No. 5514
Donderdag 8 October 1903
28ste Jaargang.
HfragËlaó voor ctZooró- en aLuiè-óLollanè.
Ierland.
Gewroken.
BUITENLAND.
BINNJBNLAtflT"
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Servië.
Zaid-Atrika.
Engeland.
Rusland.
Oe Kerkvervolging in Pr ad kr ijk.
De opstand in de Baikansttten.
8(11! til Ui t UT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
Voor het buitenland 2,00
Afzonderlijke 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regelsCent
Elke regel meer7%
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etrangère
G.L. DA UBE 8f Co JOHN., b. JONES Succ. Parts 31 bis Faubourg Montmartre
Er schynt voor de Ieren een beter
tgdperk aan te breken nu in het En-
gelsch Parlement onlangs de Iersche
landwet is aangenomen.
Deze wet heeft ten doel de «landlords»,
groote Engelsche grondbezitters, door
ruime rijksbijdragen afstand te laten doen
van hun lacdbez t in Ierland, opdat zoo
doende de tegenwoordige Iersche pach
ters op den duur eigeoaa rs worden, door
jaailjjksche aflossingen.
Zooals men weet, was de toestand van
Ierland tot hieraan een ondraaglijke.
Hendrik VIII, die tevergeefs de Ieren
trachtte te protestantiseeien, was hun
alles behalve genegen. Elisabeth,
poogde de Ieren van het Katholicisme
te vervreemden door het vermogen der
katholieke Kerk ten voordeele der protes-
tantsche geestelijkheid te bestemmen.
Maar ook dit middel mislukte. De oor
logen, die daardoor ontstonden, eindig
den met de onderdrukking der Ieren,
die hun landerjjen moesten afstaan, wel
ke voor het meerendeel in het bezit van
Engelschen kwamen.
Jacob I zette httwerk der verdruk
king voort en onttrok aan de Iersche
landheoien hun grond ten voordeele der
kroon, welke voor het grootste gedeelte
aan Engelsche en Schotsche speculanten
verkocht werd.
Later werd tengevolge van een op
stand tegen de Engelsche RegeeriQg op-
nieuw het land der Iersche Katholieken j
verbeurd verklaard.
Onder de Regeering van Cromwell
ging het den Ieren al even slecht. Niet
minder dan 40.000 Ieren werden als vij
anden der republiek verbannen, en daar
de overbljjvenden gehecht hieven aan het
voorvaderlik geloof, maakte Crom
well het reuzee plan, de geheele ka
tholieke Iersche bevolking, die zich voor
een zeer groot gedeelte in de wouden en
moerassen Bchuil hield, naar de West-
Iodische eilanden te deporteeren.
Wegens de groote moeilijkheden aan
drt plan verbonden, werd er van afge
zien, en het zou den lerschen Katholie-
ken vrjj staan in de versterkte steden en
in de provincie Connaught onder toezicht
der Protestanten te verhip ven. Maar ook
dit plan kon slechts gedeeltelijk worden
uitgevoerd.
Na den val van Cromwell, onder
de regeering vm K a r e 1II, genoten de
Ieren weliswaar meer vrjjheid in de uit-
FEÜILLETON,
25.
(Vervolg.)
Wat (loet ge hier vroeg de gravin, die
in hem een der vervolgers van de arme kin
deren meende te zien.
Voor de oude clown, die meer en meer
van streek raakte, wat kon zeggen, riep Su
zanne
O, hij is een goed menschhij redde
ons uit dat afschuwelijke huis
De krankzinnige echter, die niet erg op
zjjn gemak was, maakte zich haastig uit de
voeten, waarschijnlijk met het plan spoedig zijn
rusteloozeu sinaasappel tot bedaren te bren-
gen.
De gravin zag hem verwonderd na, doch
Wendde zich aanstonds weder tot de kinde-
Ien. Zjj hief hen van den grond op en sprak
hen vricndeljjk toe, zoodat de kleinen spoe
dig hunne schuwheid aflegden en zich ver
trouwelijk tegen haar aanvlijden.
nacht"- Niels werd het bevel Begeven, den
«■enden Stad d°°r te brenSen en vol-
en mei.fes!imf 6,311 B°eden voorraad jongens-
jesiUeederen weder aan boord te ko-
oefening van hun godsdie: st, maar de
goederen bleven in handen der Piotestan-
ten, omdat de leren te arm wareu om daar
voor te ptocedeeren.
Onder de regeeriug van Jacob li
ging het hun ietwat bettr, veel van de
vroeger verloren goederen kwamen weer
in htt bezit der Katholieken. Edoch, on
der de regeering van Willem 111 ver
anderde de toestand weer zoo ten na-
deele der Katholieken, dat 12000 hunner
vrijwillig in ballingschap gingen. Het En
gelsche Parlement besloot hun land ouder
de Protestanten te verdeelen.
Als een staaltje van tirannieke vervol
gingswoede der sectarissen mogen die
nen de strenge vervolgingswetten tegen de
Ka holieken in Ierland, welke met den
naam «Penal laws» bestempeld werden.
Volgens deze «strafwetten» werden alle
hoogwaardigheidsbekleders uit het laud
verbannen, de overige priesters mochten
niet buiten hun graafschap gaau, het
katholitk onderwjjs werd verboden en elk
teekeu vau katholieken eeredienat. Van
alle openbare ambten waren de Katho
lieken uitgesloten. Gemengde huweljjken
tusscheu Katholieken en protestanten wa
ren bjj de wet verboden. Een decreet be
vatte de bespottelijke bepaling, dat geen
Katholiek een paard mocht hebben meer
waard dan 5 pond sterling. Het stond
ieder Protestant vrjj elk duurder paard
den Katholiek dit voor 5 pond sterling
te ontnemen. Om den nationalen welstand
der Ieren te belemmeren werden van wol,
wollen waren en andere natuur- eu kunst
voortbrengselen uitgaande rechten gehe
ven.
in 1727 werd aan alle katholieke Ieren
het Kiesrecht voor parlementsleden ont-
men. Dat het volk zich door ongeoor
loofde middelen voor zooveel ongerech
tigheid trachtte schadeloos te stellen,laat
zich begrjjpen. Door de vrijheidsoorlogen
in Amerika, kwam er voor dd Ieren een
tjjdperk van verademing. De wetten wer
den minder streng toegepast. In 1793
verviel de wet, waarbjj de Katholieken
verplicht waren op geldboete des Zon
dags de «Katholieke» kerken te bezoe
ken In 1838 die, waarbjj de Katho
lieken verplfcht waren aan de Protes-
tantscbe geestelijkheid tienden op te
brengen.
Onbeschrjjfljjk is de ellende, die Ier
land in de jaren 1846 -47 doorleefd
heeft. Het gevolg daarvan was, lat meer
dan 200.000 Ieren naar Amerika ver
huisden. Van welk een omvang de el
lende en het gebrek van 1841 tot 1851
men. Tevens werd hein opgedragen, Galbrett
bij de gravin te ontbieden.
Een half uur later lagen Arthur en Su
zanne op een zacht bed in de hut der g ra-
vin. Deze stond bij hen en beschouwde met
weemoedigen blik de uitgeteerde lichamen der
slapende kinderen.
- Wat uw vader ook misdreven moge
hebben, sprak zij in zichzelf, gjj zult ten
minste voor zijn misdaad niet boeten. Daarop
kuste ze de kinderen zscht op het voorhoofd
en zocht cok zelf hare legerstede op.
Den volgenden morgen, toen Arthur en
Suzanne overgelukkig, in hunne nieuwe,
frissche kleederen op het dek wandelden, legde
Galbrett, die door Niels gewaarschuwd was,
met zjjn bootje naast t'e //Pandora// aan. Toen
hij de kinderen zjo netjes zag uitgedost, be
greep hjj zeer goed, dat de gravin hen feite
lijk reeds als haar eigendom beschouwde en
hierop bouwde h j zjjn hoop, om zijne eischen
buitensporig hoog te kunnen stellen. Gerust
stellend knikte hg de kinderen toe, terwijl
hjj met een grijnslach zeide
Dat is hier een ander leventje dan
thuis bij je knorrige grootmoeder hé Nu
ik
Simpson trad op hem toe eu viel hem in
de rede, met de boodschap, dat de gravin
hem in de kajuit wachtte.
Geruimen tijd was hjj met de grav'n aueen.
Ook Ghastly werd eenige oogenblikken later
in de kajuit geroepen en icwam met een v»n
geheime vreugde stralend gelaat weder op het
dek. Eindelijk nadat het onderhoud van de
in Ierland moet geweest zjju, bewjjst ons
de volkstelling. Volgens dez9 had Ier
land in41 nog 8,175,124 inwoners in
in 51 slechts Gi/a millioer.
Ondanks het doorgestane leed, en de
aanhoudende verdrukking zjjn de leien
getrouw gebleven aan hun g'loof. Met
vr ugde en liefde hebben zjj onlangs den
Koning en de Koningin op hun eiland
ontvangen. Met de meeste hartelijkheid
hebbeu de Ka'holieken hunne komst be
groet. Indien na de aanneming der >land-
wst» ook nog «Home Rule», eigen we'-
geving, aan de Ieren wordt toegestaan,
zal een tjjdpsrk van uooit gekenden bloei
en welvaart voor de zro lmg verdruk
ten aanbreken.
De jeugdige prins Milan K r i s-
titch heeft de volgende vei klaring af
gelegd: «Ik bezit documenten, waar
door mjjn rechten op den Servischen
troonworden gewettigd. Deze stukken zjjn
in haDden van mjjn advocaat. Er bljjkb
ui', dat ik door mjjn vader koning M i-
1 a n als zjjn zoon beu aangenomen. Ik
heb de vaste hoop dat mjjn aanspraken
den een ot anderen dag met sncceB be
kroond zullen worden.»
De Prins beeft zjjn toelating gevraagd
op de Tnevensen Schule to VVeenen,
waarop hjj echtereen afwjjzing heeft ont
vangen.
Uit Durban wordt aan de Standard
gemeld, dat op de vergadering der Boe
ren te Vrjjheid, Zaterdag j.l. gehouden,
generaal Botha heefc medegedeeld, dat
in Europa totaal 130.OOOpd. s'. is bjjesn-
gebracht. Deze gelden worden beheer 1
door eene commissie in Transvaal, welke
de fondsen zal verdeelen over de Kaap
kolonie, Oranjerivierkolonie en Trans
vaal. De laatstgenoemde kolonie oatvangt
alleen 40 a 50.000 pd. st. voor de we
duwen 30.000 pd. st. worden bestemd
voor onderwijszaken.
De som, hem zeiten De la Rey ge
geven, bljjft afzonderljjk en vormt een
reserve-fonds van 15000 pd. st. Botha
spoorde zjjn toehoorders aan om hunne
onafhankelijkheid te bewaren, welke nu
bestaat io het handhaven hunner taal.
Binnenkort zal begonnen worden met
het graven van een uieuweu tunnel on
der de Theems, tusschen Ro herhithe en
Shadwell.
De kosten zjju geschat op 1.340.000
pond sterling. Drie jaar geleden reeds
hechtte het Parlement san de bouwplan
nen zjjn goedkeuring en nu zal in Maart
gravin met Galbre't zeker wel een uur ge
duurd had, kreeg Simpson de boodschap, dat
hg in do kajuit werd verwachi.
Brandend van nieuwsgierigheid, begaf de
kapitein zich a r beneden L e gravin was
bg zjjn binnentreden ernstig als altjjd, zon
der dat eenige merkbare ontroering bjj haar
viel waar te nemen. Zij noodigde Simpson uit,
plaats te nemen en zeide tot hem, terwjj] ze
op Galbrett wees, die doodsbleek en sidderend
op eeu vouwstoel zat
Deze men heeft me mededeelingen gedaan,
die zeer gewichtig voor mij zijn. Dg heeft
ire namelgk gezegd, waar en onder welken
naam ik den schelmacbtigen stuurman Mac
Lear kan vinden. L'eze onthulling zal ik be-
loonen, door hem niet bij het gerecht aan te
klagen, waartoe ik over'gens het volste recht
zou hebben, daar hg een der me.leplichtigen
is van Mc. Lear. bovendien staat hij mg, zoo
als uit dit papier bljjkt, voor altijd zijn kin
deren af.
Zich vervolgens tot Galbrett wendend, sprak
zij
Hier zjjn tien goudstukken. Als ik u
meer gaf, zou ik de misdaad in de hand wer
ken. Maar ga nu heen en vertoon u n oit
meer onder mjjne oogen.
Galbrett stond op, nam het geld en ver
liet met onvasten tred de kajuit, Vrees en
woede streden in zjjn binnenste om den voor
rang. Haastig stapte hjj in zijn bootje en zoo
snel hjj kon, verwijderde hij zich van het.
jacht, dat zoo vele voor hem noodlottige ge
heimen bevatte. In den loop van den dag be-
a.8. met het werk een aanvang worden
gemaakt.
Het bezoek van Sr Aotooy Mac-
do n n e 1, ondersecretaris voor Ierland aan
Dubl n, staat, volgens de «Re'fast News
Letter» in verband metde oprichting van
een katholieke hoogeschool in die stal.
De jodenvervolging wordt in Rusland
nog steeds voortgezet. Van regeeringswe-
ge is een wetsontwerp in voorbereid ng,
waarbjj het optreden van Joodsche kun
stenaars op alle tooneelen van Rusland
wordt verbodeD.
Te Moghileff is een vervolging tegen
de joden uitgebroken waarbjj een 300-
tal zouden gedood zjjn.
De Israëlieten, vooraf gewaarschuwd,
verdedigden zich en doodden een hon
derd al aanvallers, voor het meerendeel
boeren uit Bess-arabië. De politi", wordt
gezegd, was niet, bjj machte de bew «ging
te onderdrukken. De bevolking van Mog-
hilefl wo'dt geschat op ongeveer 50.000
inwoners, Vun wie de helft lsraëlietisch.
Te Mohilew doen de autoriteiten al
le», schrjjft voorts gen einde correspon
dent, om een groote moordpartjj op de
Joden u t te lokken, maar de meest be
dreigde straten worden door de Israëlie
ten bewaakt en deze hebben besloten
zich tot het uiterste te verdedigen.
Em groote bedevaart, waaraan niet
minder dan 10.000 personen uit Ardèche,
Garo, Lazè.e en Hante-Loire zouden deel
nemen, is door den Prefect der Ardèche
verboden.
Den 4u October, den dag waarop de
EngeLcheu in 1746 eene overwinning
behaalden, was door de so.iafisten te
Lorient bestemd om de stad iu oproer te
brengen. De kerkeD, de prefec'uur, het
stadhuis en katholieke stichtingen zouden
aangevallen worden.
Admiraal G i g a u, wist zulk te be
letten, hjj liet de genoemde gebouwen
bewaken en patrouilles dreven elke sa-
samenscholing uiteen. Zondag-a ond poog
den de socialisten de St. Ludovicuskerk
in brand te steken,dit werd hun door de
troepen betaald gezet. Woedend over het
flink optredm der soldaten, vielen zjj
deze aan onder het geroap van a bas
VarmeeVive le ministère De troepen
chargeerdenen een aantal gekwetsten
moesten weggedragen worden.
In den loop van den nacht hernieuw
den de socialisten hunne aanvallen. De
schildwachten maakten gebiuik van hun
bajonnetten en kwetsten een aartal op
roerlingen.
Rusland en Oostenrjjk honden de twee
gewapende tegenstanders, Turkjje en Bul
garjj», in bedwang.
Bulgarjje, dat zjjn oorlogstoebereidse
len met kracht voortzet, heeft te Kon-
gaf de gravin zich met de kinderen en Simp
son nogmaals naar de weduwe Holiday, om
haar een document ter hand te stellen, waar
op zij iedere maand bij een groote bankiers
firma te New-York een som kon ontvangen,
die ruimschoots voldoende was, om in haar
behoeften te voorzien, Het a'scheid tusschen
grootmoeder en kleinkinderen was zeer koel.
Geen der partijen had ooit een gevoel van
liefde voor de ander gekend en ook thans
gaven noch de oude vrouw, noch Suzanne en
Arthur zich de moeite, hartelijkheid en tee-
derheid te veinzen.
Nog een dag bleef de schoener te New-
York voor anker liggen en zeilde toen, be
gunstigd door een flinke bries uit het Zuid
westen naar de uitgestrekle, breeJe invaart
der haven. Het doel der reis was slechts aan
de gravin en Simpson bekend, eerst toen men
in volle zee was, werd den manschappen me
degedeeld, dat men op weg was naar het
Pontobartain meer
stantinopel opheldering gevraagd over
het sameLtrekken van troepen op det
grens en het mobiliseeren van de reser-
ve-tro>pen in Klein-Azië. Opnieuw heeft
Turkjje de meest «vredelieven le» verze
kering en geruststelling gegeven.
Weinig wordt vernomen over de re-
eulta'en derbjjeenkomstvan keizer Frans
Jozef en den Czaar.
Deze twee hooge curatoren over den
desolaten Oosterschen boedel bepalen zich
tot het zenden vau allerlei Nota's aan
de Porte, terwjjl hun gezanten bljjven
aandringen on hervormingen. De oorlog
tusschen Tarkjje en Bulgarjje ia feiteljjk
reeds begonnen. Gisteren trokken weer
talrjjke Bulgaren onder bevel van Bul-
gaarsche oflicieren de Tarksche grens
over. Ze zjjn het gebied van Raslog bin
nengedrongen, verschenen in de steden
P etrich, Meioik, Drama, Nevrekop en
Djumabula en proclameerden den alge-
meenen opstand. De jongste berichten
luiden onrustbarend Iu officieel» kringen
heerscht groote ongerustheid.
De Times verneemt nit Sofia dat er
een boodschap door de Oo&tenrjjksche en
Russische vertegenwoordigers aan den
Bulgaarscheu eerste minister is overge-
brrclt, geljjkluidend met die welke aan
de Porte is gedaan. Maar de vertegen
woordigers balden ook opdracht om bjj
de aanbieding van het stuk zeer ernstige
vertoogen tot de Bulgaa-sche Regeering
te richten, waarbjj deze gewaarschuwd
word', dat met het oog op de beslissing
door de Mogendheden genomen, zjj van
Bulgarjje verwachten dat het eerljjk tot
het werk der pacificatie zal bjjdragen.
Indien het dat niet doet, zal het bloot
staan aan de ergste rampen.
Tweede Kamer. De zitting van 8 Oct.
zal geopend worden te kwart over elf.
De werkzaamheden in de afdeelingen
loopen ten einde. Een atdeeling is ge
reed drie zullen bed an gereed zjju van
éene is het wel eenigszins onzeker of zjj
heden gereed zal zjjn. Mocht dit het ge
val zjjr, dan kan de Kamer reeds Don
derdag worden bjjeengeroepen, anders
Vrjjdag.
Voorgesteld is de in de afdeelingen
behandelde onderwerpen in de volgende
volgorde af te doen:
le. Het Wetsontwerp tot verlenging
van het bankoctrooi en intrekking der
muntbiljetten: 2e. Dat tot wjjziging der
gemesnrewet, 3e. Dat tot exploitatie van
telegrafen en telephonen.
Volgens besluit der centrale afdeeling
zal na de afdoening van het bankwets-
ontwerp in de afdeelingen worden on
derzocht het wetsontwerp der wjjziging
der militiewet 1901.
Ten noorden van New-Orleaus .en met deze
plaats door spoorwegen en kanalen verbonden,
bevindt zich onder de kunstmeren van den
Staat Louisiana, het bekoorlijke Pontchartrain
meer. De prachtig begroeide oevers trokken
reeds lang vele vreemdelingen en na verloop
van tij! werd het meer omgeven door tal van
prachtige villa's. Vooral de rjjke industrieelen
en kooplieden uit New-Orleans lieten hier
hunne landhuizen bouwen, waar zjj des avonds,
na een vermoeienden dag van drukke werk-
De afdeelingen vaa de Tweede Ka
mer hebbsn benoemd tot rapporteurs
over Hoafdstuk VI (Marine) dor Staats-
zaambeden in de stad, de landeljjke rust kon-
den geniefen.
Maar de spoorweg aan het meer eindigt,
treft men, zooals licht te begrijpen is, een ta-
me'gk groot plaatsje aan. Volgt men van uit
dit plaatsje den straatweg, die langs het meer
loopt, in westeljjke richting, dan komt men
spoedig aan een prachtig buitenverblijf, omge
ven door een schoon park en uitgestrekte
tuinen. Het huis was slechts een verdieping
hoog, doch zeer groot. Een luchtige warande
liep om het geheele gebouw heen» Vlak tegen
over het diep in het park gelegen huis, be
vond zich het groote jjzeren hek, waardoor
men den straatweg kon bereiken. De komst van
den trein, die gewoonlijk dB villabewoners uit
New-Orleans naur hunne landhuizen terug
voerde, was juist aangekondigd geworden door
het verwjjderd fluiten en zuchten der locomo
tief, toen een slaakc meisjesgestalte bjj het
hek verscheen en in gespannen verwachting
den straatweg af naar het stationsgebouw
tuurde. Ze was geheel in 't wit gekleed en
zooals ze daar stond, met haar lichtblauw
ceintuur en Italiaanschen stroohoed, stak zjj
zoo bevallig af tegen den donkeren achter
grond, dat men haar reeds van verre zien
moest.
Wordt vervolgd.)
