No. 5550 Donderdag 19 November 1903 28ste Jaargang. QagBlaè voor tSfloorè- en ££uió-<JCollanó. Aan onze Abonné's. De geldcrisis. De weduwe Wendel en hare kinderen. Zondagsblad ZOVDAGSBIAP, B U-1 M NL AND. BUREAU St, Jansstraat. Haarlem. Onderhoudende lectuur voor de huiskamer, ZondagBblad tot 1 Januari QTBtiS- I. Een Minister onder Vrij denkers. Ia het gewelf. Engeland. Frankrijk- Amerika. Duitsehland. abonnementsprijs; Per 3 maanden voor Haarlemft »20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50 Voor het buitenland 2,90 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Hoof dredacteu r-D i r e ct e n r W. KÜPPERS. PRIJS DER ADVERTENTIES Van 16 regels 50 Cent Elke regel meer 71/3 r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. AöITE MA NON AGlffATE Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubliciteEtrangère G.L. DA UB E 8f Co JOHN., b. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre Wjj wekken onze lezers op om, zoo zij nog niet mochten hebben ingeteekend op ons hetwelk wjj by deze courant verkrijg baar 9tellen, alsnog hun verlangen aan ons kenbaar te maken. Nieuwe inteekenaren ontvangen ons Wij wjjzen op den rykdom van inhoud die een waar sieraad is op de huistafel en eeu schat van lectuur bevat op bet gebied van den gezonden humor. Wjj leveren ons Zondagsblad voor den zeer goedkoopen prys van slechts 25 Cents per kwartaal, franco per post 35 Cents. Onderstaand inteekenbiljet gelievs men ingevuld, toe te zenden aan DE ADMINISTRATIE. De ondergeteekende verlangt geregeld bij de courant te ontvangenhet tegen den prijs van 25 ets. per 3 maanden Ir. p. p. 35 ets. WOONPLAATS. NAAM. Somber en dof kliuken de zware mo kerslagen op de nog recht Btaande brok stukken van de muren der oudeAmster- damsche Beurs, hortend en stootend rollen de steenmassa's langs de hoog op stijgende puinhoopen naar beneden eu sta pelen zicb weder tot nieuwe heuvelen op het breede veld van steen en puin, eene woestenjj, bezaaid met afbraak in allerlei vorm, waartusschen zich de stoere gestal ten bewegen der f ursche mannen, die met spade en houweel ruimte pogen te ma ken in den onafzienbaren chaos. Somber en dot kliaken de slagen als dood-che treurmuziek bjj het wegstervende gevaarte, maar ook, zoude men zeggen, als eene treffende begeleiding, by de verschrikke lijke geldcrisis, die er tegenwoordigheerscht FEUILLETON, 27. F ervolg.) Men wacht mij te Herren berg, wie wacht nij ook? O, de strat met den stok. Dat nooit! Zorg, dat gjj niet te laat komt, Frits, denk aan de roede. Loop dan toch O, moeder, wat hebt gij mjj laten drinker? De ongelukkige kw9m altjjd weer op dit zelfde denkbeeld terug alsot eene geheimzin nig instinct hem deed begrjjpen dat hij deze oogenblikkeljjke machteloosheid aan dien drank moest toeschrijven. Ga een uur slapen, hernam La Marann clé op denzeltden kalmen toonk maar het hart deed baar pijn, en ik verzeker u, mijn zoon, dat gij bjj uw ontwaken vlugger en sterker zult zjjn, dan ooit te voren. Ik mag mjj verzetten, zooveel ik wil, tegen dit ge* oei van slaperigheid, ik moet u wel gehoorzamen, moeder, sprak hjj op on- vasten toon maar gjj beloo't mij, mjj over een uur te wekken is niet? Gij wilt toch niet hebben, dat uw zoon met een slok geslagen wordt als een hond O o, die vreemde drankgjj moet mjj den naam er van zeggen, als ik geen slaap jneer heb en die met verpletterende zwaarte diukt op den handel en op elk bedrijf. Hoevele van de ongelukkige speculatiëo, waarvan de treurige afloop geheel of ge deeltelijk oorzaak is van de vele faillis sementen der labtde dagen en van den geldnood, waaronder thans zoo vele bedrij ven zuchten, zyn in het gebouw, dat daar nu in puinnedsrligt, op touw gezeten uit gevoerd! En wie weet hoe vele ongeluk ken er nog volgen zullen, want alom hoort men niets dan klagen, alom voert de vrees voor de tor komst den hoofdtoon bjj alle ge sprekken over den fiuaucieelen toestand eD als met den vinger worden de huizen aangewezen, die dazen verschrikkeljjken crisis onmogeljjk zullen kunnen doorstaan. Het vertrouwen is geheel en al te loor ge gaan en z<4fs de firma's, die steads als de meest soliede te boek stonden, ondervinden allerlei moeiljjkheden, fitterjjen, zoude men haast zeggen, by het doen hunner zaken. «Wie is nog solide in dezen tyd?» vraagt elke handelsman, elke financier. «Aan wien durf ik nog myn geldtoevert-ouwen?» vraagt de kapitalist,» in welke ouderneming darf ik het nog wagen, en op welke manier kan ik het ontrekken aan ondernemingen, waarin het steekt en die eens zoo soliele door zu'k een crisis ook aan het wankelen kunnen komen «Wien duif ik nog cre- diet verleenen,» zegt de eene, «en tot wien zou ik mjj wenden kunt en, indien ook mjj de drukkende toestand eens in verlegenheid bracht,» denkt de andere. Zóó is de toestand op dit oogenbl ik. De on'zettend groote kapitalen, die verloren zjjn, gevoegd bij die, welke uit wel gewet tigde vrees aan den handel en de cir cu - latie onttrokken worden, verlammen eiken hindel, elk bedrjjf. Vraagt, wien gjj wilt, elkeen zucht en klaagt en is bsvreesd. Zware muren der oude Beu-s, die bjjna ti sterk zjjt voor de dreunende hamersla gen, treuit gjj niet bjj uw veidwyu n over de dwaze en roekelooze speculatie i waar- vau gy in de laatsts dagen van uw leven ge tuigen waart en die zoo outzett°nde onge lukken gebiachthebben over Nederland Want, men moge hier en ginds de rede nen zoeken van de iinancieele ramp, by het eene faillissement moge het eene, bjj een tweede, iets anders de naaste oorzaak zyn geweest, te ontkennen valt het niet, dat speculaiiën in vreemde fondsen, met rarre, in Amerikaansche, den grondslag uitmaakt van den Krach, want, werkeljjk, 200 mag men gerust noemer, wat dezer dagen is ge schied en wat nog voortgaat te gebeuren. Maar ook dit speculeeren in vreemde fondsen, in Amerikanen vooral, heeft zyn Gij kunt op mij rekenen en gerust gaan slapen, antwoordde de weduwe, terwijl zij haar zoon naar de achterkamer bracht. Frits bereikte, door zijne moeder onder steund, met wankelende schreden het bed, en was spoedig in slaap. Toen begonnen de oogen van La Marannclé van wilde vreugde te schit teren en zij bleef met over elkander geslagen armen voor den jongen man staan, die met mooite ademde. Slaap, slaap, sprak zij. Tweemaal zal de mian op^eu ondergegaan zijn, voor gij deze legerstede ku t verlaten I Zjj kende maar al te goed de krachtige werking van dezen slaap drink, dien zjj haar zoon ingegeven had en waarvan zij zoo dikwjjls kleine hoeveelheden aan hare zieken inguf om hen rustig te doen zijn, als zij in eene hevige koorts op hun le ger uitgestrekt lagen, zij rekende daarom op de uitwerking van dezen drank om haar zoon thuis te houden, dat het uur van ve-trek verstreken zou zjn. Zjj hoopte, dat bjj tot eiken prjjs de veinederende straf zou willen ontgaan, die hij zich door zjin wegbljjven op den hals haalde en dat hij zich liever in het bo9ch verbergen zou, waar hij alle schuilhDe ken kende, om er al9 een strooper te leven dan nog naar zijn regiment te gaan. Alle boeren, klompenmakers en kolenbran ders hielden veel van Fri s Niemand zou er aan denken, htm te verraden, en later zou men hem vergeten. Zoo ongeveer had de weduwe zich het ver loop der zaak voorgesteld Zij sloot behoed zaam de blinden en do deur om te verhinde grond, zjjne oorzaak. Waarom steekt men zyn geld niet in binnenlandsche zaken? A'gemeen hoort men er over klagen, dat Nederlandsche bedrjjven niet kinnen op- gi-r ent. niet tlink in gang knaneu gebracht en gehouden worden, om lat het hun ont breekt aan dan flinken stenn van het Ne derlandsche kapitaal. Zyn die zaken dan zooveel minder soliede, dau buitenland- sche Z t er iu den Nederlandsche n indus trieel minder werkkracht, minder energie, minder doorzicht Het is moeiljjk aan te nemen, maar de Nederlandsche onder nemingen zyn geene speculatiefondsen, ge ven geene gelegenheid tot het maken van groote wirsten in korteu tyd. En speculee ren wil meD, speculeeren om in korten tyd veel geld te verdienen. De jonge lui aan de B urs leeren dat reeds vroeg. Onder elkander worden reeds kleine zaken en zaakjes gedaan, gekocht en verkocht, gefingeerde koopen, waarbjj niet geleverd, maar slechts het verschilde koers uitbetaald wordt en waarvoor dan aller- eeis in aanmerking komen de fondsen, die aan voortdurende stjjging en daliDg onder hevig zyn. Een zuiver dobbelspel, of ten mins'e van zeer naby. Mm leert spelen en speculeeren reeds vroeg en de grootere of kleinere winsten somtyds b >haald, moeten vaak dienen o n te voorzien in de kosten van em vrjj duur leven, aan uitspanning en vermaak van allerlei soort gewjjd, waarvoor het gewone sala is op verre na n'et vol doende is. De Fransche Minister P e l i e t a n heeft op een onderwijzersfeest te Troyes zijn haat lucht gegeven tegen de Kerk. Hjj ze de dat het gouvernement den strjjd had aangebonden tegen het clericaLstne; ware hjj geen Minister, hjj zuu zeggm: tegen de kathol eke Kerk. ld j ver lav is ver ls-, da de Ksrk een be- leteel ia voir de vryheil, hjj, P e 11 e t a n wil de Ke k wel toestaan te doopen, mis ie lazen, hu velyken in te z^geneD, zelfs biecht te hooren, ofschoon dit laatste veel bezwaren meebrengt. Kan men zich een verwaander kerel voorst* llen dan dezen Minister? Hjj gaat uog verder en durtt de Kerk eene vjjan- d:n noemen van den vooruitgang. Hjj be schuldigt Haa-, dat da hand harer pries ters in al de onderue ningeo der R-pu ll iek steekt. En wat deza Minister over het ouder- ijjk gezag heeft verteld, is al *e b spot- teljjk. Hjj zeide, dat de huisvader het r-cht mist om aan zij a kinderen h t. on derwijs op te dringe°, dat hjj nuttig •acht; de vader heeft vo'gens, P e I 1 e t a n get-n rechteu op zyne kinderen; bjj heelt tegenover het kind enkel plicbte-. ren dat de zon hare heldere st alen Daarbin nen zond. Toen ging zij bjj haar zoon aan het bed zitten, en bewaakte hem. Weldra hoo-de men in de hut niets ande s meer dan hun beider ademhal ng eu het lustig gezang van een krekel achter de haardplaat. VII. Zoo ging de dag voorbij, Frits sliep steeds door. Toen het nacht begon te worden, bemerkte La Marannclé eindelijk, dat Christly nog niet thuis gekomen was. Het was de eerste keer in zyn leven, dat hij een heelen dag wegbleef /onder zijne moeder eerst verlof gevraagd te hebben. Zjj durfde niet naar buiten gaan om bem te zoeken, want zij vreesde, dat Frits in dien tjjd wakker worden en vertrekken zou, terwijl hjj haar ve vloekte, Haar geest werd aanhoudend gekweld door sombere voorgevoe lens. Tegen midder acht, toen zij het niet lan ger kon uithouden van onrust, stond zij op en ging zonder eenig geraas te maken de woning uit, Als eene wolvin, die hare jongen zoekt, sloop z:j rond. Zj beschreef werktuigeljjk een soort van kring, waarvan hare hut het middel punt was, on waar henr hart haar steeds heen trok. Maar Frits sliep altijd door. Dan begon zij haar kringloop opnieuw en dwaalde door het eenzame woud rond, naar het minste ge rucht luisterend, de steile oevers van het ra- Onder voorwendsel van vryheid zou men anders het jonge geslacht mogen op leiden tol een staat vanlsvenslauge ljjfei- g8oschap en zou men aau de kloosters moeten toelaten het brein der kinderen te verminken; dit zou da loochening zyn van de vryheid. Wij willen vrjje en ver lichte geesten maken, die vrjj hunne over tu'ging zoeken. Nadat Pel le tan dezen onziu bal uitgesproken, werd door de Vrydenkers, in welk g zeischap P e 11 e t a n zicb be- vondt, een motie aaugenomen, waarvan de inhaud h'erop neerkomt, dat de Re geering wordt aangespoord, den oorlog voort te zetteu tot het onderwjjs van kloos ters en priesters volkomen verdwenen zou zyn. 't Gaat er heel mooi aanke ia de Fran sche Republiebl Een drietal bogen van eer viaduct van de nieuwe spoorlyn der Great Wester- Railway te Stanway, zyn Zaterdag plot- se'i ig ingestort. Negen arb 'iders zjju ge kwetst, terwyl twee dioden onder het puin zjjn van daan gehaald. De Londensche correspondent vau den Matin weet te melden, dat een Eu- gelsch Italiaansch arbiti age-verdrag, in den geeit van het E igelsch-Franmhi is afgesloten en d »t weldra de publ catie ervan kan worlen \erwjcht. Te Londen liep het gerucht, dat Jacques Lebaudy zou zjju gearres teerd. Uit gerucht bleek echter valsch. De heer Lebaudy logeert nog steeds ongestoord in het Savoy-Hotel en hy schijnt voorre mens daar ook nog voor eerst niet vandaan te gaan, althans hjj heeft nieuwe en mooiere appartementen in.het hotel uitgezocht. De Engel che admiraliteit heeft Za terdag lastgegeven, om drie nieuwe liuia- sch^peu op stapel te zetten deHibe nia Britannia en Africa volgens het mo del van de «K"ig El ward VII.» Zjj zullen 18,350 ton waterve'plaatsiog en machines van 18 000 P.K. hebben. Het Itahaansche Koningspaar zal slechts een fair uur in Londen doorbrengen en wel Donderdag, wanneer een dej 'uner in Guildhall z»l plaats hebbeD. Den overi gen tjj 1 zulleu zjj te Windsor doorbren gen. Hoewel hst be oek meer een particu lier karakter draagt, heeft het toch een politiek doel. De Minister vau Buiten landsche Zak m, T i 11 0 n i, vergezelt den Kouing en d- ze zal met lord Linsdowne contereeren, vermoedelyk over de quaestie «au Somalilaud, en misschi-n ook over een arbitrageverdiag. Te Pontarlier heeft bet gisteren ge- sneeuw f. In den nacht van Zaterdag op Zondag vjjn onderzoekend, waar het water dof rui- schend neerviel in de stille eenzaamheid van den nacht, terwjl zij op wanhopigen toon //Christly// riep. Toen de dag aanbrak, zat zjj neergehurkt op den drempel harer nederige woning. De haren hingen haa' I09 over de schouders, en de tranen stonden in hare brandende oogen. Op dit oogenblik hoorde zij in de verte eenige haastige schreden. La Marannclé hief het hoofd op en luisterde Een troep kinderen kwam in de richting van de hut aanloopen, maar met een enkelen oogopslag zag de ongelukkige vrouw, dat (.hristly niet bjj hen was. Groote God wat zullen zjj mjj komen vertellen, stamelde zij, terwijl zij dehsDdop haar hart legde om het geweldige kloppen er van te bedwingen, En daar de kinderen te langzaam liepen naar haar zin, sprong de weduwe op en snel de hen te gemoet. Waar is Christly I riep zij, terwijl z'j den jongen, die vooraan liep, bij den arm greep. It weet het niet. antwoordde het kind, en daar wjj hem sedert gisteren morgen niet weer gezien hebben, brengen wjj hem zjjn aan deel van de eieren. Hebt gjj hem sedert gisteren morgen niet meer gezien hernam La Marannclé ver baasd. Hjj speelde met ons op de markt voor de fontein, hernam eei ander, toen zjju groote broeder hem is kom in halen en hem mede is inbraak gepleegd in het bnreau van het socialistenblad «1' Arion» te Parys, waarvan de verloopen priester Char- b 0 n n e 1, de hoofdredacteur is. Al de la den werden opengebroken en een bedrag vau ongeveer 2 00 francs ontvreemd. Maandag-namiddag te 4 aur zyn de Italiaausche Souvereinen te Cherbourg aangekomen. De Koning droeg de uniform van generaal der karabiniers. De Prefect van marina begroette Z. M. namens Pre sident Loubet. Da prefect bood de Ko ningin een prachtigen ruiker aan in de Fransche klearen. Een vertegen woo diger van den Koning van Engeland verwel komde het Italiaan8che Vorstenpaar na mens zyn Monarch en stelde aan de Vor stelijke personen de bevelhebbers der in de haven aanwezige Engelsche oorlogs schepen voor. Ouder een hevigen regen verlieten de Koning en de Koningin, aan boord van ds «Victoria and Al bei t», de haven. Zondag zijn naby KentwooJ twee trei nen in botsing gekomen.Er zyn 40 doo- den en een groot aantal gekwetsten. Uit New-Yo k wordt 3an de Engelsche bladen geseind, dat plotseling en op ge- he mzinnige wyze verdwenen is broeder C i r r i n g i 0 n i, een bekend Italiaansch priester in den vreemdelingen-wyk teNew- York. C i r r i n g i 0 n i, oen goed vriend van kardinaal R a m p 0 11 a, had in den laatsten tyd vele dreigbrieven ontvangen, omdat hy weigerde instemming te hetui- gen voor een ioschryving van eenige dui zenden dollars ten behoeve van een ge heim genootschap. Zjjn verJwjj iiug wordt toegeschreven aan een misdaad van I al aansche roovers. Naar uit Berljjn wordt gemeld is kei zer Wilhelm volmaakt gezond. Het sp'eken wordt echter dan Keizer niet ge heel verboden, maar liefst doet bjj het op fluisterenden toon, geljjk ieder, die aan een ontstekiug der stembanden ljjdende is. O /erigens, zegt het blad, ziet de Kei zer er zelfs beter uit dan anders. Zondagochtend maakten de Keizer en de Keizerin eene waideling in Sans-Souci. En gisteren in den voormiddag, ontving de vorst den plaatsver vangenlen chef vau zyuciviel-kabinet Valentin, ten gahoore. Keizer W i 1 h e 1 m heeft zich omtrent het proces-B i 1 z e, den lu tenant die een roman geschreven heeft, niet vleiend voor den militairen toestand, nauwkeurig doen inlichten. De Mini iter van Oorlog en de chef van het m'litair kabinet dis Keizers hebben thans de opdracht ontvangeD, over de zaak met andere legerhoofden te tbsraad- slageu eAvoo-al ook den belanghebbende persocnlyk te ondervragen. Spanje. Te B;lbao ziet het er nog vei re van rustig uit, de oproerige beweging onder genomen heeft in het straatje. De wedu 'e scheen eenige oogenblikkea na ie denken. Inderdaad, sprak zij Frits zeide mjj, over de afwezigheid van het kind niet onge rust te zjjn. Hoe kat was het, toen Christly u ver'ate.i hee't vroeg zjj op leveudigen toon. Het sloeg juist tien uur op den dorps toren, antwoordde de vcorste der groep. En van dat oogenblik af hebt gij hem niet meer gezien, zegt gjj, geen van u allen? Neen, La Marannclé, sprak het kind bevende. Hemel I riep de weduwe uit, terwijl zij wanhopig de handen wrong, Chr stly kan in dit kleine, rustige dorp niet verloren geraakt zijn Maar als hij in een der verlaten st in groeven gevallen was, als hjj mjj op dit uur te hulp riep 1 En ik weet niet wat te doen; en ik kan deze plaats niet veilateD; en ik kan Frits niet wekken Ongelukkige, wat hebt gij met uw broeder gedaan P De kinderen waren eerst verschrikt op-en gedrongen, maar toen zjj de vreeseljjke, woeste uitdrukking zagen in bare oogen en het ver wrongen ge'aat van La Marannc'é, gingen z'j verschrikt op den loop en ieder vluchtte een kant uit. All n hadden er spijt van, di t zjj naar de tooverheks gegaan wa-en. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1903 | | pagina 1