No. 5546
Zaterdag 14 November 1903
28ste Jaargang.
ïïagBlaè voor iSKooró* SZuió-dlollanó.
Terugkeer tot de
Moederkerk.
De weduwe Wendel en
hare kinderen,
2,90
0,08
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
23.
13 U i T Hf i\ L A. N i).
Spanje.
Frankrijk.
Duitschland.
Bulgarije.
Oe gedwongen slaap.
Servië.
Amerika.
II1DVI
abonnementsprijs:
Per 3 maanden yoor Haarlemf 1,20
1,50
Yoor de overige plaateen in Nederland franco per post
Yoor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTBNTIEN.
Van 16 regels .50 Cent
Elke regel meer 7i£ r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangére
G.L. DAÜBE fy Co JOHN., b. J ONES Succ. Paris SI bis Faubourg Montmartre
Scheuringen en ketterijen zjjn er in de
Eerk altijd geweest. Men heelt zich eigen
godsdiensten gemaakt die noodzakelijker
wijze zjjn mislukt.
Niet alleen de kleinere sekten, maar
ook het schisma van P h o t i u s,en de ket
terij der pseudo-reformatie, somtijds het
Westersche schisma geheeten, zijn een to
tale mislukking.
De schismatieke kerk van het Oosten
is in deerniswaardigen toestand. Sommige
leiders dier kerk zien geen kans op her
vorming tenzjj in aansluiting met Rome.
Velen hebben dit reeds gedaan onder de
regeering van Leo XIII. Nog kort gele
den nebben, volgens een Oostersch bericht,
omtrent 70.000 schismatieken zich met
de katholieke Kerk vereenigd. De pau-
selyke legaat in het Oosten is thans iu
onderhandeling met verscheidene bisschop
pen en ordensoversten omtrent den terug
keer tot de Moederkerk.
Ook het Westersche schisma, ziet met
leede oogen en wanhoop in het hart zyn
naderend einde te gemoet. Een Duitsch
protestantsch blad, Alle Glaubebeweerde
onlangs dat het protestantisme afsterven
moet of terugkeeren tot zyn oorspronke
lijke leer. Dit laatste is menschelyker wij
ze gesproken voor Duitschland onmoge-
Ijjk. De menschelyke eigenwatn laat zulks
niet toe, men voelt en begrijpt den ou-
hoadbaren toestand, toch blijft men lie
ver mofderen dan het hoofd te buigen
voor de ware leer.
Gsljjk de dageljjksche ondervinding
bewijst, wjjkt het protestantisme al meer
ea meer af van zyn oorspronkelijke prin
ciepen. Daarom keeren veleD tot de Moe
derkerk terng. Al'e oprechte Christenen
zullen dit doen,, daar de grond meer en
meer onder hun voeten wegschuift.
Het protestantisme spat uiteeo, maakt
onverschilligen en ten slotte godlooche
naars.
De Anglicanen geven reeds toe, dat de
Katholieke Kerk in al hare geloofsge
schillen met het protestantisme gely k had.
De methodisten in Engeland zyn to
taal gedesorganiseerd en willen hun kerk
«anglicaniseeren.» De Lutheranen hebben
in hun kerk reeds altaarlampen (foor de
katholieken gewoonljjk godslampen ge
noemd) en in sommige huDner kerken
zien wy hen kaarsen en gekleurde ge
waden bjj de goddeljjke diensten gebruiken
FEUILLETON
Vervolg.)
Beloof mij daarom, het dorp niet te ver-
laten, voor gij den uitslrg van het onderhoud
Vent, dat ik slraks m«t hem zal hebben en
dat over onze toekomst beslissen zal.
Al hield Frits zich ook voor, dat dit eene
vergeefsehe, vruchtelooze poging zou zijn, toch
kwam er een vage hoop in zijn hart op. Ver
loofden} zijn zoo lichtgeloovig.
Zij denken altijd, dat de vurigheid van hun
hartstocht alle hinderpalen uit den weg zal
ruimen
Dat beloof ik u, antwoordde hij, maar
hoe zal ik het antwoord van uw vader te we
ten komen
Dat is eene moe'lijke zaak, antwoordde
Margaretha, want mijn vader zal mij niet laten
Uitgaan.
En gij begrjjpt ook, dat ik, na door
Meher afgewezen te zijn, onder geen enkel
voorwendsel de woning nog kan binnen ko
tten.
Het meisje dacht eenige oogenblikken na.
O, als juffrouw Catharina maar thuis
Was, dan zou ik niet in verlegenheid zitten.
Doch zy is ongelukkiger wijze naar Vald-
Zy volgen de gebruiken in de Room-
sche Kerk na, W6l merkende dat anders
hun bestaan verloopt. De geschiedkundi
ge critiek heeft ook dnidelyk bewezen,
dat het oorspronkelijke Christendom alleen
in de Katholieke Kerk te vinden is.
Een der grootste godgeleerden en gesch'ed-
kenners in Amerika, Dr. C. A. B r i g g s
schryft in ie American Journal of Theo
logy «Rome is boven alle andere de
Kerk der martelaren. Daar leden Petrui
en Paulus en vele aniere Christenen den
marteldood. Daar stierven Ignatius van
Antiochië, Clemens, Hippi'ytus, Justi-
nns en andere helden voor het geloof.
Daar offerden Cecilia, Agnes en andere
matronen en maagden zich op voor Chris-
tus. De Roomsche Kerk heeft hare grond-
Blagen in het bloed der martelaren en
dit verheft hatr boren alle andere ker
ken.»
Vruchteloos poogt men het recht der
Roomsche Kerk onder den druk van t|j-
delyke overmacht, zoc al» ons het heden-
daagsche Italië en Frankryk te aan
schouwen geeft, te verdelgen. Maar de
onmiskenbare rechten der Kerk dryven
altijd weder boven en doen zich gelden,
zoodra de omstandigheden, welke om ui (-
baar in den onregelmatigen toestand, in de
valsche stelling der despoten zich voordoen,
hen dwiDgen tot opheffing der overheer-
schiog. Dit hebben alle eeuwen geleerd
en toch, de onze is niet wjjzer gewor
den .Do menschen maken zich hun eigen
God, velen wanen zich aan God gelyk.
In Antiochië werden de vtlgelingen van
Christus voor 't eerst Christenen genoemd.
Doch daar de Kerk zich spoed g onder
vele volkeren ve spre die, werd zy spoe
digalthans zeker in da tweede eeuw
met den naam van katholiek ('algemeen)
b stempeld. «De Roomsch Katholieke
Kerk is by onafgebroken opvolging de
zelfde Keik als de katholieke Kerk der
tweede eiuw. Da grootste beweging, die
thans bestaat in de wereld, is de katho
lieke reaciie. De beweg ng is zoo groot
dat geen mensch haar leiden kan. Alleen
Gods Heiliga Geest opent dan weg der
herleving van het Katholicisme, en h- r-
eeniging dar christenheid ia heilige liefde.
Latea wij vertrouwen, dat het Licht
Gods de nevelen der onwetendheid en des
voorooi deels doe verdwjjnen en dat de Goe
de Herder de verdwaalde schapen naar
den schaapstaf wedervoere.
Het getal werkstakers in de mijnen
burg gegaan, naar een pachter van mijn
vader, om de vervallen huur te ontvangen
en dezen avond zal zij nog niet terugkomen
Maar daar valt mij »at in. Uit dit vertrek,
waar wij nu met elkander praten, kan men
duidelijk hooren, wat er in de eetzaal gezegd
wordt.
Wat zou dat
Wat dat zou? Neem dezen sleutel en
bljji hier, of liever, ga Christly opzoeken, die
daar even nog met de andere jongens
op de markt speelde. Sluit hem in dit ver
trek op, hjj zal het antwoord van mjja vader
hooren en als gij hem tegen den middag komt
bevrijden, zult gij weten, of gij blijven, of
vertrekken moet.
En gij weet zeker, dat hier niemand
binnen komt.
Nooit, of het moesten de zielen der
a'gestorvenen zijn, die hier somtijds rond
waren,
Want als de oude Melzer het arme kind
hier vond, zon hij in staat zijn, hem eene ge
duchte kastijding toe te dienen.
Wees daar niet baDg voor, mijn vriend,
ik zal de denr van de gang slu:ten, die tot
dit vertrek toegang geeft en gjj moet de an
dere sluiten, die op het straatje uitkomt. Dan
is hij volkomen veilig.
Dan nog moed gehouden, Gretly 1 Ik
ga mijn broertje halen en moge God ons be
schermen I
Wees welgemoed, Frits. Een geheim
voorgevoel zegt mij, dat gij niet vertrekken
znlt,
van Rio Tinto breidt zich uit. Het getal
loopt reeds tot 7000 man. Talryke aan
slagen t'gea de vrijheid van den arbeid
worden gepleegd. De stakers hebbea ge
poogd een trein te laten derailleeren en
een fabriek met vitriool in brand te ste
ken.
Da Prefect en 200 gendarmen zyn
naar Rio Tinto vertrokken.
Te Santander is de rust hersteld. De
troapan bezetten noga'tyi de straten der
stad en de haven.
De politie bewaakt de bureaux der
dagbladen. By de woelingen van Maandag
vielen drie dooien en een twintigtal
werkstakers werden ernstig gekwetst.
Na de geestelijken en zusiers uit de
scholen in de Fraosche Republiek ver
wijderd te hebben, komt de beurt aan de
hoipitalen. Gisteren heeft da PreAieot
der Franscbe Repnbl ek, de man die
alles met zyn naam bekrachtigd wit te
gen de Kerk wordt ondernomen, het be
sluit onderteekend, waarby de zusters,
werkzaam in de hospitalen der marine,
daaruit verwyderd worden.
In een verslag over de werkzaamheid
der zusters deelt de m'niater van marine
Pellet an mede, dat de zusters hun
plicht verzuimen en zich weinig bezig hon
den met de zieken en zy slechts gebraikt
worden om toezicht te houden. Volgens
denzelfden minister verrichten zy bet toe
zicht honden ook slecht en in strjjd met
de reglementen. Zy bestieren de werkhui
zen, oefenen het toezicht uit in de maga
zijnen, deelen levensmiddelen uit en heb
ben de sleutels van alles. De meest be
treurenswaardige praktijken zyn uit dezen
staat van zaken voortgekomen.
Ds M nister zegt o.m. nog, dat de zus
ters door strafbare m'ddelen een ontzag-
lyk overschot van materieel vergaren
ea zy daarvan groote voorraden naar hnnne
moederhuizen zenden. Het een:ge middel
om hieraan een einde te stellen, zegt het
verslag, is de zusters af te schaffen.
Wy gelooven dat in deze zaak nog het
Ratste woord niet gesproken is en de
minister P e 11 e t a d wel te bewijzen zal
hebben, wat hij n zyn verslag van de
zasters gelieft te vertellen.
De heer G o y a n, redacteur van de
Revue des Deux Mondes, is met mej. L u-
c i e F a u r e, dochter van wijlen den
President der Fransche Republiek, te Parjjs
in heRhuwelyk getieden.
E;n aantal aanzienlijke personen, o. a.
ook mevrouw Loubet, warea bjj de
plechtigheid tegenwoordig.
Naar het zich laat aau2ien schynt de
afschaffing van de vrijheid van ocder-
wjjs niet zoo gemakkeljjk le gaan als
wel verwacht wetd. De Regeeringsmeer-
derheid, waarmede Combes zeer handig
tegen de Kerk weet,te manoeuvreeren,
dreigt het Kabinet in den steek te laten.
Volgens de Matin zal president Lou
bet in bet laatst van April naar Rome
Met een beklemd hart drukte üe jonge
klompenmaker Margaretha nogmaals de hand
toen ging hjj weg, na er zich \an overtuigd
te hebben, dat er n:emand in het straatje
was.
Daarop ging hij Christly zoeken, die. zich J
niet weinig vereerd gevoelde, dat zijn groote
broer hem eene opdracht gaf.
Zoodra het kind behendig in het vertrek
geslopen was, sloot Frits zorgvuldig de deu-, i
stak den sleutel in zijn zak en ging weer
naar de markt. Hij had nog nauwelijks twin
tig schreden gedaan, toen bij den ouden Mel
zer en den burgemeester naT hem toe zag
komen, die bei Jen in een druk gesprek ge-
wikkeld wareu. Frit< groette hen beleefd en
liep zoo dicht mogelgk fangs den muur heen,
om hen voorbij te laten, maar geen van beiden
yerwaardigden zich, hem terug te groeten.
Achter hen liep op eerbiedigen afstand de
veldwachter, die af en toe den weg over
stak, om zijn gang wat te vertragen en ach
ter hem kwamen in groepen de nieuwsgieri
gen, die als een levende stortzee spoedig het
heele marktplein overstroomd hadden.
Goeden dag, vriend F rits, sprak de veld
wachter in 't voorbijgaan.^
Goeden dag, vader Kurthil, antwoordde
de jonge klompenmaker, gij 'ijt beleefder dan
onze burgemeester.
Waarom zou ik (lat niet zijn, antwoord
de de oude soldaat.
Eergisteren in het bosch, da cht Frits,
was de oude Gaspard heel wat minder trotsch
dan vandaag. Ik we.et zeker, dat Gretly niets
gaan, op zjjn terugreis zal d9 President
een dag te Florence doorbrengen.
De uitslag van het proces tegen graaf
en gravin K w i 1 e c k i, als zou hun kind
een ondergeschovens zyn, z»l hoogstwaar
schijnlijk in het voordeel van de beklaag
den beslist worden.
De getuigen tegen het grafelijk Echt
paar spreken zich meer dan eens tegea
en het onderzoek naar de beweerde fami
liegelijkenis |by den jongen «Graaf» dat
drie uur geduurd heeft, gaf tot resul
taat, dat tusscben den in 1895, buiten
echt, geboren eersten zoou der baan-
wachteres Cecilia Meyer en den 6-
jarigen Majoraats-pretendunt Kwilecki
«in geen enkel opzicht eenige gelijkenis
te bespeuren valt». Veeleer, zoo luidt de
uitspraak verder, mag meu zeggen, d«t
de gelaatstrekken en het uiterlijk van
den kleinen graaf en van de beklaagde,
gravin Kwilecki, een sterk opvallen
de geljjkenis vertooneD. Vooral wat den
vorm der oorschelpen betreft, scbijit d e
overeenkomst scherp aan 't licht te zyn
gekomen.
Luitenant B i 1 s e is veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf en op non-
activiteit gesteld. Men beschouwt in mi
litaire kringen deze straf als zeer licht.
Rusland.
Bjj eene ontploffing in een waggon, aan
het Zuid - Russische spoorwegstation
Schmerinka zyn 62 personen gewond.
Reeds 5 zyn er overleden en 15 levens
gevaarlijk gewond.
Het grootst aantal slachtoffers zyn jon
gelieden die na volbrachten dienstplicht
huiswaarts keerden.
De oqrzaak van de ramp is wel niet
bekend, maar een groote mate van
onvoorzichtigheid en luchthartigheid
schynt er niet vreemd aan te wezeo. In
de wachtkamer Sr klasse vond men
terstond na de ontploffing een tamelyk
groote hoeveelheid rookloos kruit iu bui-
tenlandsche verpakking,-waarscbynlykeen
restant van hetgeen reeds in den waggon
geladen was, waarin de ontploffing plaats
vond. Da waggon is latterlyk tot splin
ters uit elkaar gesprongen, die zelfs tot
ver bniten 't station verspreid lagen. En
zoo was 't ook gegaan met de lichamen
der ongelukkigeD, die zich in den wag
gon bevonden.
Te Sofia zyn eenige officieren, Mace-
doniërs van afkomst, in hechtenis geno
men. Deze heeren hadden een complot
gesmeed tegen bet leren van prias Fer
dinand.
De Balgaarsche Regeering heeft offi
cieus bekend gemaakt, dat deze officie
ren beschuldigd zyn «op wederrechte
lijke wjjze zich gemengd te hebben in
verkiezing8quaesties.» Maar in goed in
gelichte kringen verklaart men beslist,
gedaan zal krijgen van dezen koj-pigen grijs
aard en dat Christly te vergeefs in het don
kere vertrek zit. Het spijt mij nu, dat ik hem
in zjn spel gestoord heb. Hij was zoo vroo-
lij aan den gang. Als Melzer nu niet daar
was, gaf ik den armen kleinen jongen dade
lijk ij oe vrijheid weer.
Hoe dichter hij bij huis kwam, hoe beter
hij het begon te vinden, dat hij zich ver
kocht had, maar tegelijkertijd dacht hij aan
zfjne moedei, aan de billijke verwijten, die
zij hem doen zou, aan de tranen, die zij
zou storfeo, want hij gev elde zich schuldig
jegens haar. Eeu oogenblik kwam de gedachte
in hem op te vertrekken, zonder haar weer
te zien en haar te schrijven, als hij bij het
regiment gekomen zou zijn.
Misschien was hij wel bij dit besluit ge
bleven, als hij in de verte zijne moeder niet
naar hem toe had zien komen met een lach
op het gelaat.
Toen snelde hij naar haar toe, sloot haar
in zijne armen en trok haar mede uaar hunne
woning.
VI.
La Marannelé maakte zich zachtjes los
uit de omhelzing van haar zoon en hem
lachend met den vinger dreigend zooals moe
ders dat alleen kunnen doen, zeide zij tot hem;
Frits, Frits, dat is eene omhelzing, die
dat het leven van den Prins door de sa
menzweerders werd bedreigd.
De gevangen genomenen moeten ver
bitterd zyn wegens de bonding van prins
Ferdinand in den Macedonischen op
stand.
De toestand in Servië ziet er zeer duis
ter uit. Men heeft door den nieuwen toe
stand een leger van ontevredenen ge
maakt.
Wanneer, zoo meldt de correspondent
van de Post, men tegenwoordig door de
straten van Belgrado wandelt, dan ont
moet men schier by elke schrede nog
tamelyk jeugdige personen met smarteljjk-
verwrongen gezichten, uiterst haveloos
gekleed, in wie men aanstaande le
den van «het geestelijk proletariaat» ont
dekt. Wie en wat zyn die menschen
Ee ivoudig gewezen staatsambtenaren,
die door bet nieuwe bewiad op stel en
sprong op straat gezet en van hun karig
stukje brood beroofd zyn. Na dwalen zy
rond, om bulp en steun smeekend, maar
vruchteloos zyn hnnne beden. Ea het
officieel orgaan, de Srbske Novinepubli
ceert nog steeds, dag aan dag, lange ko
lommen met pensionneeringen of gewoon
ontslag uit den staatsdienst. Het heirle-
ger van ontevredenen en noodlijdenden
in Servië wordt zoodoende steeds groo-
ter en neemt gaandeweg schrikkelijke
afmetingen aan. Dat de komende revo
lutie van al deze elementen gretig en dank
baar gebruik zal maken, behoeft geen
betoog
Over het huweljjk van miss G o e 1 e t
met den Hertog vanRox bnrgh, dat
gitteren is gevierd, geven de Amerikaan-
sche bladen lange kolommen, waarin zy
de plechtigheid omschrijven. De genoo-
digden bezaten met elkaar twee en een
balt milliard dollars. Miss G p e 1 e t, het
lykste meisje der Vereenigde Staten,
heeft van haar vader tweehonderd millioen
dollar geërfd.
De hertog van Roxbargh is van
Schotsche familie en in verhouding tot
zyn rang niet zeer gefortuneerd. Hjj staat
bij het Hot zeer in de gonst. Hjj heeft
den Trans vaalschen oorlog meegemaakt,
waarin hjj het Victoriakriia verdiende,
omdat hjj onder het schot der Boeren
het leven van een gewoon soldaat gered
bad.
Bjj de huwelijksplechtigheid was in de
kerk een schat bjjeen van witte rozen,
orchideeën en leliën. Da genoodigden be
hoorden allen tot de groote Ameri-
kaansche milliardairswereld. De huwelijks
geschenken hebben een waarde van vjjf
millioen dollars. Het uitzet van de nieuwe
hertogin (bet vijftiende Amerikaansche
meisje, dat met een hertog trouwt) bevat
vjjftien boeden voor een betaalwaarde van
100 000 dollar. Haar bruidstoilet kostte
125.000, dollar.
De Amerikaansche dagbladen bereke
nen, dat de Amerikaansche meisjes door
niet veel goeds voorspelt. Toen gij nog een
kind waart, sloegt gij ook zoo de armen om
mijn hals, als gij een misslag wildet beken
nen. Zijt gij bang, dat ik u beknorren zal,
omdat het ontbijt reeds twee uren op u staat
te wachten? Het zal er nog te beter om sma
ken. Bovendien is het niet alle dagen teest,
niet waar, mijn joDgen?
Dat is waar, moeder, antwoordde Frits
terwijl hij het hoofd omwendde, ten einde
zijne ontroering te verbergen, die deze een
voudige woorden in zijn hart opgewekt had
den,
La Maramnclé geloofde ook aan voorgevoe
lens, en toch kon «ij het ongeluk niet voor
zien, dat haar bedreigde, als een sombere
nachtvoge', die om haar heen vloog. Nooit
was zij vroolijker geweest en Frits voelde
zijn hart overstelpt door droefheid bij de ge
dachte, dat hij met een enkel woord dien
glimlach, die «oo zelden om de lippen der
oude vrouw, in traneo zou doen verkeeren. Hjj
ging zwijgend naar de bank en schoof ze bij
(le tafel. De weduwe ging tegenover hem zit
ten. Met den punt van baar mes een kruis
trekkende over den boterham, alvorens dien
op te eten, wendde zij het gelaat naar de deur
die open was blijven stanu en riep „Christly!/'
Daar zij geen antwoord ontving, vroeg zij
aan Frits:
tt— Waar ia uw broeder gebleven
Wordt vervolgd.)
