No. 5522,
Zalerdag 17 October 1903,
28sle Jaargang.
1&ag6laó voor oSfiooró' SBuió^Lollanó.
Amsterdamsche Brieven.
Gewroken.
BUIT K .V L A N 0.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem
Een belachelijk besluit.
Frankrijk.
Turkije.
Spanje.
Cuitschland.
Rus'and
Workstaking In Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,50
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
2,ÖÖ
0,03
PHIJS DEB ADVEBTENHEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
50 Cent
7% r-
HAlNTJENDRjrT
AöITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicite, Etrangère
G.Ii. DA ÜBE Co JOHN.y b. JODES Succ. Paris Z\bis Faubourg Montmartre
15 October 1903.
Het vordeit wel langzaam, maar bet
vordeit toch. Wat? Hit afbreken der
oude beu-s. Met weerzin slechts schjjat
7ij te willen scheilen van hair geliefd
Arasterdam. Menscbenhanden zjjn niet iD
staat hare grondvesten te vernielen.
De genietroepen moeten komen om met
dyamiet hare gewelven uit elkander te
doen springen. Heden morgen is men
met dat vernielingsweik begonnen en
dan moet zij aan hare jeugdige zus
ter, die, zegt men, leeljjker is dan zjj,
maar nieuwer, het onbetwiste gebied over
het groote beursplein afstaan.
Zal het echter een p'ein blijven? De
vroede vaderen beraden nog, daarover en
nog over veel meer. Want, geld, g-dd^
geld, zoo schreeuwt de gansche bend",
en vaa zuinig zjjn, wil men nog niet v eel
weten. Dat bleek we-r bp de aanvrage
tot stichting eener volksbibliotheek, waar
voor de gevorderde gelden niet van de
begrooting konden geweerd worden, hoe
zeer ook de heer F a b i u s c. s. zich
daarvoormocht inspannen. Amsterdam heeft
met de stichting dezer eerste volksbit lio
theek den weg betreden der vreem'e
natiën. Of het wenscheljjk is, dat dit
eerste voorbeeld in ons laid navolging
viude, is op zjju zachtst gezegd, zéér te
betwjjleleD. Het is waarljjk tegenwoor
dig geen tjjd om uitgaven te doen boven
de hoogst noodzakelijke en te Amster
dam zeker minder dan elders, al heeft
dan ook een fjjne speurder nog iets ont
dekt, vatbaar over belasting, dat tot nu
toe aan het scherpziend oog van den
fiscus was ontsnapt.
«Eu waarop dan,» zal men wel vragen.
«In Amsterdam was foch reeds zoo wat
alles belaft» Nu, ik geel het u teraden
in tienen. Gjj geeft hit cp? Wel
nu, waarde lezer, hebt gjj wel eeus te
An sterdam in den avond, wsnueer het
daglicht is verdwenen, die lange rjj vuil
gele wagens door de stad zien rijden,
welke zoo ironisch door de straatjeugd,
«de wagens van B o 1 d o o t,» worden
genoemd? Liefeljjk geurend zjjn zij niet,
maar toch ziet menig hub gezin ze niet
ongaarne verschijnen tot wegruiming
der faccaliëu. Niet voor alle huizen zijn
zjj noodig en nu heeft men uitgevonden,
dat die huishoudens, welke door leidingen
t >t afvoer van faccaliën bevrijd zijn van
het ongerief der bezoeken van B o 1 d o o t's
wagens, voor dat genot wil wat btlas-
t ng konden belalen. Och ja, waarom niet?
FEUILLETON,
S3.
Vervolg.)
't Is niet te gelooven, dat het dezelfde
Karen van vroeger is, sprak de weduwe I»ar
sen, toen het meisje vertrokken was, misschien
worden zy het toch nog samen eers, alshij maar
eerst terug is.
Neen, moeder, dat geloof ik niet, ant
woordde Christine, als Niels weer eenmaal
hier is, zal de oude trots van Karen wel
weer boven komen, wa-t die geschiedenis
met den waaier kan ze nog niet verkroppen.
Jawel, maar de oude Sture moet tegen
woordig ook heel andere inzichten omtrent
sommige dingen gekiegen hebben, zegt men.
Sinds het bij hem in huis zoo doodsch en
somber is als in een grafkelder, moet hij zeer
veranderd zjjn.
Al is Sture tot andere gedachten ge
komen, daarom is onze Niels het nog niet
In geen enkelen brief roemt hij Karen's
naam.
En wederom ging de oude weduwe Larscn
ijver aan 't spinnen van het garen voor
de hemden van baar zoon Erik, naar wien zjj
Zoo'n beetje meer of tuinderEn 't
geld moet er toch komen, voor de volks
bibliotheek en voor
Neen, niei voor de brandweer en niet
voor de verhoogde salarissen der politie,
brigadiers.
De legers zullen zich herinoiren, dat
de Amsterdamsche Brandwacht-Vereeni-
ging eene vergadering het it gekoufen
waarin de heer N o 11 i n g van den Ge
meenteraad door een Ant,-Revolutionair
8n door een katholiek werkman-raadslid
nog al op zjjn nummer werd gezet en
waarin men meende, dat de leden der
brandweer wat al te weinig aan hun hui
selijk leven hadden, en wat al te erg
door hun superieuren op de vingers ge
keken werden en te weinig vrjjheid ge
noten in het lezen van hun welgevallige
dagbladen. Men wilde vooral de invoe
ring van dag- en nachtploegen, hetgeen,
zeide men, niet mier dan zoowat 70.000
gulden zou kosten.
Edoch, B. en W. adviseeren daaraan
maar niet te beginnen. Niet 70 000, maar
140.000 galden zou dat kosten en wat
het huisgezins-leven betreft, dat kan nu
eenmaal niet anders, men weet dat voor
uit. Toezicht moet er zijn. Die dat vree
zen zijn de ware broeders niet en de ver
boden bladen zjjn alleen zulke, die tot
oproer aansporen. Trouwens h. t ;s slechts
het kleinste gedeelte der brandweerman
nen, die tot de Amsterdamsche Brand,
wacht Vereeniging behooreu en die kla
gen. Verreweg het grootste gedeelte is
met den toestand zeer goed tevreden.
Ook de polit e-brigadie s, die eene nog
al aanzienlijke verhooging, zoowat 1/s van
hun tegenwoordig traktement vroegen,
zullen we), volgens het advies van B. en
W. nul op het ïekwest krijgen en neg
een tjjdje met hun tegenwoordig trakte
ment moeten tevreden zijn.
De heer Polak slooft zich weder uit
voor de werklieden. Er moet eene instruc
tie komen voor de inspecteurs van d -n
arbeid, waarbjj zjj het recht krjjgen om
bjj alle werken te gaan toezien of de aan
nemers wel in alle punten de «elfen en
leglementen tegenover hunne arbeiders
in acht nemen. Zouden die inspecte urs dau
ook niet eens toezien kanoën of de werk
lieden ook hun plcht tegenover hunne
patroons punteljjk nakwamen Of doen
zjj dit wellicht van zelf. Als men zoo eens
ziet, wat er bjj de gemeentewei keu ge
beurt, iu onze goede stad Amsterdam,
dan krjjgt men waarljjk wel eens neiging
om daaraan te twij'elen. Of boort mis
schien gaten in de lucht kjjken en ster-
resckieten ook tot hunne bezigheden
zoo vurig verlangde en breide de weduwe
Knudson verder aan de kousen van haar
Niels,
Karen had intusschen de ouderlijke woning
bereikt. Alleen haar vader vond zij nog op,
Hij zat moederzitl alleen aan de eikenhouten
tafel. Voor hem stond etn kan bieren in zijn
handen hield hij een brandende steenrn pjjp
Hij beantwoordde Karen's stroeven gr.et met
een vriendelijk hoofdknikje. Hoewel het hem
niet beviel, dat zijn dochter hem stil en zwjj
gend voorbj wilde loopén, kon hij er toch
niet toe komen, een gesprek met haar te be-
ginnen.
Zijn er nog loodsen buititi vroeg Ka
ren eensklaps, toen zij reeds op het punt
stond, de aangrenzende kamer binnen te tre
den
l)e laatsten zijn vanavond al vroeg terug
gekomen, luidde het antwoord, waarom vraag
je dat zoo.
Omdat een schip koers naar de invaart
houd.
I Dan moet het toch een flink zeiler zjjn,
j als het nu reeds voor de bukufjord isbij
zonsonde gang was er nog niets van te bespeu-
ren.
Ik heb het met mijn eigen oogen ge
zien.
Laat het dan maar s illetjes daar krui
sen tot de zou opkomt, 't Is een heele toer
om een schip 's nachts tusschen de klippen
door te loodsen.
—Zeker iemand vroeg nooit, of het dag of
nacht was, als er een schip voor de fjord was
In do Frausche Republiek doen de
menseher, opgezweept door hun harts
tochten, in onze dagen de gekste dingen.
Meu wil er God buiten den S aat werpen
onder de verleidelijke leugen, het volk
eéne volmaakte vrjjheid te schenbeD.
En waar van de regeeriagsta-
fel de goddelooste besluiten genomen
worden, valt het niet te verwonderen,
dat bedorven menschen zic'i gestreeld
voeler, cok een boontje in het zakje te
werpen.
Zyo heeft de gemeenteraad vunSainte
Savine, iu het Departement Aube, bjj
het onlangs genomen besluit om a' wat
maar heii g hei t te doen verdwijnen, den
naam der plaats veranderd in Savine -1"8
Troyes, het woord S »inte, zat de heeien
zwaar op de maag.
Wjj zouden daar niet op terug komen,
maar de manier hoe het er aan toe .ing,
vinden wjj zoo belaeheljjk, d.it wjj een
vermelding er van niet achterwege wil
len laten.
O ut wegende, zegt het beslu't, dat de
qualificatie «Heilige» voor den naam Sa
vine kwel send is voor het gezond ver
stand
dat Sainte-Savine een stad is. die zich
dertig jaar lang door onwankelbare
trouw aan de Republiek heefc onderschei
den
dat de tjjd voorbjj is, toen het blind
geloof de sti-dea onder de bescherming
van heiligen stelde, en dat de heiligen
zelf, aangezien zjj toch in hef par djjs
wonen, gem pied a terre cp saide noo
dig het ben
enz. enz.
zoo besluit de gemeenteraad, den naam
der alad te veranderen van Sainte-Savine
in Savine-les-Troye8 en roodigt hjj den
citoyen maire uit, de noodige stappeD te
doen, om d t besluit, ten uitvoer te leggen,»
Heeft men ooit ter wereld zoo'n be
lachelijk besluit vernomen Dit besluit
toont ons het idiotis ne der sekte die voor
geen laagheid terugdeinst. De pol tieke
knoeiers en vertrappers van het richt
zullen dcor elk rechtgeaard mersch wer
den uitgespuwd en vetfoeid.
Belaeheljjk, maar dasrom niet minder
boosaardig, is bet beslu.t van den Raad
der gem. ente Sainte-Savine.
Terwjjl de hoogste belangen in balie
en Frankrjjk verwaarloosd eö mitio ten
worden veitredm, toosten en drinken de
Koning van Italië en de President der
Fransche Republiek te Pa'jjs bjj elkaar
op de gr, otheid en voirspoed van Italië
en Ftankrijk.
De Koning van Ital beschouwt zjjn
tegenwoordigheid te Pat ijs als een resu'-
taat ven toenadering der beide landeo.
De belangen varr Italië, zei de Koning,
doen rojjn land vurigde handhaving wen-
fcbeü van den vrele en van de po-itie
antwoordde Karen, terwijl zjj over den drem
pel trad en de deur met een harden slag ach
ter zich liet dichtvallen.
Sture keek somber voor zich. Vet al zjjn
rijkdom was hij niet in stad, den hu se'ijken
vrede te koopen Slechts éea mogelijkheid be
stond er, maar zou die ooit werkelijkheid wor
den.
Eindelijkstond hij langzaam op, nam de lamp
en ging naar zijn sla pkame-.
Den volgenden morgen was Karen weder
vroeg bjj de hand. Als iederen morgen, klom
zij op het platte dak van bet huis, om te zien
ot er ook iets bijzonders in de fjord te be
speuren viel.
Juist was ze met haar hoofd op gelijke
hoogte met den rand vaa hst dak gekomen
of plotseling greep ze de eerstvolgende sport
inet beide h nden vast. Het scheen wel dat
ze dreigde te vallen. Karen had geen kind van
haar vader moeten zjjn, om niet ters'ond in
het schip, dat de haven moest binnengeloo-
pea zijn, het pleizierjucbt te herkennen, dat
eens in zoo hoogere mate de bewoaderinv der
Utsteyners had opge ekt.
Voorzichtig, zoniereenig geraas te maken,
klom Karen van de ladder af. Behoedzaam
sloop ze over het erf heen en den straatweg
op. Na haar doek nog wat dichter om de
schouders te hebben geslagen, liep ?e zoo hard
ze kon verder, zonder dat iemand haar zag
en sloeg weldra den naasten weg in naar de
hut der weduwe Larsen. Een dun rookwolkje,
steeg uit den sehoorsteen omhoog. Naar alle
waarschijnlijkheid had men in de onaauzien-
welke het in Europa inneemt. Deze b?-
langen schrjjvea het ook voor door zjjn
houiing tot de verwezraljjking hiervan
mede te werken. Mijn vur get streven is
op dit doel gericht, evenals het streven
van mjjn Regeering. Ik weet dat in deze
gevoelens door Frank jjk en de R pee
ring der Republiek wordt gedeeld.
Volgens de «Morning Adverii e heelt
de Sultan een irade uitgevaardigd, waar
bjj de bedelarij in Konstantinopel wordt
verboden. De irade gelast dat ade be
dt laars uit de Turksebe hoofdstad naar
het gesticht Ie Forikoe zullen wotden
opgezonden. Andere bedelaars gaan u' ar
Kleiu-Azië. Deze besluiten zjjn vooral
gericht tegen de arme darwischen, die
van de oj enbare liefdidigheid leven, en
die, door hun fanilisne, politieke beroe-
ringeo dreigen te verwekken.
Naar aanleiding van de dezer dagen
gepleegde schandeljjke aanranding eener
processie te Bilbao heeft de afgevaardigde
van deze plaats, de heer U r g u y o,
wiens huis bjj die opstrojes wird aa :-
gevallen, bij Jeu Koning en ds Rigee-
ring een beschuldiging ingediend tegen
de autoriteiten, die de katholieken inden
steek zouden hebben gelaten, en de aan
randing niet hebben belet.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft den A'gsvaardigde geantwoord dat
hjj in de klacht eene beschuldiging zag
van de gestelde machten waarvoor hjj
zich tegenover den Rechter te verant
woorden heeft.
Iu bet Duitsche Rjjk schjjnt een pers-
delict een grootere zonde te zjjn dan
een moord. Men zou zoo iets gaan ge
looven nu de Hoofd-redacteur en Redac
teur vau de Staatsburgerzeitung over be
richten der strafzaak van Konitz ver
oordeeld toi gevangenisstraf, e8ne afwij
zing hebbsn ontvangen op huu verzoek
om de gevangenisstraf in vestingstraf te
v raid-ren.
Geen "consi leratie dus voor journalis
ten als met het geval van doodslag ge-
Ijjk dat van den adelborst H fis sen er.
Dat de Czaar niet naar Italië gaat is
gelegeu iu bet. gevaar voor zjjn leven.
De geheime Russische politie-chefs te
Ro ue, Napels en Pa'jjs hebben gewezen
op bet ernstig gevaar, dat keizer N i-
c o I a a 8 II zou loopen als bjj naar Ita-
1 ging. Daarbjj kom dat de Russische
minister van binnenlandsche zaken, de
heer Voa Plehwe, dezer dagen bet
slachtoffer was van een misdadige pog ng
om den trein bjj Tsjeliabinsk te laten
verongelukken. Men weet dat de trein
ontspiorde en dat de heer Von Pleh
we gewond werd.
Dezi aanslag, die men trachtte te ver-
zienlyke woning nog Diet het flauwste ver
moeden van de aanwezigheid der //l?a~.dora,„
anders zou Christine Knudson wel aan de
deur gestaan hebben om naar haar zoon uit
te kijken
Binnen weinige minuten had Karen het
huisje bereikt Haastig vloog ze het trapje
op, duwde de deur open eu riep meteenvroo-
1 „ke stem
Vannacht heeft het pleizierjacht in de
fjord het an er uitgeworpen. Niemand anders
dan Niels kan het hebben biDnejgeloodst
hjj zal stellig dus wel gauw hier zijn
Plotseling hield zij p Niet alleen zag zij
tot hare onuitsprekelijke verbazing op dit
vroege morgenuur de oude grootmoeder reeds
aangekleed in haar leunstoel zitten, maar in
plaats van uitro pen „van verbaung te hooren
ontmoette zjj slechts lachende van vreugde stra
lende gezichten. Weifelend trad ze over den
drempel, toen ze plotseling hevig ontsteld te
rugdeinsde. Niels, die op de zijde van de deur
achter de tafel had gezeten, stond plotse ing
vojr hare oogen.
Hjj is er al 1 zeide hij tot het do/ds-
bleeke meisje en op zijn eerl.k, trouwhartig
gezicht was duidelijk te lezen, dat de bei Je
vrouwen hem reeds dingen verteld hadden,
die hij vroeger voor onmogelijk zou gehouden
hebben.
Ja, Karen, hij is er, maar eeuwig zal
ik je er dankbaar voor zijn, dat jij de eerste
bent geweest die op Utsteyn naar de //Pan
dora// heeft uitgekeken en hierheen bent ge
sneld om me vriendeljjk te vi melkt mm.
zwjjgeü, gevoegd bjj do verontrustende
rapporten der drie politiechefs der ge
heime politie, trof den Czaar, die het hoofd
van zjjn geheime politie zelf van Peters-
burg naar Rome zond. Deze hooge be
ambte, zich aansluitende bjj de conclusies
der politiebeambten te Napels, Rome en
Parjjs, besloot, in strjjd met den raad
van den Russischen gezant te Rome, dat
er gevaar bestond voor den Cztar om
de reis te ondsrnemen. Deze documeuten,
den Czaar zelf bekend, hebben hem zeer
verontrust en hjj heefc daarop zjjn reis-
plau opgegeveu.
De Presse Associée, zegt dat er geen
gevaar bestond voor den Czaar, en dat
de Russische politie verontrustende rap
porten gaf, uit wraak tegen Italië.
De toestand in het Noorder Departe
ment der Fransche Republiek is wat be
daarder gewordeD. De woelgeesten zijn
u tgeraasd eu hun vernielzucht is gekal
meerd. Zjj hebben te Armentières duch
tig huisgehouden, onder leiding van den
berechten Jules G u e a de, die den
«collectivisiiscben staat» in de naaste
toekomst zjju dwaze en opgeruide vol
gelingen voorspelde. Hjj worut dan ook
a's de voornaamste schuldige van de
gepleegde gruweldaden genoemd.
Het Parjjsche blad de Tempsdeelt
over de woelingen te Armentières mede,
hoe zesduizend personen in wilde opge
wondenheid de straten doorkruisten, zin
gende of schreeuweude «1' Internatio
nale A bas li patriotismenu en
dan afgewisseld door «Mort aux volenrs
Vive la liberie In tul van huizen werd
sehrom ljjke verwoesting aangericht. Ook
werd o.a. een aanval beproefd tegen het
gfiboiw van het «Credit du Nord». De
kassier had j ai st den tjjd om zjjn brand
kast te sluiten, maar een kistje met 600
francs kreeg men toch nog te pakken.
De bureaux en het woojhuis van den
d recteur werden geplunderd.
Tegen negen unr begon het schrikke
lijk tumult te bedaren. Een automobiel-
chauffeur is tjjdens de oulusteu doodeljjk
gewond. De correspondent van de Action
dien men voor zjjn collega van de Croi.v
aanzag, werd mishandeld.
De verslaggever vau de 7emps volgt
sedert vier jaar de onlusten die bij werk
stakingen ontstaan, maar heelt nooit zoo'n
woeste bende gezien als te Armentières. Het
is de opstand, met diefstalen roof, de stel
selmatig begonnen opstand ia tegenwoor
digheid van la troupe impuissante. Dins
dag is er voor een honderdduizend francs
vernield en gestolen. De burgemeester van
A mentieies, een strjjdvaardig socialist,
heelt begrepen dal hel (e erg werd en
in een proclamatie van betreurens waar
dige gebeurtenissen g'rept, zelfs van «des
actes coupables», welke hjj wijt, niet
aan werklieden—«werklieden stelen niet»
maar aan boo.doenerp, voordeel trekkend
uit de heirie.
Deze burgemeester zegt niet in zjjn
proclamatie dat hjj mede schuld heeft
Iu het binnenst van het jonge meisje streed
een gevoel van schaamte en liefde om den
voorrang met dat eener demonische plaagzucht
en, plotseling zioh den av.nd weder hjrinne -
rend, riep »jj to ruig eu toch met weerzin
uit
Ik kwam niet om jou, verbeeld je Jat
maar niet. Ik kwam alleen om je goede mje-
der en grootmoeder, die dag en nacht naar
je terugkomst verlaogden, de blijde tijding
te brengen.
Zorgvuldig de droevige verbaasde blikken
der beide vrouwen ontwy iend ging zij de deur
weder uit.
Karen, riep Christine Knudson haar ont
steld na, maar zij luis'erde niet.
Karen! Karen.
Niels stond als versuft. Weldra had hij zijn
zelfbeheerschiug weer herwonnen en terwijl hij
zich tot zjjn moeder wendde, sprak hij bit
ter.
Dit had mjj bespaard kunnen worden.
Maar ik wist e genlijk ook wel vooruit, hoe
het zou afloopen.
Zonder het antwoord zijner moeder af te wach
ten, snelde hij het meisje na. Spoedig Indhj
haar ingehaald.
Karen, begon hij, vergeef me, dut ik ia
je komst iets meer meende te zien dan be
langstelling vo r mijn moeder en grootmoe
der.
{Wordt vercolgd.)
