No. 5520
Donderdag 15 October 1903,
28ste Jaargang.
)ag6laó voor *3%ooró' en SCuió-dlollanó.
Gewroken.
Vrienden?
BUITMJVLAND.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Slappe journalistiek.
Amerika.
Frankrijk.
Engeland.
België
Italië.
Rus'and.
liUiUDISlHi: (Hi it (VI.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
l,f>0
2,90
0,03
NTIF.NDK.4
PBIJS DEB ADVEBTENUEN.
Van 16 regels
Elke regel meer7i^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Cent
r
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etranglre
G.L. DA VBE Co JOHN., F. J OA/ES Succ. Paris 3lbis Faubourg Montmartre
Zooals onder het geurige, kleurige ro
zenperk de venijn spuwende adder kan
verborgen zijn, zoo onder de vriendschap
het ongeluk en het verderf.
Bjj beiden is het de simpele onnoo-
zelheid, die bedrogen uitkomt.
De wandelaar langs 't bed met bloe
man geniet van 't pronkgezicht dier kin
deren der natuur.
Hjj bewondert de kleurèchakeeringtu
met kwistige hand daar neergestrooid in
duizenderlei soo-tm, die eenheid en ver
scheidenheid, die lieflijke knoppen, die
wjjd zich openende kelkeD, dat malsche
groen noch beter doende uitkomen de
1 elite en zachte, de donkere en vurige
tinten.
Hij ademt begeerig deu prikkelenden,
fjjnen geur op, kjj snuift ze in, de zoete
aroma's uit dm baDemwinkel der i a-
tuu'.
En hij geniet met volle teugen van
zooveel weelde, van zooveel genot.
Opaens daar schiet hem een adder uit
het bloembed te voorschijn. Sissend schiet
zjj voort.
Haar lange zwarte tweespletige toDg
eweegt zich onzichtbaar snel. Zjj kromt
den hals, werpt den kop vooruit, haar
giftanden dringen zelfs door het schoen-
leder.
En elke tand laat >oo mogeljjk een
droppel gif in de gebeten wonde achter,
eene wonde, die zeer klein is, maar on
der zekeie omstandigheden dendocdkan
veroorzaken en altijd uitermate gevaar
lijk bljjft.
Kan men zich grooter tegenstelling
denken dan de geuiige kleurige roos en
het addervergif?
En toch zjj bestaat in de valsche
vriendschap en het verderf.
Niet alle menschen worden door bloed-
of aanverwantschap met elkander nauw
verbonden, maar er zjjn er ook die een
hand van vriendschap bindt, sterker dan
andere banden hadden kuuDen doen.
De een of andere omstandigheid bracht
zulke menscheu tot elkaar.
Ze leerden elkander kennen, bemerk
ten de een in den ander eigenschappen
die zjj hoogachtten en liefhadden.
Toen reikten zjj elkander de handf
zeggend: willen wjj vrienden zjjn En
ze werden vrienden, zjj deelden elkaarB
gedachten: zjj werden vrienden trouw tot
in den dood.
FEUILLETON,
Durft niet aankomen bjj den een met Ijjk de noodzakelijke maatregelen nemen
een afkeurenswaardige uitspraak over al zjjn die ook vol pjjn, gij zult uw won
des anders doen of denken. de uit laten branden en a'les ondergaan
Hjj zal of wel verontwaardigd het hoofd willen om het gevaarljjke van dien beet
31.
(Vervolgd
Mjjn lieve stiefvader i9 plotseling spoorloos
verdwenen. Al jaren lang had een verrader
lijke schurk toegang in ons huis. Deze schijnt
gisterenavond van papa's afwezigheid gebruik
t(; hebben gemaakt, om in zijne studeerkamer
de schrijftafel open te breken en zich van het
daarin bewaarde geld meester te maken. Waar-
schjjnlgk heeft papa hem toen op heeterdaad
betrapt. Wat er toen volgde, ligt weliswaar
verborgen, iraar vermoedelijk heeft papa toen
u,t zelfverdediging den schurk moeten doo-
d®n. Wij vonden hem vanmorgen dood, ba
dend in ajjn bloed en mjjn stiefvader is ner
gens te vinden.
.Het arme meisje barstte weder in tranen
«it.
En zoekt gij den heer Wellingham nu
b'j mjj vroeg zij op scherpen toon. Het schijnt
Jvel, dat ge veronderstelt, dat er zekere ge-
bestaat"11^6 trekking tusschen hem en mij
Andere dan commercieele betrekkingen
Iim^w a- wel niet, dat tusschen u en den
r Wellinghaiu bestaan hebben, antwoordde
afwenden en U een lasteraar noemeD,
waut hjj weet beier van zjjn vriend.
Of zoo hjj den spreker niet geheel on
genegen is, zal zg hem zeggen: gjj vei-
gist U daarmede. «Dat heeft mjjn vriend
nimmer kunnen zeggen ot kunnen doen.»
Of in ieder geval daar we toch allen
menschen bljjven, zal hjj voor een mc-
geljjken misslag van zjjn vriend, ver
goelijkende oorzaken weten aan te geven.
Ed zie hem niet alleen verdedigend,
maar ook bevordeilijk optreden waar het
de belangen van zjjn vriend geldt.
Neen, deze behoeft er hem riet om (e
vragen, noch er aan te herinneren. Hjj
leeft immers vooriduieud in de gedach
ten van den ander voort,
Wè' spreekt het Boek der Boeken,
wèl spreken de gewjjde bladm waarheid,
als ze den trouwen vriend, een sterke
beschutting noemen, waarmede nuts
vergeleken kan worden, een heilzaam ge
neesmiddel, het leven lang.
Maar zet daar tegenover de groote
verachtelijkheid van den valschen vriend.
Dat is als een tegenspraak in zich
zelf: eeu valsche vriend; als een mon
sterachtig onding, als een zwarte onmo
gelijkheid in de zedeljjke orde.
De man die u trouw beloofde op hand
en tand, wordt uw ongeluk.
Zgn handdruk is harteljjk en zjjn ge
laat lacht a to°, maar kondt ge hem
lezen in zgn hart, gjj zoudt schrikken en
vol walging afwenden uw hoofd.
In ons bjjzjjn spreekt hjj alsof heel
zgn leven en streven aan nw belangen
gawjjd zgn, alsof geen oftar hem te zwaar
ooit zal vallen voor u, alsof niemand
dan gij hooger bij hem staat aangeschre
ven.
Maar straks heeft hjj u verlaten en
ontmoet anderen. Nu is alles op eens
veranderd. Dadeljjk kwaad van u zeggen
dat kan, dat dnrft hjj ook niet, maar
met koele onverschilligheid weet hij een
dubbelzinnig oordeel uit te brengen,
waaruit ieder kan halen, wat hg dien
stig oordeelt, maar waaruit de meeste
menschen iets ongnnBtig zullen distil-
1eerer.
En hoe langzaam maar zeker werkt
het vergif dat deze adder uitstrooit. Die
andere, die onder de rozen uitkwam naar
uw voet, die U van pjjn een kreet deed
s'aker, is niet zoo gevaarljjk. Gjj weet
het, dat gjj ge3tok6n zjjt, gjj zult onmiddel-
Bruce, maai het feit, dat hij gisterenavond
zoo laDg op het jacht gebleven is, deed mij
veronderstel'en, dat hij misschien vandaag
nog met u zaken te regelen had gehad en
daarom besloten wij, ons naar uw jacht te
begeven.
De oogen der gravin fonkelden onheilspel
lend.
En als er nu toch eens raadselachtige
betrekkingen tusschen hem en mij bestonden,
vroeg ze, terwijl ze Bruce strak aanzag, be
trekkingen, die oó diep in zijn geheele be
staan ingrepen dat slechts zeer gewichtige re
denen mij zouden kunnen nopen, het geheim
zinnig waas, dat haar omhult, op te heffen.
Instinctmatig gevoelde Pruce, dat de gra
vin door haat en onverzoenlijke vijandschap
was vervuld.
Zoo wij ons in de treurige noodzake
lijkheid bevinden, den heer Wellingham als
een afgestorvene te moeten beweenen, of zijne
ongeneeslijke krank innigheid te bejammeren,
antwoordde hij, dan treed ik als chef der
firma op en neem alle verplichtingen op mij,
die de heer Wellingham nog jegens u had.
I e gravin was getroffen door dit flinke
antwoord. Zij liet den blik rusten op Jane,
die aan diepe droefheid ten prooi was. Ein
delijk nnm haar gelaat eene andere zachtere
uitdrukking aan. In haar binnenste schenen
verschillende gevoelens met elkander in strijd
te zijn. Hare zachtere aandoeningen schenen
echter de zegepraal te behalen, want met tra
nen in de oogen zag zij Bruce en Jane
aan.
wpg te nemen.
Niet zoo mtt den valschen vriend.
Hem kent ge slechts ten goede. Hem
overlaadt gjj waarscbgnljjk nog met de
bewijzen eener vriendschap en achting,
van uwe zjjde niet geveinsd, maar waar
achtig bestaande, voe r hem doet gjj alles
wat gjj kunt.
Hg voor u ook, maar U ten nadeele,
om U onmogelijk te maken.
In deze betiekenis is zeker de wensch
niet misplaatst: God beware ons allen
voor zulke vr eudec.
Wanneer wjj deze woorden hier neer
sebtijven, dan denken wjj aan het bang
zija voor de openbare meening, voor bet
publiek, dat groote geheimzinnige wezen,
w .arop men nooit aan kan en dat beden
tegen je opsteigert en morgen voor jebuigt.
Wjj denken aan hen die van den Katholie
ken journa'ist eischen dat hij zich moet
wenden en keeren zoo zij 't verkiezen.
Slappe jonnalistiek werkt een verder
felijk neutraliteitsbeginsel in de hand,
't is een niet durven aanpakken om te
zeggen, wat door hst beginsel wordt
geëischt. Slappe journalistiek kweekt be
ginselloosheid, waardoor vooral bjj ver
kiezingen de boel in de war wordt ge
staard.
Esn principieels Redactie is verplicht
tegenover zjjn lezers het goede te prjj-
zen, het slechte te véroordeelen, den hand
schoen op te nemen voor den verdrukte
en den verdrukker te wjjzen op het
kwaad door hem verricht.
't Is waar, een blad kan zich niet wer
pen in elkea strjjd, maar even waar is
't ook, dit een principieel blad I cht
moet ontsteken waar verwarring en duis
ternis heerschen.
Roomsche journalistiek mag niet slap
zgn. Kloek moeten de a tik als geschre
ven wordeD, niet er om heen draaien.,
en of dat nu al prettig of niet prettig
is voor velen die gaarce modderen, daar
mag niet op gelet worden.
Een Katholiek journalist heeft veel te
verduren, en waar hem geen steun
wordt geschonken, daar richt hjj zgn oog
opwaarts, tot Hem, die ter zijnertjjd w^et
recht te doen en geen dronk water ou-
beloond laat aan den minste der zjjner
geschonken.
in de Oosteljjke Staten van Amerika
hebben groote overstroomingeu veel ver
woestingen aangericht. Veel geld wordt
Stel u gerust, zeide zij tot Bruce. De
betrekking, die tusschen den heer Wellingham
en mij bestond, was van vriendschappelijken
aard
Zjj kon niet voortgaan, want een matroos
stormde binnen en zeide, dat er iemand in
een bootje was, die den heer Bruce on
middeljjk wilde spreken.
De jonge man begaf zich dadelijk naar
het dek en toe n hij na eenige minuten de
kajuit weder binnentrad, las iedereen op zijn
blee'r, ontroerd gelaat, dat de tijdingen,
die hj) had ontvangen, niet geruststellend
waren.
Jane spr_ng overeind, snelde op Bruce toe
en wierp zich met den uitroep
O, God, hjj is doodhij is dood
schreiend in zjjn armen.
Een tijdlang heerschte er een plechtige
stilte in de kajuit. Het stilzwijgen van den
jongen man was het welsprekendste antwoord
op de bange vraag van het arme meisje.
De gravin was in nadenken verzonken. Wat
zij een uur geleden nog met angst en beven
voor de slachtoffers bijeengebracht. Al
teen te Paterson zgn j4 millioen dollar
verzameld tot hulp der werklieden die
moeten verletten, omdat in de werk
plaatsen niet gearbeid kan worden. Vjjt
ionderd gezinoeD, die zonder dak zgn,
worden te Paterson ondersteund.
De Delaware-rivier wast nog, en er
zgn reeds verscheiden bruggen wegge
spoeld. Op den Pennsylvanië-spoorweg is
de dienst eergisteren hervat tusschen
New York ea Philadelphia.
Aan de geheele kust, van Virginië tot
Rhode Island, is de schade aan gebou
wen en schepen toegebracht, ontzaglijk
groot.
Iu de Fransche Republiek zet de ft He
kloosterjager Combes zjjn kleinzielige
vervolging der re igieuseu voort. Hg
pochte te Clermont Ferrand op zgn
euveldaden tegen de Moederkerk en hg
gaf daar te verstaan, dut de toekomst
nog hatelijker dwangmiddelen brengen
zal, dan het naaste verleden reeds te
aanschouwen gaf. De scheiding van Kerk
en Staat, de onderwerping tao de Kerk
aan de sou/ereine staat-almacht niet
Haar vrjjheid zal mede eend.r pun
ten van zgn verder program uitmaken.
Combes bezwoer de radicalen om
toch vooral de eenheid te bewaren, de
politieke eenheid, die den Katholieken in
Frankrjjk helaas, geheel ontbreekt. Hg
had pret over de verdeeldheid der Ka
tholieken. Ei hierin, zegt de «Limb
Koerier» zeer terecht, moeten wjj tot onze
spijt den ouden Sektaris in het ge-
ljjk stellen, want da eenheid bg de be
strijders van den godsdienstdwang laat
nog veel te wenschen ove\
Wel doet de wakkere Piou met zgn
z.g. «action liberale» wat hjj kan om de
gelederen te sluiten.
Maar velen bljjven onverschillig opge
sloten in hun aristociaten-trots.
En vele anderen hollen voort als paar
den zonder toom op den weg der demo
cratie!
En terwjjl de hel de poorten rameit,
duurt de broedertwist voort in de stad
Gods.
«Helaashelaas 1 't zgn de oude
vechtergen.
«Vol jjdlen waan en grijzen kin-
dertrots
Zoolang de onderlinge veeteu niet
flink ter zijde worden gesteld, kan van
den triomf der goede zaak in Frankrjjk
geen sprake wezea.
Treurige tafereelen hebben plaats iu
de Kaapkolonie, de ellende onder het
volk moet er verschrikkelijk zgn. Daarbjj
komt, dat er een vreeselgke droogte
heerscht. Schapen en geiten sterven bjj
duizenden, ossen zgn er niet meer, er is
geen melk en het schapenvleesch is on
eetbaar. Wanneer niet in het begin der
maand regen valt, dan vreest men „voor
hongersnood, en de Regeering heeft onder
de noodlijdende bevolking voedsel doen
nitdeelen.
Te Antwerpen hebben de vjjandender
Regeering een streek uitgehaald die velen
tot ergernis, anderen lot lachen heeftop-
gewekt.
Nu de Katholieken zich niet wilden
aansluiten bjj het protest tegen de Re-
geeringsmaatregelen tot verbod van den
vee-invoer, liet men een zeer vetten os
door de straten drjjven met het opschrift:
«Vleesch voor de rjjken.» En die os
werd gevolgd door een uitgemergeld oud
paard, dat zich voortsleepte, met het op
schrift«Vleesch voor de armen». De
optocht had natuurljjk veel bekjjks.
De boodschap van den Czaar aan V i c-
torEmmanuel, dat de Rassische Ma
jesteit niet naar Rome komt, heeft op de
bevolking een allesbehalve prettigen in
druk .gemaakt. De Czaar liet weten
dat hg onalhankeljjk van zgu wil, zgn
bezoek aan het Italiaansche Hof heeft
moeten uitstellen.
De reis van deu Czaar naar Rome
wordt wegens de agitatie der socialisten
oumogelgk beschouwd.
De toestand tusschen Rusland en Ja
pan is zeer gespannen.
De Russische bladen «Nowoje Wremja»
en de «Petersbnrgskjja Wiedomosti» heb
ben erne waarschuwing tot de Japan
ners gericht. Men verwacht dat Japan
spoedig een ultimatum tot Rusland zal
richten. Van alle kantea wordt melding
gemaakt van den zeer critieken toe
stand.
Deze is ook da meeniog van de «NorJ-
deutsche AUg. Ztg.» Dit officieuse dikwjjls
goed-ingelichte, blad constateert, dat het
met de openbare meening iu Rusland op
dit oogenblik zóo is gesteld, dat gevaar-
Ijjke gebeurtenissen bjjoa onvermjjdeljjk
zgn.
Masampho, thans door de Japanners
bezet, is de naam van een, door talrjjke
kleine eilanden beschutten zeeboezem, aan
de zuidkust van Korea, welke slechts
door een smalle sond van de uaastbgge-
legen Japansche eilandengroep is afge
scheiden. Daar hebben de Japanners reeds
vioeger van de Koreaansche regeering
zekere concessies gekregen en hunne
schepen hebben den zeeboezem reeds dik—
wjjls als ankerplaats gebruikt.
Ook Engeland treft nu alle mo
gelijkheden voorzorgsmaatregelen in het
verre OosteD.
Te Singapoer zjju de admiraals der
Chiueesche, Australische eu Oost-Indische
eskaders van Engeland bjj elkaar geko
men, om eeue vergadering te houden,
verder door te denken. De blijdschap, een
broeder en zuster te bezitten, overweldigde
haar zoozeer, dat ze slechts met moeite kon
stamelen
Zijn ze werkelijk nog in leven P
Voor de gravin nog antwoo d kou geven,
trad Simpson weder binnen, gevolgd door
zachte dood wachtte hem daar want een be
roerte maakte een einde aan zjjn leven. In de
herinnering aan allen, die hem liefhadden,
zal thans een vriendelijker beell van hem
blijven voortleven, dan mo.elijk geweest zou
zijn, indien hij nog lang met gekrenkte geest
vermogens had moeten voortleven.
Bij al die droevige gebeurtenissen, die Arthur en Suzanne. Bruce en Jane vestigden
heden hebben plaats gehad, sprak de gravin, hunne onverdeelde opmerkzaamheid op de
als had ze de laatste woorden niet gehoord, 1 binnentredenden. Het gelaat van Jane gaf twijfel
met een zachte, welluidende stem, heb ik toch te kennen, maar een twijfel, zooals men wel
nog een blijde tijding voor u. Het toeval heeft eens bij het onewaken ondervindt, als men de
mij indertijd op bet spoor der twee verloren lieflijke werkelijkheid en een akelig droomvi-
kinderen van den heer Wellingham gebracht, sioen met elkander verwart.
Ik nam ze tot mij en raakte langzamerhand i Onder een vloed ïan tranen hiel Jane de
zeer aan hen gehecht. Vóór ik echter de kin- haDden ten hemel en riep smartelijk uit
deren weder aan hun vader teruggaf, wilde ik Och, dat die goede, beve papa dit niet heeft
weten, of de kleinen wel in zulk een kring mogen beleven I Het volgende oogenblik lag
zouden worden opgenomen, als met mijn wen- ze op de knieën en sloeg haar armen om
schen en begrippen strookte. Daarom onder- j broeder en zuster heen, terwijl ze hen lief-
nam ik de reis naar bet Pontchartrainmeer koosde en met innige teederheid aanzag,
en daarom wilde ik den heer Wellingham en' Wij kunnen hier best gemist worden,
zjjn dochter eerst nader leeren kennen. Na- sprak de gravin, die met moeite hare aandoe-
tuurlijk ben ik nu bereid, de kinderen aan ning, ken bedwingen, tot Simpson. Beiden
had gevreesd, beschouwde zij nu als een ge- u beiden af te staan, wel wetende, dat, ze gingen ze daarop naar het dek en lieten het
luk Wellingham was nu buiten het bereik met liefde als broeder en zuster ontvangen gelukkige viertal in de kajuit alleen.
van alle gerechtelijke vervolging, zoodat zij zullen worden
hare taak nu als geëindigd kon beschouwen. J Hierop fluisterde zij Simpson iets in, die
Een beweging van Bruce noopte de gravin spoedig de kajuit verliet,
zich tot dezen te keeren. j Toen de gravin toevallig Bruoe aanzag, las meisje hield haar broeder en zuster bij de
De heer Wellisgham is dood, zeide hij, zij op zijn gelaat, dat hjj aan hare mededee- hand. Bruce trad op de gravin toe
half tot het meisje, dat aan z,n arm hing, lingen onvoorwaardelijk geloof schonk- Jane
half to: de overige aanwezigen. Door zijn ra- daarentegen werd door de heugelijke tiding,
zende, dolzinnige vlucht letterlijk uitgeput, die haai ongelooflijk in de ooien klonk, zóó
is hjj onder een struik gaan liggen. Een diep geschokt, dat het haar onmogelijk was,
Nadat de gravin eenigen tjjd zwijgend over
de verschansing had getuurd, verschenen
Bruce en Jane weder op het dek. Het jonge
Wordt v&rolgd.)
