September 1903
28ste Jaargang.
Bericht.
Gewroken.
De toestand te
Konstantinopel.
Voor HOOllN en omlig
gende plaatsen worden abon
nementen en Advertentiën
aangenomen door ouzen
Agent den Heer H. STÜM-
PfiL, Boekhandel te Hoorn.
8 UIT H N L A N 1).
BUREAU St, Janaatraat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Het spelen met revolvers
Frankrijk
Amerika.
Engeland.
Italië.
umm (II Uit,VI.
)ag6laó voor <3%oorè- en Suiè-cfcollanó.
ABONNEMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
H e of d r e d a c t e u r-ü i t e ct e u r W. KÜPPERS.
FBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cent
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AQTTE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicity, Etrangère
G.L. D AU BE fy Co JOHN., B. JONES SuccParia 3161» Faubourg Montmartre
Nu rondom de hoofdstad van het Tark-
•che Rjjk dageljjks gevochten wordt, moord
eu plundering aan de orde van den dag
zjjn, nu de oproerige Macedoniërs bovenal
het Turksche juk willen afmhuddm,
komt ons een correspondentie van den
Correspondent de? Nieuwe Rotterdamsche
Courant over den tiestand ïd Konstanti
nopel zeer interessant voor.
De correspondent schrjjft o. in., dat er
waarschijnlijk wein'g steden op de wr»
reld zijn waar de bevolking in het al
gemeen zulk een gebrek van zelf vet trou
wen heeft, zoo angBtig, en zoo vatbaar
is voor paniek als in de hoofdctad van
het Turksche Rjjk. Er heerscht een v ;1-
komen gjbrekaan vertrouwen in de Over
heid. De bevolking bestaat uit allerlei
rassen en nationaliteiten. Een ieder voelt
zich op zich zelf staan zonder op hulp
van zjju buurman te kunnen rekenen.
De Molenas en een honderdtal onverschrok
ken Montenegrjjnen, in Konstantinopel
aanwezig, maken er slechts een uitzon
dering op. Er bestaat geen enkel verband
tusschen de vreemde koloniesenkele
staan zelfs uit brood- of nationalen njjd
vrjj scherp tegenover elkander.
Dit weten de regeering en de Turksche
overheid ook zeer wel; en van dien wei
nig flanken geest onder de niet-Moham-
medaansche bevolking, miken zjj handig
gebruik in hun voordeel en vinden er
aanleiding om te doen zooals zjj goed
vinden en zooals zg het willen. Nergens
misrehien ter wereld is inderdaad de
overheid zoo almachtig.
Wordt de Armeniër gekneveld, dan
wrjjft de Griek zich in de handen en
omgekeerd. Geschiedt den Europeaan,
den Levanljjn iets, dan roepen Turken,
Grieken, Armeniërs en andere inboor
lingen: wat deed die man ook hier te
FEUILLETON,
komen, niemand heefc hem geroepsn. De
Jocd is ia de oogen van hct overgroote
meerendeel der Christenen een wezen, dat
eigenlijk geen recht trt bestaan heelt,
dus vrjjeljjk mag mishandeld worden. En
de Europeaaa is veelal van oordeel, dat
al wat den Armeniërs en Grieken wordt
aangedaan, een gerechte straf is voor
hunne valschheid, inhaligheid en onbe
trouwbaarheid.
Over hft liaudhaveu van de orde (e
Konstantinopel schrjjtt de Correspon
dent De orde te handhaven is, indien
de overheid zulks wil, een gemakkeljjke
zak.
Tot het uiteenjagen van een oploopje
is een enkele politieagent met een of
twee gendarmes bjjua altjjd .voldoende.
Die drie rustbewaarders deelen links en
rechts stompen en trappen, kolfstooten
en karwatsstriemeu uit, de getroffenen
vloeken wat, maar maken zich snel uit
de voeten, uit vrees van nog hardhan
diger te worden behaudeld, wanneer ze
zouden worden ingerekend. Is er een
groot opstoolj en wil men een geheele
strait schoonvegen, dan is het doorgaans
voldoende door eenige der alom tegen
woordig zijnde geheime jolitmgenteu of
hunne helpers te laten roepen: «Sopadji,
sopadji gel ior knuppelaars, knup
pelaars komen! —en de schrik voor die
doodslagers zit er sedert 1896 nog zoo
in, dat in een oogwenk een ieder een
goed heenkomen zoekt, alle winkels en
huizen worden gesloten, en de militairen
en de politie het rgk alleen in de straat
hebben.
Voor complotten en aanslage d, voor
een mogelijk loslaten van het Moslitcscb
janhagel tegen de Christenen, voor een
in brand steken der stad op verschil
lende punten, is de Konstantinopeler
uiterst beangst; eu hjj is daaromtrent on-
geloofeljjk lichtgeloovig. Met betrekking
tot die onheilen gelooft hg dadeljjk grif
weg de onmogeljjkste dingen, en vertelt
ze dalelgk nog erger verder, daarmede
de angst en de bezorgdheid steels ver
meerderende.
De vermakeljjkste staaltjes komen
daarvan tegenwoordig bjjna dageljjks
voor. Met htt oog op wat nabjj Konstanti
nopel plaats heeft, zien velen overal een
Macedoniër met een helscbe machine en
in hem eeu gevaarlijk anarchist.
En, da ir de Konstantinopeler als he^
ware geboren spion, aangever en over
brenger i?, de eene helft der bevolking
zich zooals een Fransch schrjjver
niet onjuist opmerkte bezighoudt met
14.
Vervolg.)
Zjj sloegen een st 11e armoedige straat in.
Zwijgend stapten zjj naast elk ander voort, tot
zij aan het einde der straat voor een klein
onoo^ljjk huis stilhielden, boven welks deur
op een smal bord de woorden «Tapperij van
Hollidayv prijkten.
Hier zgn wij, waar we wezen moeten,
sprak Simpson, het schijnt daarbinnen rumoe
rig en alles behalve vriendschappelijk loe te
gaan. Als u liever omkeert, is het mij goed.
Ban zet ik morgen onze naspor'ngen alleen
voort.
Neen, neen, viel de gravin hem in de
rede, hoe het daarbinnen ook gesteldmoge
zijn, de opdracht van den doode moet ver
vuld worden.
Simpson opende de deur en zjj traden bin
nen. l'e eerste aanblik, die zich aan de gra
vin voordeed, bleek niet zeer geschikt, om
haar veitrouwen in te boezemen. Een groot
vertrec, gevuld van tabakswalm en den geur
van slechten brandewjjn, herbergde een aan
tal mannen met ruwe, verdierlgkste gezich
ten.
Toen de t-ee onbekenden binnent aden,
zagen de meesten der aanwezigen verwonderd
op en ofschoon het blijkbaar een reden tot
geruststelling was, dat men in Simpson ter
stond een zeeman herkende, wekte de vrouw
die ondanks haar ono gigken regenmantel en
gelakten matrozenhoed, een voorname dame
scheen te zijn, bun argwaan op.
Achter een met flessche i en glazen over
dekte toonbank oefende een forsche, stoere
vrouw haar beroep als waardin uit. Simpson
trad op haar toe en vroeg, of twee vermoei
de reizigers hier een poosje konden uit
rusten onder het genot van een hartverster
king.
De waardin nam de onbekenden met wan
trouwenden blik op, zij schenen echter een
gunstigen indruk op haar te maken, want
haar gerimpeld gelaat plooide zich tot een
vriendelgken grijnslach, toen 2jj antwoord
de
Mijn tapperij staat wijd en zijd bekend
als een van de beste en fatsoenlijkste, die er
te New-York te vinden zijn. Hier mag ieder
een, die er lust toe gevoelt, e n borrel drin
ken en uitrusten, zoolang hjj verkiest- Met
deze woorden opende zjj de deur, die tot een
vertrekje toegang gaf, grenzend) aan de eigen
lijke gelagkamer.
Simpson en de gravin traden binnen en
zagen om zich heen. Slechts twee manuen
bevonden zich in het kamertje, die in druk
ge?p*ek waren gewikkeld. Beide personen
waren veel beter gekleed dan de in het hoofd-
vertrek aanwezige mannen en kenmerkten zich
de andere te bespieden en te bekladden,
zoo geeft hg nu aog meer dan anders
aan dien natuurdrang toe om in zjjn
medeburger een staatsgevaarljjk individu
te zien, en als zoodanig aan te duideD.
Men dient dus op zgn hoede te zjjo.
Ter gelegenheid van den jaardag van
Sultans troonsbestijging (I September)
waren verschrikkelijke gebeurtenissen
voo'speld, zoo zelfs, dat de ambassadeurs
der Mogendheden het uoodig vonden de
detachementen van hunne stationsscheep
jes in den Bosporus, welke ook in ge
wone fjjden de gezantschapsgebouwen en
consulaten bewaken, te versterken.
Toen echter de Gezant der Unie, die
zich er maar niet naar schikken kan
dat de groote Noord Amerikaansche Re
publiek te Konstantinopel ook niet door
een ambassadeur is vertegenwoordigd en
geen stationsschip in den Bosporus heeft
liggen, daaiin aanleiding vond om van
het eskader te Beiroet een bewakings-
troep tan niet minder dan honderd man
te laten komen, en te Washington daarop
dadeljjk werd ingegaan, bigreep men aan
de Porte een domheid te hebben begaan,
en de offc'eele vreesaanjaging, door op
voorzorgsmaatregelen te hebben gewezen,
wat te ver te hebben gedreven.
De correspondent meent ten slotte dat de
angst, die sedert eenige weken een groot
deel der bevolking van Konstantinopel
heeft aangegrep3D, bepaald overdreven is
Bespottelijk noemt hg b. v., dat er vel.
personen, die niet meer met da lokaal-
treinen, op de lokale stoorabootendoor
den tunnel van Galata naar Pera willen
reizen, zich niet meer in een kerk wa
gen, of geen voel meer durven zetten in
de Ottomaansche Bank of op het Crédit
Lyonnais, uit angst, «opgeblazen» te
worden. Eu even belachelijk zgn zg, maar
daarbij dikwjj's zeer onaangenaam voor
anderen, die in elk pakje, dat iemand
draagt of bjj zich heeft, de helsche ma
chine gelooven, welke de stal moet ver
woesten. Want in werkelijkheid laat de
veiligheid en de zekerheid in Konstanti
nopel, en in de voorsteden eu dorpen in
den omtrek, niets te wemchen over, en
wordt a'les gedaan om de stad tegen
voorvallen als te Saloniki, en nu onlangs
te Beiroet, te behoeden.
Ook voor een overval van de Mo>
limsche bevolking op de Christenen be
staat geen gevaar, al valt niet te ont
kennen dat ze, vooral tegen de Balgaren
en Macedoniërs, zeer verbitterd is. Zoo
lang zulk een overval niet van hooger-
hand wordt gewensebt, en er van daar
in howling en gebaren nis excentrieke, zon
derlinge wezens. In den een zju ieder, met
het oog op zijn ge'akte laarzen, zgn olijfkleu
rige korte jas en boogen hoed, die scheef op
het zwarte krullende haar stond, dadelijk een
pikeur herkend hebben. Bovendien had hij
een zwaren knevel met sierlijk opgekrulde
punten en een langen, spitsen puntbaard,
welke aan het magere, geelachtige gelaat een
potsierlijk krijgshaftige uitdrukking verleen
den.
Zjjn makker, die minstens een hoofd klei
ner was dan hij, bood daarentegen meer het
beeld vau een half uitgehongerden dorps
schoolmeester.
De onverwachte komst van de twee onbe
kenden scheen aan geen van beiden zeer wel
gevallig te zjjn. Zg verzonken in een diep
stilzwjjgen en brachten, om hunne ergernis
te verzotten, hun glas naar de lippen, om met
langzame teugen het warme vocht naar bin
nen te slurpen.
Intusschen hadden de gravin en Simpson
aan het raam plaats genomen.
We schijnen in geen bijzonder de'tig
gezelschap te zgn verzeild geraakt, merkte de
gravin op gedempten toon op.
We zijn nu eenmaal in het schuitje en
moeten meevaren, antwoordde Simpson. I'aar-
op, de gravin met een kritisch oog beschou
wende, zeide hij
Als dat de weduwe van den armen
scheepskok is, dan geloof ik, dat hjj zich
onder den grond veel gelukkiger zal gevoe-
ltn dan hij zou zjjn in gezelschap van haar.
niet het sein toe wordt gegeven, zal ze
niet plaats hebben. En dit zal voorzeker
nirt gebeuren. Integendeel de Saltan en
zjjn raadslieden begrjjpen en weten zeer
goed dat een ernstige, bloedige verstoting
der orde in Konstantinopel, dadelgk de
Rnssisohe vloot, zoodra mogeljjk gevolgd
door smaldeelen van de andere Mogend
heden, voor het Paleis zoo brengen het
geen vrjj zeker het einde zon wezen voor
hem en van het tegenwoordige stelsel.
In onze dagen van socialistische woe
lingen heelt Jan en Alleman, een gela
den revolver op zak. Eu voor veleD, die
de waarde van zio'n gevaarlijk ding niet
kennen, levert de revolver eeu groote aan
leiding on te schieten, zjodra men boos
wordt.
Msn moet voorzichtig zgn met den
ondergeschikte een standje te maken, hg
kon eens dr-ftig worden zooali de 88-
jarige Elzo Schutt toan hjj, na een paar
woorden gehad te hebben met zjjn di
recteur der Dresseerschool te Groningen,
op dm heer F. A. van Ze eist, abut
portant, een drietal schoten loite! Deze
werd in den rug en aan den arm gewond.
Onmiddelljjk onder behandeling van prof.
Koek, in het academisch ziekenhuis ge
steld, is de toestand van den gewonde
gelukkig vrjj gunstig.
Wg vestigen de aandacht op dit feit,
omdat aan wat den heer YanZeelst
is overkomen, iedereen die met onderge
schikten moet omgaan, blootstaaf Het
valt niet te ontkennen, dat wjj een toe
stand te gemoet gaan, die allertreurigst
kan genoemd worden, waarvan de op
ruiers der werklieden de schuld dragen.
«Ik ga er van door, ik heb den Direc
teur doodgeschoten,» zei S c h u 11, na het
plegen van den moordaanslag tot zgn
vrouw, hoogstwaarschijnlijk zich op dat
oogenblik niet volkomen bewast, dat hjj
een moordaanslag had gepleegd, en zich
ze'f en zgn gezin in het ODgelnk had
gestort.
Aan wie de schuld dat deze koetsier
een revolver bjj zich droeg?
Dat er te Parjjs nog al eens door de
reizigers met den stadsspoorweg en tram
wat vergeten wordt, bleek dezer dagen
bjj den verkoop van verkochte voor
werpen in genoemde vervoermiddelen
achtergelatenwaaronder niet minder dan
2500 parapluies en wandelstokken zich
bevondeD.
De Prefect van het Noorddeparte
ment heeft aan de Oversten der vrou
wenorders, die liefdadige instellingen be
dienen, een brief gericht waarin bij hun
waarschuwt dat hunne vragen tot toela
ting zullen verworpen worden, indien zij
Op dit oogenblik trad de herbergierster op
hun tafeltje toe tn kwam, ter eere der voor
name gasten, in eigen persoon het bestelde
brengen.
Simpson legde een geldstuk op tafel en
vroeg als 't ware terloops
U bent waarschijnljjk de weduwe Holi
day zelf?
Verontwaardigd sloeg de vrouw het hoofd
in den nek en antwoordde met een zekere
voornaamheid
Ik ben de weduwe Trunmoore.
Maar de naam Holiday staat toch boven
de deur 1
O, dat is wat anders. Toen ik, j aren
geleden, de zaak van den weduwe Holiday
overnam, heb ik den naam er ook bjj gekocht,
waarvoor ik nog 5 dollars heb betaald, duur
genoeg anders. Naar neem me niet kwaljjk,
zoekt u de weduwe Holiday.
Ja, u zult wel weten, dat haar man
scheepskok was en jaren geleden gestorven
is
Hij is met zjjn schip naar den kelder
gegaan, jawel, dat weet ik heel goed. Hebt u
hem misschien gekend? Het moet een goeie
lobbes van een kerel geweest zjjn.
Gekend niet, maar ik heb van hem ge
hoord door een derde, aan wien hjj een af
scheidsgroet aan vrouw en kinderen had opge
dragen en daar ik nu juist te New-York
was, meende ik, dat dit een geschikte gele
genheid zou zijn, om de arme vrouw eens op
te zoeken.
Nu, dan zult u wel moeten zoeken, want
hunne gestichte scholen bljjven behou
den en het onderwjjs aan de arme kin
deren bljjven geven. Hjj raadt de zusters
das aan, hunne scholen op te heffen. Die
al te ijverige Prefect loopt dus zelfs de
beslissing der Kamers vooruit.
Te New-York is een luchtbrigade der
politie ingesteld. In de rjjkste wjjken der
stad, zooals de vjjfde ,avenue, zitten 's
nachts politie-agenten gewapend met een
verrekjjker op de daken, zjj kannen niet
gezien worden en overzien van hnn ver
heven standpunt alles wat er in de straat
gebeurt.
Engelsch minister te zgn is een der
beste baantjes die bekend zgn. Lord
George Hamilton, da afgetreden
minister, krjjgt een pensioen van f 24000
's jaara Wat de andere afgetreden mi
nisters krjjgen, waaronder Chamber
lain, vinden wjj nog niet vermeld, maar
't zal zeker wel evenveel, zoo niet meer
zgn.
Met vrengde zullen de Ieren ver
nemen, dat zg te Dublin een Katholiek
«College» znllen krjjgen en ook enkele
concessies door in den geest van Home
Rule meer vrjjheid van beweging wordt
toegestaan,
Het heet, de Brnsselsche «Petit
Bleu» vertelt het, dat een bjjzondere
koerier van den Koning uit Balmoral in
Schotland naar Marien bad is gezonden,
waar Lord M i 1 n e r een kuur doet.
Daaruit leidt men natuurljjk af, dat
het zeker is, dat Lord M i 1 n e r met
een portefeuille in het Kabinet belast
zal worden en dan natnnrljjk van Kolo
niën, als getrouw satelliet van den heer
Chamberlain en met zgn ondervin
ding in Zuid-Afrika opgedaan.
België.
Te Herpies heeft de oudste vrouw van
België, de wed. B r a u i n, haarlOösten
verjaardag gevierd.
Zg is den 15aa September 1799 ge
boren, en had uit haar ia 1826 gesloten
huweljjk vjjl kinderen, van welke er nog
vier in leven zgn. Zjj heeft een veertig
tal kleinkinderen en achter-kleinkinde
ren.
Niemand had er in het Vaticaan aan
gedacht, dat Z. H. Pi us X. ji. Vrjjdag
toen hjj zgn Znsteis en Secretaris aan
zijn tafel noodigde, den dag wilde her
denken zjjner 50-jarige priesterwjjding,
eerst 's anderendaags werd men er in het
Vaticaan mede bekend.
Een dezer dagen te Napels gestorven
priester heeft zjjn geheel vermogen, groot
300.000 francs, aan den Paus vermaakt.
De neven van den Overledene betwisten
de geldigheid van het testament en rich
ten zich tot het gerecht. Zoodra de H.
ik zou u niemand kunnen noemen die met
haar adres bekend is.
Be gravin, die zich tot dusverre buiten
het gesprek had gehouden, fluisterde nu
Simpson wat in, die daarop aan de vrouw
vroeg
Weet u ook, wat van de kinderen van
dien kok is geworden?
Ik heb wel eens een enkelen keer een
en ander van ben gehoord, maar n et veel
goeds. Ik weet wel, dat ze niet bjj hun moe
der inwonen en dat de oudste dochter er iu-
I dertjjd met een kunstenmaker, een Italiaan,
l is vandoor gegaim. Een paar kinderen van
die dochter schijnen ook dien weg op te.gaan,
want ze vertoonen hier en in andere herber
gen wel eens kunsten. Het is zelfs niet on-
wnarschjjnljjk, dat ze vanavond weer hier
kwamen.
En weet u, waar hunne moeder woont?
Hunne moeder is, geloof ik, dood, en
wat hun adres betreft, ze zeggen, dat ze het zelf
niet weten, dus word daar dan maar eens
wijs uit.
Plotseling sloeg de waarlin de handen in
elkaar en riep uit
Spreek je over den duivel, dan zie je
zijn staart. Juist spreken we over die kleine
kunstenmakers en meteen komen ze de gelag
kamer binnen.
Wordt vervolgd.)