No. 5467
Donderdag 13 Augustus 1903,
f 8ste Jaargang.
Ht)ag6laó voor eSflooró- on Stuió-óbollanè.
Amsterdamsche Grief.
cfflagèa dfai/ïlanó,
BUITUNL aFdT
Advertentiën
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Italië.
Amarik#.
Servië.
België
Frankrijk.
Vreeselijke spoorwegramp.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
7oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nnmrners0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Iloofdredacteu r-D i r e ct e n r W. KÜPPERS.
PRIJS DER ADVERTENTIE».
Van 16 regels
Elke regel meer
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
50 Cent
7»h
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangère
G.L. DAUBE fy Co JOHN., F. J ONES Succ- Paris 31 bis Faubourg Monlmartre
Zy, die huune adveitentiën
des Zondags willen gelezen
zioD, maken wij opmerkzaam dat a.«.
Zaterdag geen nummer van de Nieuwe
Haarlemsche Courant verschjjnt, uithoofde
van den feestdag O. L. Vr. ten Hemel
opneming, te vieren als Zondag.
Adveitentiën voor het Zondagsche duoi-
mer, worden dus intijds ingewacht.
welke driemaal ter plaitsing zyn op
gegeven, worden slechts tweemaal in
rekening gebracht.
11 Augustas 1903.
Met een sierlijken zwaai draaide zjj
om het standbeeld been, een zachte
druk op het knopje en ay stond stil.
Wie? Wel de electrische tram, de eerste
electrische tram op den Dam. Had zjj
werkeljjke oogen, hoe verwonderd zou
«Naatje van den Dam» opgekeken heb
ben nnar het vreemde voeituig, dat door
geen levend wezen getrokken werd en
toch zoo statig en vol zelfbewustzijn een
halven cirkel om haar henen trok en toen
eensklaps stilstond, afwachtende de eerste
reizigers, die het v an den Dam weg zon
voeren naar de Constantyn-Huygenstraat.
Vol bevreemding en met vragend oog
had zjj zeker opgeblikt naar haar buur
man, Mercurius of de Beurs, sis om hem
te vragen: «Begrjjp jjj daar wat van?»
Maar, helaas, zjj zou haar buurman niet
meer gevonden hebben, want die was
een paar dagen geleden van de Oude
Beurs verhuisd naar de Nieuwe; en zjj
staat daar nu alleen al dat nieuwe spek
takel aau te kjjken.Misschien zinkt
zjj wel in diepe mjjmeringen weg over
al de veranderingen, die er om haar heen
plaats grjjpen en zjj heefc niet te vree*
zen dat zjj uit hare overpeinzingen zal
opgeschrikt worden door het trommelen
op de Beurs, dat dit jaar en dat mis
schien voor het laatBt, in het Paleis voor
Volksvljjt, zal plaats hebben.
De Oude Beurs verdwjjat stuk voor
sluk en aan de Nieuwe raakt men lang
zamerhand gewoon, hoewel niet zonder
veel geklaag en gemor, want aan velen
valt zjj ook in het gebruik niet mee. Nu
hebben het ook 'weer de muurschilderin
gen gedaan, die zeer velen niet bevallen,
welke er den Raad en de Bouwcommis
sie een verwjjt van maken, dat zy den
artiesten veel te veel vryheid gelaten heb
ben in hun vaak excentrieke meeningen,
FE Ü1LLKTON,
4.
Vervolg").
En beide keeren was, ging het spel om
zjju leven.
Bohrman was in liet algemeen n;et ge
wend, veel over de buitengewone verwikke
lingen van het leven na te denken. Lit ge
val echter trof bjj hem snaren, die ook reeds
getrild hadden in zjjn leven als jong
luitenant.
Ja, mjjn beste Remming, dat zijn
zaken, waarover ik mijne hersens reeds
stomp gedacht heb. Als men altijd alles
verklaren kon aan zjjne vrien'en, zouden
zij er heel anders over gaan denken en in
zien, dat wij niet altijd zoo schuldig zijn, als
het zich wel laat aanzien. Meestentijds komt
het toch daarop neerzjj trok hem, half, voor
de andere helft zonk hij. En als dat altijd
een tragisch einde moest nemen, waar bleet
dan het genoegendan zou men niet eens
naar ren neisje mogen omzien.
Maar het lamme in zoo'n zaak is jui,t
dat men geene verklaring geven mag en nog
ridderlijk den berouwhebtenden zondaar moet
spelen.
maar ook dat zal met den tijd wel sly-
ten. De mensch gewent zich langzamer
hand aan alles en zoo zal net oos wel
dra ook niet meer vreemd zyn na
de urste, een heele menigte electrische
trams om den Dam te zien en hcoren
heensuorren, den tyd afwachtende, dat
het Paleis op den Dam aan zyne aloude
bestemming van Stadhuis van Amster
dam zal zyn teruggegeven. Dan zullen
onze vroede vaderen weder vergaderen
in de grootsche zalen, waarhenen hunne
voorgangers van voor eeuwen heentrok
ken in hunne deftige staatsiekarossen,
omhangen met statigen tabbaard en even
verwonderd als de Maagd op den Dam
neerblikteophet nieuwe vreemde voertuig,
zullen de beelden langs de wauden der
zalen, de nieuwe raadsleden beschouwen
en knikkebollend mompelen: «Zyn dat
nu de opvolgers van de machtige regen
ten uit mjjn gouden eeuw?»
Maar de meuschen veranderen met de
tjjden en de voertuigen eveneens. Geen
man met hoogen hoed en nog minder
met een fantasiehoedje zou passen ineen
staatsiekaros van de zeventiende of acht
tiende eeuw
Wacht Amsterdam eene nieuwe werk
staking? Het broeit weder by de dia-
mantslypers. Het contract tusschen de
Amsterdamsche Juweliers-Vereeniging en
den Diamantbewerkers Bond expireert op
1 October aanstaande en man mompelt,
dat de A. J. V. vooraemeas is eene ver
andering te brengen in het teerlingeu-
stelsel, tegen welke verandering de Bond
zich met hand en tand verzetten zal en
dan heeft men de poppen weder aan het
dansen. Nog wordt langs de deuren de
aalmoes ingezameld tot onderhoud der on
gelukkige, gebrek lydende kinderea van
de slachtoffers der groote spoorwegstaking
eu reeds staat eene nieuwe staking voor
de deur, indien zjj nn niet met kalm beleid
wordt voorkomen, hetgeen van harte te
wenschen is. Wjj hebben in Amsterdam
waarlyk den buik vol van allerlei werk
stakingen. Iedereen ljjit er onder, het
meest de stakers zei ven. Nie naad wordt er
beter van.
Geen gebrek is er aan water dit jaar te
Amsterdam. Integendeel, overvloed van
duin- en drinkwater. De bierhuizen en
melksljjters hebben er last van!
Van waar dit verschynsel? Wel, de
gelukkige boriugen in de Leijuin en de
steeds open sluizen den hemels. Moge
de water-overvloed bestendigd worden
Dat wil zeggen, door water uit de dui
nen, nitt van den hemel,-— daarvan heb-
De berouwhebbende zondaar? her
haalde Eene en staarde in nadenken verdiept,
strak op de lampekap. Hij dacht er vol
verbazing over, dat hjj geen gevoel van be
rouw gehad bad, ja zich, dat niet eens kon
voorstellen.
Men m:et nooit achterwaarts zien
altjjd vooruit. Er rijpt voortdurend iets in
ons. Alles brengt voorwaarts zelfs de dwaas
heden als men er maar een les uit weet te
trekken.
Pat zal ik onthouden, bet kan mij
nog eens te pas komen, sprak Bohrman be
wonderend.
Zij zwegen een poosje. Bohrman dacl.t er
aan, dat hij er René nu aan herinneren
moest, zijne zaken in orde te brengen, want
men wist nooit, wat er gebeuren kon Het
was niet aangenaam, een mau te moeten zeg
gen bereid u voor op den dood, want bet
kon morgen uw sterfuur zijn.
Wjj zullen Pluskows pistolen hebben,
zeide hjj als inleiding.
Bent; zweeg.
- Gij zijt een fameuze schutter, vervolgde
hjj, ik herinner het mij nog den vorigen
zomer, toen wjj een wedstrijd in het schie-
1 tdn hielden, met het pistool waren wij
bijna jaloersch op u.
René zweeg.
Te duivel mag weten, waar hij zjjne
gedachten heeft, dacht Bohrman.
Gij zult nu nog het een en ander te
doen hebben nog papieren in orde te
ben wij voorshands genoeg Maar 't
verlaidt, dat er in zake de wate leiding
ook al weer «Rumor in Casa» is. Een
der drie heereu van de Commissie, die den
Raad in zake de boringen in de dui
nen, e'c,zonde voorlichten, heeft bj-
dankt. Kwestie over de machten bevoegd
heid dier commissie,het daarvoor in
de plaats benoemde lid, een hooggeplaat
ste ambtenaar by het Rykswatertoszichf,
schijnt tot nog toe van den betrokken
Minister geen verlof te hebben gekregen
tot aanvaarding van dat emplooi. En zoo
is er altjjd wat. Maar laten wjj niet
mopperen, iraar daukbaar zynWaat
wjj hebben water en veel water
Eu veel vreemdelingen 1
Wanneer men in dezen tjjd Amster
dam doorwand; lt, ziet men een geheel
ander wandeleud publiek dan op gewone,
tjjdeD. Eene groo'e menigte Amster
dammers hebben de hocfjstad verlaten.
Geheele scharen zyn naar badplaatsen-
naar Hoog en Laaggebergten, naar dennen
boischen, dalen en raleien met vrouw en
kinderen. Mmig huis staat ledig-, maar
daarentegen zyn de hotels vol vreemde
lingen en zjj vullen de strateD, de plei
nen, de koffiehuizen, de museums der
stad, verdreven als zjj vaak zyn van het
strand en de badplaatsen door de koude
en den regen Daar klaagt en steunt
de hotelhouder en de ondernemer, die in
enkele weken het brood en wat kaas er
op moet verdienen voor het geheele jaar
en hier lacht de hotelier iu zjjn vuistje
en zegent den milden regen, die de bad
gasten naar Amsterdam dry ft. Jantje
weent en Jantje lacht, «de een zyn
dood de ander zyn brood.»
De Kardinalen beginnen Rome te ver
laten en keenn paar hunne bisdommen
terug.
De Fr anscbe kardinaal Langen ieux
is Donderdag reeds vertrokken en kardi
naal Lecot Vrjjdag.
Beiden voelden zich te vermoeid om
de plechtigheden der kroning van den
Paus by te wonen. De kardinaal C o u i 1-
lé en Labouré ziju Zaterdag vertrok
ken. Kardinaal Richard, aartsbisschop
van Parjjs is te R ime gebleven tot Dins
dag-avond. De Amerikaansche kardinaal
Gibbons zal nog eenigen tyJ te R ime
verbljjven.
Z, H. P i u s X, heeft zyn tjjj gere
geld als volgt. Des morgens doet hij na
de H. Mis een waadeling in de tuinen
van het Yatcaau, daarna houdt hjj zich
met de zaken aan zjjn verheven ambt
maken ik kom nog terug en help u den
avond wat korten.
René sprong op.
Neen, iieve Bohrman. Ik dank u van
ganscber harte. Maar laat mij nu alleen,
zeide hij.
Nu dan, haal ik u morgen vroeg af.
Het rijtuig zal even na zeven voor de deur
staan. Men heeft goed een uur werk, van
hier naar de Moerasweide. Magius rijdt met
ons mee. Friedrichs en Plüskow nemen zelf
een rijtuig en Wallwitz gaat met Keiler. Maar
als gij liever heb', dat ik van avond nog
terug kom? Gij zijt zenuwachtig.
Neen, wees zoo goed, dat niet te doen.
sprak René gekweld.
Ik begrijp u, hebt zeker nog
veel ia orde te brengen. Maar zorg u niet
al te veel op te winden. Slaap goed. Alles
zal een gunstig verloop hebben. Het zou
jammer zijn, meer dan jammer
Hohrman voelde, dat hij ontroerd was H ij
drukte Rec,é krachtig en innig de hand. Hij
had hem op dit oogenblik werkel,k lief.
Nu was René weder alleen. Alles was
weer als van te voren de behaaglijke war .ate
in zjjne kamer, het zachte schijnsel d r hooge
lamp, de papieren op de schrijftafel en de
weerkaatsing van het licht in het zwarte dek
sel der vlengelpiano.
En toch alles was anders De doode voor
werpen kregen leven voor zijn geest en sche
nen tegen hem te spreken, terwijl hij met
verwilderde oogen om zich heen zag.
In z'jn oor lag de naklank nog van aller-
verbonden, bezig, 's Middags neemt Z. H.
een zeer eenvoudig ontbyt en bijna de
geheele namiddag wordt voor ontvang
sten bestemd.
Het ryluig, waarmede de Fransche kar
dinaal Lecot door Milaan reed, is om-
vergevalleD, De Kardinaal bekwam geen
letsel maar de koetsier werd ernstig ge
kwetst. De Kardinaal beeft ham een som
gelds doen bezorgen.
Tjjdens ean voetbalwedstrijd te Pni-
ladelphia is een tribune ineengezakt.
Vier menschea wiren op slag dood, en
honderd vijftig werdei min ot meer ern
stig gekwetst, een twaalftal doodelijk.
De kinderen van koning Peter I, zijn
vergezeld van den broeder des Koniugs
Ars eneKarageorgewitsjte Bel
grado aangekomen.
De Koning zelf haalde hen van het
station af en ook da ministers en het
corps diplomatique waren daar aanwezig.
Bet eerst werden da prinsen toegespro
ken door den min ster-president Ava-
k o e m o v i t s j, die zich in het 'oyzon-
der tot den Kroonprins wendde.
Daa'na beantwoordde deze de toespraak
in het Servisch, waarop zich de prinsen
aan het volk vertoonden, dat hen leven
dig toejuichte. Dadelyk daarna reden
de vorstelyke personen onder het gejuich
der b volking naar de kathedraal eu van
daar naar den nieuwen Kooak, het pa
leis, waarin de Koning en zyn familie
verblyf houden.
In het Belgische sociali^tenblad Le
Pèuple worden de partygenooten uit
Brussel eu omstreken uitgenoodigd, deel
te nemen aan een manifestatie ter eere
van de Hollandsche socialisten d:e den
15 en 1G van dezemaand te Brussel zul
len vertoeven.
Het aantal dezer laatsteu zal, zooals
de secretaris van het organiseerend co
mité, de heer Bosman te Rotterdam
meldde, ongeveer 800 bedragen. Zy zul
len door huune Brusselscbe geestver
wanten Zaterdagmorgen te 10 uur aau de
Gare du Nord wjrdea ontvangen en
vau daar ia optocht door de stad trek
ken.
's Avonds zal te hunner eere een
feestconcert worden gegeven in het
«Maison du Penple».
De minister-president Combes wordt
naar aanleiding van zjjn rede te Mar
seille gehouden, door de godsdienstlooze
bladen zooals de Radical, Petite Repu-
blicaine, Lanterne en Aurora, hoog gepre
zen. Geheel and-trs denkt de Figaro over
d- staatkunde van Combes, hij voert,
zegt het blad, eea politiek van strij l,
lei woorden, die de ander gesproken bad,
van papieren, die hij nog in orde moest
brengen en dat het jammer was, zier jammer
zijn zou
René vloog naar zijne schrijftafel Met be
vende vingers baalde hij de partituur van
ziin werk te voorschijn.
De losse bladen, die reeds besohreven
waren en die waarop nog slechts enkele
aanteekeningen stonden, woelde hij door
elkaar.
Ja er was heel wat in orde te brengen, veel
de geheele inhoud van een leven, een ge
heel levensdoelHet scheen hem to% dat hij
ter wille van dit werk eenmaal adem ont
vangen had, alsof hij geboren was onder ar
beid en zwarea strijd opgegroeid en gerijpt
om te kunnen scheppen en voortbrengen,
alsof al zijne dagen slechts voorbereidingen
geweest waren voor den dag, die hem de
krancht en het kunstenaarsgenie schonk, om
dit werk te voltooien.
En een belachelijk noodlot zou er hem aan
ontrukken Hem wegvagen uit de rij der
levenden, der werkenden Onvoltooid zou
zjjn werk bljjven, waarmede hij zijn volk eene
heerlijke gaven dacht te bieden
Eene waanzinnige gedachte kwam in hem
op. Als hij zich nn eens neerzette en
schreef o— den heelen nacht door,
tot in den morgenstond zijne vrienden
kwamen, om hem voor zjjn laatsten tocht af
te h?den
Een ongekende trots kwam in z'jne ziel
op. Zijne oogen schoten vuur.
van hast en vervolging. Da Figaro pro
testeert tegen de bedreiging om het
Concordaat op te zeggen.
Da Echode Paris» is van meeuing, dat
de verklaringen van den Premier geen
voldoening in Marseille zullen hebben
gegeven, daar men daar meer tot het so
cialisme geneigd is daar om anti-cleri-
cale quaesties ter sp~ake te brengen.
De tGaulois merkt» op, dat de verga
dering op Zondag zuiver socialistisch
was. Het blad verwondert er zich over,
dat de heer Combes zich nog niet bjj
de party der Flaissières heeft aangeslo
ten.
De République francaisebeweert, dat
in tegenstelling met wat men gezegd
heefl, do staatkunde, zooa's zy door den
heer Combes werd ui eengezet en in
het belang van het land heet te zyn,
uiet van langen duur zal kunnen zyn.
De tLibre Parole» acht de redtvoering
zeer onbeduidend. Zy bevatte geen en
kel nieuw denkbeeld.
De«Soieii»eindeljjk komt tot de con
clusie, dat het banket van Marseille als
een Saturnuf-feest moet worden beschouwd,
dat volkomen bij het stelsel van de re-
publikeiDsche actie paste. Het was eene
prachtige apothéose(sic.)
De ramp op den ondergrondschen Me
tropolitan spoorweg is ontzettend.
De tunnel was niet te bereiken, veel
minder het ondergrondsche station Me-
nilm^ntant door den dikken rook die
de tunnel vulde. Brandweermannen
daalden ds' tunnel in waar de spoor
trein nog in b»and stond. Kapitein
C h a i r i r e die in den tunnel was ge
daald, kwam spoedig terug, hjj kon door
den dikken rook niet verder, zijn helm
was reeds in brand geraatt.
Iumiddels daalden op nieuw brand
weermannen den tunuel binnen, Brand
weermannen van het station Menilraon-
tant trachten den tunnelvan het station
der rue des Couronnes te bereiken.
Achtereenvolgens werden daurna de
lijken van de ongelukkigaslachtotfers,
allen zien er afsehuwelyk vertrokken
uit, naar boven gebracht.
Het was een verschrikkelyk schouw
spel, byna alle gelooden zyn werklie
den, doch ook tal van kinderen ziju er
by, die gestikt zijn.
De meesten hunner werden in gebogen
houding dood gevonden, het bloed stroom-
de uit ie neusgaten. Ds ljjken werden
per brancard naar de ambulance-rjjtuigen
gebracht, die hen verder naar de Morgue»
vervoerden, waar het parket met grif
fiers plaats heeft genomen.
De geheele boulevard Ballevile, waar
onder het ODgeluk gebeurde, ziet zwart
vaa de meuschen. De brandweerlieden,
die den gebeelen nacht hebben doorge
werkt, worden door nieuwe krachten
vervangen.
De gemeente-politie te paard houdt
de nieuwsgierigen niet zonder moeite op
Comediespel was dat tweegevecht, maar
helaas het bracht den mensch in een span-
ning, die hem alles, Gocl op de eerste plaats
deed vergeten daar het duel ean uitvin
ding van den duivel is
net kon en het mocht niet zijn, dat hij
René Klemming van het leven afscheid moest
nemen, zonder een dokumer)t van zijne geest
kracht achter te laten. Als hij zijn werk
Toltooid had, dan mocht de kogel aankomen
fluiten, meende de dwaas en hem de hersenen
doorboren.
Hij had nog veel te zeggen. En hjj wilde
niet ten grave gaan zonder dit gezegd te
hebben.
Hjj doopte de pen in de inkt; zijne hand
vloog over het papier. De muziekbladen
lagen in een chaos door elkander. Zijn
voornemen was onzinnig hij begreep het
hij be;on hardop te lachen. Hij boog het
hoofd diep, diep voorover en legde het
voorhoofd tusrehen (le muziekbladen.
En al werd hem buitengewone kracht
geschonken de kunst om met honderd
voudige snelheid te schrijven en te denken,
de twaalf uren, die hem nog restten, zouden
toch niet voldoen'e z_n geweest, zjjn werk,
zooals hem dit voor den geest stond, neer te
schrijven.
Ik wil leven, ik moet leyen dacht hij
vol vertwijfeling.
Wordt vervolgd.)