No. 5486
Zaterdag 5 September 1903,
28ste Jaargang.
HbagBlaó voor cföooró- en
De Loterijen.
Zij, die zich vanaf
heden op de
Nieuwe Haarlemsche Cou
rant abonneeren, ontvangen
de nummers verschijnende
tot 1 October gratis.
tfflagóa dïufilanó,
BU1T8NLA N D.
BUREAU St, Jansstraat Haarlem
Rusland.
Turkije.
Oostenrij k-Hongarije.
Frankrijk.
Daltscliland,
Opstand inde Balkanataten.
lüt RLE
ABONNEMENTSPRIJS,
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nnmmers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoof d r e d a c t e u r-D i'r e ct e u r W. KÜPPERS.
PBIJS DBB ADVEBTENHEN.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7Va
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
ACilTE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicileEtrangère
G.L. DA VBE 4* Co JOHN., F. JONES SuccParis 315w Faubourg Montmartre
Een wetsontwerp, dat we eigenlijk al
lang te gemoet hadden gezien ea ons
veel uoodiger voorkomt dan dat tot dood-
bloeding van de S:aatsloterjj, is thans
door de Regeering ingediendeen «ont
werp, houdende bepalingen betreffende
lo'erijen».
Wat zich achter dezen titel verbergt,
zjj kor tel ijk in herinnering gebracht. De
regeering in casu de Ministers van
Financiën en Justitie heeft zich laten
leiden door de overweging, «dat terwijl
niet het aanleggen van en nog minder
het deelnemen in elke loterjj reeds op
zichzelf als onzedelyk mag worden ge
brandmerkt, de speelhartstocht als zoo
danig en nog veel meer da exploitatie
daarvan, ook van overheidswege strenge
veroordeeling verdienen. Daarom wordt
niet onvoorwaardelijk elke loterij verbo
den en evenmin straf bedreigend opge
treden tegen den deelnemer ia eea ver
boden loterjj. De ontworpen regeling
keert zich alleen tegen hen die uit par
ticulier winstbejag gelegenheid verschaf
fen tot het deelnemen in loterjjen. Niet
tegen den speler in de loterjj is het ont
werp gericht, maar tegen de loterjjea
zelf en tegen hen die de speelzucht ten
eigen bate explciteeren.»
Ziedaar de strekking van het ontwerp,
dat den kop indrukt aan tal van lote-
rjjtjes, waarbjj gespeculeerd wordt op de
goadgeloovigheid van het publiek een
speculatie die nog onlangs in 't Noorden
des lands het optreden der politie noo-
dig maakte om de belangen der houders
van loten te verzekeren. De tot dusverre
vigeerende loterjj.bepaliog van het Straf
wetboek heeft ook wel een beste bedoe
ling, maar mist strafbedreiging,
zoodat ze vrjjwel krachteloos was. De
nieuwe wet zal niet met zich laten
spotten en zelfs 1 jaar gevangeniss raf
ot f 1500 boete kannen doen opleggen,
terwjjl ze alleen toelaat Koninkljjk of
door B. en W. goedgekeurde loterjjen
van liefdadigheid als anderszins.
Prachtig. De Regeering stelt er zich
F E O 1 L L E T O N,
Vervolg
73.
Zij echter sloop 's nachts met de lamp naar
hem toe, en toen zij hem gezien had, vluchtte
zij. Ziet gjj, de beteekenis daarvan is zoowij
vrouwen kunnen geen geheim verd agen, geene
onbegrijpelijke dingen. Wjj willen altijd door
gronden iedere handeling van den man onzer
keuze, ieder zijner gedachten, ieder zijner ge
moedstoestanden, ja, elk zijner woorden willen
wjj begrijpen. Dat gelukt ons nie', de zie en
de natuur vau een man zijn voor een vrouwen
hart nooit geheel te begrijpen. En omdat wjj
dikwjjls voor verrassingen en voor raadselen
staan, komen wij er toe, ook het eenvoudig
ste, onbeteekendste gezegde, als den dekman
tel van een geheim aan te zien. Zoo, mjjn René,
zoo ben ik altijd met de lamp der Psyche
naar u toe geslopen en daardoor was mg bjjna
uwe genegenheid ontvloden. Maar nu weet
ik het zekerde liefde moet zijn als het
geloo' sterk, ook waar men niet ziet en niet
begrijpt tn daarom durf ik nu eerst met
volle overtuiging zeggen ik heb u innig
lief 1
Van dezen dag afaan begon er eon tjjd van
bigde onrust voor Magda. Zjj zag René bijna
dan ook niet weinig «vau voor. Ziehier
wat zjj, volgeus de Memore vau Toe
lichting, zich voorstelt te bereiken «be
scherming van het individu tegen bedrog
en misleiding bjj loterjjen tegen baat
zuchtige, schoon niet met bedrog of mis
leiding gepaard gaande exploitatie van
zjjn speellust; tendering van dien speel-
lust zelf bjj het individu.
Nu, zoo opmistisch zjja wjj niet, al
lerminst wat betreft dien «speellust».
Wetten zjja uiet in staat den meusch te
veranderen, allerminst wettan gelijk de
onderhavige, die .het vrld vrjj lateu voor
alle moge!jjke<°buitealandsche lotirjjec.
't Is waar, er zjjn onmogeljjk bepalin
gen te maken, welke de bjitenlandsche
ioten weren. De Staat zelf verspreidt ze
bereidwillig doormiddel van de post. Maar
toch kon wel iets geschieden ter wering vau
den buitenlandschen vjjaud: hem belatten
opealjjk reclame te maken. Het moet voor
den buitenlander niet mogeljjk wezen, ad-
veitenties te plaatsen! Reeds de billijk
heid jegens de eigen landgeaooten schrjjft
dit v >or.
Eea voorbeeld ter opheldering. Zekere
A. adverteert, dat hjj loten verkrjjgbaar
stelt. Hola, zegt de politie, dat mag niet,
tenzjj ge goedkeuring hebt. Is deze goed
keuring niet voorhanden, dan verbaliseert
2jj tegen A, tenzjj hp in 't buifea-
land woont. Is hjj een landgenoot dan
heeft de wet vat op hemmaar een
buitenlander, dis op de penningen der
goedgeloovigen loert, valt buiten schot.
Ziedaar een onbillijkheid, waaraan al
leen dan een eind wordt gemaakt als den
vreemdeling de gelegenheid tot het ma
ken van reclame wordt ontnomen. Hier
door wordt w.d miu of meer inbreuk ge
pleegd op de vrjjh id ier coaranten, maar
een anderen weg weten wjj er niet op.
Trouwens geen enkel goedgfzmd dag
blad zal weigeren zjjo medewerking te
verleeaen bjj het weren der uitbuiting,
waaraan de winstbegeerigen blootstaan
van over de grenzen.
Ook het verspreiden van circulaires
worde verboden, al is dit verbod te ont
duiken door gebruik te maken van bet
briefgeheim. Maar dan profiteert de Smat
ten minste van de meerdere port.
Een zwak punt 1 jjkt het in de wet, dal
zjj zelf aitzonderingsn maakt. Onder lo
terjj in den zin der wei worden niet ver
staan de kansovereenkomst vaj levens
verzekeringen en de nntegevende premie-
leen ing.
Na, tegen die levensverzekering hebben
wjj geeneilei bezwaar. Hier is van geen
eiken dag, ofschoon hg zoo met werk ove-
laden zat, dut elke minuut voor hem waarde
had. Dikwjjls at hjj bjj haar, omdat hjj dit
uur nog het best aan Magda wijden kon.
Magda gewendde er zich daarom aan wat
vroeger het middagmaal te gebruiken, en zjj
richtte voor baren vader, die al stiller en> stil
ler werd, eene nieuwe verdeeÜDg van den dag
in. Zij zag met verrassing, dat beide plich
ten, die jegens René en die jegens den zieken
man, best te vereenigen waren
Bené daarentegen, die altijd vol vuur sprak
over hetgeen hj 'smorgens gedaan had ot
over hetgeen hj 's avor.ds n g doen moest,
lette nauwelijks meer op den ouden man, die
steeds met hem aan ta el zat. Hij geveelde
noch afkeer van hem noch vers oring van
zjjn goed humeur. Ruhland zat ook keurig
gekleed, beda rd en meestal dommelend in
zijnen stoel; zjjn vijandige afkeer van
vreemden was verdweuen.
De Leopoldsburgers hadden onuitputtel jke
stof voor praatjes. Dat Bené Flemming en
Magda Kuhland n i toch een paar zouden
worden, was do heele stad door bekend. Som
migen zeiden, dat met Kerstmis de verloving
publiek gemaakt zou worden, anderen na de
opvoering van «Filippo Lippi// Toen het
kerstfeest voorbij ging, zonder dat in de
//Leopoldsburger Courant» beide namen onder
elkander gestaan h dden, schenen de laatsten
gelijk te zullen krijgen.
Over de reden van dit uitstel en den voor-
afgeganen roman, werden de ongehoords'e din
gen verteld. René had eerst uiet gewild, maar
loterjj in den wettel jj ken zin des woords
sprake, evenmin als bjj de
Ongevallenverzekering van den Staat zelf
on bjj zoo menige andere verzekering.
Maar die prem e-leauingeu! Men neemt
daaria immers aandeeltjes puur om 't
kansje om winst. En ze worden uitge
schreven als speculatie op de winzaebt
van 't i ubliek. Het zjjn ook loterjjen, al
hebben ze wat deftiger naam. We zijn
benieuwd, wat men daarvan in de Kamer
zeggen zal.
Een wensch ten slotte: de Kamar ver-
werpe het ontwerp tot af chaffing der
Staatsloterjj. Met behoud van deze offi-
cieele veiligheidswet op de speelzucht, kan
zjj dan des te krachtiger tegen andere lo
terjjen optreden!
De R issische pers is niet ingenomen
met de Duitsche en Grieksche pers, die den
Sultan de vrjje hand wil laten lot het onder
drukken van den opstand.
De Nowoje Wremju brengt den Griek-
schen minister Ral li, die gezjgd beeft
dat Europa Turkjje verbindeit omin Ma
cedonië krachtig op te treden, onder het
oog dat Griekenland maar eens de ver
schillende gelegenheden moet nagaan,
waarin het zeil niet vergeefs hulp ge
vraagd heeft tegen de Turken.
Door de Regesring van het Ottomaan-
sche Rjjk is een nieuwe veror lening open
baar gemaakt, waarbjj aan de geheele be
volking van Turkjj", d.w.z. aan alle in
gezetenen boven de 18-jaar, een hoofde-
ljjken omslag of oorlogsbelasting wordt
opgelegd, naur de vt rtcbillende klass/n
wisselende tusschun 5 en 1000 piasters
per jaar en per hoofd.
Ter gelegenheid van hef feest der
troonsbestjjgiug heeft d t Sutta n bjj de ge
houden receptie dei hoofden van verschillen
de godsdienstige gezindten, in antwoord op
de redevoering van den occumenischen
patriarch gezegd, dat ook hjj de a'keu-
renzwaardige daden betreurt, waarop de
patriarch zinspselde. De Sultan sprak als
overtuiging uit, dat de beweging waaruit
zjj voortsproten, niet uit de bevolking
van het land zelf voortkwam, doch uit
het buitenland wordt aangestookt. De
Sul au betuigde, dat hj] evenveel hart
heelt voor het welzjja van al zjjn onder
danen, zonder onderscheid van ras ot
godsdienst. Hjj verzocht den Balgaa sehen
Exarch deze woorden aan zjju geloofsge-
nooten over te breagen en sprak zjjn
sympathie uit voor de Grieken en Ar
meniërs, die geleden hadden onder de da
den van anderen.
toen was Hortense van Esclieu met Msgda
naar zijne woning gegaan en had hem op
zijn woord van eer laten beloven, zijoe belo'te
te houden. Ferst had hij nog volstrekt niets
van een huwelijk willen weten, en dan
zich aan de krankheid van geest van zijne
oude Excellentie ge tooten, zoo iets was im -
mers erfelgk.
Onzin, ziiden anderen, zijne Excellentie
had verwecking van de hersenen, en dat was
nooit erflijkdaarentegen had Bené Klem
ming, die een echte ''on Juan was, nog
eigens eene bruid zitten, van wie hij zich
eerst moest losmaken.
En schulden had René Flemming ook
Dat zou een mooi huishouden worden, voor
al ook, omdat Ma da Buhland weinig of niets
bezat.
Dan heette het op eens de hertog hee't
alle schulden betaald, tien duizend, neen,
twintig, dertig duizend mark. En de rijke
mevrouw van Eschen, die toch ook een beetje
van Bené Klemming hield, schonk Magda
een sprookjesachtigen uitzet. Ook zou Bené
Flemming op den avond van de opvoering
van zjjn //Filippo Lippi'/ eene heel bijzon
dere onderscheiding ontvangen, eenen schoo-
nen titel of wel de sterreuorde, daar hg het
Huiskruis reeds bezat. Ja, de zwakheid van
den goeden hertog ging wel een beetje te
ver 1
De zaak was in werkelijkheid echter veel
eenvoudiger dan de Leopoldsburgers zich die
voorstelden.
Het stuitte Magda tegen de borst, zich nu
Met de komst van koning Edward
te Weenen en de lieve ontvangst die Z.
M. keizer Frans Jozef Zjjn e Engel-
sche" Majesteit heeft bewezen, is het Wee-
ner volk niet ingenomen.
Het Weener Volksblatt noemt de be
noeming vaa den Keizer tot Eigelseh
veldmaarschalk, een beleediging voer
FransJozef, omdat het geen eer kan
zjjn deel uit te maken van een leger, dat
zich als barbaren in Z iid-Afrika ged/a-
gen heeft, en de Ost- Deutsche Rundschau
ga.ft een ljjst van de perfide streken,
die de Britschs staatmanskunst zich van
1848 tot 1878 tegenover Oostenrijk ve -
oorliofd hueft. De Arbeiter-Zeitung zegt
dat niets dan kjjklust de menigte bewoog
om op de komst van den dikken meneer
iu een rjjtaig te wachten. De TVeite Freie
Pressehet N. W. lagblalt en de Zeit
hebben het hoofdzakeljjk over de staat
kundige beteekenis vau dat beziek. Daar
entegen zegt de hierboven genoemde Ar-
beiler Zeitung dat, al is dit bezoek een
nieuw bewjjs voor de persoonljjke hoog
achting, die de Keizer geniet, daaruit nog
geenszins volgt, dat het door hem be
stuurde rijk in hoog politiek aanzien
staat.
Devoornaam8te legerbevelhebbers heb
ben in het Departement van Oorlog te I
Weenen, zeer uitvoerige besprekingen ge
houden over deu toestand die het gevolg
is van het optreden van de oppositie iu
Honga-jje, anderdeels de militaire voor
zorgsmaatregelen welke de onlusten op
den Balkan Doodig maken. j
Te Parjjs is het vreeseljjk heet, tal van
personen zjjn door zonnesteek getroffen,
waarvan tien doodeljjk. Te Evreux wer- j
den een 50 tal sold aten tjjdsns de man- j
oeuvres door zonnedeken getroffen en
naar het hospitaal gebracht. Te Angers
maakte de hitte ook verscheidene tlach-
toffers.
Te Le Mans heeft een dynamietaau-
slag plaats gehad. Een bom is ontploft
voor het huis van den gezant van het
socialistmblad Reveil Social*. De ontplof
fing was zoo geweldig, dat van een 20-
tal huizen iu den omtrek geen ruit heel
bleef. Persoonljjke ongelukken zjjn niet
bekend.
Op de begraafplaats te Frankfort a.
M. zal een gedenkteeken worden onthuld
ter eere van deu P/nisischen minister
V o u M i q u e I, oud-burgemeesler der
stad.
Een onder-officier van het garnizoen
te Straatsburg, werd op heeterdaad be
trapt toen hjj diefstal pleegde in deu si
garenwinkel van den socialist Boehle.
In het proces-ver laai van het misdrjjf
wordt gezegd, dat de onder-officior zich
aan een dubbel vergrjjp schuldig maakte:
hjj had gestolen en dan nog wel gestolen
reeJs voor iedereen over haar geluk te ver
heugen, zoolang Sibylle nog aan een ziekbed
waken moest Als Bené en zij nu hare verlo
ving openbaar maakten, moest Magda hem
in liet huis der Lenzow's voorstellen. Zij
wilde Sibylle deze ontmoeting besparen. Wal-
frieds genezing ging zeker, hoewel zeer lang
zaam, vooruit, men hoopte, dat het bruids
paar met de barones Zielendorf tegen het
einde van Januari naar het Zuiden zou kun
nen gaan Later als zij terugkeerde, als we
ken na weken, verzoenend, zooals de tjjd
altijd is, voorbij gegaan waren, dan zou Sibylle
ook weder den man de hand kunnen druk
ken, door wien zjj al was het ook tegen
zjjn wil zooeven geleden had:
Toen Magda Bené deze reden noimde, om
hunne verloving voorloopig nog niel pu liek
te maken, had Bené baar zwjjgend de hand
gedrukt en haar met een diepen liefdevollen
blik aangezien.
Dat intusschen hunne ve 'oving een open
baar geheim werd, bemerkten zij zelfs niet,
bevangen als zjj waren door deze naïviteit,
die gelukkige menschen aai,nemen, dat
de omgeving zich niet om hen bekommert
omdat zij zich niet om hunne omgeving be
kommerden. Hortense liet hen deze onbevan
genheid, voelde zich recht gewichtig als bruids
moeder en bracht allerlei praktische vr gen
op het tapijt.
In de eerste plaats kwamen Bené's schal
den. Nadat H rtense en Magd t eens ernstig
met hem gesproken hadden, begon hij na vee'
zuchten en scheldeu te rekenen IJ ij besteedde
bjj een socialist, wiens winkel door mili
tairen niet mocht worden bezocht.
De Verheven Porte heeft den Keizerlgken
autoriteiten in de vilayets Adrianopel, Sa-
loniki, Kossovo en Monastir opgedragen
de hieronder volgende bekendmaking
ter kennis te brengen van de bevolking
dier provinciën om geen gehoor te geven
aan de inblazing der Bulgaarsche volks
menners.
De bekendmaking luidt aldus:
«Bulgaarsche volksmenners verstoren
reels sedert eenigen tjjd de orde en de
rust in de provinciën Adrianopel, Saloni-
ki, Monastir en Kossovo, door hnn roove-
r jj in en zetten de eenvoudige bewoners
aan om tegen het wettig gezag in opstand
te komen. Het behoeft niet te worden ge -
zegii, dat di denkbeelden, welke die volk s-
menners bjj de bevo'king ingang trach -
ten te doen vinden en de pogingen, die
zij aanwenden om de bewoners zich bjj
hen te doen aansluiten en aan hun mis
dadige handelingen deel te nemen, geheel
en al in strjjd zjjn met de ware belangen
der vreedzame inwoners, die rust en wel
vaart genieten onder het bestuur der Kei
zerlijke Regaering, terwjjl de oproerige
handelingen der opstokers groot nadeel
berokkenen zoowel aan de zedeljjke als
aan de materieële belangen der bevol
king.
«De handelingen overigens dier perso
nen, waardoor de openbare orde ten
ernstigste wordt verstoord en onbereken
bare schade aan een groot deel der be
volking wordt toegebracht, wekken aller-
wege groote verontwaatdigiug.
«En dit is zóó waa-, dat de meesten
van hen, die zich hebben laten meeslepen
reeds van hun berouw hebben doen bljj-
ken en hun onderwerping hebben aange
boden.
«De bewoners der bedoelde provinciën
worden mitsdien aangemaand het oor niet.
te leenen aan de kwaadw.Hige inblazin
gen der volksmenners en niet af te wy-
ken van den weg van getrouwheid, door
hen steeds bewandeld, maar rustig, even
als voorheen, huD arbeid voort te zetten
daarbjj kunnende rekenen op de voortdu
rende zorg en rechtvaardigheid der Kei-
zerljjke Regeering. Voorts wordt de be
volking uitgenoodigd bjj de autoriteiten
in te leveren de wapens en ontplofbare
stoffen, welke in haar bezit mochten zjjn.
«Allen, die aan de roofcochten deel
nemen of daden bedrjjven, waardoor de
openbare orde wordt aangetast, evenals
zjj, die lmn medewerking aan de rust
verstoorders verleenen, zullen onmiddellijk
door de gewapende micht worden ver
volgd en ten stotte gestraft.»
Het scbjjnc dat de Bulgaren waar
zjj kunnen, zich trachten meester te ma
ken van den toestandzg stoken het
vuur van den opstaed gewsldig aan, ter
wjjl de Serviërs, Albaneezen en Grieken
nog tameljjk rnslig bljjveu. Maar daar
mede is niet gezegd dat dezo volken rus-
er een heelen avond aan, onbetaalde rekenin-
gen uit alle laadjes van zijne schrijftafel bij
elkaar te zoeken. L'aarbj vond hij tal van
k eine schuldbekenteniszen hier liad hij een
col ega een paar honderd mark geleend, daar
eenen uit den nood geholpen, el de s weer een
medewerker van het tooneel in ziekte en nood
bijgestaan.
Hij was er zelf verbaasd over. De mees'e
namen en sommen had hjj heel en al verge
ten en met eene soort van bijzondere be
langstelling, las hjj al dese oude en nieuwe
geschiedenissen door. Met zekere genoegdoe
ning kwam hjj tot de slotsom dat al deze
schu dbekentenissen samen geeaen duit waarde
hadden want hoe had hij een van hen
kunnen manen, ol tot betaling dingen
hij verbrandde den heelen rommel en nam
zich voor, om voortaan alle leeningen wat
meer vasten grond te geven en in ieder ge
val eerst met Magda in overleg te treden.
De optdling zijner schulden bereidde
hem eene vrooljjke verrassing. Met kinder
lijken trots vertelde hjj aan de beide dames,
dat ze maar een puar duizend mark bedroe
gen.
Hortense stond er op, deze som te be
talen.
Neen, neen, zeide René lachend, ik
moest eens merken, hoe dat smaakt.
Wordt vervolgd.)