheel de Ch istea wereld is de
verkiezing van P i u s X, inderdaad eene
vreugde. Overal waar de telegraaf de J
verheugende tjjding gebracht heeft, stijgt
by hen die belang stellen in Gais kerk
op aarde een geestdriftig gejuich op:
«Leve de Paus-Koning! Lave Pius X!
Overal reels hebb n de katholieken,
't zjj ope ilyk, 't zy in hun ha t, hem
de dubbele hulde gebracht, dia wjj aan
den opvolger van Petrus, den Stedehou
der van Christus, verschuldigd zjjn de
hulde van gehoorzaamheid eo van ver
kleefdheid.
Biwaarheid is a'weer de spreuk: het
Pausdom sterft nitt Er is eene nieuwe
schakel aan de onafgebroken ketting die
zich van den H. Petrus at, tot onze da
gen uitstrekt en die zich zal uitstrekken
tot l.et eiude Ier tjjden.
Neen, het Paasdom sterft niet, en zon
der twyfel zal het onder Pius X den
overbeerschenden invloed, het alom er
kende zedelyk gezag nog zien vermeerde
ren, welke het onder Leo XIII verwor
ven bad, in afwachting van Gods ondoor
dringbare raadsbesluiten denH. Stoelterug
in ketbezit van het tydelyk gezag stellen.
De C -mmissie die het vorige jaar
door den Kardinaal-vicaris benoemd werd
om eene nieuwe indeeling der parochies
van Rome voor te bereiden, heeft haar
werk voltooid. De 500.000 inwoners van
Rome zullen in groepen van 10,000 zie
len verdeeld worden en aldus 50 paro
chies vormen. Men zal zooveel mogeljjk
de kerken kiezen, die in het centrum
van elke groep liggen. Tot nu toe wa
ren de 54 parochies der Eeuwige Stad
zeer slecht verdeeld. Sommige hebben
30,000 zielen andere uauweljjks 4000 en
nog minder.
Het ziet er, sede t de Eugelscke Regee
ring als heer en meester den scepter
zwaait in de Zuid-Afiikaanschs Repu
blieken, aldaar treurig uit.
Behalve met een epidsmie van ver
koudheid ea influenza, heeft Pretoria nu
ook ta worstelen mat een schrikbawind
van roovers, inbrekers ea moordenaars
We willen niemaQd uoodeloos ongerust
nnken, doch de verbijsterende opeenvol
ging van misdaden tegen het eigendom
i van eerzame bezigheids-menschen
[liefst juweliers alsmede de aanslagen,
gepleegd tegen het leven dier stadge-
nooten (hondjes incluis!) dringen ons om
een 9rnstig beroep te doen op onze po
litie.
Toen kortgeleden een politieke vergade-
ring van onschadelijke Boeren te Heidel
berg werd gehouden, waren er dadelyk
vele honderden tot de tanden gewapende
konstabels bjj de hand om de menschen
outzag voor de Vredeshandhaving*.-ordon
nantie in te boezemen. Een paar dozijn
van d e konstabels zonden erg welkom
wezen om de hoofdstal te vrywaren van
de inbraak-paniek welke staat uit te bre
ken
Aan de Volksstem ontleenen we de
volgende berichten
Vijftien personen warden, eenpaar da
gen geleden, door de Regearing aange
steld om een commissie te vormen teu
einle te onderzoeken welke hoeveelheid
werkvolk noodig is voor de behoeften
van den landboiw deze w >rdt 'teerst
genoemd in de betreffinde officieele ken
nisgeving mjja- en andere Transvail-
sche industriën, en on na te gaan in hoe
ver of dit werkvolk verkrijgbaar is in
Centraal- en Zuid-Afrika. Welnu, de ny-
verheid welke 't eerst genoemd werd, de
landbouw, heeft opdeze commissie slechts
een enkelen vertegenwoordiger, den heer
Brink, lid W. R., die bovendien reeds,
blijkens eeu verklaring aan een Johan-
nesburgsch blad, een pro-Chineescbe opi
nie bezit! Het is ons moeieljjk om een
verklaring voor dit geval te viude j maar
men mag onderstellen dat de Regeeriug,
na opmerkzaam te zijn gemaakt op de
onbevredigend j samenstelling der werk-
Hjj ademde zoo onhoorbaar in plot
seling ontwaakten angst riep zij hem luid bij
den naam,
Nicol i
Hij opende de oogen en zag baar aan.
7ij las in dezen blik, dat hij bij zijn volle
bewustzijn was
Zijne iippen bewogen zich. Zy legde haar
oor b na op zijn mond, oai te hooreu.
Goede Mada
Zij vernam het als een zacht geluid, dat
uit de verte kwam.
Z ne trekken waren opgeklaard, zijne oogen
gesloten.
Magda gevoelde geen angst bjj dezen aan
blik, l'e innige vrede, die over zijn lijdend
gelaat zweefde, ontnam haar eiken afteer.
Hij erhter ademde steeds zachter. In
zijn oor klonk een zacht gezang uit de verte,
zoo zeldzaam, alsof het van de vi^jen en
fluiten kwam, die door de sprookjesachtige
wezens op zijne schilderjj //Stemmen der
Lente// bespeeld werden. Nu naderden ze
zjjn leger, hij zag ze allen duidelijk met
hunne slanke, doorzichtige lichamen en al
die oogen, die hij geschilderd had keken
hem nu aan vreemde, wonderlijke oogen
met diepe, ernstige en toch liefdevolle
blikken.
Hjj wilde het Magda zeggen, maar de wil
daartoe ontbrak hem. De zomernacht k-am
naar hem toe en legde zacht de jjle hand op
het voorhoo'd, hjj zag heel duidelijk door
hare teere, doorzichtige gestalte heen. En het
was hem, alsof hij ia de eeuwigheid staarde
Als lange, blauwe lichtbundels ging een
kleurenstroom van hem uit en verlengde zich
tot in het oneindige.
Hij V-lgde dezen stroom, het was of hij
daarop voortgedragen werd, snel en licht,
zooals mensc'neuvoeten anders niet gaan
kunnen. En dan zag hij heel in de verte
aan het einde een geel liehtend pun'. Het
leek wel een poort eu gele lichtgolven stroom
den er uit.
Een groot verlangen kwam over hem, door
deze poort in te mogen gaan.
Plotseling schrikte zijne ziel op. Een
groote angst scheen hem te bevangen. Het
was of uit zjne borst iets opwelde, waar
door hjj stikken moest. Hii sperde de oogen
open.
Met eene laatste opflikkering van zjjn be
wust jjn herkende hj Magda.
Een donkere blos kwam op zijn gelaat
eenige seconden slechts. Dan werd hij weder
bleek en zonk dieper in, een zware ademtocht
ontglipte aan zijn lippen, die geen nieuwen
meer inzogen.
Over het hleeke gelaat lag eeu glimlach.
Nicolai was dood
IX.
Dinsdags-avonds met den luatalen trein
was René uit het logement de «Posthoorn//
naar Leópoldsburg teruggekeerd.
Wordt vervolgd)