No. 5510
Zaterdag 3 October 1903,
28ste Jaargang.
HbagBlaó voor e&Zooró- on SLuió-cJLollanó.
De Kinderwetten.
Gewroken.
BÜITHNL A U,
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Theorie en pr&ctjjk bij de
Socialisten
Servië.
Ooatenrijk-Hongarije-
De opstand in de Balkanstaton.
KAARLEiSKIE tilt Kt KT.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Tbor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nnmmers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zou- en Feestdagen
Hoof dredactenr-Directeur W. KÜPPERS.
PRIJS DER ADVERTENTIE».
Van 1—6 regelsCent
Elke regel meer71/» r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AöITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publtcite, Etrangère
G.L. DA UBE 4~ Co JOHN., b. J OIVES Succ. Paria 31 bis Faubourg Montmartre
«Een schrap aan den balk.» Tn liberale
bladen wordt iets geprezen wat ons Mi
nisterie van plan is. 't Betreft de voor
nemens van den Minister van Justitie
met betrekking tct de uitvoering der
Kinderwetten.
Deze wetten etaan al sinds Februari
1901 in het Staatsblad te wachten op
invoering, wat zy met meer wetten van
het vorig Kabinet gemeen hebben. Onze
Uegeering had veel weik van haar voor
gangster te voltjoien, zoodat niet alles
ts gelyk kon gebeureD. Er moest een
keuze gedaan en zoo kwan.en de sociale
wetten het eerst aan de beurt. Je zoudt
wat gehoord hebben als de Kinderwetten
waren voorafgegaan aan de Ongerullen-
wet, waarvoormea herinnert het zich
eerst nog een Beroeps wet moest worden
Hoe 't zg de Minister van Justitie heeft
inmiddels niet stil gezeten, zooals blgkt
uit zyu wel overwogen voorstel ten aan
zien der Kinderwetter, van welk vcoistel
de toelichting «een meesterstuk» werd
genoemd door mr. Lod. S. Boas, ea
wel in 't liberale Handelsblad.
Wat wil Z. Eic. De drie Kinderwet
ten zijn tweevoudig in doel, Zg hebben
eerstens betrekking op het verwaarloosde
kind, ten bate waarvan o a. ontzetting
uit de ouderlijke macht kan plaats heb
ben tweedens willen zg trachten een
betere opleiding te bezorgen aan het
misdadige kind, ten bate waarvan zg o.m.
«tuchtscholen» in 't leven wenschen te
roepen.
De Minister nu wil beginnen met de
tuchtscholen een plan, dat ten volle
werd goedgekeurd in de N. R. Ct. Dit
laatstedeze goedkeuringzal wel een
streep vyn door de rekening dergenen, die
zich begverd hebben, met allerlei sensa
tie-berichten over ver wat rloosde kinde.
ron stemming te maken tegen de handel
wee der Regeering. Het vrjjz. dem,
Sociaal Weekblad bevatte nog dezer da-)
gen een verhaaltje van een jongen'je
wiens pleegouders met verlangen naar de
invoering der Kinderwetten uitzagen, wijl
dat ventje anders nog altjjd zou kunnen
worden opgevorderd door de moader, die
tot dusverre niet bjjster veel moederlgke
lielde had aan dea dag gelegd.
Aangezien dergelijke berich jea wel in
slaan, zg hier plaats gegeven aan d e
passage uit de A ieuwe Rotter dimmer,
FEUILLETON,
2V;
Vervolg.)
Haastig fluisterde ze Jannock wat in en wend
de zich toen weer tot de kinderen.
Ga jelui nu maar gauw met mijnheer Ja i-
nock mee en houd je maar doodstil, want daar
ging zoo juist je vader voorbij' M.nheer.'an-
nock zal je wel bij jelui onbekende vrienden
brengen, houd je maar heel zoet eu gehoor
zaam, Hierop kuste zij de kindtren en liep
haastig weder naar de tent. Een oogenblik daarna
nam Jannock de kinderen bij de hand eD richtte
tij n schreden naar een der meest beruchte wijken
vun New-York.
Galbrett was intusscheu de tent binnenge
reden. Hij hoorde van alle kanten den lof der
s|angenkinderen uitbazuinen, zoodat zijn vrees,
dat de kleinen ontvoerd mochten zijn, geheei
verdween. Nadat de directeur hem eenige geld-
stukken had toegeteld, ging hij dan ok waler
geheel gerustgesteld naar huis.
Ook Niels en Ghastly sloegen den weg
naar de rivier in, zij hadden hun doel bereikt
vonden Wuur slangenk'nderen z:ch be-
waarin de bandelwgze des Mii isters werdt
verdedigd
«De groote beteekenis zoo lezen
wjjvan de civielrechtelijke Kinderwet
ligt niet in de verhgging en verlaging
van de grens tnsschen minder-en meer
derjarigheid, maar in de mogelijkheid
van ontzetting uit of ontheffing van de
uderlijke machten zg, die naar spoe
dige invoering van deze wet verlan
gen, doen het vooral daarom. Maar
nu hangt met de negatieve quaestie
der ontzetting tocb, in vele gevallen
althans, deze andere positieve quaestie
samen, wat met de kinderen daarna
zal worden gedaan. En voor een goed
antwoord op die vraag is noodig
invoering ook van de z.g.n. peniten
tiaire der Kinderwetten, en is noodig
aanpassing van de rijksopvoedingsge
stichten ook aan de bestemming, die
zg aan de civielrechtelgke wet omme
nen. Reeds met deze opmerking achten
wg de gelgktjjdige invoering van de
drie wetten gerechtvaardigd.»
De bedillers, die vóór alles de moge
lgkheid tot inperking der ouderlijke macht
wilden invoeren kunnen het ermee doer.
En zjj moeten zich wel bjj deze uitspraak
neerleggen, wjjl het volkome n juist is,
wat meergemeld blad nog schreef
«Een overhaaste of onvoldoend over
dachte invoering kan de piaktjjk van de
beste wetten bederven. Het is een minder
groot kwaad, nog een ptar jaren, in
ifgekeurde toestanden voort te leven,
dan tientallen van jaren lang in z.g.n.
he:vormde toestanden te tobben met de
gebreken van een mislukte voorberei
ding». Zóó heel lang zsl 't trouwens niet
eens durende Memorie van] Toelich
ting toont, dat het bjj justitie ernst is
met de zaak.
En nu nogmaale de vraag: wat wil
op 't oogenblik de Minister. Zgu wets
ontwerp strekt louter, tot verhooging der
loopende BegrootiDg van Justitie, om over
te kuuneu gaan tot de stichting der
tuchtscholen, voor de invoering der Kin
derwetten vereiseht.
Bjj de totale onmogelijkheid om met
eenige zekerhud het getal «tnchtscho-
lieren»d't woord is van mr. Loeff—
te ramen, die voor plaatrng op een
tnchtschool in aan merking komer, be
paalt Z. Ecx, zich ainvankeljjk tut de
oprichting van vier dier scholen voor
jongens en ean voor menjes, het uiterste
minimum, w aartoe kan en mag worden
afgedaald, maar waartoe hg dan ook
Eenige oogenblikken later was de tent door
alle toes houwers verlaten. Een ongewone
drukte heerschte echter bij de wagens. Alle
artisten waren in de weer, de los e deelen
van de tent op te laden. Spoedig was de ge-
heele tent afgebroken. De paarden werden aan
gespannen en na een uur was de plaats, waar de
kunsttempel zoo lang had gcs'aan, geheel en a'
verlaten en ledig.
Ongeveer een uur ha den de kinderen nvt
Jannock geloopen en eindelijk schenen zjj toch
te komen, waar zij wezen moesten, De clown
bleef stls'aan voor een klein hu's, waaruit
een luid geraas van zingende en tierende man
nen naar buiten klonk, v ij ging echter de
voordeur niet binnen, doch liep om het huis
heen en trud door een poortje de keuken bin
nen. In deze keuken bevond zich een slordig ge
kleed wj', op wier pokdalig gezicht een tuchte
loos leven de onuitwisehbare sporen had ach
tergelaten.
Wel, moeder Rowdy, begon de clown, heb
ben die heer en die dame, die zooveel belang
in deze kinderen s'ellen, al iets van zich laten
hooren
Wel zeker, ik heb een boodschap gekregen
door een ma'roos. Over een paar dagen, als het
schip voor de afreis gereed is, zu'len ze de
kleinen komen balen. Tot zoolang moesten ze
maar hier blijven.
Dan is alles in orde, sprak Jannock en
wisselde een blik van verstandhouding
wenscht af te calen. De statistiek der
rijksopvoedingsgestichten toont, dat dit
aantal tuchtscholen per jtar een verple
ging van 800 jongens en 200 meisjes
zal toelaten.
De kosten der vjjf tuch'scholen wor-
d .o geraamd op f 190,000 elk, totaal
i 950.000, terwjjl de installatie nog
f 125.000 zal vorderen. Zjj worden op
gericht: die voor meisjes te Zeist, die
voor jongens onder Velsen, onder Ginoe-
ken, onder Njjmegen en in de buurt van
GronÏDgm onder Haren. De groaden
daarvoor bezit het Rjjk reeds ot zjjn voor
den Staat beschikbaar.
De Kinderwetten eischen ook een ge
heel van Rijksopvoedingsgestichten met
de daarbg behoorende onderlinge scha
keering en classificatie, een en ander
naar een geheel nieuw systeem. De Mi
nister wenscht dit echtfr nog uit te stel
len. Waar immers de wet voor de ter
beschikking der Regeeriog gestelde kin
deren naast een rechtstreeksche verple
ging van Staatswege de mogelgkheid van
verpleging in particuliere gestichten
openstelt, zal het particulier initiatief
bjj het in werking treden der wetten
daadwerkelijk kunnen openbaren wat het
in deze van plan iB. Biertoe ds vrjje
hand te laten, doet niet alleen recht we
dervaren aan den geest der Kinderwet
ten zelf, maar is ook een daad van ver
standige politiek.
Men ziet, dat het aanhangige wets
ontwerp ernaar streelt, alles zoo in te
richten, dat de drie wetten op geregelde
wjjze in werking kunnen treden. De nieu
we t.oeslanden worden geleidelijk gescha
pen, 0| dat alles op de best mogeljjke wjjze
kunne geschieden en men niet sta voor
ha f werk.
Mogen de Staten-Geueraal er krach
tig toe medewerken, dat de Minister
weldra de hand aan den ploeg kunne
slaan.
Onze roode laudgenooten hebben, naar
men weet, altjjd den mond vol van «klas
senjustitie». Maar ziet: de welbekende
socialistische schrjjver Hermans heeft de
hulp dier «Klassenjustitie» ingeroepen
tegen een uitgever, die een en ander vao
zgu - H's «oude plunje» ui'geeft,
welke plunje uu minder goed in zjjn
kraam te pas komt. Eu de anarchist
Samson nam ook zgu toevlucht tot de
veelgesmade justitiwjjl hg zich door
Troelstra bg geschriite beleedigd acht.
Ten aanzim der politie zien we de-
zelf Ie roode consequentie. De politie
met het wijf, geet me nu maar een borrel, dan ga
ik v eei naar de tent.
De vrouv schonk hem een groot glas bran
dewijn in. In een teug ledigde hij het en zon
der verder naar de kinderen om te zien, ver
liet hij het huis.
De vrouw nam nu de lamp, wenkte Arthur
en Suzanne haar te volgen en klom met hen
een smalle, steile trap op. Zonder dat hun on
gelukken overkwamen bereikten zij de eerste en
daarna de tweede verdieping. Wat de kinderen
van tjjd tot tjjd vermochten te onderscheiden,
was intusschen niet zeer geschikt om hen tot
kalmte te stemmen. Nu eens ontwaarden zji
open deuren, die toegang gaven tot donkere
kamers, dan weer keken ze in gangen, waarvan
ze in de du sternis hst eind niet kondeD zien
Eindelijk stond de waardin stil voor eene deur
die ze opende. Zij trok de kinderen mede naar
binnen en zoo bevonden ze zich in een klein
mnf-riekend vertrekje. Het ameublement van
dit kamertje bestond slechts uit twee matten
tabouretjes, een paar matrassen en eenige* er-
sleten, vuile wolle dekens.
Ziezoo, hier zijn jullie op je kam r,
Maak liet je maar zoo gemakkelijk mogelijk,
zeide de waardin tot de kinderen. Maar eerst
zal ik wit eten voor je halen, want zonder
eten te gaan slapen is niet goed voor zu'ke
lieve kinderen. Met deze woorden verdween
het wjjf en liet de kinderen alleen. Arthur
klemde zich angsiig aan Suzanna vast en hoe
wel deze ook beangst w s, sprak ze toch haar
broertje zoo veel mogelijk moed in. Zjj ble
ven echter niet lang alleen, want spoedig
kan bg de «socialen» nooit geen goed
doen, maar toen dezer dagen de
anarchisten een paar vergaderingen der
S. D. A. P. in de war stuurden, toen
bleek de politie een hoogst welkome rast-
bewaarster, die natuurljjk zonder aanzien
des persoons haar hulp verleende, zonder
zelts te vragen ot dat uitsmgtsn vau on-
gewenschte gasten de toepassing was van
het veelgeroemde «vrjje woord».
Maar in gemoede: zouden de roode
vooruitstrevera nu niet eens ophouden
met het bekladden en verdacht maken van
ambtenarea en beambten, wier hulp zij
zalf inroepen, zooira zjj er behoefte aan
hebben? Eerst loopeu zjj storm t"gen
het gezag, om zich daarna te plaats an
ouder de beachermiug van datzelfde ge
zag, uitgeoefend i. c. door justitie en po
litie. Iu 't genot verkeerend van die
bescherming, zullen zjj 't waarschijnlijk
zelf niet onwelgevallig vinden, dat het
gezag in ons land nog stevig op zgn voet
stuk staat.
't Is tocb een beetje gek, te roepen
«Weg met de justitie eu politie zoo-
I mg ik ze zelf niet nojlig heb!»
Het Servische Ministerie heefi een wjj-
ziging ondergaan.
Als de Koning de nieuwe combinatie
van Ministers goedkeurt, en hiertoe be
staat wel kaas, dan zal men met genoe
gen constateeren, dat het uieuwe niet
mtc den naam van kolonel Machine,
den schoonbosder en moordenaar van
D r a g a zal bevatten, en dat verschei
dene andere medeplichtigen aan den
moord vaa 10/11 Juni geen invloed
meer op den gang der staat zaken zul
len kunntn uitoefenen.
Italië.
Di beruchte roover Varsabna is door
de Siciliaaosche politie ontdekt. In bet
hol, waar deze gevaarlijke man verblijf
hield, vond de politie een rjjken schat
van geld en kostbaarheden. Daar dichtbjj
graasde vee, hetwelk bleek van naburige
hoeven te zgu gestold.
De geheele familie vau den bandiet
is gevangen genomen. De roover zeiven
heeft men nog niet, maar er wordt jjve-
rig naar hem gezocht.
Dat er uit de St. Pieterskerk te Rome
vjjftien fraaie en zeer kostbare miskel
ken gestolen zgn, is nog niet officieel
bevestigd.
De Czaar is te Weenen door de be-
volking niet zoo hatteljjk ontvangen als
keizer W i l h e 1 m; de toejuichingen wa
ren niet geestdriilig.
Da Oostenrjjksche pers beoordeelt de
komst van dea Czaar te Weenen als
volgt
kwam de kroeghoudster terug, Uit een heng
selmand haalde zjj eenige kliekjes eten, die ze
op eeu stoel zette. Bovendien plaatste zij een
leege flescb, waarin een kaais stak, op den
grond.
Eet nu maar gauw, sprak ze, want da
delijk is de kaars uitgebrand en ga dan naar
bed. Morgenavond mogen jullie eens optreden
voor het uitgele en publiek, dat hier iederen
avond komt, je hebt dus je krachten wel
noodig, Misschien zal je vannacht wel lawaai
hooren, maak je daarover niet bang.
Er zit in het ver r.k naast jelui een half
gekke clown, die 's avonds bier kunsten
maakt, maar hij kan je geen kwaad doen ik
heb hem goed opgesloten.
Hierop ging ze weder naar beneden.
De kinderen waren spoedig met hun maal
gereed en haastten zich,hun slaapplaats op te
zoeken. 11e kaars was al uitgegaan en angstig
hielden de kleinen elkander omklemd.
Plotseling ging de deur open en verschrikt
zagen de slangenkinderen op. Daar ontwaar
den zjj de wonderljjk ineengedoken gestalte
van een schijnbaar oud mannetje, dat een
verbogen blikken lampje in de band hield,
Het licht viel juist op zijn grjjnzend gezicht
en zonderling verdraaide ledematen. De on
verwachte bezoeker stond op zijn handen met
zjjn beenen naar omlaag, en wel zoo, dat zjjn
schouders heen in zjjn hals kwamen te liggen.
?jjn costuum bestond uit een ruime broek van
rood katoen en een wjjd hemd van dezelfde
stof, dat om het middel met een riem was
vastgemaakt.
De «Neue Freie Presse» heet den
Czaar hartelijk welkom. De Czaar komt
als vertegenwoordiger van een auder
Rusland dau dat waartegen wg onze
belangen in het Oosten moesten verde
digen. De Czaar komt de niuewe gemeen
schappelijke Balkanpolitiek versterken,
welke is een machtige garantie van het
in stand houden van den vrede in het
Oosten, Nimmer hadden wg minder wan
trouwen ten opzichte der bedoeliogeu
vau Rusland in het Oosten.
Het «Neue Tageblatt» schrjjft. De twjj-
tel waarmee het Oostenrjjk-Russisch ver
bond werd ontvangen bg zgn oorsprong
is heden weggenomen. Dit samengaan is
nu een der zekerste middelen voor den
wereldvrede.»
Het «Deutsche Volksblatt beschouwt
echter \an zgn standpant een uitbrei
ding van het programma der beide Mo
gendheden als onmogeljjk; een gewapende
interventie op den Balkan zou, meent
het blad, het gevaar bieden de verschil
lende belangen in het licht te stellen.
Dd «Reichswehr is geen voorstander
van het behoud van den atatua quo tot
eiken prjjg en het vraagt, of het niet
beter zou zgn voor Oostenrijk om, in
plaats vau zgn handen te laten binden
door Rusland, alleen te kuuneu bancelen
op de Balkan.
Eindeljjk de «Arbeiter Ztg.» bevat een
scherp gesteld artikel tegen het bezoek
vao den Czaar, het blad organiseerde
ook eeu betooging, maar de politie wist
het nemen van een [motie te voorkomen;
onder de betoogere merkte mea tal vau
uitgsweken Russische Joden op.
De hoop tot verbetering in Macedonië
is nu op Weeuen gevestigd, waar de
Czaar van Rusland met keizer Frans
Jozef van Oostenrjjk wel een woordje
zullen wisselen over het program dat zg
den Sultan hebben voorgelegd en waar
mede zich de overige Mogendheden
hebben vereenigd.
Da toestand blijft inmiddels treurig
nu weer aan de «Times» uit Sofia wordt
geseind, dat de Turken nieuwe gruwe-
1 len in Macedonië bedrijven. De bevol
king vlucht in grooten getale. Boven
dien dreigt een hongersnood. Er zgu
tea minste 40.000 zonder dak, eerlang
zal dit aanlal 60,000 zgn.
Aan de «Standard» wordt uit Konstau-
tioopel gemeldDe aan de Bulga
ren toegeschreven plannen, volgens
welke zg een versterkt kamp te Boergas
zouden vormen, worden niet bevestigd*
Daarentegen zoa het vaststaan dat Rus
land Bulgarge dezerdagen heimelijk heeft
geholpen met een milfioen patronen en
een party paarden hoewel het Bulgarjje's
optreden openlgk verloochend. Russische
kanon neer booten hebben die paarden de
Donau opgebracht en zgu daartoe veel
hooger de rivier opgevaren dan de trac
ts ten het toelieten.
De ontzetting, waardoor Suzanna en haar
broertje waren aangegrepen, verdween
niet voordat het man; etje zijn ledematen ont
warde, voor hen kwam zitten en zeide
We zullen eens verstandig samen pra
ten. Van die oude feeks beneden heb ik ge
hoord, dat jelui de slangenkinderen wordt
genoemd en hier voortaan ook zult optreden,
Dat staat me echter lang niet aan ik be
grijp heel goed, dat als jelui hier begint te
werken, mjjn succes naar de maan is. Daarom
raad ik je aan, in geen geval op te treden.
Maar waar zjjn we toch eigenl$Jc waag
de Suzanna het eindeljjk te vragen.
Bij moeder Howdy, een aischuweljjke
heks. 't fs hier een a'lerakeligst huis neen,
dan had ikj't.v.oeger heel wat beter I Indertjjd
werkte ik op de maat van pauken en trom-
peten, maar dat liep mis. Ik kroop op den
top van een menschenpyramide tusschen mjjn
eigen beenen door, toen men j uist een sinaas
appel tegen mjjn hoofd gooide. Jk viel nasr
beneden, op mijn hoofd en wist een heeleu
tijd van geen toeten of blazen, langzaam
kwam ik bj, maar de sinaasappel zit nog
altijd in mjjn hootd en als die begint te rol
len, is het uit met mjjn evenwicht
daar daar gaat hij weer am den gang.
Bjj deze woorden wierp het mannetje zich
plotseling achterover en ging op zijn banden
staan, terwijl zjjn beenen als molenwieken
ronddraaiden.
Wordt vervolgd.)
