No. 5545
Vrijdag 13 November 1903
28ste Jaargang.
2)ag6laó voor dfioord' en Zuiè~3Lollanè.
De hedendaagsche jeugd.
De weduwe Wendel en
hare kinderen,
BU. [THAILAND.
B I N N E Hi L A N I).
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Italië.
Frankrijk.
Duitschland.
Kerkvervolging in Frankrijk,
CM COllilT.
abonnementspbijp:
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KLIPPERS.
0 tTMAINllLNDlUT.
PRIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels.50 Cent
Elke regel meer 7i/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etranghre
AtsTTE MA NON AGITATE G.L. DA UBE Co JOHN., B. JONES Succ- Paris Slbis Faubourg Montmartre
Ik ga als inbreker in het tuchthuis,
ik kom er als moordenaar uit om met
jou af te rekenen. Deze woorden sprak
een jeugdig misdadiger tot den commis
saris van politie, den heer W a n o w s k i
te Berlyn, trsn hjj tot 7-jaren tuchthuis
straf veroordeeld, uit de gerechtszaal naar
de gevangenis werd gebracht-
Deze booswicht behoorde tot een bende,
merendeels van 18 tot 21 jaren oud, die
in een aantal steden de brutaalste inbra
ken had gepleegd.
De Commissaris van politie, W a n 0 w s-
k i, wist de dieven in handen te krygen
vandaar de bedreiging met den dood door
een der veroordeelden.
Het aantal jeugdige misdadigers nsemt
overal toe.
Voor eenigen tjjd bevatte de Figaro
eeu artikeltj», dat wjj, op den toestand
hier te lande, merkwaardig genoeg ach
ten, om het in zjjn geheel aan onze le
zers mede te deelen en tevens den voor
standers van het cpanbaar onderwas ten
sterkste ter overweging aan te bevelen.
Eenige dagen geleden, zegt de schrp-
ver, is door den Rechter een bende deug
nieten veroordeeld, bekend ouder deu
naam van «de beude van Neuilly». We
gens poging tot moord zijn er zestien,
onder wie twee meisje», gevonnist
En weder zjjn drie ellendige schnrk'n
de woning van een arme vrouw in de roe
Pierre Leroux binnengedrongen en heb
ben haar vermoord.
Het viel mij op, dat de leeftyi dezer
jonge misdadigers afwisselde tusschen 17
en 20 jaar. Daa'uit bleek dat zjj allen
nog op moeders schoot ziten, toen de
Regeering der Derde Republiek de kruis
beelden van de schoolwanden liet nemen,
om ze op kruiwagens te transporteeren
naar de rommelkamers, waar alle school-
materieel, dat in onbruik geratkt is, wordt
bewaard. De bedorven jeugd van heden
is dus opgevoed in een sfeer, waarin
alles werd gedold, behalve God, de Schep
per der zedenwet.
Toen het onderwjjs in de Fransche
scholen ontkerstend werd, schreef ik heele
reaksen artikelen, om aan te toonen, dat
men door den godsdienst uit de school
te verbannen, de jeugd hare reine zeden
ontnemen en oumensehelyke misdadiger8
kweeken zon. Ik voorspelde, dat we een
tjjd zouden beleven, waarin men zich ver
plicht zou zien, de kinderen tc dooden
FEUILLETON
22.
Vervolg.)
Ik heb ze gehaald op gevaar af mijn goe
den naam verliezenik heb u zelf verzocht,
den boom niet om te bakken en dan vraagt
gjj nog, of uw Meiboom mij plezier doet O ij
verdiendet, dat ik u den rug toekeerde. Maar
om mij te wreken, zal ik u een weinig be
knorren. Gg hebt eeue onvoorzichtige daad
bedreven, want gij kunt er tot eene zware
hoete voor veroordeeld worden en gij hebt
wel wat onverstandig uw geld verkwist, om
dat gjj een van de armste jongen van het
dorp zijt.
lte jonge klompenmaker bloosde.
Verwijt gij mij ook mijne armoede, Gretly,
sprak hjj op ontroerden toon.
Frits, dat is onrechtvaardig van u, ant
woordde zij, terw.l zij hem de hand gat. Nu
wij weder verzoend, is niet
Frits beproefde te glim'achen, maarte ver-
geets. Hij hernam
Gjj weet zeker, Gretly, hoe uw vadei
mij gisteren ontvangen he -.It 1
Ja, juffrouw t'atharina heeft mij verteld
dat hjj zich tegen ons huwelijk verzette, om
dat gij niet rijk waart, zooals hij en dat hjj
als jonge wolven, en dat de toekomst:ge
geslachten getuigen ervan zvuden wezen
bo> in tegenwoordigheid van schoolmees
ters en kinderen op een openbaar plein
het hoofd zou worden afgeslagen van
knap°n, die ondanks hun jeugd repds
monsters waren in boosheid. Toen ik
dat voorspelde, heefc men er om gelachen.
Nu erken ik, dat het daartos nog niet
gekomen is. Maar in elk geval zyn wjj
toch al zoo ver, dat de bankea dsr be
schuldigden veel geljjken op schoolbar-
ken. Dit is nog maar een begin, de
rest zal wel volgen.
Wjjsgeeren hebben getracht te bsloo-
geu dat het godsdienstig onderwjjs de
goede zeden der jeugl niet zou bevorde
ren, en dat uit de scholen zonder God
scharen jongelieden da wereld zouden in
treden, die de menscheljjke wetten even
stung zouden eerbiedigen als degenen
die opgevoed waren in katholieke scho
len.
Maar de feiten zjjn daar, om hen te
logenstraffen Nooit waren de misdadi
gers, Dooit de recidivisten zoo joDg als
in den tegenwoordigen tjjd. Dit bewjjst
wel iets, dunkt mjj.
En het bewys komt eerst tot zjjn vol'e
kracht, wanneer men b'denkt dat in En
geland, waar aan het onderwjjs nog niet
zjjn godsdienstig karakter is ontnomen
verre van daar en waar de Staat
voor elk kiud, welke school het oi k mo
ge bezoeken, een som gelds uittrekt, juist
het tegenovergest-1de wordt waargenomen.
De misdaad wordt daar onder de jeugd-
steeds zeldzamer en na verloop /an tjjd
bevatfea de gevangenismuren nog slechts
oude booswichten, die geboren en opge
voed zjjn voor de tegenwoordig daar heer-
schende schoolwetten waren ingeroerd
Mêu moest daaraan toch eens denken.
Êpanje.
Bjj de gemeenteraadsverkiezing te Va
lencia hebben voor de bureaux van het
daar verschyoend lalicale dagblad ver
woede vfchtparljjan plaats gehad. Een
men werd gedood en drie werden ern
stig gekwetst.
In de stal Sanlaader duren di woe
lingen voort. Benden oproerlingen trek
ken door de straten, zjj vernie'eu wat
onner hun b.reik komt. Dd troepen be
waken de kerken, openbare gebouwen
en kloosters. Maandag-nicht is een re
giment cavalerie uit Bilbao aangekomen
om bet garnizoon vau Smtaader te ver
sterken.
een anderen man voor mjj op het oog had
maar ik heb ook een wil, voegde zij er bij,
terwijl zjj met den voet ongeduldig op den
grond, stampte, en als vader mijne meening
vra»gt
l'w vader zal nooit in ons huwelijk toe
stemmen, zoo'ang ik niet als hij, schatten
'oezit, Gietly. Op den duur zult gij uw ver
zet moede worden misschien, en na verloop
van tijd zal een der jonge mannen, die door
den ouden Gaspard begunstigd worden, er
in slagen, uwe genegenheid te winnen.
Voor wie houdt gij mij toch! riep het
meisje vol vuur uit. Zou ik u durven bedrie
gen en u dan nog onder de oogen komen
Zoudt gjj geen recht hebben, mij openljjk re
kenschap te vragen van mjjn verraad fk heb
u lief sedeit onze kindsheid, Frits.
Ja, (iretly, sprak de jonge man op treu-
rigen toon; maar als hij mij ontrouw werd
zou ik er niet meer zjjn, om u aan uwe be
loften te herinneien. Wat juffrouw Catharina
niet gehoord en wat zij u niet heeft kunnen
vertellen is, dat ik uw vader beloofd heb,
Nordstetten te verlaten.
Nordstetten verlaten, gij, Frits, sprak
Margaretha verbleekend
Ja, ik mag uwe vrjjheid niet langer in
den weg staan, Gretly men verbindt dikwjjls
uw naam met den mijneik zou niet meer
langs uwe woning kunnm gaan, zonder u in
opspraak te brengen, ik zou dezelfde lucht
niet kunnen inademen als gij, zonder uwe toe
komst te schaden.
Ik kom u vaarwel zeggen, lieve Gretly,
Ia het jongste consintorie heeft Z. B.
Piu s X nog zijue verwondering uitge
drukt, dut de wereld zoo nieuwsgierig was
om zjjn reg'isringsprogram te kennen,
daar hij toch geen anderen weg kan
volgen dan dien door zjjae voorgangers
gevolgd is. Het praatjo dat de Paus zich
niet met de politiek mag bemoeien,
noemde de Heilige Vader eene dwaling,
want hetis onmogeljj'c de politiek te schei
den van het Pauselijk leerambt in zake
van geloof en zeden, te meer diar de Paus
betrekkingsn moet onderhouden m ,t de
Vorsten en regeer ngeo, ten einde de
veiligheid der katholieken te vrjjwarei,
Ondanks den instinctmatigea afkeer
der m»n chen, zal ds Paus hun de waar
heid herinneren over het verschil dat er
bestaat tusscüen Je vrjjheid en de los
bandigheid, over de betrekkingen tna-
scheu de wetenschap en hst geloof, over
de noodlottige gevolgen der nieuwerwst-
sche wijsbegserte en rechtsbegrippen.
De verwachtingen van de vjjanden der
Kerk, die dachten, dat met den nieuwen
Pans zich ook een nieuwe richting zou
voordoen, zjjn teleurgesteld. Wij Katho
lieken wisten reed», dat Z. H. P i u s X
geen duim breed zou afwjjken van he"-
geen PiusIXen Leo XIII op poli
tiek terrein zija geweest.
De Paus is de wettige opvol jer van
den H. Petrus, de stedehouder van Cnris-
tus op aarde. Evenals de onafgebroken
reeks Pausen dia sedert neg-nMen eeuwen
elkander opgezo'gd hebben, zal ook
Pi us X en de Pausen de na hem ko
men, zonder de mins e zwakheid de ware
leer o er het geloof en de zeden ver
kondigen, en de rechten der Kerk ver
dedigen, tegen de lieten en lagen harer
vjjanden.
Z. H. P i u s X, zal ons niet weerloos
overgeven aan de vijanden der Kerk. Hij
zal ons voorgaaD. ook in den strjjd op
politiek terrein. Wij weten en hebben al-
tjjd geweten wat wij aan den Pais van
Rome h bben, daar h-erscht geen klein
zieligheid. Do Paus zit t onbevangen rond,
hij gaat de geestelijkheid en leekeu voor
in den strijd tegen het ongeloof, dis
eerst en vooral wordt uitgestreden op
het geb ed der hooge-e politi-k.
Met laffe praa'jes van verdraagzaam
heid, waar het de hoogste belangen raakt,
heeft de H. Stoel niet te maken. Vrede
lievende p aatjes, waar adders onder de
bloemen schuilen, mag men, nu Z.H. P i us
X in het consistorie gesproken heeft
t'huis houden.
Iu het Neorder-Departoment de-Fran-
scha Republiek hernemen de goedgezin-
den den aroeid, terwyl de social sten hun
uiterste pogingen aanwenden om de werk
staking te doen voortduren. Het gevo'g
er van is, dat betoogingen worden ge
houden, waarbij werkstakers en niet-
werkstakers in botsing komen en de gen-
want heden-avond vertrek ik nog.
Het arme kind had sprakeloos naar Frits
geluisterd, zonder dat zjj in staat was een
kreet van verrassing of angst te slaken zij
herhaalde enkel op klagenden toon de laatste
woorden
Gij vertrekt van avond, nog
Z'j vouwde de handen, alsof zij God om
hulp wilde smeekeu Ben oogenbUk heersch e
er eene doodelijke stilte, gedurende welke
men slechts het onderdrukt gesnik van Mar-
garetha hoorde en de zware ademhaling van
Frits.
Eindelijk herstelde het meisje zich wat, en
zij sprak op bitteren toon
Mjjn vader eischt dus een offer, dat ons
beiden ongelukkig moet maken En gjj hebt
het aangenomen, Frits! Hebt gjj dan niet
aan uwe moeder gedacht
Mjne moeder, stamelde de klompenma
ker, 0, ik zal haar geld zenden en als ik een
maal weg ben, zal de oude Gaspard u niet
verhinderen, haar van tjjd tot tij l te bezoe
ken.
M aar waar gaat gjj da» naar toe sprak
Margaretha bevend van ontroering en wat wilt
gjj doea
Frits liet het hoo'd op de borst hangen, om
zijne vriendin niet in de oogen te zien en hjj
antwoordde op een toon, waaraan hij zooveel
mo^el.k vastheid trachtte te geven
Ik word soldaat 1
Gjj, soldaat 1
Magaretha greep hem bij den arm. Zjj kon
zijne woorJen niet gelooven.
darmen de kloppa tij bjj herhaling moe
ten uiteendrijven.
Oader de voornaamste opruiers munt
uit de gewezen burgemeester vai Rou-
ba x H e n r i C a r r e 11 e. Aan het hoofd
vat 1500 werkstakers trok hjj naar Ar-
msnt ères on daar wedjr het werkvolk
in op3taid te brengen. Zjjo bande werd
door de cavalerie met de blanke sabel
uit elkander gejaagd.
De militaire macht treedt thans flink
op'
Op eeo klein station te Parys «Maison
Blanch?» heefteen verschrikkeijjk gedrang
pla»ts gehad. Mesr dan 850 menschen
stonlen er op 't perron, ea juist to?n
een boitenltnlsohe trein binnen
stoomde, was er een groot gedrang ont
staan, met het gevolg dat de vooraan
staanden vooru t geduwd werden en een
vrouw, Y as e u rgehseten, met haar doch
ter, een meisje van tien jaar, letterljjk
vóór den trein op de rails geworpen wer-
deü; de modder werd gedood, de doch
ter heeft slechts een lichte verwonding
aan het been.
Dj Echo de Paris zegt, dat gene
raal And ré, de FranschJ minister van
oorlog, be/o en heeft, onderz >ek te doen
in zike de mnledesliug van eon E igelsch
'dagblad, dat het bericht bevatte,dit een
Fransch koopman naar het arsenaal te
Woolwich twee Fransche kanonnen zou
hebben gezonden. De Engelsche artillerie
zou deze kanomen als voorbeeld gebruikt
hebben voor haar eigen bewapening.
Het proces tegen luitenant B i 1 8 e
die beschuldigd wordt een roman te heb
ben geschreven om de t estanden in zjjn
garnizoen Torbach en zjjn meerderen ta
hebben willen hekelen, heeft een aanvang
genomen. In de eerste terechtzitting ont
kende de Laffenant, dat zjjn boek een be-
leedigende strekking zou hebben. In elk
geval echter heeft hy gehandeld ia strijd
met de Keizerlij ce verordening, die eeu
officier verbiedt geschriften zonder voor
afgaande goedkeuring ti publiceeren.
Op dan tweeden dag ter terecht
zitting werd het getuigenverhoor voort
gezet. Men hid besloten, dat a'snog ge
dagvaard zon worden zekere mevrouw
P a u 1 y, te Friederichsrodi, die bewjj-
zen zou, dat beklaigde met zjja boek
wel hst opzet had om zjjn meerderen te
beleedigen en onder zjjn kameraden onte
vredenheid te wekken, geljjk, zooals men
meldt, de beschuldiging luidt.
Esn voorstel om het verder verhoor
van den bataljonschef Fuchs in ge
heime zitting te doen plaats hebben,
werd door den krjjgsraad niat aangeno
men. De ritmeester Bande l,een trouw
kameraad van bek'aagde, verklaarde, in
tegenstelling met acdere getuigen, dat
voor hemde personen, in den roman ge
schetst, niet te herkennen waren.
Hij zelf hal er zich althans niet in
toruggevonden, en hjj meende voorts dat
Soldaat, herbaalde zjj, dat is oumogeljjk,
gij maakt mjj wanhopig. Heb ik niet reeds
verdriet geno g Kan een soldaat zijne moe
der ondersteunen en zijn jongeren broeder?
Een soldaat loopt eiken dag gevaar gewond
of gedood te worden Gij misleidt mjjFrits,
zeg, dat gjj mij de waarheid niet gezegd
hebt
Gisteren heb ik mij verkocht/
En gij beweerdet mij liet te hebben
riep het arme kind uit onder een stortvloed
van tranen.
De jonge man, die diep medelijden gevoel
de met hare smart, nam hare hand en drukte
die teeder,
Juist, omdat ik zooveel van je hou, en
ik mjj meer bekommer om uw geluk, dan
om het mijne, heb ik uw vader gehoor
zaamd
Hoe meer ik van u houd, hoe beter het is
dat ik ver af ben, zeer ver, den dag dat gij
de vrouw wordt van een ander
Ik zou van verdriet ste-ven begrijpt gij dat
en ik zou in staat zjjn den man, die uw vader
u gekozen heelt, te vermoorden 1
En ikl riep Margaretha zich opwin
dend uit, ik zweer u, dat ik kracht zal
vinden om mjjn vader te weerstaan, als hij
mijne ziel geweld wil aandoen. In elk ander
opz etit zal ik hem geheel onderworpen
zijn, maar hij mag mij n et dwingen, om met
de lippen een eed van trouw uit te spreken,
waartegen mjjn hart in opstand komt. Dui
zendmaal liever keer ik naar mjjn school
terug. Maar, Frits, ik smeek u, voor gij ver-
slechts degeen zich er door beleedigd
kan gevoelen, die zich werkeljjk schol-
dig heeft gemaakt aan handelingen, g.>
Ijjk in het boek geschetst zjjn.
Nadat nog meerdere getuigen, nu in
geheime zitting, waren gehoord, werd de
verdere behandeling verdaagd.
Het bierverbrnik is in den laat-
sten tjjd ie Munchen sterk afgenomen.
Terwijl in 1901 in de bierstad 1,712,995
H L. verbruikt zjjn, bedroeg dat quan
tum in 1902 1,517.998 HL. dus onge
veer 200,000 H-L. minder. Als men ech
ter ziet, welke vervaarlijke hoeveelheden
de Murcheners vroeger plachten te ge
bruiken, ligt het vermoeden voor de haDd
dat hun maag door overmatig gebruik
minder weerstandsvermogen heeft gekre
gen tnsschen 1886—90 dronk elke
Munchener, zuigelingen medegerekend
gemiddeld 487 L. in bet jaar, tusschen
1991-95 412 L. in 1896 401 L., in
1897 395 L, in 1898 391 L. in 1899
364 L. in 1900 356 Li, in 1901 341 L.
en in 1902 «nog maar» 298 L. Uit ande
re Beiersche steden, als Neurenberg en
Augsburg, wordt eveneens, een verminde
ring van bierveibruik gemeld.
Te Montpellier heeft men getracht de
kerk in brand te steken. Een berncht
snj <t had twee liters petroleum in het
portaal gegoten en daarna in brand ge
stoken. De vlammen stegen hoog op en
inleen oogen blik stond de kerk vol rook.
Door het spoedig aanrukken der brand
weer, door den koster der kerk gewaar
schuwd, was de 'brand spoedig gebluscbt.
Te Nevers heeft de Procureur der
Republiek schandeljjk huisgehouden in
het gesticht van de zosters der armen.
Eene huiszoeking werd gedaan en toen
de zusters hem niet op alle vragen wil
den antwoorden, liet hjj eenigen van hen,
waa-oader de Eerw. Overste in een die-
vaawagen naar de gevangenis brengen.
Daar hield by de zusters opgesloten tot
zjj,er toe gedwongen, hem antwoord ge
geven hadden.
In een aantal godddooze Fransche
blalen wordt het ministerie C 0 m b e s
aangemoedigd, om alle kruisen, calva
riebergen en heiligenbeelden, aan de
openbare w?gen, te ve wjjdsreo, alle pro
cessus te verbieden en de geestelykheid
hun trac'eoaent zonder uitzondering in te
houden.
Minister Kuyper en de Armenwet. De
«Standaard» betwjjfelt de juistheid van
de mededeeling aan de «Midi. Ct.» dat
dr. K u y p e r in het vermelde interview
het bes'aan van een avant-projet eener
nieuwe Armenwet zou erkend hebben.
«Een avant-projet is het in gereed
heid gebrachte ontwerp, zooals het
om advies wordt uitgezonden, hetzg
naar andere departementen, betzjj naar
trekt, mjj nog eene laatste poging bjj mjjn
vader te laten wagen. Ik zal hem weten te
j verbidden. Hq bemint mij en hij zal er mis-
schlen niet in volharden, oor mjj zijn wil te
doen eerbiedigen ten koste van heel mjjn
leven 1
Helaas, sprak de zoon der weduwe, met
een diepen zucht, of uw vader naar uwe
woorden luistert of niet. Ik moet toch dezen
avond nog vertrekken ik kan niet meer over
mijn eigen leven beschikken.
Het gelaat van Margaretha werd nog treuri
ger.
Hadt g'j u dan niet, om de be'ofte te
houden, die gjj mij mjjn vader gegeven hebt
voor eenigen tijd van het dorp kunnen verwij
deren, in plaats van soldaat te word»n
Ik moest veertig gulden hebben]'lieve
zuster, antwoordde de jonge klompenmaker
met een glimlach.
Opnieuw schoten Margaretha de tranen in
de oogen, en biggelden langmam over hare
wangen,
Om linten en rozen te koopen, is niet
sprak zjj np een toon van zacht verwijt.
Als ik u niet meer zien kan, Gretly, wilds
ik, dat de Meiboom nog voor mjj sprak
Gelukkig is uwe dwaasheid nog' niet
onherstelbaar, hernam Gretly en haalde de
schouders op. Als mijn vader medelgden met
onze innige genegenheid heeft, zal alles nog
weer in orde kunnen komen!
Wordt vervolgd.)