No. 5553
Maandag 23 November 1903.
28 ste Jaargang
ïïagBlaó voor cföooró' en SLuió-éLollanó.
Aan onze Abonné's.
AlgemeesNederlaDitsch Verbind.
De weduwe Wendel en
hare kindeken.
TWEEDE BLAD.
Zondagsblad
ZOVDAGSBLAD,
Buitenland,
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Onderhoudende lectuur voor de
huiskamer,
Zondagsblad tot .1 Januari gratis.
De sergeant Mathiaa Werner.
Bestuur van groep Nederland.
Raad van Bestand.
Het Bestuur der Aldeeling
Haarlem
Rusland.
Duitsch'aod.
Italië.
Turkije.
Frankrijk.
mm IIMRLKHI COM.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaateen in Nederland franco per poet1,50
*7oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nam mere0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-ü irecteur W. KÜPPERS.
mramDMr
AGITE MA NON AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regele 50 Cent
Elke regel meer7l/s r
Groote lettere worden berekend naar plaaternimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publieitê, Etrangère
G.L. DA UBE df Co JOHN., b. J OP/ES Succ- Part» 31 bi» Faubourg Montmartr
WË wekken onze lezers op om, zoo zij
nog niet mochten hebben ingeteekend
op ons
hetwelk wjj bjj deze courant verkrijg
baar stellen, alsnog hun verlangen aan
ons kenbaar te maken.
Nieuwe inteekenaren ontvangen ons
Wij wjjzen op den rijkdom van inhoud
die een waar sieraad is op de huistafel
en een schat van lectuur bevat op het
gebied van den gezonden humor.
Wjj leveren ons Zondagsblad voojr
den zeer goedkoopen prjjs van slechts 25
Cents per kwartaal, franco per post 35
Cents.
Onderstaand inteekenbiljet gelieve men
ingevuld, toe te zenden aan
DE ADMINISTRATIE.
De ondergeteekende verlangt geregeld bij de
courant te ontvangen, het
tegen den prijs van 25 et», per 3 maanden,
fr. p. p. 35 et».
WOONPLAATS.
NAAM.
Het bestuur van het ALGEMEEN NE-
DERLANDSCH VERBOND heett de na-
volgende circulaire verspreid
In de laatste vergadering; der Groep
Nederland van het ALGEMEEN NE-
DERLANDSCH VERBOND is aan het
Groepsbestuur opgedragen zich te wenden
tot den winkelhandel, en verder tot allen
die krachtens hun vak zich openljjk of
bjj rondbrief tot het publiek r chten.
Het geldt de dwaze en veiderteljjke
gewoonte dat Nederlandsche mannen van
zaken zich tot bonne Nederlandsche klan
ten wenden in een vreemde oi gedeelte
lijk vreemde taal, voornameljjk Franscb
en Engelsch. Het eerste, geheel in vreem
de taal, ïb wel hit toppunt van dwaas
heid, dat geen nadere afkenring behoeit.
FEUILLETON,
32.
Vervolg.)
Als men u vraagt, waar gij al dien tjjd ge
weest zjjf, zeg dan maar, dat gjj in het bosch
verdwaald waart. Misschien zult gij soldaten
zien.
Soldaten, hernam het kind, zooveel te
heter. Die dragen zoo'n mooi uniform Ik zou
ook wel soldaat willen zjjn en een grooten
knevel hebben,
Als gjj ze ziet, Christly, kom dan weer
langzaam naar huis, maar loop niet hard en
zing het Tyroolsche volkslied. Als zjj u inge
haald hebben, praat wat met hen, zing en
bahhel, zooveel gg wilt, maar maak hen niet
boos. Hebt gjj mjj goed begrepen?
Ja, moeder, maar waarom moet ik dat
doen? vroeg het kind op onschuldigen toon,
Dat zal ik u later wel zeggen, Christly.
Maar nu moet ik weer naar uw broeder,
voegde de weduwe er op angstigen toon bjj.
Doe nu juist, zooair ik u gezegd heb, mjjn
kind, vergeet niet, het Tyroolsche volkslied
te zingen, zoodra gjj soldaten ziet. Als gij
niet gehoorzaam waart, zoudt gjj uwe moeder
Bjj het gebruik van Nederlandcsh zyn
er vreemde woorden, die moeiljjk kun
nen worden vermedeD, maar d e zjju ba-
trikkelijk zeldzaamwoorden als sport,
manufacturen, leverancier, artikelen enz.
zyn Nederlandsch geworden. Het misbruik
echter begint waar wy in onze taal woor
den en uitdrukkingen hebben die volko
men het bedoelde weergeveo. Er is geen
enkele geldige reden waarom wy zouden
spreken van boulangerie, patissier, co't-
i'eur. entree, fournisseur del a Cour,tailor,
en gros, en détail, pain de luxe, objets
d'art en zoovele andere in plaats van
bakkerjj, banket- pasteibakker, kapper,
toegang, hofleverancier, kleermaker, in het
groot, in het klein, fjjn brood, kunst
voorwerpen enz. Men behoeit slechts de
winkelstraten door te wandelen en de dag
bladen in te zien, om ovaral te worden
getroffen door wat noodeloos vreemd, niet
eigen is.
Er is geen schuld zoozeer, maar mis
verstand. Er mag een tjjd zyn geweest
dat het publiek zich werkeljjk vergaapte
aan al die uitheemschheid,nu is dat niet
meer zoo. Integendeel, het wekt thans bjj
hit denkend publiek afkeer, omdat het
ouecht, ia elk geval oneerbiedig is. Want
wjj allen, Nederlanders, hebben groote
verplichting aan onze taal. Eu de
sleur zou bewerken dat wy onze taal
bedieiven. Vooral omdat wjj een klein
volk zyo, maar niet om wat te bsteeke-
nen, moeten wjj hoog houden wat ons ge
meenschappelijk kostbaar bezit isonze
taal.
HET ALGEMEEN NEDERLANDSCH,
VERBOND telt bjjua vijfduizend leden
zeker drieduizend gezinnen vertegenwoor
digend. Het iseenmacht gewordeD en zet
vastberaden dec stryd voort voor onze
staatbelangen. Het doet dat zonder over-
dry ving, als het kan enkel door overreding;
als het moet, door andere middelen. Het
doet dan ook een beroep op u, als land
genoot, als Nederlander, om, als gjj de
gelegenheid hebt, te bewyzen, dat gjj in
betamelijkheid tegenover onze taal niet
te kort wilt schieten. Van minderwaar
digheid dier taak kan wel geen sprake
meer zyn, sinds onze Koningin en Ko
ningin-Moeder haar als hoftaal in eere
bebben hersteld, en evenals Piins
Hendrik, door Haar steun aan het A.
N. V. instemming met zyn beginselen
hebben betoon f. Sinds dien gelukkigen
omkeer moet het voor ieder, dus ook voor
u, een ernstig streven zyn om onze taal,
waar gjj kunt, zuiver te houden.
liet kan voorkomen dat gjj niet weet
op welke wjjze U in het Nederlandsch
duidelyk uit te drukkeD, want door het
'ange misbruik klinkt zoo dikwjjls het
eigen woord vreemd. De Secretaris van
de Afdeeling uwer woonplaats zal u daa
gaarne ten d enste staao.O verdry ving, het
zjj nog eens gezegd, ztl ook hijmetwil-
lenWat betA.N.V.viaagS is enkel wat mn-
geljjk en noodig Eendracht maakt machtl
en uw broeder, die u zoo liefhebben, er veel
verdiet mee doen.
Wees maar niet bang, lieve moeder, ik
zal zoo hard zingen, dat de honden in het
dorp er van beginnen te huilen.
Christly, die door al dit geheimz'nnigs zich
een gewichtig persoon begon te gevoelen, ver
wijderde zich. terwjjl hjj zjjne moeder nog een
kushandje toewierp.
VIII,
Zoodra La Marannclé weer in hare woning
was ging zjj naar haar zöon toe en zeide:
Wat wilt gjj doeD, om aan de straf met
den stok te ODtsnappen?
Ik wil sterven, antwoordde Frits op kal-
men toon, ik ben mjjn woord ontrouw gewor
den en ik wil noch de verachting van hen,
die mjj kennen, nooh de praatjes der men-
schen, noch de spotternijen der soldaten aan
mjjn regiment het hoofd bieden.
Staat uw besluit onherroepelijk vast.
Waarom vraagt gij dat moeder, Gij weet
dat uw Frits niet een van die wispelturige
menschen is, die als een weerhaan verande
ren.
Eene zenuwachtige trilling doorliep de le
den der weduwe, hare oogleden beefden en
slechts met moeite kon zij hare tranen bedwin
gen. Met een ernstig gelaat knielde zjj voor
haar zoon neer.
Dr. II, J.Kiewiet de Jonge, Dordrecht,
Voorzitter.
C. van Sou, Dubbeldam, Secretaris.
P. J. de Kanter, Dordrecht,
Penningmeester.
Mej. E. Baalde, Rotterdam.
Dr. F. Buiteuru8t Hettema, Zwolle.
J. J. B. van der Cbjjs Jr., Delft.
Merc Emants, Den Haag.
Prof. Dr. H J. Gallee, Utrecht.
Prof, Dr. H. Karn, Utrecht.
Prof. Dr. J. W. Muller, Utrecht.
Jhr. Mr. O. van Niapen lot Savenaer,
Njjmegen.
Th. Nolen, Rotterdam.
Mej. Dr. J. Aleiia Njjland, Amsterdam.
Dr. J. B. Schepera, Haarlem.
Dr. P. V. Sormani, Nyoaegan.
Prof. Mr. W. van der Vlugt, Leiden.
Prof. Dr. J. te Winkel, Amsterdam.
Pi of. D'. J. Woltjer, Amsterdam.
Mevrouw N. van ZuylenTromp,
Den Haag.
R. W. J C. van de Wall Bake,
Dir. N. Z. A. S. M., Amsterdam.
P. J. A. de Bruïue, Burgemeester
van Zwijndrecbt.
Mr. J. H. Geertsema, Lid der Eerste
Kamer S. G., Den Haag.
B. L. Gompertz, Bankier, Amsterdam.
S. M. Hugo van Gjjn, Lid der Tweede
Kamer 8. G„ Dordrecht.
Mr. J. J. I. Harte van Tecklenburg,
Minister r. Financiën, Den Haag.
F. B. 's Jacob, Burgemeester van
Rotterdam, Lid der Eerste Kamer S. G.
A. G. Kröller, (Firma Wm. H.
Müller Co.) Den Haag.
Dr. A. Kuyper, Minister van Bin-
nenlaodeehe Zaken, Den Haag.
Dr. W. J. Legde, Oud-Gezant van de
Z.-A. Republiek, Utrecht.
Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman,
Lid der Tweede Kamer S. G., Den Haag.
Mr. J. P. Moltzer, Lid van den
Raad van State, Den Raag.
Dr. H. P. N. Muller, Oud-Consul
Generaal Oianje-Vrjjstaat, Den Haag.
Mr. F. S. van Nierop, Dir. der Amst.
Bauk, Amsterdam.
Mr. N. G. Pierson, Oud-Minister
van Fnauciëu, Dm Haag.
W. J. H. Prinzeu, Lid der Eerste
Kamer S. G., Helmond.
Mr. H. P. G. Qiack, Directeur
der Nederlandscbe Bank, Amsterdam.
Mr. W. de Ridder, Directeur der
Hargsche Bank, Den Haag.
Mr. J. A. van Royen, Burgemeester van
Zwolle.
S. M. A. van Schaeck Mathon,
Burgemeester van Nymegen.
D. F. Scheurleer, Bankier, Den Haag.
J. E. N Baron Schimmelpenuinck van
der Oye van Hoevelaken, Voorzitter van
de Eerste Kamer der Staten Generaa',
Hoevelaken.
Jhr. Mr. L.Schorer, Burgemeester van
Middelburg.
Wat doet gii, moeder, riep Frits diep
ontioerd uit.
Mijn plicht, antwoordde zjj op doffen
toon. Zjjt gij niet het slachtoffer en ben ik
niet de beul Sla ik uw rug niet met de roe
de en sluit ik uw hals niet in het koord
Ik meende goed te doen, dooi mjj tegen
uw wil te Terzetten, maar God straft er mjj
voor. Vergeef mjj, Frits. Als ik gezondigd
heb, dan kwam dat, doordat ik te veel van
u hield. Sedert mjjn arme man gestorven is,
heb ik voor u alleen nog oogen gehad, door
u ben ik aan aan het leven blijven hechten,
ik heb u boven Christly verkoreD. En heett
mjjne liefde u in het ongeluk gestort.
Sta op, moeder, viel de jonge man haar
in de rede, tot in het diepst zjj ner ziel geroerd
door deze treurige woorden.
Neen, neen, hernam de weduwe op drif-
tigeu toon,'gij kent mijne genegenheid voor u
nog niet; herinnert gjj u niet meer, dat ik,
toen gjj nog een kind waart, des winters uwe
verkleumde voetjes in m'.ne handen warmde
dat ik ovtW uw bed heengebogen stond, als gjj
ziek waart om naar uwe benauwde ademha
ling te luisteren en dat uwe starende oogen
altijd in mijn gelaat zagen; herinnert gij u niet
meer, met hoeveel vreugde ik de kleur op
uwe wangen zag terugkomen; mjjne zichtbare
liefde hebt gjj niet vergeten, maar gjj weet
niet, wat het zeggen wil voor eene moeder
haar kind boven alles lief te hebben. Als gjj
sterft, zal ik ook sterven.
Gjj zult leven, moeder, en gjj zult met
Christly over mjj spreken; hij is jong, hjj is
A. Stoop, Directeur der Dordtsche Petr.
Maatschappij, Bloemendaa'.
Dr. A. H. GARRER, Voorzitter,
Mr. H. P. 't HOOFT, Secretaris.
Mej. A. A. BLOK VAN LAER, Pen
ningmeester.
Mevr. Fr. VAN DER ELSTKeller
van Hoorn.
Mej. J, A. VAN WALSEM.
A. KOOLHOVEN.
J. MULLEMEISTER.
Dr. J. B. SCHEPERS.
Uit Waldimir wordt medegedeeld: Dezer
dagen ontsnapte een gevangene in een
sofa welke zyn minnares in de werkplaats
der gevangenis kocht, en waarin hjj door
de voornaamste straten der stad, voorbjj
het Paleis van Justitie, naar de woning
zjjner vriendin werd gedragen.
Toen de politie een paar dagen later
de toedracht der zaak ontdekte, had hjj
zich allang uit de voeten gemaakt.
Overde jongedochter GesineMeyer
die 18 jaren lang sliep wordt nit het dorp
Grambeckebjj Bre nen het volgende ge
meld.
Toen zjj Zondag wakker werd, riep zjj
eerst om hare moeder en znster. Men deelde
haar voorzichtig mede, dat beiden al vele
jaren long dood waren. Zjj was hierdoor
zeer aangedaan. Het meisje leeft nog in
het verleden, dat zjj vóór 18 jaren ver
liet.
Van wat er met haar gedurende haar
slaap gebenrde, weet zjj niets. Loopen kan
zjj Diet meermaar zien gaat uitstekend.
Het is waar gebleken, dat de grootmees
ter der Itiliaansche vr jjmetselarjj N a-
t h a d, in betrekking staat tot den moor
denaar T u 11 i o, die zjjn moorden even
geheimzinnig als wreedaardig bedreven
heeft.
Nathan is opgeroepen in het proces-
M n r r i, dat het gevolg is van den moord
en bevreesd voor de schandalen, die aan
't licht zonden komen, heeft hjj bjj voor
baat zyn ontslag genomen. Zyn opvolger
is reeds aangewezen. Het is de Italiaan-
sche minibter van onderwjjs, onder wiens
beheer de smerigste histories werden ver
donkeremaand.
Saltan Adda 1-H amid heeft nog
steeds de hoop gekoesterd steun te vinden
bjj Duitèchland om de Russisch-Oosten-
rjjksche eischen betreffinde de hervor
mingen in Macedonië op de lange baan
goed, hij zal u troosten over het verlies.
La Marannclé zuchtte diep.
Heb ik u niet reeds gezegd, dat ik u
boven hem verkozen heb? God, die in de har
ten leest, hee't mg willen straffen voor mjjne
blinde liefde. Zonder u leven, alleen met het
kiod, dat zou een leven vol wroeging en zelf-
verwjjt zijn Ik was hier zoo tevredenl 't Was
zoo'n geluk, u te zien naar u te luisteren,
uw naam te hooren noemen. En hoe hield ik
van allen, die u zegende voor uwe aalmoes,
van den werkman, die uwe kracht bewonder
de, van het schoone meisje, dat blozend de
oogen neersloeg en den tred verhaastte, als zij
u ontmoette! Met een gevoel van zelfvoldoe
ning zeide ik dan in stilte. Dat is mijn zoon.
Dat is de kleine Frits, die nu twintig jaar
geleden op mijne schoot danste en zoo teer
Was, als een riethalm. En nu is hij groot e»
schoon en sterk geworden, als een eik van
onze bergen. En nu zal ik, zijne moeder, de
bjjl van den houthakker moeten nemen, om hem
neer te vellen.
La Marannclé zou haar zoon dooaen
Neen, dat is onmogelijk. Zeg, dat het onmo
gelijk is, Frits en vergeef uwe ongelukkige
moederl
Hoewel met moeite, slaagde de jonge man
toch in zijne smart meester te worden
Ik vergeef u, lieve moeder en ik bemin
u, zooals gjj mjj bemint, maar wat mjjn lot
betreft, dat is bepaald. Ik moet sterven.
De weduwe zag hem met angstige oogen
aaa en vouwde de handen, zooals zij voor haar
kruisbeeld gebogen bad.
te kannen scbuiven. Die hoop is echter
vervlogen na nit Berljjn de Porte her
haaldelijk de raad wordt gegeven om toe
te geven, in het belang van het Rjjk.
De Saltan vindt nergens een enkelen
steun, niemand wil hem tegea de Ras-
sisch-Oostenryksche eischen schragen.
Turkjje staat geheel geisoleerd en hulpe
loos.
Zwicht de Sultan voor den drang op
hem uitgeoefend door de Mogendheden,
dan stelt hjj zich bloot aan het gevaar
eener revolutie en verzet hjj zich tegen
den drang van Rusland en Oostearjjk
dan znllen deze door geweld den Saltan
verplichten aan de hem gezonden Nota
te voldoen.
Bljjft het toe temmend bescheid van
Turksche zjjde nu ook heden nit, dan
wordt, als men weet, eene persoonljjke
audiëntie aangevraagd bjj den Saltan en
volgt waarscbjjnljjk een ultimatum.
De Senaat zet de beraadslaging over
de wet Fallour, inantwiord op Théiard,
die het toezicht dat de regeering over
het ooderwgs der congregatiën wil instel
len, onvoldoende acht voort.MinisterC h a u-
m i zegt, dat hy tot in het diepst van zyn
hart de zaak der vrjjheid en van den
vooruitgang is toegedaan. Ik wil zoo
sprak hjj het onderwjjs plaatsen op
een onaantastbare stelling op het terrain
van recht en rechtvaardigheid.
De Senaat heeft by stemming art. 2
van de commissie met 198 tegea 69 stem
men verworpen. Daarna werd de beraad
slaging over art. 3 geopend, dat geljjk-
luidend is in de ontwerpen van commissie
en regeering. Er wordt beslot in dit artikel
naar de commissie te zenden. Daarop wordt
de vergadering opgeheven.
Te Parjjs heeft zich eene vereeniging
gevormd van politieke personen, bestaan
de nit rechtsgeleerden en indastrieelen,
behoorende tot de progressistisch-repabli-
keinscheenrepublikeinsch-liberale partyen.
Zjj hebben zich tot een bond veteenigd.
Eugène Motte, afgevaardigde van
het Noorder-departement, leidde de byeen-
komst en zette de beginselen niteen van
den nieuwen bood, die z ch ten doel stelt,
de politiek der regeeriog te bestryden,
door een liberale en verdraagzame» ge-
dragsljjn te volgen Da bond isonafhan-
keljjk van de parlementaire groepen. Hjj
wil in geheel Frankryk afdeelingen vor
men, en propaganda maken door voor
drachten en door de pers.
Een nit 50 leden bestaand voorloopig
bestuur wyst o. a. de volgende namen
aan E. M o 11 e, B a r b o u x, M I i ne,
R i b o t, d'A udiifred, Renault-
Morliere, B. Caron, Beaure
gard, Aynard, Ramband, Bis-
c h o f f s h e i m, G. P i c o t, G. B u r-
ger.
De nationalisten en de groep der Ac
tion libérale zyn in den bond niet ver
tegenwoordigd.
&e™elt gÜ geen medeljjden met
mij, Fnts! Neen, gjj vergeeft mjj niet 1 Uwe
vergiffenis komt van de lippen, maar niet uit
het hart. AU gij m\j werkelijk vergaaf t, zoudt
gq willen vluchten en niet wachten, tot de
soldaten komen? Ik had alles reeds voor be.
reid, om u te redden. In de vallei van Egelst*
hald zullen wjj eene bjjna ontoegankelijke"
grot vinden, waar onze voorvaderen hun vee
heenbrachten, om het voor de roofzucht der
vijanden te beveiligen. Hebt gij mjj gehoord
Frita? Daar zullen wjj veilig kannen leven,
tot uwe fout veigeten ia. Als gjj weigert, mjjn
kind, ia dat een bewjjs, dat gjj mjj niet meer
liefhebt. En is bet niet vreegeljjk, Frits, als
een zoon zjjne moeder niet meer bemint en
zieh op haar wil wreken/
Frits zuchtte.
Gjj »ijt niet schuldig, arme moeder; en
ik schaam mjj, dat ik u zoo kwel. Het nood
lot heeft het zoo gewild, en misschien is het
voor mjj een geluk, omdat Gretly de vrouw
van een ander zal worden,
Maar het is dwaasheid, mjjn kind, den
weg tot zelfbehoud niet te willen betreden en
den dood te gemoet te gaan; wat meer ze<t, het
is eene misdaad voor God, vervolgde de we
duwe. Hoor dan, ik smeek u niet meer, ik
beveel u, mij te volgen naar de grot van Egelst-
bald, in naam van het gezag, dat ik als moe
der over u uitoefen.
Wordt vervolgd
