5534
Zaterdag 31 October 1903,
28ste Jaargang.
Qagêlaó voor <3£ooró- on
L
Eigenaardige toestanden.
He weduwe Wendel en
hare kindeken,
b urm NL ajn d.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Tot zoo ver de Difesawelke zich na-
f«urljjk richt tot de Italiaansche katho-
^«ken. Maar hebben de Katholieken bui-
'Bn Italië met die Romeinsche kwestie
Q>ets te maken, of meent men, dat die
*al opgplu8t worden buiten de medawer-
der andere Europeescke en vooral
^er Katholieke Staten?
fel
Een bssch amend feit. Het
België.
Duitichland.
Spanje.
Frankrijk.
ÖIIMT.
ABONNEMENTSPBIJ8.
t*er 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post 1,50
oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschgnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer 7"A
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publieke, Etratigère
^Aö'lTE MA NON AGITATE G.L. DAÜBE fy Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 31ia> Faubourg Montmartre
Ill
Hoe moeten deze moeieljjke toestanden
eene oplossing komen
Hooren wjj wat de Difesa daarover
bader zegt:
«Het geldt dus in hoofdzaak zoowel
de Kerk als den Staat hunne zelf
standige, natumljjke, door God gewilde
'storische organisatie terug te geven. Dat
vv't de Paus door zjjn verzet, en dat moe-
jie Italisansche Katholieken willen
^0(,r hun actie. De bevrijding, welke wjj
boeten zoeken, is eene tweevoudige en
8e'ijktydige: de bevrjjding van de Kerk
®Q van Italië uit de abnormale, ongeijjmde
6,1 noodlottige burgerlijke en sociale ver
houding, waarin zg tegenover elkander
8taan.
bedaar de ke,n der Romeiusche quaes-
«Door haar is de tegenwoordige toe-
8tand cnhoudbaar gemaakt, zoowel voor
Kerk als voor Italië. Op de bevrjjding
*un beiden moet het streven zjjn gericht
^er katholieken.
Voorzeker niet. De Romeinsche quaes-
'le is er eene, die zich niet tot Italië
L
epaald, maar die de geheele wereld om-
Zeer terecht toch zegt de Difesa.
«De Romeinsche kwestie, zooals deze
°P dit oogenblik bestaat te Rome, in
balië, in Europa en in gsheel de wereld,
höperkt zich niet t:t hat zoeken naar
e®n nevens elkander bestaan van Kerk
e° Staat of naar eene overeenstemming
'°8ichen Keik en Staat, doch is van dien
aard, dat zjj aan de Kerk elk karakter
Van zelfbesturende en onafhankeljjke muat-
Scbappp ontneemt, om haar terug te
Aiugen en te doen opgaan in de burger
de en politieke maatschappij. Men wil
°P deze wjjze de Kerk in den Staat plaat-
8®h en aldus de goddelgke en historische
°r<f® verstoren, volgens welke de Staat
°f liever de Staten hunne plaats hebben
i0 de Kerk.»
Deze woorlen laten natumljjk geen twij
°ver omt ent het belang, dat alle Katho-
'den hebben aan de oplossiug der R>
üleio8ohe kwestie en het woord der Di-
tot de Italiaansche Katholieken ge-
FEDILLETON,
ff- Vervolg.)
I Pehoort gjj niet tot onze familie en kan er
li'a' 8Pruke zijn van trots tusschen ons Ik
Ve 1 200 even wef £ez'eu> dat gij nog cven-
el van mij houdt als vroeger, toen gij mjj
J- Uwe armen droegt, En wat mij aangaat,
ine aeemf fu mijn hart de p aats in mijner ar-
ij I nioeder) die ik zoo vroeg verloren heb.
t,jeter' dan ook mijne gelukkige stemming
jl' 'fiet dat strenge, ve drietige gelaat
u Weduwe slaakte een diep n zucht
*>t is er dan toch gebeurd, ging het jon-
z0o"^j« voort, waardoor onze vriendschap
dat L^f'^fd is? Is Chrisly zoo groot geworden
gij p .z,jn zuster geheel vergeten heeft. En
lip' f'rits, houdt gij niet meer zooveel van
vroeger?
gij aa.ar°® blijft gij zwijgen en waarom helpt
finest D*et' deze sombere gedachten uit den
fy UWer m°eder te verdrijven?
'ja bloosde onwillekeurig.
de o '8 1frccmd, antwoordde hij, ik moet
n sluiten en u hooren spreken om in
hart ,etI? te herkennen wier beeld in mijn
op ïveD Om óen ding hen ik boos
ïu zeiven en wel, dat ik nog meer van
richt, dat op het teruggeven van hunne
zelfstandige, natuurljjke, door God ge
wilde historische organisatie, zoowel aan
de Kerk als aan d n Staat, bunne actie
moet gericht zjjn, geldt ook voor dê
Katholieken der andere Staten.
En welk is dan de eerste plicht, die
deze eisch aan alle Katholieken oplegt
Voorzeker, dieu van eene nauwe aineen-
sluiting, van eene onverbreekbare eenheid
en van eene trouwe opvolging der wen
ken en voorschriften, hun door hunne
geestelijke overheid, nauw verbonden
met den Pauselgken Stoel, gegeven.
cWeest eensgezind in één Helaas,
dat dit zoo noodzakeljjke voo schrift, zoo
slecht wordt opgevolgd. Belaa°, dat wij
het erkennen moeten, dat in menig la d
de ongunstige toestand van de Keik en
van de Katholieken soms voor een groot
gedeelte toe te schrjjven is aan de ver
deeldheid, dia ouder hen heerscht, eene
verdeeldheid die hen machteloos maakt te
genover hunne vjjaodeD, machteloos te
genover de legeeringer, die heulen met
vjjauden der Kerk of van hen het wacht
woord ontvangen om de Kerk te bena-
deelen en te onderdrukken, machteloos
om die regteringeu te v rvangen door
mannen, die der Kerk en den Paus wel
gezind zjja ea die op hunne beurt doir
hun streven, door hun aandrang en hun
woord kunnen medewerken om aan den
onhoudbar n toestand in Italië een einde
te maken.
Ziet den ordeloozen toestand in Fiaok-
rjjk en hoort, hoe Oom bes van de ver
deeldheidder katholieken gebruik makeude
spot met alle vertoogen maar tot zjjne
trawanten roept«Bigt verbonden en
eensgezind en ik zal de Ker k nog meer
knechten
Ziet, hoe in Sjanje door de ontzet
tende verdeeldheid en lauwheid der ka
tholieken, de vjjanden drr Kerk in over
moed het hoofd opsteken en het uit
schreeuwen, dat zjj die Kerk zullen ten
onder brengen, hoe in het katholieke
Oostenrjjk de toestanden steeds erger wor
den door de weinige eenheid, die er on
der de katholieken besfatt, ter wij' daar
entegen de leoheid en samenwerking der
katholieken in Duitschland aldaar heel
wat be'ere toestanden in het leven heeft
geroepen.
Ook wjj, Nederlandsche katholieken,
al hebben wjj ons niet zoo zeer over den
tegenwoordïgen toestand te beklagen,wjj
moeten door eendrachtig samenwerken
mede arbeiden aan het groote werk der
oplossing van de Romeinsche quaestie
u houd, dan vroeger, en ik dacht, dat dit niet
mogelijk was
Zonder uwe vriendelijke woorden geloof ik
dat ik weggesneld zou zijn om u heimelijk
van achter de heg te bespieden, zoo verward
en verlegen hen ik door uw kleedij als da
me.
Gij gelijkt nu heel en al op de meisjes
in de stad, legen wie ik hst nauwelijks wa
gen zou te spreken. Reeds op het eerste ge
zicht voelde ik mij gedwoDgen het vertrou
welijke jij van vroeger te luten varen en u
met u aan te spreken, maar gij hebt mij bet
voorbeeld gegeven, dat alles nog gebleven is
als vroeger.
Margaretha glim'ach te.
Nu begrijp ik waarom gij zoo op een af
stand bleelt, Frits gij zjjt wel wat beschroomd
geworden voor een moedigen bijenjager, metter
tijd zult gij u misschien wel wat meer aan
mij gewennen en gij zult de dame verge
ten om in mij slechts de kleine Gretly te
zien.
pah, viel de oude Melzer haar plotseling
in de rede, onze buurman Frits, die een ver-
standige jongen is, keeft.zeer goed begrepen dat
de zakensedert uw vertrek veranderd zijn, Mar
garetha. Die soort van genegenheid, zoo onschul
dig in de kinderjaren, zou nu niet meer te
pas komen.
De beide jonge lieden kek n elkander
verwonderd aan,
Geen van beiden had hem goed begrepen,
maar de woorden van den ouden Gasparddron-
I gen als eene scherpe vljjm in het hart der
die uiet alleen bestaat i'd h t herstel van
de wereldlijke mac'it des Pausen, maar
evenzeer en meer nog in het herstel der
juiste verhoudingen tusschen Kerk en
Staat, zooals God die gewild heeft.
Onderlinge eendrachten samenwerking
zgn daarvoor de eerste vereischten.
is algemeen bekend dat de Czaar van
Rusland niet naar Rome is gegaan we
gens de dreigende houding der socia is-
ten, de troetelkinderen der Laliaansehe
Rpgeenog.
Deze gebeurtenis is een slag in het
aangezicht van koning Victor Erna
n uel en zgn socialistisch gezinde Re
geering, waardoor het prestige van Italië
voor geheel de wereld een gevoeligen
knak kreeg.
De lievelingen der Italiaansche Regee
ring,die zg heeft te out zieno m haar troef te
gen deKerk uitte spelen, evenals in Frank-
rjjk plaats heeft, zgn ondeugend geweest.
De Czaar echter zag z:ch gedwongen uit
respect voor zgn eigen persoon t' huis
te blgveD.
Voor Italië is hierin gelegen het on-
omstootbaar beschamend feit, dat eik
hoofd van eenen Staat, of ieder politi-k
man te Rome, v.gnvrgheid mist, wegens
revolutionnair geweld.
Hierin ligt ook het bewgs, dat de Ita
liaansche Regeering, ook al wilde zg, het
niet waagt in te btaan voor eene behoor
lijke ontvangst of ook maar voor de vei-
lighe'd van regeerende Vorsten of Pre
sidenten.
En nu die Regeering zoo zwak staat
op dit punt, welke waarborgen hebben
wjj dan voor den persoon des Pausen?
Duidelgk is voor geheel de wereld
htt bewgs geleverd, beschamend voor
de overweldigers van den H. Stoel, dat
de vrgheid van den Paus eeu langer) is
en de waarborgen wet haar grondslag
vindt in bedrog.
De Wereldtentoonstelling die in 1904
te Luik zal gehouden worden, ontving
de ollicieele deelneming van Frankrijk,
Oo-tanrjjk, Italië, Mexico en Havana. De
deelneming van Rusland en Engeland
wordt verwacht.
De voorloopige werkzaamheden wer
den bezocht door de ministers De Sm et
de Naeyer en Francotte, t-rwjjl
koning Leopold binnen veertien da
gen een bezoek heeft toegezegd.
Gravin Stepha üieLonyay, doch
ter van Koning Leopold vau België,
is zeer ziek. Sedert een paar weken ljjdt
zjj te Luzern aan eene ontsteking van
het buikvlies. Haar toestand is zorgelijk.
De geheele Duiische pers spreekt haar
afkeuring uit over de Redactie van het
La Marannclé. Zjj voelde zich gekwetst in ha
re genegenheid voor Gretly en in haar moeder
lijke trots.
Haar zoon was voor haar een halfgod; -zij
kon niets schooners, niet edelers en niets meer
bewonderenswaardigs bedenken dan Frits en
het deed in ar pijn, te zien, hoe hij beleedigd
werd d;or het snoole wantrouwen van dezen
grijsaard, dien zij verachtte. Zij wist wel, dat
de oude Gaspard zijn dochter voor eenige ja
ren naar de kostschool gezonden had, om deze
kinderlijke genegenheid te breken, die hem
voor de toekomst verontrustte, maar z j wist
ook dat Frits en Gretly gezworen hadden
elkander te blijveu liefhebhen en dat als een
van beiden den eed vergeten kon hebben,
haar zoon dit zeker niet was die dagelijks op
zjjne schreden en voor zjjne oogen de schoone
herinnering hunner kindsheid teruggevonden
had, Margaretha alleen, die nu in het dorp
teragkwam, geheel hervormd door de opvoe
ding in de kostschool, kon glimlachen by do
gedachte aan deze belofte, die twee kinderen
afgelegd hadden, die nog niets van het leven
kenden,
De weduwe zei bij zich zeiven, dat het on-
luk in het bosch Frits nog in de vurige ver-
bee'ding van het meisje h-id moeten verhoo-
gen en zjj gevoelde, dat de eenige vijand van
hun geluk de gierige Melzer was. Zjj ging
daarom langzaam naar hem toe en hem met
eeu spottenden glimlach om de lippen aanzien
de, zeide zij tot hem
Nu tien jaren geleden, bewoondet g j eene
nederige hut, die naast de onze stond. Gjj waart
socialisten-blad de «Vorwarts», omdat
bg het laatste proces wegens majesteits
schennis tegen het blad, geblek n is, dat
de verantwoordelijke redacteur, zekere
Leid, het lasterend artikel noch ge
schreven, noch ingegeven, noch nagezien
had.
Nu Leid veroordeeld is, zoekt de
«Vorwarts» bg aankondiging een nieu
wen verantwoordelijken, alias czit-redac-
teur,» d. w. z. een, die tot taak heeft
zich te laten veroordeelen tot gevange-
nisst-af, wanneer het blad iets op zjjn
kerfstok heeft.
De anti-socialistische pers grjjpt zooals
gezegd, natuurljjk dvze gelegenheid aan
om de «Vorwaits» het onzedeljjke vau
zulk een post nog eens voor te houden.
De redactie en het pa tgbestuur, merkt
men op, hebben dus in hun eigen kring
niemand kunnen vinden, die moedig eu
offervaardig genoeg was, om de risico
op zich te nemen.
Men wil geen vo raaatn partijgenoot
aan het gevaar van eene veroordeeling
blootstellen en huurt daarom weer een
armen slokker.
«De aanstelling van een zit-redacteur,
zoo schrjjft een der bladen, is de ergste
schande voor de menscholgke waardig
heid en het persoonlgk verantwoordelijk
heidsgevoel.
De mensch wordt tot slaaf verlaagd
ja zelfs als zielloos cadaver beschouwd,»
goed geuoeg om de straf op zich te ne
men voor de overtredingen, waaraan
anderen zich met volle bewustzjjn en
uit vrjjea wil schuldig maken.
Hat gaat er slaafs aan toe in dspai-
tjj der socialisten.
Cecil Rhodes had bjj uiterste
wilsbeschikking vjjf studiebeurzen, elk van
3000 gulden, bestemd voor vjjf jonge
Duitschers, die huu stndi-s aan de hoo-
geschool te Oxford wenschen te voltooien;
de Keizer belastte zich op verzoek van
deu erflater, deze jonge Duitschers aan
te wjjzen. Als eigenaardigheid zg uu ver
meld, dat onder de uitverkorenen zich be
vindt een Duitscher met dezen weinig
Duitsch klinkenden naam V i c o m t e
Hélie deTalleyran d—Pé r igo rd,
zoon van graaf Archimbaud de
T a 11 e y r an d—P e r i g o rd, e<m be
kend Berlgnsch sportman.
H t electrisch rjjtuig van de Allgem.
Elektrizitats Geselis. beeft gisteren op
den militairen spoorweg BerljjoZossen
een snelheid van 2 10 KM. in het uur
bereikt en voortdurend volgehouden.
Eeu telegram uit Bilbao deelt mede
dat de vfeemde Consuls d-n militairen
gouverneur bescherming vroegen fer ver
zekering van de schepen van huu landen in
dehaven.Op het oogenblik dat een regiment
infanterie een plein orerstak, werd uit
een v< nsLr op de troepen geschoten. Dezen
b antwoordden het vuur ea voerden ver
volgens «en charge uit. Er zgn ernstige
toen maar eenjeenvoudig klompenmaker evenals
mijn man. Gjj moest toen werken, somtjjds
zestien uren per dag. werken met uwe handen
in dezdfde hut als de vader van deze twee
jongens.
Melzer glimlachte even en antwoordde:
Dat weet ik, vrouw Wendel.
Mijn man had u uit medelijden werk ver-
scha't, want het ontbrak u dikwijls aan brood
en gij hadt zelrs geene gereedschappen, om het
te verdienen.
Heb ik ooit het tegendeel beweerd?brom-
de Melzer.
In dien tjjd kondt gij gerust reizen, zon
der vrees voor dieven, niet waar meester Gas
pard? vervolg le La Marannclé op onverbidde-
lijken toon voort.
Waarom heel dat verleden weer op te ha
len, mjjne goede vrouw? Ik ben arm geweest
en ik schaam het mjj niet. Armoede is geen
ondeugd.
—Gjj zjjt ongetwijfeld onder een gelukkig
gesternte geboren, buurman, ging zij voort;
mjjn arme man is gestorven en heeft ons niets
dan schulden nagelaten Maar dank
zij de kraehiige armen van mjjne beide kin
deren is alles nu betaald. Iu dien tjjd werdt
gjj de grootste grondeigenaar uit den omtrek.
Komian, beken maar, dat gij spoedig tortuin
gemaakt hebt, binnen tien jaren.
Zoover kan een werkman het brengen
door volharding en spaarzaamheid, antwoordde
de grjjsaard met onvaste stem en zichtbaar
ongerust over de hardnekkigheid waarmede de
weduwe voortging om zjjn treurig verleden
botsingen voorgevallen tusschen soldaten
en werklieden, waarbjj tal van dooden
en gekwetsten gevallen zgn. Onder hen
is een kapitein van de genie.
De mgneigenaar Herrera werd in
zgn rgtuig met steenen gekwetst, zoodat
hij gewond en bloedend neerzakte.
De toestand te Bilbao is zeer bedenke
lijk, geen straatlantaarn is meer heel.
De paniek is geweldig. De straten zgn
door militairen bezet.
Onderhandelingen zgnaangeknoopt over
een huwelgk van de infante Maria
Theresia van Spauj'e, zuster van ko
ning Alfonso XIII, met prins U 1 r i c h,
zoon van de hertogin van Würtemberg,
officier bg het 3e regiment Würtemberg-
sche ulanen. Met het oog op dit hnwe-
lgksplan is de Koningin-moeder van Spanje
naar Gmünden gegaan om een bezoek
aan de Hertogin te brengen. De infante
is 21, de prins 26 jaar oud. De vader
van U 1 r i c h zal waarschgnlgk wegens
gezoudheidersdan, afstand van den troon
doen, ten gunste van zgn oudsten zoon
prins Albert.
In de Kamer van Afgevaardigden te
Madrid kwam de toestand te B.lbio ter
sprake. Erkend werd, dat het er schan
delijk aan toegaat. De oproerlingen vielen
de kloosters der paters Jezu ëten aan,
doch zg werlen teruggedreven.
In den Senaat verklaarde de minder
heid op verzoek van den minister V i I-
l a v e r d e, elke ciitiek te zullen opschor
ten totdat de orde hersteld zal zjja. Do
ministers vergaderden in buitengewone
vergadering.
Te Barcelona duurt de werkstaking aan
de gasfabriek voort. Meer dan drie dui
zend industrieelen, die gasmotoren ge
bruiken, hebben schadevergoeding inge
diend.
De Belgische socialist Fur n mon t,
die te zich Barcelona bevindt, heeit aanzeg
ging gekregen zich niet met de binnen-
landsche aangelegenheden van Spanje te
bemoeien op straffe van onmi 'delijk over
de grens te worden gezet. Zeer slim heeft
Furnémont onmiddelijk Barcelona
verlaten.
De Fransche troepen, die tot handha
ving der orde en bescherming van den
arbeid naar het Noorder Departement
waren gezonden, keeren naar hun garni-
zoecen terug.
- Te Parijs is bericht ontvangeu dat
tweehonderd leden van de Loudensclie
Handelsvereniging van Charing Cross op
reis liju gegaan om aan Frajkrgk's
hoofdstad, het beloof le bezoek te bren
gen, en het bezoek te beantwoorden van
een aantal Fransche kooplieden en nij
verheidsmannen, die ouder leiding van
den heer M a s o ar a n d begin Juli Lon
den kwamen bezoeken. Bg het Engel-
sche gezelschap bevinden zich een aantal
dames en o.a. twee sherifs van Londen,
Sir George Wyam Truscott en
Sir Thomas Brooke Hitching.
weder p te wekken.
Den werkman, herhaalde de weduwe op
snijdenden toon Kan iemand dan zeggen, dat
ik mijn tjjd verluier en dat mijne handen fijn
en blank geworden zijn, als die van eene da
me uit de stad' Ja, ik heb ook hard gewerkt
ik heb mijne kinderen bet voorbeeld gegeven
en zjj hebben mjj trouw mgevolgd. Wij heb
ben nooit meer, dan het hoog noodige geno
men voor ons levensonderhoud
en zie nu, wat de gevolgen er van zjjn
Gjj hebt de goederen gekocht van den over
leden heer Van Nordstetten en ik bezit als
eenig eigendom niet anders, dan deze nede
rige hut, het erfdeel mijner ouders. Daar staat
mjjn oudste zoon en hier uwe dochter. Welk
verschil is er tusschen hen. En toch waren
zij vroeger elkanders gelijken in hunne ar
moede zoowel als in schoonheid
De moeder van uw kind was gestorven.
Ja, ween, Margaretha, ween, uwe moeder zal
deze tranen zien en er zich over verheugen.
Ik heb toen de weeze gevoed tegeljjk met
mjjn Frits. Een in iederen arm. Zij noemde
hem broeder, hij noemde haar zuster.
Maar nu nog, en dat zal altijd zoo
blijven viel Margaretha haar in de reden
terwijl zij hare tranen wegveegde,
De weduwe schudde trer rig het hoofd.
Kom, kom, sprak Melzer, die haast had
om aan dit tooneel een einde te maken, loe
pen wij de toekomst niet vooruit.
Wordt vervolgd,)