No. 5494
Dinsdag 15 September 1903
28ste Jaargang.
2)ag6laó voor cfëooró- on SZuió-eJCollanó.
Karaktervorming.
Gewroken.
Zij, die zich vanaf
heden op de
Nieuwe Haarlemsche Cou
rant abonneeren, ontvangen
de nummers verschijnede
tot 1 October gratis
BUITENLAND.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Bg, die de zaken behandelt zonder aan
zien van personer, zonder menschelgk op
zicht, die bg al zgn handelingen bet goe
de, noodzakelijke en nattige verricht, of
schoon en niettegenstaande hg zgn vrien
den moet kwetseD, zgn hoogeren moet
onaangenaam zgn, en toch de zaken, zoo
als het moet, behandelt, is een man van
karakter.
Huiselijkheid. Nu dé dagen
aaD net korten zgn en de natuur den
mensch niet meer tor staat des avonds te
vertoeven in de open lucht, maar hem
terugdrjjft naar den huiselgken haard,
binnen zgn eigen hnis, komt het echt
Hollandsche spreekwoord: Oost West,
thuis best, in vervulling.
Frankrijk.
Automobielen verongelukt.
Bulgarije
De toestand op de Balkanstaten.
lAAIIJIgClE (IIIIÜVT.
ABONNEMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nnmmers
Dit blad verschijnt dagelij kt, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
1,50
2,90
0,03
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
ACJITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtratigère
G.L. D All BE fy Co JOHN., F. J OF/ES Succ. Paris Slbis Faubourg Montmartre
Wat eeu pracht van een boom, die ste
vige eik daa'ginds
Wat is die boom naar 's dichters woord
een pronkstuk der dalen, wat staat hij
daar fier met zijn breede takken in het
wond.
Wel schudt zjjn trotsche kruin en
wel wuiit zgn dichte blaadrenbos bjj den
drang van storm en wind, maar buigen dat
nimmer, dat nooit!
Hg spiegelt zich in den helderen en die
pen stroom, ia hetzelfde water waarin het
zwakke riet zich verheft, om te buigen of
te breken bjj den eersten aanval van een
krachtigen rukwind.
De eik en het riet, ze zij u't b< eld van
kracht en van zwakheid, van den man
met karakter, en van den karakterlooze.
O, wat worden ze weinig gevonden, de
mannen van karakter en wat een karakter
loosheid schuilt er onder de zich als 't riet
buigende menschen.
Gaan wjj met onze gedachten buiten
ons Redactiebureau en monsteren wij de
menschen, onder hoevelen vinden wg éan
mensch van karakter.
Wg zien er velen, deze munt hierin
uit, gene daarin, velen hebben werkeljjk
uitstekende eigenschappen, maar man
nen van karakter ze noemen, dat mogen
wg niet, hoe gaarne wg het willen, dat
kunnen wg helaas niet, want ze zjjo ia-
derdaad schaarsch.
Een man van karakter te wezen, wil
zeggen zaken stellen boven personen.
't Menschelgk opzicht treden met voe
ten. Wanneer ik dit of dat doe, cf na
laat, zal het welbespraakte,het praat- of
lastergrage menschdom zgn vinger ophef
fen achter mjjn rug, en met een mimiek
FEUILLETON,
Vervolg.)
Behouden kwamen wij te San Francisco aan
waar mijn eerste stuurman, een kundig en
braaf nun, aan eene ziekte bezweek. Ik achtte
het daarom een geluk, dat een jong doch
ervaren zeeman, de Schot Mac Lear, zich bij
my aanmeldde, om zijne plaats te vervullen.
Bovendien verzocht een Engelsch edelman,
l'arson genaamd, mjj dringend, of ik hem,
tegen ruime vergoeding, als passagier wilde
meenemen. Als zoon van een schatrijk grond
bezitter, was hjj gewoon de wereld door te
zwerven. Ditmaal had hij van zijne reis door
Amerika tevens partij getrokken, om een er
fenis van twej en twintigduizend pond in
bezit te nemen, welke som hjj, onvoorzichtig
genoeg en niettegenstaande mijn raad om wis
sels op Lonten te koopen, in goud en bank
noten bjj zich droeg.
Onze nieuwe passagier was een jongmensch
met wien ik gaarne een praatje hield. I et
beviel mjj echter niet, dat hij aangetrokkea
door Mac Lear's voorkomende, eenigszins
vleierige manieren, zich sterk tot den stuur
man voelde aangetrokken, want hoewel ik op
den dienst of het gedrag van den Schot hoe
van belangrijkheid zal 'tbeginneu mg te
bekladden en te beladeren.
Doch ik weet voor God en mgn eer, voor
mgn geweten ook, dat de een of andere
daal of noodzakelijk gesteld öf nagelaten
moet wcrlen; ze dan te stellen, ze dan
na te laten, dat is karakter.
Kaïakter ziet ook niet op eigen eer,
heelt geen égards voor eigen voordeel,
maar komt toch in verzet tegenover den
karakterlooze, die gaat strjjken met de
eer en 't voordeel van anderen, En toch
kan 't dikwijls den schjjn hebben, alsof
eerbejag en voordeel zoeken beoogd
worden.
Die karakter heelt weet te gebruiken
waar dit betaamt en waar dit moet, het
korte maar afdoende woord neen
't Zg een vreemde vol gezag, 't zjj een
naaste bloedverwant vol liefde tot hem
komt en hem een voorstel doet, indien hg
weef, dat het indruischt tegen de groo
te en eeuwige wet, dan klinkt zgn
moedig antwoord: neen
Zie, naam en roem en eer, zie het top-
punt van menscbeljjke glorie lachen
hem tegen! Maar dan volioeD, zoo spre
ken de karakterloozen, aan deze ééue voor
waarde. Helaas die voorwaarde strookte
n:et met zgn eerljjk karakter. «Neen» i9
het bescheid.
Daar lonkt de groitste verleiding.
Daar betoovert haast de fonkelende be
ker van aardsch geneugte met zgn ver-
doovenden inhoud. En aan 't oog van
den man vao karakter kan een traan
ontspringen, een traan van spijt, een
traan van smart, maar zgn lippen ope
nen zich slechts om het korte woord
van «neen nit te laten.
Waarachtig, die ziel moet gelukkig
wezen. Gesteund door de hoigste Al
macht, treedt zjj op bare beurt zellkrach-
tig voortin den.woeiligen strjjd onzer da
gen. En in dien strgd, wg bedoelen hier
den politieken en socialen strjjd, die helaas
door velen omdat weetnieten en men
schen ongeschikt door hun maatachappe-
ljjke positie daarin meespreken, zelfs
als leiders optreden, heefteen karaktervol
man, bet hard te verantwoorden. Want
als het «ja» van den meosch zoo dikwijls
gevolgd wordt door menig lang en wreed
doch helaas te laat berouw, als er voor
dit ongelukkige ja-woord geen genade be
staat, als 't ons pgn baart, bezwaart, ver
stikt, meevoert, het tegenovergestelde, die
weigering, waar wg weigeren moeten, kan
wel moeite en strgd kosten, doch baart
ons vrede.
Wie geen karakter heeft, zal niet op
genaamd geene aanmerking kon maken, ver
trouwde ik hem niet recht. Zjjn blik had steeds
iets dwalends, iets schuws en eveneens meende
ik te bespeuren, dat zijn liefde tot geid soms
in hebzucht ontaardde.
Toen wij kaap Hoorn behouden waren om
gezeild, gat ik hevel, voorbij de Falklan ls-
eilanden koers te houden. Daar Mac Lear,
die deze reis meer gedaan bad, echter be
weerde, dat de rtroomingen ten oosten van
de Aurora-eilanden ons van meer nut zouden
zgn, gaf ik aau zijne betoogen gehoor. Het
was tegen het vallen van den avond. Nadat
ik door mijn kijker een laatsten blik op hei
noordelijkste der Aurora-eilanden geworpen
had, vaar een door de branding overstroomd
wrak mijn aandacht trok, begaf ik mjj naar de
kajuit en lag spoedig in mjjn kooi. Eenige
oogenblikken had ik daar in half wakenden,
half droomenden toestand gelegen, toen ik
uit mijn gepe'ns werd opgeschrikt, door den
kajuitsjongen, die waarschijnlijk uit nieuwsgie
righeid, zijn hoofd binnen de deur stak. Juist
wilde ik hem vragen, wat hij verlangde, toen
de ontzetlende kreet: //Een man overboord//,
mijn oor trof. Hoodeljik verschrikt snelde ik
Daar het dek. Het schip had alle zeilen bijge
zet en de ongelukkige was dus, tooral om
dat het volslagen donker was, waarschijnlijk niet
te redden. Cnmidde ljjk liet ik het schip in
den wind draaien, maar het baatte niets, daar
we reeds meer dan een kabellengte van de
plaats des onheils verwijderd waren- Toen gaf
ik bevel, om te keeren en aan 't kruisen te
gaan, doch onze pogingen tot redding hadden
zgn tgd «neen» weten te zeggen, meeloo-
pen met den hoop dia den vrede lief heeft,
eene apenliefde, waardoor maar al te vaak
de grootste misboorlingen voortkomen, die
wee en ellende brengen door hunue ka
rakterloosheid onder de menschen.
Dure plicht voor iederensterveliug, du
re plicht voor iederen ouder en overheid,
op te zien naar den verbeven eikenboom,
die daar staat trotseerend de stormen,
spottend met de orkanen. Hoe werd hg
zoo groot? Hoe zoo krachtig?
Niet opeens, maar langzaam, door ge
lukkige omstandigheden of goede hand
geleid, schoot die jeugdige plant op tot
een boompje, en dit werd een pronkstuk
der dalen en van het woud.
Welnn, wat in de natuur nog misschien
aan 't toeval had overgelaten kannen
zgn, dat is het niet bjj den groei dezer
menschenzielen, bjj de vorming der ka
rakters.
Laten dan de verzorgers der jeugd een
goed voorbeeld geven, laat hen wel degel jjk
toezien, dat de aan hunne hoede toever
trouwde plantjes stevige eiken worden en
geen zwakke riethalmen.
't Kan zgn dat er soms in onze dagen
in dit punt niet minder dan in andere
ontaarding dreigt, toch vindt die schoone
deugd nog zeer veel beoefenaars en zjj zon
er buiten kijf nog veel meer hebben, wan
neer men slechts de middelen aangreep,
die ten dienste saau.
Wg noemen eer der voornaamste eigen
schappen om de huiseljjkheid bevorderljjk
te zjjn, goede lectuur. Eeu goed boek,
meer nog een goede co irant, hggen bia-
nen ieders bereik.
Als de lanp aan gaaf, dan wil nie
mand meer ia een hoekje gaan zitten
sutfeD, maar men zoekt zgn geest bezig
te houden, zich te ontwikkelen, z:ch te
vermaken.
En dat alles vindt men in een goede
courant, c'ie op geregelde tjjden uw huis
binnentreedt als een viiend.
Zwijgend, gjj hebt er geen last van dat
hjj zgn mond bljjft roeren als ge er niet
voor gestemd zjjt, dan toch legt gjj hem
eenvoudig ter zjjde.
Maar hg is ook ten dienste zoo ganw
ge h>m noodig hebt, dan vertelt hjj wat
er voor nieuws in de wereld is, op elk
gebied: ook 't gebied van vaknieuws
wat er voor nieuws in de stad is, in het
dorp of de streek. En met zgn feuilleton
geen gevolg. Eerst toen al het mogelijke ge
daan was, vond ik tijd en kalmte, om te
vragen, wie het was, die zoo plotseling uit
onzen kring was weggerukt.
Tot mijn groote ontsteltenis vernam ik, dat
Parson, onze vrooljjke, levenslustige passagier
zoo luidde tenminste het rapport van den
man, die aan het stuurrad stond over de
verschansing leunde, toen plotseling eene on
verwachte slingering vau het schip hem over
boord deed slaan. Mac Lear, die juist de
wacht had betrokken, toen het ongeval plaats
had, bevestigde deze verklaring
Hevig geschokt liet ik de //Emilia// in
haar koers terugbrengen en diep neerslachtig
ging ik weer naar kooi. Het duurde lang,
eer ik, door de herinnering aan het droevig
uiteinde van onzen passagier, den slaap kon
vatten. Eindelijk viel ik in eene onrustige
sluimering. In mjjn s'aap meende ik opnieuw
den kajuitsjongen in de hut te hooren, maar
toen ik klaar wakker was, zag of hoorde ik
niemand, zoodat ik spoedig weer insluimer
de.
Ik dacht niet anders, dat ik gewekt werd
om mjjn wacht te betrekken, die ta midder
nacht begon, toen ik een hand op mijn schou
der voelde, die mij heen en weer schudde
Kapitein, wij zijn verloren, hoorde ik
een gedempte stem zeggen, geet geen geluid
dan hebben we tenminste nog kans dat
ons leven gespaard blijft.
Het was John Holiday, de kok, die dit tot
mij zeide. In een oogwenk sprong ik overeind
en wilde naar het dek snellen.
of mengelwerken geeft hg bjj 't vele nut
tige ook iete aangenaams.
Als zoo des avonds het hnisgezia ge
zellig bjjeen is en de bladen der cou
rant, die ook gerust aan 't jonge geslacht
ter lezing moeten kannen gegeven wor
den, van hand tot hand gaan, dan ver
langt niemand om buitenshuis voor veel
geld zgn genoegen te gaan zoeken.
Dan wordt de slechtheid van het op
straat loopen gekeerddan wordt pal ge
staan van de verleiding van het te veel
herbergbezoek, dan wordt het verstand
ontwikkeld, de deugd gestaafd, dan bljjft
't geld in huis.
Waarljjk, men mag zulk een uitste
kend miidel niet al te laag schatten en
wie maar eenigszins er toe in de moge-
ljjkheid is, mag 't niet uit huis laten
't is een weldaad voor het geheele huis
gezin.
Een mooie grap heeft de Burgemeester
vah Fréguier uitgebaald.Hjj liet den Pas
toor en zgn twee kapelaans bjj zich ko
men en vertelde dezen geesteljjken, dat de
minister Combes zou komen eu dat
hg hun had te zeggen, bjj zgn aankomst
en ontvangst tegenwoordig te zgn.
De waardige Pastoor van Fréguier wees
met verontwaardiging het voorstel van
den Burgemeester af en verliet onder een
krachtig protest met zgn kapelaans de
woning van het hoofd der gemeente.
Te Marseille willen de ziekenverplegers
en ziekenverpleegsters de arme pestlgders
niet verplegen, zoodat de overheid verplicht
is geweest hun toevlucht te nemen tot de
zusters Augustinessen die onlangs nit de
hospitalen zgn verjaagd.
De gezondheidscommissie te Mar
seille heeft aan de Pers een communiqué
gezonden van den volgenden inhoud:
Eenige verdachte gevallen een pneu
monie hebben zich onder het personeel
van een cartonnagefabriek voorgedaan.
Tot dusver zgn al d ze gevallen gelo
kaliseerd. Voorbehoedmaatregeleu zga,
met het oog op de omgeving, genomen.
Het clinische en bactereologisch onder
zoek wordt voortgezet. Dank zjj de maat
regel-n ten opzichte van de zieken en
den algemeenen gezondheidstoestand iu de
stad geDomen, is er alle hoop om te ver
wachten, dat zich te Marseille een foyer
van epidemie zal vormen.
Uit Boulogne sur Mer meldt men,
dat talrjjke visschersbooten, welke ver
trokken waren, voordat de storm los
barstte, tevergeefs worden teragverwacht.
Op den weg vaa Biariitz naai' Parjjs
vlak bjj het dorp Bart, reed een automo
biel, met vier personen, een koopman uit
Boideaux, een wjjnhandelaar uit Pargs,
een Amerikaan en den chaffear in een
Ga om Godswil niet naar boven, zei de
kok, beven 1 van ontroering, Mac Lear heeft
met de manschappen saamgezworen, om u
ou schadelijk te maken en het schip en lading
te verkoopen.
Willen zij ons dan vermoorden vroeg
ik, verstjjfd van ontzetting.
Daar beraadslagen zij juist over, ging
Holiday met onbeschrijfelijk angstige blikken
voort. Mac. Lear en twee anderen zijn er
sterk voor, om ons, dat wil zeggen u, den
matroos Larsen en mij, van kant te maken,
omdat de dooden zwijgen, maar da meerder
heid is er tegen, de anderen willen ons, ge
loof ik, op de onbewoonde Aurora-eilanden
aan wal zetten,
De kok vertelde mij, dat hij een gesprek
tusschen Mc. Lear en eenige manschappen had
afgeluisterd en zoodoende hrin booze plannen
te weten was gekomen. Daar hjj en de matroos
Larsen echter weigerden, aan de samenzwe-
ïing deel te nemen, zouden zjj waarschijn 1 k
mijn lot, wat het ook zijn mooht, moeten doe
len. Ook hoorde ik tot mjjn schrik van Ho
liday, dat hij gezien had, hoe de arme jonge
haror.et Pars in onverhoeds door Mc. Lear en
nog twee anderen over de verschansing was
geworpen, zoodat nu ook dat ongeval ver
klaard was.
Terwijl Holiday mjj dit vertelde, was ik
allengs wat tot mgzelf gekomen en had mjjn
gedachten weder verzameld. Besloten, om mij
to-, het uiterste te verdedigen, greep ik naar
mijn pistolen, die ik steeds achter de deur
mijner but had hangen maar tot mijn schrik
gracht. Do 45-jarige wjjnhandelaar Cn-
villier, gehuwd en vader van drie kin
deren, werd gedood, de chauffeur brak
een been en de twee andere heeren lie
pen minder gevaarljjke kwetsuren op.
Een andere automobiel verongelukte te
Camors. Er zat een Parjjsche familie in
bestaande uit vjjf personen, die van Anray
naar Pontivy reden, toen bg een draai
van den weg het voertuig bantelda. Al
leen de voerder bleef ongedeerd, zgn 60-
jarige vader brak zgn ruggegraat, zgn
vrouw en zoon werden ernstig aan het
hoofd gekwetst en zgn schoonzuster brak
een been. De gekwetsten werden per rjj-
tuig naar Pontivy gebracht. De automo
biel was geheel verbrjjzeld.
Uit Sofia wordt aan de Daily Mail ge
meld, dat de Bulgaarsche minister-presi
dent Petrotf, ronduit heeft verklaard,dat
hg, hoe ook door de Mogendheden gewaar
schuwd, genoopt is handelend op te tre
den, indien de christen moord in Macedonië
voortduurt. De Correspondent van het blad
deelt verder mede, dat indien vorst Fe r-
d i n and zich niet haast om aan den
drang der openbare maening toe te geven,
hg ernstig gevaar zal loopen.
In Macedonië hebben de opstandelin
gen enTarken elkandsr niets te verwjjten
Het is daar «a la guerre comme a la
guerre» in al zjjne afschuwelijke ruwheid.
Van weerszijden heeft eea wenschenslach-
ting plaats gehad, zoo gruwelijk, dat zij
niet te baschrjjven 's en dat duurt in da
Bilkanstaten voort zonder dat iemand
weet wanneer er een einde aan zal komen
en hoe dat einde wezen zal.
Te Mmastir is allei doodsch en verlaten
want niemand durft zich wagen op de
straat, er wcr Jt nog maar steeds door ge
plunderd en gemoord. Men schat het aan
tal personen in Macedonië dakloos rond
zwervende, van alles beroofd, op zeventig
duizend.
De gevechten tusschen Turken en op
standelingen wordm minder, er echjjnt
een soort kalmte te zijn inget'eden, door
de groote Turksche troepen macht die zich
in Macedonië beweegt waardoor de opstan
delingen zich hebben teruggetrokken in
hun schuilhoeken in het gibargte. Deze
schjjaen zich thans te bepalen tot roof
tochten, waarbg ze zich te goeddoen en
geld en goed afpersiag.
De SA' fin-correspondent verzeksrt
zelfs, dat de opstandelingen zich uitste
kend amuseeren in hun gebergte, smul
len en dansen, terwjjl de Turksche troe
pen deze tooneelen met volmaakte Ooster-
sche kalmte aanzien.
Dat zgn nu geen praatjes of verzin
sels, voegt de correspondent erbjj
maar het is ds pare, waarachtige waar
heid. Is dit werkelgk zoo, dan kan het
spelletje nog een heelen tgd aanhouden
Wg kinderen vau het koude Noorden
waren zjj verdwenen. Plotseling werd het mjj
nu duidelijk, wat de nieuwsgierigheid van
den kajuitsjongen te beteekenen had gehad.
Ik ben er echter vau overtuigd, dat de arme
Pill tot die schandeljjke daad gedwongen
werd, vooral door hetgeen ik later zal beschrg-
ven en schenk hem dan ook volkomen ver
giffenis.
Op den eersten aanval van schrik volgde
echter een vlaag van toomelooze woede. Ik
snelde de kajuit binnen, doch pas was ik
over den drempel, of ik voelde, dat een touw
om mij werd heengeslagen. De strik werd
krachtig aangehaald, zoodat ik mjjn armen
niet bewegen kon. Mjjn aanvallers kon ik
echter niet herkennen, daar ze er voor gezorgd
hadden, dat de lamp laag was ueergedraaid.
Holiday onderging hetzelfde lot als ik. Ver
ontwaardigd vroeg ik, wat dat alles te betee
kenen had, doch geen antwoord volgde en
onder een onheilspellend stilzwijgen werden
wij naar het dek gesleurd.
Alles scheen tot in de kleinste bijzonder
heden voo-uit te zjjn vastgesteld, want zonder
dat een woord gesproken werd, liet men mjj,
I Holiday en Larsen in de kleine boot neer,
f die reeds op zjj van het schip gereed lag.
j Larsen was niet gebonden, klaarblijkeljjk, op
dat hjj onze banden zou kunnen losmaken.
Wordt vervolgd.)
