No. 5535
Maandag 2 November 1903
28ste Jaargang.
®ag6laó voor cföooró- en Suuiè-éLollanè.
Uit den Haag.
De weduwe Wendel en
hare kindeFen,
B U 1 T K N LAN U.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Ouitiohland.
Frankrijk.
Spanje-
Italië.
België-
Da opstand in Macedonia
Nu honderden menschen vermoord
zjju, en de fakkel des oorlogs vree;eljjke
ellende heelt gebracht over de Macedo
nische en andere volken in de Balkan-
staten, zjja de Mogendheden het weer
niet eens over aan te brengen verbete
ringen.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderljjfee nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteur-Dir ecteur W. KÜPPERS.
PBIJS DEB ADVEBTEN1IEN.
Van 16 regels .50 Gent
Elke regel meer 7>)i
Oroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
*A1NTIÏM)ÏUT
AG1TE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitêEtrangère
G.L. DAUBE4' Co JOHN., F.JOAES Succ Paris 3lbis Faubourg Montmartre
Een samenloop van omstandigheden
bracht mjj te Haarlem op den dag, dut
onze nieuwe Bisschop die ook in de
stad mjjner inwoning korten tjjd kape
laan is geweest werd gewjjd. Natuur
lijk deed ik toen mjju best om in de
Kathedraal te komen, wat mij, ondanks
den enormen aanloop van geloovigeo, zoo
goed gelukte, dat ik een best plaa'sje
had. En cp gevaar ai nu, dat ik door de
Redactie op de vingeis getikt wo d voor
t betreden van haar terie:n, wil ik ev n
getuigen, hoe diepen indiuk de verheven
plechtigheid op mg gemaakt heeft. Dank
zjj het uitvoerig oveiZ'cht der ceremoniën
in deze courant kon ik alles goed vol
gen en was mg de beteekenis van het
geen daar in het ruime priesterkoor ge
schiedde, duidelijk, 't Moo ste oogenblik
Was voor mg dat, toen Mgr. Call i er,
bekleed met de teekenen zjjner waardig
heid, op zjjn troon zat en de Aartsbis
schop het 2e Deum aanhief, welke ljf-
zang con amore werd vervolgd door clerus
sn knapenkoor. Ik dacht toen aan da be
kende uitdrukking «Habemus pontificem»
en zeide bjj mij zelf«Wjj hebben een
bisschop. God zegene hem Hartverh ef-
fend was ook de ommegang van Mgr.
C a 11 i e r dcor de kerk, de schare ze
genend. Mg trot de ernstige uitdiukking
°p bet sympathieke gelaat van den nieu
wen kerkvoogd, wiens taak trouwens
zwaarder is dan menigeen vermag te ver
moeden en dan menigeen wil be-
seffeD. Moge Haarlems Kerk onder Mgr.
Cal lier een tjjdperk van steels hooger
bloei te gemoet gaaD.
Eu nu genoeg over wat mg eigenljjk
**iet aangaat. Alleen dit nog wat heeft
Haai lem vele schoone plekjes, waar hoo
rnen en plantsoenen wedgvereu om het oog
te streelen. Deze stukjes natuur te mid
den eener stad deden mg denken aan ons
Voorhout, dat men kreeg de Schouw
burgcommissie uit den Raad haar zin
schandelijk zou verknoeid worden. Die
commissie wil n.l. in het breedste deel van
Huyghens «L'udelaan» een Schouw
burg zetten. Wie heeft ooit zoo iets op
de viool hooren spelenl Ons Vooihout
bebouwen En nog wel met een stads-
8chouwbnrg. Eerstens behoeft m.i. de ge
meente heelemaal geen Schouwburg te la
ten zettener valt wel wat anders te
doen met de belastingpeuningen. Twee-
dens mag zoo'n gevaarte nooit neerge
zet worden op een der plekken, door de
wijsheid onzer Vaderen ter verlraaiing der
FEUILLETON,
12.
Vervolg.)
- Gjj sjjtwat uit uw humeur, Maranuclé,
maar gjj houdt van ons en gij noch uwe kin
deren zult u over ons hebben te beklagen. Ik
boud er van, om eerljjke Heden te beschermen.
W&t u betreft, Frits, kom morgen vroeg bjj
mij, mijn jongen.
-1 e jonge man bloosde van pleizier.
't ls goed, vader Melze', ik zal zorgen er
le
n.
-En nu, Gretly, giug Gaspard voort, be
dank de goede weduwe voor haar gastvrjj-
heid, dan gaan wij naar huis, want mijn
Paard begint reeds te hinniken van onge
duld.
Goeden nacht, lieve voedster, sprak Mar-
Saretha, terwijl zij La Marannclé een kus gaf,
v»arwel, Gristly, en gij, mjjn broeder, voegde
er bjj, terwjjl zjj den jongen klompenma
rkt hare kleine blanke hand toestak, vergeet
met, dat mjjn vader niet alleen zjjn zal mor-
Seu, om u te ontvangen.
Le nacht zal lang duren, zuchtte Frits,
Gp dit oogenblik gaf Melzsr zjjn paard
een zweepslag, dat nu iu vollen draf weg-
stad uitgespaard. Er komt trouwens ejn
groote oppositie ïegen dat Voorhout-plan;
onze schildersvereenigingen spannen zich
ervoor en velen zullen wel vHgen, want
de schoonheid der stad gaai. ons zeer ter
harte, 't Is me ouverklaarfcatr, hoe de
commissie op dat malle denkbeeld is
kunnen komen. Ze kon nergens anders in
de buurt eeu geschikte plaats vinden,
zegi ze. Wat drommel, dat hoeft ook heele
maal niet. fieo comedie heeft gesn sta 11
noodig. De msnschen 1 jopen zomers wel
storm n tar Kurhaus en Ssinpost, heele-
maal op Scheveningen. Welnu, daa kun
nen ze voor het edele schouwburg-
vermaak ook wel een eindje loopen, b.v.
n.ar het Alexandersveld, dat mettertijd
aau de gemeente komt, of naar h )t be
gin van den Scheveningschen weg, waar
ook ruimte te vinden is. Maar een schouw
burg in 't Voorhout! «Dat nooit!» zegt
Van Speyck. Dun liever de lucht
in met alle comedieplanneuwat
waavljjk nog 't beste zou zjju.
Van de zonderlinge Raadscommissie
naar den Raad zelf is maar een stapie.
Onze Vroedschap heeft di; jaar vier ver
gaderingen gewgd aan de Gemeentebe-
grooting, wat ongewoon lang is. Eu 't
resultaat was, dat alle posten ouvtran-
derd warden goedgekeurd op ééu na: een
salaris, dat met f 200 werd verhoogd, 't
Had wel ko;ter gekund. Eu we zijn met
dat al nog niet van 't gepiaat af, want
in den loop der debatten werden onder
scheidene moties ingediend, ter la'eie be
handeling. De eeno motie vraagt pie-
sentiegeli voor de Raadsleder, een andere
wenscht een belastingstatistiek, een deide
dringt aan op behoud der boomen van 't
Nassaupleiu, enz. Er mogen wel een paar
extra-zittingeu aaa gewjjd worden.
Van begrootingen gesproken, de Kamer
begint er ook weer aan. Naar 'c Vooiloopig
Verslag te oordeelen,zal er weer danig
geredekaveld worden over de christelijk
heid van het Ministerie natuurljj c door de
tegenstanders, die gaarne een onverdraag
zaam kerkeljjk kabinet zageD, ten einde bjj
de aanstaande verkiezingen harder van leer
te kunnen trekken. En natuurlijk komt
de «misdadige woeling» ook weer op de
proppen, terwjjl waarschijnlijk weer van
meerdere toenadering zal gaan bljjben
tusschen liberalen en socialisten. Bij do
behandrling der Mijnwet zijn D r u c k er
eoG o eman Borg esius al zoo aardig&an
den gong geweest om de roode vrienden in
de kaart te spelen.Er was eeD ameudement-
v a n Kol, de invoering vragend van den
achturigenarbeidsdag voor de mgnwerkers.
Frits. Frits, sprak toeu de weduwe, zien
de, met hoeveel ontroering haar zoon het voer
tuig nastaarde, dat is ons aller ongeluk, dat
daar voortrolt onder de zwe-p van den ouden
Gaspard. Jkheb dien man goed aangezien en
ik heb in zijne valsche oogen gierigheid, hoog
moed en minachting voor onze armoede zien
schitteren. Z.ne. zakken met kronen zijn eeu
onoverkomelijke slagboom tusschen u eD
zijn kind. Hij zal u goed gen eg vinden voo*
een bouwknecht, maar niet, om den man zijner
dochter te worden.
Hjj zal u al uw ondeugden vergeven, hij zal
eene beleedigipg niet achten, maar om uwe ar
moede zal hij u atstooten.
Moeder, Gaspard Melzer is niet zoo slecht
als gjj hem afschildert, ik voor m j weet ze
ker, dat Gretly ons geluk zal aanbrengen. D. ie
jaren lang ben ik voortdurend zwaarmoedig
gestemd en hedeuavond zwelt mijn hart van
vreugde. Gj twijfelt toch niet aan Gretly? Gij
gelooft toch niet, dat zjj in staat is hare be
lofte te verbreken.
De weduwe nam de hand van haar zoon
in de hare en sprak op teederen toon
Mjjn kind, Gretly moet haar vader ge-
hoorzimen; maar ik zal er mij niet tevreden
mee stellen jjdele wenschen voor uw geluk
te doen. Als Melzer alle hoop vernietigt, als
bij uit het hart van zijn kind de genegenheid
wil verdrijven, die zij voor ons bewaard heeft
dan zal hij vernemen, wat tegen een rjjk en
machtigman deze nederige.eenvoudigMarannclé
kan doen, die hij veracht als een aardworm.
Zij omhelsde haar zoon en gaf hem een tee-
Dr. N o l e n 8 brak dat amendement af,
niet om het beginsel dit mag wel reus
daideljjk gezegd, want het tegendeel zal
onzen afgevaardigde natunrljjk worden
aangewreven maar omdat het gan
scheljjk niet paste in het eysteem der
wet. De socialisten zagen dit ook wel in
mrar bakzeil halen, dat noiit E i toch
zat er niet anle>s op, zoodat de heeren
Borgesius en Drucker voor hen
in den bres sprongen en den raad gaven
van het amendement een motie te ma
ken. Terstond handelde van K o l in dezen
geest. E- zullen wel meeidere staaltjes
komen van vriendschap tusschen ooms
en neven lm ks.
Intusachen heeft de Kamer al beel wat
afgedaan: Teletoonwet, Gemeentewet, Mjjn-
wet, Bankostrooi. Ze zitten met stil op
't BinnenhoL Na, dat hoort ook zoo 1
De versterking van het Duitsche leger
is voorloopig van de baan. Vermoedelijk
zjjn zuinigheidsoverwegingen de aanlei
ding geweest tot dezen maatregel.
Een ond ergeschoven kind.
Bij de gisteren voortgezette behande
ling der zaak tegen het grafeljjk echtpaar
Kwilecki werden weder re'schillende
getuigen verhoord, van wie eenige voor
de gravin gunstige getuigenissen afleg
den, anderen daarentegen bezwarende ver
klaringen deden. Het is natuurlgk niet
mogelijk op al deze getuigenissen *n te
gaan. Wel kan worden gezegd, dat het
een heel werk zal zjjn hier de v»airheid
te vinden, daar bij de verschillende ge
tuigen de aan banket jjkheid aan b<t oud
adellijk geslacht of de haat tageu dejgra-
vin, wegens slechte behandeling of om
dergeljjke redenen van grootén invloed
op de verklaringen is. Zoowel het Open
baar Ministerie als de verdediging doen
dit dan ook uitkomen. Dat nog op het
oogenblik pogingen worden gedaan
\an welke zjjde is niet bekend om de
getuigen te bewerken, bleek uit een me-
dedeeiing van den commissaris V o n
Tresikow, die vertelde dat eenige
Poolscb sprekende rechercheurs, die zich
onder de getuigen en het publiek bewo
gen, ontdekt hadden, dat twee lieden
Poolsche getuigen trachtten over te halen
geen veiklatingen af te leggen, maar
naar huis te gaau.
Een typische bijzonderheid is, dat de
baanwachteres C e c i 1 i e M e jj e r, dis
beweert de moeder te zjjn van den jon
gen graaf, thans te Berljjn wedero.r
moet bevallen. De Rechtbank wees twee
geneeskundigen aan om zich va i den
toestand van deze getuige op de hoogte
te stellen.
Een adelljjk getuige, een geboren gra
vin C zap s ka, verklaarde gr »vin K w i-
ken, haar niet te volgen; met wankelenden tred
ging zij in hare kamer.
Frits strekte zich spoedig op zijne een
voudige legerstede uit, bjj zijn broertje Chris
ly, die r eds sliep als een kind dat nog geen
zorgen kent. Frits mocht de oogen voor de
s aap al sluiten, 't hielp hem niet, hij kon
geen oog dicht doen. De laatste woorden zijner
moeder wilden hem niet uit de gedachten.
Daar hij een edelmoeéigen geest had en hij
het leven nog alt ,d beschouwde door dit schit
terende prisma, dat met eea bedreiglijk schit
terenden weerschijn deu onbe eenden weg der
toekomst kleurt, dacht hij bij zich zelveu:
Neen, Gaspard Melzer kan niet vergeten
hebben, dat mijn rader broederlijk met hem
zijn dagelijksch brood gedeeld, en dat mijne moe
der zijne kleine, lieve Gret y gevoed heeft,
Neen, hij zal niet vergeten, daar ben ik zeker
van, welken dienst ik hem dezen avond be
wezen heb.
En het moet gezegd worden, F rits stelde
blindelings vertrouwen in zijn lot sedert hij
aan een koordje oun zjjn hals een gelukspen
ning droeg, dien Mirgaretha er zelf aan had
vastgemaakt, voor zij nair de kostschool
ging.
Men beweerde, dat des nachts als de maan
haar zilverlicht over het aardrijk uitgoot
ei telkens een geMstukja neerviel en dat de
munters deze geldstukjes gebruikten om er
penningen van te maken, die verliefden, sol
daten en reizigers geluk aanbrachten.
Op deze penningen stonden aan de keerzij
de drie kleine sterretjes, en hieraan vooral
lecki, drie dagen na haar bevalling te
Berlgn te hebben bezocht en den indruk
te hebben gekiegeu, dat de gtavia wer-
keljjk bevallen was. Zij kou over derge
lijke dingen oordeel m daar zjj acht kin
deren en twee kleinkinderen had.
Zjj gaf op verzoek der verdediging nog
meer inlichtingen, ook over de geljjke-
nis van het kind met de moeder, maar
verdere vragen der verdediging sneed de
voorzitter at met de opine king, dat hjj
anders de getuige als «deskundig*» z..u
moeten beësdigen.
De schade door de werkstaker, te Ar-
mentieres verooiziakt, wordt geschat op
500.000 francs. De benadeelde personen
zullen de gemeente aansprakeljjk stellen.
Z. Em. kardinaal R i c h a r d is uit
Parjjs naar Weeneu vertrokken. Men
verwacht van dtzs reis het treffen van
een schikking of een breken met alle
betrekkingen vau den H. Stoel met Fraok-
rjjk.
Bg het bloedig tooneel aan de Ar
beidsbeurs te Parjjs, is behalve de citoye
L a p o r t e, ook gearresteer d B o u s-
q u e secretaris-generaal van het bak-
kerjj-syn f coat, tegen w;en een instructie
is geopend wegens aansporing tot moord
en plundering. Aanleiding tot deze ver
volging heeft gegeven een manifest, dit
gisterenmorgen aan den uitgang vau de
Arbeidsbeurs werd verspreid.
Van de agenten zjjn er drie ernstig
gewond vai de arbeiders vier, voor wier
leven men vreest, die allen bajonetsteken
hebben gekregen. Twee hunöer zjjn eerst
16 janr; de beide anderen onderscheiden
lijk 18 en 21. All s te za nen zjjn er 70
arbeiders gewond en ongeveer zestig age
ten. Er zjjn o*k ongeveer zestig perso
nen in hechtenis genomen, 's Avonds
werd dit getal nog vergroot tengero'ge
van de weigering van enkele liedeD om
door te loopsD. Om half elt w.s alles
doodstil in de buurt vau de Arbeidsbeurs.
De stad Bilbao levert een treurig
schouwspel op. Er is gebrek aau brood,
terwjjl de stakers de bekkerjjen en win
kels plunderen.
In de st aten zjjn b irricades opgericlit,
er wordt op verschillende punten der
stat gevoch'en.
Uit Burgos en Victoria is versterking
der militaire macht gezonden.
De strengste bevelen worden door de
militaire autoriteiten gegeven. Daar de
stakers ook gistermorgen weder verschei
den bakkerswinkels plunderen wilden,
duurden da botsingen voort. Herhaalde
lijk maakten de troepe.i van hun wape
nen gebru k. Dooden en gekwetite op
roerlingen vallen in de stra'ei.
De paniek wae Woensdagmiddag bet
ergst. Cavalerie-patrouilles doorkruisen de
straten. Er worden nieuwe versterkingen
vau troepen verwacht. De stakers uiten
schreef de jonge klompenmaker de macht toe,
die er in lag. Zijn penning was daarom voor
hem een talisman.
Hij bracht het geldstukje tegen zijn voor-
hoo'd en werd veel kalmer en sliep eindelijk
in. Geen enkele sombere droom kwam zijn
slaap versforen.
Toen hij ODtwaakte, stond de zon reeds lang
aan den hemel; de weduwe en Christly waren
reeds lang opgestaan, de eerste had het wei
nige huisraad zorgvuldig a'gewreven
Bij zijn bed, op een klein bankje, lagen zijne
Zondagsche kleeren, die hij alleen bjj plechti
ge gelegenheden droeg.
Hij kleedde zich haastig aan. Zjjne oogen
straalden en om den mond lag een geluk-
k ge glimlach, want hj dacht aan Margare-
tha met wie hjj nu een lang ongestoord on
derhond zou hebben. Voortaan zouden zijne
dagen vrooljjk zjjn, het werk zon hem niet lan
ger meer eentonig schijcen, zijne vrienden
zouden niet langer onbeteekenende babbelaars
zijn. Hij zou zijn verdriet niet meer behoeven
te vertellen aan de pjjnboomen en de eiken
van het woud, hij zou niet meer jaloersch zijn
op het gelnk vanaideren. Margaretha was ein
delijk teruggekomen..
Op dit oogenblik kwam de weduwe uit hare 1
kamer in bet voorste vertrek.
Hebt gij gted geslapen, moeder? vroeg
Frits haar, terwijl hij naar haar toeging, om
haar te omhelzen.
Slecht! zeer slecht! antwoordde La Ma
rannclé, die inderdaad nog bleeker zag, dan
gewoonlijk Ik heb van u en Gretly gedroomd.
vjjandjge kreten tegen dsn Koning en
tegen de «bourgeoisie». Onder de menig
te worden verscheidene anarchisten op
gemerkt.
Nadat generaal Zat tin o uit Bur
gos het bevel over de troepen te Bilbao
op zich geaomeu heeft, kwam er schiik
in do oproerlingen.
Hun ergste uitspattingen zjjn achter
wege gebleven. De troepenbeweging strekt
z ch uit tot buiten de Btad, in de om
streken worden verschillende punten van
eenig belang bezet, zoo b.v.b. da dyna-
mietfabiiek te Galdacaoo.
In den Spaanschen Ministerraad is gis
teren besloten nog meer troepen naar
Bilbao te zenden.
Het Italiaansche Ministerie is samen
gesteld alsG i o 1 i 11 i, minister-presi
dent en binnenlandsche zakenLuz-
z a 11 i, minister van de schatkist T i t-
t o n i, buitenlandsche zaken S a c c h i,
landbouw Ronchetti, justitie R o-
s a n o, financiën P a t e rn o, openbaar
onderngv; P e d o 11 i, oorlog, en Te-
de s c o, openbare werken.
De berichten over den gezondheidstoe
stand van prinses Step h a n i c, gravin
Looyay, te Brussel ontvatigen, zjjn zeer
verontrustend.
Verschillende telegrammen zjjn ontvan
gen uit Luzern, waar de prinses zich
thans bavindt. De Gravin van Vlaande
ren heelt eon telegram gezonden aan haar
nicht, met wie zij op goeden voet bleef.
Het is bekeDd dat eeu verkoeling bestaat
tusschen Koning L eopo 1 d en zjjn doch
ter; de Koning he.-ft haar ook niet ge
seind.
Reeds eenigeu tjjd ljjdt de prinses aan
peritonitis raea gelooft hier als gevolg
van een fausse couche.
Duitschland en Italië, steunen den
Sultan van Turkjje, tegen de door Rus
land en Ooetenrjjk voorgestelde controle
in Macedonië,
De Mogendheden steunen overigens
het controle-voorstel algemeen, maar de
Purte schjjnt er vooralsnog niet vau te
willen weten en stelde de zuak in han
den eener commissie, wat zeggen wil, dat
zjj haar voorloopig van de barn tracht te
schuiven.
Zoo bljjft de ellende daar ginds voort
bestaan, nu door den onwil van Duitsch
land en Italië, die weigereu, eveutuesl
handelend op te treden.
Dan hebt gij twee vroolijke schimmen ge
zien, niet waar.
Neen, Frits, treurig en somber als de
dood.
Kom, moeder, verjaag deze sombere denk
beelden en zeg mij, oi ik er goed uit zie met
mijne nieuwe kleeren. .Uwe oogen zjjn meer
waard dan een spiegel,
Gij zijt werkeljjk een schoone jongen,
Frits, sprak de weduwe terwjjl zij hem met
zichtbaar welgevallen beschouwde, maar Gas
pard Melzer houdt er meer van het geld in
den z"k van zijn oude jas te hooren ramme
len, dan een nieuw kleed te zien met ledige
zakken,
Dat zullen wij spoedig weten, antwoordde
de jonge man op ongeloovigen toon glimla
chend. Goeden dag, moeder.
Hij ging naar de deur, maar La Marannclé
hield hem tegen, terwijl zij met de hand naar
de tafel wees, waarop een schaaltje met ge
kookte eieren stond, naast een stuk brood en
etn glas appelwjjn.
—In uw ongeduld, Frits, bemerkt gij niet,
dat gjj heen gaan wilt, zonder eerst wat ge
geten te hebben.
Waarom zou ik dat doen? Melzer heeft
mij immers verzocht, hem van morgen een
bezoek te brengen en gij denkt toch niet, dat
hij reeds ontbeten zal hebben, als ik kom.
Wordt vervolgd
