No. 5546
Zaterdag 40 October 4 903,
28ste Jaargang.
L
Pensioen en organisatie.
Gewroken.
I
BUITENLAND.
BUREAU St, Janaatraat. Haarlem.
Servië.
Duitsohland.
Amerika.
Frankrijk.
Werkstakingen in Frankrijk.
De opstand in de Balkanstaten.
HfragËlaó voor <3Zoorö- on 3/uió-éiollanó.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden yoor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderljjke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regelsCent
Elke regel meer7V»
öroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
A3ITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etrangère
G.L. DA IJ BE Sf Co JOHN., b. J OJS/ES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Naar men weet gaat de Rsgeering
indien het Parlement met baar mede
wei kt, hetgeen natuurlijk te verwachten
valt een lang gekcesterden wensch in
vervulling brengen: de pensionneeriog
der onderwjjzeis mitsgaders hunne wedu
wen en weezen. En deze zorg wil zjj uit
strekken met alleen tot de openbare op
voeders der jeugd maar ook tot die der
bjjzondere scholen.
Dit laatste is alleszins billijk. Ind en
het Rjjk sprakik bepaal mjj tot mjjn
eigen ambtenaren cn kan mjj dus niet be
moeien met de ouderwijzere, die in dienst
der gemeenten zjjn, dan ware die houding
correct. Maar eenmaal de toekomst der
openbare onderwjjz ri verzorgend, moet
de Staat ook zorgen voor die der bijzon
dere onderwjjzer?. Immers alle vervullen
dezelfde fui ctie, bewjj/en, theoretisch ge
sproken, want in de practgk voldoen alle
openbare onderrichters ons niet aan
het algemeen belang dezelfde diensten.
Eenmaal dus tredend buiten den kring
van zjjn eigen personeel moet de Staa*
de ganse he categorie ambtenaren, die hjj
tot zich trekt, geljjkeljjk behandelen. Van
extra bevoorrechting der bjjzondere onder
wijzers is hier dus o. i. geen sprake.
De voorgestelde pensionneering wordt
aldus geregeld, dat de onderwijzers en
ook de leeraren met hun gezinnen wor
den ingeljjfd bjj het Pensioenfonds van
Burgerljjke ambtenaren, dat in den loop
der jaren millioenen heelt overgeuoude\
't Is voor de tweede maal, dat aldus wordt
gehandeld. In 1890 toch werden, met
behulp van het toenmalig ove schot, de
burgerljjke ambtenaren in 't algemeen
ingeljjfd bjj het fonds der departements
ambtenaren. Er werd op gewezen dat zulks
feiteljjk onbilljjk was: het oversch.t be
hoorde aan de oorspronkelijke deelhebbers
van het fonds, die eigenlijk te veel had
den betaalt. Van den andereu kant ech
ter werd aan die deelhebbers i iet te koft
gedaan, waar immers hun rechten stipt
werden gehandhaafd.
Een dergeljjk geval doet zich ook nu
voor, waarbjj in 't oog dient te worden
gehouden, dat de bestaande weduwen-
pensioenen worden verhoogd op grond van
het overschot. De toestand is dus nu
«enigszins ander'. En waar nu beweerd
wordt, dat men eigenljjk die pensioenen
nog meer moest verhoogen, daar vragen
wjj: is het waar imme g aan niemands
rechten wordt te kort gedaan voor
het algemeen belang niet bete', aan coo-
FEDILLETON,
26.
{Vervolg)
Hjj was vergezeld van een ouden verweer
den matroos die mij dadelijk aan den Wan
delenden Jood deed denken, Zoo somber en
spookachtig zag hij er uit.
Hebt gij den wissel gedisconteerd.
Neen, de commandant scheen geen haast
te hebben. Het speet hem, zeide bij, dat hij
niet persoonljjk met u kennis had kunnen ma
ken. Toen hij heenging, zeide bij, dat zjjn
meesteres zelt het geld wel zou komen ha
len,
Op het kantoor F
Neen, hier op de villa. De kapitein, in
formeerde wanneer u te spreken waart en
seide, dat hjj plan had, bier op liet Pont-
«hartrain-meer het anker uit te werpen. Ove-
r'gens zou hij eerst nog wel een boodschap
'enden.
't Schijnt een schatrijke dame te zijn, sprak
ullingham met peinzend gelaat, en zulke
«emplaren moeten we altijd voorkomend be-
'anilolen. Zorg er dus voor, dat morgenavond
1 e gevraagde som in banknoten van dui end
pond gereed ligt.
veel mogeljjk personen voordeel te ver
schaffen, zjj het wat geringer, dan groo-
ter profjjt aan een kleiner aantal?
Gevoelen wjj alzoo in de practgk voor
de geopperde bezwaren niet veel, er is
toch een opwerping gemaakt, waarmede
wjj het eens zijn. De Haagsche Courant
vroeg n. 1. waarom Diet alle gemeente
ambtenaren mogen detlen in het voor
recht, den onderwjjzers beschoren. Het
blad misgunt natuuiljjk laatstgenoemden
hun fortuiLtjniet, maar het vraagt o.i»
zeer terecht
//Welke reden is er aan te voeren, waarom
men hen allééu begunstigt en alle andere ge
meente-ambtenaren waaronder er zelfs zoo-
ve'e zjjn, die nog niet eecs voor zichaelven
pensioenrecht hebben uitsluit Is de we
duwe van een gemeente secretaris iets anders
I dan die van een leeraar F Wat onderscheidt
de hulpbehoevendheid eener onderwjjzerswe-
duwe van die der weduwe van een bouwop-
I zichter of eeD boekhouder bij de gasfabriek F
I //l)e Regeering beroept zich in een an
der verband op het feit, dat de wetgever
't al vroeger //noodig oordeelde, tenbehoeve
van de ruim 14.000 openbare onderwijzers
regelingen te treffen omtrent bezoldiging, pen
sionneering, wachtgeld en wat dies meer zij".
//Welnu, zou 't dan, nu men deze Rijks
zorg meent te kuDnen uitbreiden, niet aller
eerst noodig zfln te oordee'en, éérst nu eens
ook ten-behoeve van de overige gemeente
ambtenaren te voorzien in hun eigen pension
neeriog «en wat dies meer zij//
//En wanneer er dan uit de zakken van
de ambtenaren millioenen te veel zijn ver
zameld voor het weduwen pensioenfonds, dan
geve men die in elk geval niet aan één groep,
maar dan althans aan alle ambtenaren der
gemeenten en der provincies.//
't Wil ons voorkomen, dat tegen d ze
redeneering niet veel is in te brengen.
We zjjn benieuwd cf dezelfde opmerking
ook «in de afdeeliagen» zal worden gr-
maakt en wat de Rsgeering er dan op
zal antwoorden, 'e Ware inderdaad wet-
Bchelijk dat tan minste overwogen werd,
of niet een maatregel van bedoelde alge-
meene strekking ware te nemen. Gaat
het niet, ja, dan dienen we ons alvast
met het mindere ti vergenoegen. Gaat
het wel, des te beter.
Intusschen van de redenen gesproken,
waarom' de wetgever nu in de eerste plaats
deokt aan de onderwjjzer?, zou niet een
der redenen deze kunnen wezen,dat de on-
derwjjzers door hun organisaties de aan
dacht op zich en hun nooden gevestigd
hebben? Sinds laDg zijn de onderwijzers
in bonden vereenigd en wel ter pen als zjj
zjjn, verdedigen zij sinds lang in geschrifte
hun belangen. Yan geen andere categorie
Het gesprek werd door een neger afgebro
ken, die kwam zeggen, dat het diner gereed
was. Even daarna zaten zjj in de weelderig
ingerichte eetz al a n tafe', waar Jane met
groote bevalligheid hare plichten als vrouw
des huizes waarnam. Onder het dessert was
men juist druk en levendig aan 't praten,
toen de knecht kwam melden, Hat een oude
zeeman den heer Wellingham verlangde te spre
ken. Daar men den bode van het jacht ver
wachtte, werd hjj terstond toegelaten en met
zekere nieuwsgierigheid zagen allen naar Ghastly
toen deze, met zijn muts in de hand, naderbij
trad en de aanwezigen eerbiedig, hoewel eeuigs-
zins onbeho'pen, g oette. Het verweerde gelaat
van den ouden matroos onderging een zonder
linge verandering, zojdra hij een blik op Wel
lingham wierp. Evenals bjj zijn eerste ontmoe
ting met Galbretwerd zijn gelaat asehgrauw,
terwgl zijne oogen een onheilspeilenden gloed
vertoonden,
Mjjne meesteres, gravin Marley vanMar-
leyhouse, laat den heer Wellingham vragen,
wanneer hjj voor haar te spreken is, sprak
Ghastly, de op hem gevest'gde blikken ontwa
kend,
Zeg aan uwe meesteres, antwoordde
Wellingham, dat ik eiken middag na vier uur
tot hare beschikking ben. Het zal mij een eer
zijn, haar hier op mjjn landgoed te ontvangen.
Vervolgens trok de heer des huizes aan het
schellekoord dat in zijn onmiddeljjke nabjj-
heid hingen zeide tot den bediende die ter
stond daarop verscheen
Zorg dat er in de keuken een flink maal
van ambtenar n hebben wjj zulke aan
houdende actie zien voenn, een actie,
welke niet alleen de publieke opinie, maar
zelfs die der R9geering voor hun pen
sionneering gewonnen heeft.
't Wil ons voorkomen, dat hierin een
vingerwjjzing ligt ter aanzien van 't nut
en de kracht van organisaties, wier invloed
nog ni^t altgd en niet overal ten volle
wordt gewaardeerd.
De Servische Earners zijn door koning
Peter I geopend met een troonrede
waarin de Vorst verklaarde, dat de be
trekkingen met de vreemde Mogendheden,
inzonderheid met de Russische broeder
bevolking, met het bevriende Oostenrjjb-
Hongarjje en met de overige Balkansta-
ten van den besten aard zjjn.
De Vorst zal zich tot taak stellen deze
I goede verstandhouding te doen voortdu-
I ren. Hjj sprak de hoop uit, dat de Sul
tan van Turkjje er spoedig in slagen zal
de rust in Macedonië en in Oud-Servië
te herstellen.
Uit geheel Duitschland komen berich-
teu over schade door den storm tewefg
gebracht.
Tal van ongevalleu zjju veroorzaakt
door neerstortende stukken muur, enz.
Na het Noordwesten van Duitschland
geteisterd te hebte/, is de orkaan Ooste-
ljjk en Zuidelijk getogen.
Van de personen, d e te Bsrljjn ge
kwetst werden, hebben twee hoogst ern
stige hoofdwonden bekomen. Het telefo
nisch verkeermet Keulen, Frankfurt a/M.,
Hamburg, Praag en Weeneo, was uren
lang verbroken. De aangerichte schade is
zeer aanzienljjk.
Te Dresden woei eene vier verdiepin -
gen hooge schutting omver, tengevolge
waarvan drie arbeiders werden gedood
en vjjf zwaar gewond.
Te New-York duren de arrestatieu van
ambtenaren der posterjjeu, die verdacht
worden van reusachtige knoeierjjen met
I leveranciers, voort. Gemel I wordt, dat
weer vjjftien ambtenaren in hechtenis
zjjn genomen. Ouder de personen, die bjj
dit schandaal betrokken zjjn, behooren 1
o. a. de oud directeur der postergen J a-
mes Tyner en het raadsl d (ire sd.
President Roosevelt moet van plan
zjjn met groote strengheid tegen de schul
digen op te treden en hjj wil met kracht
het werk voortzetten van zuivering iude
ver van «frissche» atmosfeer der Ameri-
kaansche administrate.
De Framche Kamers zullen den 20sten
October geopend worden. Het besloit
voor dezen man wordt gereed gemaakt. Vervol
gens zich tot Ghastly wendende, voegde hij er
bjEene kleine hartversterking zult ge
zeker ook wel InstenF
Dank u wel, ik heb nergens behoef
te aan, luidde het antwoord, ik heb genoeg
gegeten en gedronken in het stationsgebouw.
Wellingham zag hem met onverholen ver
bazing aan en hernam op geraelijkeu toon
Dat heb ik nog nooit gehoord, dat
een zeeman een glas grog of een borrel wei
gert.
Dat kan wel, antwoordde Ghastly, maar
a's men wat op jaren begint te komen, zoo-
als ik, doet men wel, de matigheid wat in
acht te nemen.
Na deze woorden groette hjj het gezelschap,
verliet het huis en liep naar den tuin, om
op de kortste manier den straatweg weder te
bereiken.
Alsof hjj zich in oude herinneringen ver
diepte, leunde Wellingham achterover in zjjn
stoel. Met sombere blikken staarde hjj voor
zich uit en eerst toen Jane en Bruce hun
opgewekt gebabbel weer a invingen, keerde zjjn
spraakzaamheid van straks weder terug. Ghastly
had intusschen den steiger bereikt in de na-
bjjheid van het stationsgebouw. Hij zat op den
kant en tuurde in het water, de boot van de
//Pandora// afwachtend, die hem weder naar
boord zou bren.en.
Een flinke bries had de «Pandorav den
daartoe werd gisteren in den ministerraad
genomen.
De stad Parjjs wil een leening aangaan
van 100 millioen frs met de bedoeling
de beoogde verlaging van den gasprjji
te bestrjjden en een verbooging der ge
meentelijke salarissen toe te staante
beginnen met 1 Januari 1906 wil men
den gasprjjs op 5 centimes per kubieke
meter brengen. Daar kunnen onze gasfa
brieken een lesje aan nemen.
Een zonderliig geval beeft zich te Cro-
zille in het Departement Creuse v io ge
daan. Daar werd een joukman bjj ver
gissing als meisje ingeichreven op het
register van den burgerlijken stand.
Dat werd ontdekt toen hjj moest loten
voor de militie. Hg werd toen, ondanks
zjjn officieel jufferschap, op de conscrip-
tieljjsten gezet eu diende zijn tjjd uit,
waarna hjj zich te Sèvres vestigde.
Maar nu bjj dezer digen zou gaan
trouwen en te Croz 11e kwam, om zjjne
papieren, bleek het, dat hjj nog altgd als
meisje bjj den burgerlijken stand staat
ingeschreven.
Hjj kan nu niet frouwen voor zjjn ge
boorteakte behoorljjk is veraBderd eu het
huwelijk is eenige m tanden uitgesteld.
De werkstakers die bjjua het geheele
Noorder Departement der Fransche Repu
bliek iu ellende hebben gebracht, waar
door deze rjjke industriestreek ontzet
tend te Ijjden hetfr, zjjn een weinig tot
bedaren gebracht, zoodat de goedgezinde
werklieden weer aan den arbeid zjjn ge
togen onder sterk militaire bewaking.
Te Marquette, bjj Rjjssel, bleveu de
pogingen der strikers vruchteloos. Be
sloten is om te Rijssel alle fabiieken eu
werkplaatsen,e enals de Banken, de gasfa
briek, enz. door soldaten te doen bewaken.
Te Madeleine-lez-Litle eischten de sta
kers, dat de 600 arbeiders der weverjj-
Delasulie het werk zouden neerliggen.
Toen zij weigerden, verklaarden de stakers
in grooter getal te zullen terugkeeren
en de fabiiek te zullen vernielen. De
patroons hebben besloten geen enkele
opruï->r meer in dienst te nemen. Te Hal-
luin werd eene bakkerjj geplunderd.
Iu tal van fabrieken werden de ruiten
vernield.Onder het gehuil der Internatio
nale en de Carmagnole toonen de stakers
hun woede nu eenige fabrieken weer rus
tig doorwerken en de commandant der
troepen aan eenige fabrikanten de ver
zekering heeft gegeven over voldoende
macht te kannen beschikken om de vrjj-
heid van den arbeid te beschermen.
Troepen van 300 a 500 stakers trek
ken rond en plunderen de winkels, drin
gen de iabrieken binnen en vernielen wat
voor het grijpen is; bjj herhalingen char-
geerea de troepen tegen de oproerlingen
Waar de stakers veel militairen ontmoe
ten kiezen zjj het hazeopad. Op den weg
naar Halewjjn vernielden zjj twee kapel
len en namen de kostbaarheden mede,
do woning van den bierbroawer Darer-
volgenden dag naar het Pontchartrainmeer ge
bracht, zoodat het jacht nu in de nabjjheid
van Wellingham'» landgoed voor anker lag.
Tegen den avond legde de jol Van den schoe
ner aan bij het park der villa en de gravin,
vergezeld van Simpson, stapte uit Zij staken
den straatweg over en ontmoetten bij het hek
Bruce en Jane, die hen uit naam va i Wel
lingham hartelijk welkom heetten. Zonder ver
der tijd te verliezen, liep het gezelschap thans
door liet lommerrijke park in de richting der
villa.
Voor de veranda trad Wellingham de gra
vin met de meeste voorkomendheid tegemoet.
In zjjn geheele manier van doen straalde zjjn
onbegrensde achting door voor iemaid, wier
middelen haar veroorloof len, op een drjjvend
kapitaal van aanzienljjke grootte uit liefheb
berij de wereld rond te zeilen.
U maakt me waarljjk verlegen, dat u
zelf het geld komt halen, sprak hij met de
grootste beleefdheid, terwijl zij lang raam de
trap der veranda opklommen. Niettemin is
het mij zeer veel eer in de gelegenheid te
zijn, om tegenover u hier in mijn landeljke
eenzaamheid de plichten der gastvrijheid te
kunnen vervullen.
Het geld komt er m'nder op aan, ant
woordde de gravin op onverschilligen toon.
Misschien wilt u me wel de eer aan loen mij
aan boord van mijn jacht een bezoek te ko
men brengen. Brengt u het geld dan tevens
mee, dan zult u. mij ten zeerste verplich
ten.
Een tjjdlang vertoefden de gravin en Simp-
Jy n werd vernield omdat hjj hun wei
gerde bier te geven, eu 's avonds te 8
uur plunderden zjj den kruidenierswinkel
van den heer Bellemans.
Het wordt den werkstakers belet de stad
Rjjssel binnen te komen, toch hebben zjj
de militairen weten te verschalken door
man voor man te komen ea zich binnen
de s'ad te vereenigen.
Bjjna alle fab'ieken in dea omtrek van
Armentières en Rjjssel, die Dinsdag door
de stakers gedwongen waren te sluiten,
hebben gisterochtend den arbeid hervat,
door sterke troepenmachten bewaakt. Toch
zjjn er nog wel botsingen geweest. Zoo
zjjn de stake s in éan fabriek vanachter
over den muur binnengekomen; de solda
ten stonden er aan den ingang
Te Tourcoing en in t-al van andere
plaatsen is het daarentegen juist gisteren
erg woelig geweest. De ruiterjj heeft ver
scheidene charges moeten doen.
Verscheidene eigenaars van weeffabrie
ken te Rjjssel en omstreken hebben in
eene vergadering verklaard, dat zjj, wan
neer de Fransche Rigeeiing geen be-
hoorljjke maatregel id neemt om de vrjj-
heie van arbeid te verzekeren, hunne fa
brieken zullen sluiten, om zich iu Balgië
en Nederland te gaan vestigen.
Reeds nu valt over deze werkstaking
of betir gezegd schandaalpleging te-zeg
gen, dat zjj zal eindigen in het storten
van tranen. De stakers spelen eeu paar
dagen den baae, geven aan hun ver
nielzucht den tengel, werpen barricaden
op, randen zelfs de menscben aan, zoo
als te Tourcoing plaats greep, waar een
paar bejaarde dames in een rjjtuig ge
zeten, door een bende rasenden werden
gewond, om daarna in bittere armoede
gedompeld, velen achter slot en grendel,
na te denken over het volbrachte revo-
lutionnaire werk.
Volgens de laatste berichten zjjn zeer
strenge maatregelen tegen de oproerlin
gen en plunderaars genomen. De prefect
van het Noorder-deparle nent heeft vjjf
eskadrons ruiterjj atngevraagd, 2000 in
fanteristen, 100 man bereden politie eu
100 gendarmes, alles yoor Rjjssel, ter-
wjji voor Roubaix, Tourcoiag en omlig
gende plaatsen zes eskadrons, 8 en half
bataljon infanterie ea 200 bereden gen
darmes beschikbaar ges'eld worden.
Voorts worden er nog troepen in reserve
gehouden.
j Dj Porte heelt de Rusiische- en Oos-
tenrijksche Regeeringen kennis gegeven,
I dat volgens den bevelhebber van het tweede
legerkorps nieuwe Bulgaarsche benden
zich aan de grenzen verzamelen en zich
aanslu ten bg de paB onder de wapenen
geroepen Bulgaarsche reserve, om opeen
gunstig oogenblik de grens over te trek
ken. De Purte beklaagt zich verder, dat
aan Turkscbe onderdanen in Bulgarjje
de terngbeer en het verkrjjgen van passen
onmogeljjk wordt gemaakt. Ten slotte
zegt de Potte, dat de comités te Varna
son op de villa. Met verwondering merkte de
kapitein on, dat zijn meesteres thans de spraak
zaamheid en levendigheid in eigen persoon was
Met de verhalen van hare avontuurljjke reizen
wist zij het geheele gezelschap te boeien, zoo
dat Wellingham met zjjn dochter en Bruce
gaarne nare uitnoodiging aannamen, om op
haar jacht een kgkje te komen nemen en toen
men met haar en Simpson meeging tot aan
den oever van het meer, nam men zoo harte
lijk alscheid van elkander, alsof de pas aan
geknoopte kennism iking reeds van zeer ouden
datum was.
De sloep, waarmede da gravin naar het jacht
terugkeerde, hield niet regelrecht op de//Pan
dora aan, maar begaf zich eerst naar den stei
ger aan het spoorwegstation, waar zij Ghastly,
die eenige boodsjhappea had gedaan, zou op
nemen.
De oude matroos zat, evenals gisteren, op den
uitersten rand van den Bteiger en liet zjjn
beenen naar beneden hangen. Cunning zat
naast hem, Toen laatstgenoemde een half uur
geleden uit de whisky-kroeg naar buiten trad,
had hjj Ghastly bemerkt en daar hjj in hem
een zeeman herkende, was hjj zonder aarzelen
op hem toegestapt
Wel maat, begon hjj, ik moest geen scheeps
beschuit van een drjjfboei kunnen onderschei
den, als ik niet met zekerheid duif de zeggen
dat je op het jacht dat daarginds voor an
ker ligt, thuis behoort.
Wordt vervolgd.)
