No. 5555 Woensdag 25 November 1903. 28 ste Jaargang Hbagêlaó voor <3Zooró' m Suió-éioUanó. Een gre»p uit 't Amsterdam- sche leven. De weduwe Wendel en bare kinderen, Buitenland. BUREAU St, Jansstraat Haarlem. 2,00 0,03 De Dagbladpers. Het is noodig een krachtig korps ka tholieke Jonrnalisten te vormeD, mannen die met geen Jan Siliegeest bezield zpn, mannen die voortvarend zpn in hun op treden, die durven en kunnen zeggen, waar het op staat. Frankrijk. Oostenrü k- Hongarije. Italië. Rusland. Duitach'and. HMRLEM lllllltVI. ABONNEMENTSPBIJS! Per 3 maandeD yoor Haarlem I 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50 Voor het buitenland Afzonderljjke nummers Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Hoof dredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS. PBIJS DEB AD VEBTENTIEN Van 16 regels 50 Cent Elke regel meer 7T/a r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. AGITE MA NON AGITATE Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etrangère G.L. DAVBE Sf Co JOHN., b. JONES SuccParte 316m Faubourg Montmartre «Naar Carré van avond «Dank je. Heelemaal geen zin.» «Naar Rembrandt dan of naar de Opera, o( een kijkje nemen bjj Prot of vanLiei? «Neen, evenmin. «Nu, laten wp dan maar een potje bier gaan drinken in de Quelle of bp Schiller.» «Neenook niet. Ik bljjf thuis van avond. «Thuis? Ben je mal, kerel? Of ben je niet wel in orde? Scheelt er wat aan? «Mjj scheelt niets. Ik ben al lang ziek geweest, maar hoop nu weder gezond te worden. Geljjk gjj en drie kwart van de Amsterdammers heb ik al laugentpd ge leden aan eene vreeseljjke ziekte, de ziek ten der uithuizigheid. Altijd uit, bjjua geen enkelen avond thui*. 't Was alsof men niet slapen kon, zonder dat men een muziektempel, een comediegebonw, een tingeltangel of ten minste een bierhuis had bezocht. «Ik heb er genoeg van. Ik ga mjj «veer gewennen aan thuisblijven en hoop er toe te zullen komen, hoogstens éen avond in de week buiten 's huis door te brengen. Adieu, dus, beste vriend en amuseer je bp Carré of waar je wilt.» «Nou, hou je taai en als je de gezond heid weer moe wordt en weer ziek wilt worden als voorheen, dan weet je, waar je mjj vinden kunt.» Zoo scheidden zjj na het bitteruurtje om ieder in zjjn eigen haisgezin te gaan dineeren, de een met het vaste voorne men den avond in den schoot zpner fa milie tehuis door te brengen, de ander met de gedachte om of alleen of met vrouw of dochter of beiden het genot buitenshuis te zoekeD. Wel had de eerste het beste deel ver kozen en houdt hp het vol, hp zal spoe dig ondervinden, dat geen uitgaan opweegt tegen het genot gesmaakt in de huiselpke omgeving, maar een groot deel der Am sterdammers geloovendat niet en houden het ternauwernood éen avond in de week binnenshuis uit. Die uithuizigheid is een ramp voor de groote sleden, is een lamp voor de jon gelui vooral, die in hunne jongel ngsjareu zich een leven aangewennen in uitspaa- ningslokalen en koffiehuizen, een leveo, dat ontzenuwt en \oor ernstig handelen en denken ongeschikt maakt en waartoe vooral verleid worden zjj, die uit den vrtem- de naar de gi oote.stai gekomen, niet on der toezicht staan van ouders of voogden FED1LLEI ON, 34. Vervolg.) Vrouwtje, gij zjjt wel wat nieuwsgierig Uw zoontje heeft ons zooveel niet gevraagd. Hjj heeft ons aangeboden, dtn weg te wijzen, en >ik heb zjjn aanbod aangenomen, 't Is wer kelijk een aardige jongen. Ja, 't is een lief kind, herhaalde de weduwe werktuiglijk. En, sprak Chrïstly met van vreugde stralende oogen, de brave sergeant heeft mij kirschwasser laten drinken en een snede ham van Majence gegeven, om op te eten. Mathias hield zijn kleine, loerende oogen onafgewend op de weduwe gevestigd. Zjj durfde niets tegen het kind zeggen en hem ook geen teeken van verstandhouding geven. Met klop pend hart dacht zij evenwel ffChristly verkoopt zijn broeder, zonder het te vermoeden Ie Slechts met moeite slaagde zij er in, zich volkomen kalm te houden. Kom toch binnen, brave mannen, en rust wat uit, sprak zjj, dan kunt gjj mij tevens zeggen, waarom gij "Frits zoekt. Mathias was zeer veranderd. Hij trad binnen, en maar al te vaak spoedig foor den maal stroom der groote stad medegesleept wor den. Edoch niet daarover wilde ik schrijven. Iets geheel anders had mp in de laatste dagen getroffen, juist in botrekking tot het bezoeken van schouwburgen en uitspan- ningslokalen. Het toeval wilde, dat ik in de laatste dagen van goed ingelichte zpde eenige mededeelingen koD machtig wor den omtrent het beroek aan die locali- teifen gebracht en voor schouwburgen zoo wel als voor Carré eu Rembrandt gold de regel«de hoogere rangen spaarzaam, de middelrangen niet druk bezocht, maar de lagere en laagste rangen eiken avond stampvol.» Wat beteekent dat Dat de werkmana stand het meeste uitgaat en het drukste gebruik maakt van die uitspanningsloca- len en dat, diegenen, die uit deu mid denstand er nog gebruik van maken, niet heel vaak, want het kan niet lpdeD, zich met een lageren rang dan vroeger tevreden stellen. Dat het werkmansvolk het meeste uit gaat, weet C h r t i e n n i zeer goed, daarom stukken, die voor die werklieden begrppelpk zpn, hun in het gevlp komen. Wie ook zou het tegenwoordig beter kunnen betalen om eens uit te gaan dan de werkman met zpn vast loon in de laat ste jaren voortdurend opgevoerd Ot ik het hem misgun Goddank, neen. Integendeel. Ik ben zelf een werkmansjongen en heb in mjjn jeugd al de ontberingen van den werkmansstand medegevoeld. Ik gun hem van harte een gosd loon, en een passend genot. Maar Hedenmiddag vond ik in de brievenbus een exemplaar van het Piopaganda-blaadje van «het Centrum», de vereeniging, die z ch ta Amsterdam bezig houdt met heti verzamelen van liefdegaven ter ondersteu ning van de huisgezinnen van die stakers, die tengevolge der werkstaking werkeloos en broodeloos zpn gewordenenhetnög zpn. Hartroerende tooneelen van gebrek en ar moele worden in het blaadje genoemd. Eene vrouw, wier eenig hemd was een oude werkmanskiel van haar man,kin deren, die den g heelen dag ééae snede brood hadden genuttigd, terwpl vaderen moedsr zonder voedsel naar bed waren ge gaan, een huisgezin, met zpn laatste tafel en zpn Lafste stoel en een ellendig bed op straat gezet door den huisheer, en zoo verder.Dat doet ppn, dat te lezen, en diep medelpden vervult het hart van de arme slaehtoffeis derraoopzafige werksta- denkende dat de goede vrouw niets vau de zaak af wist en haar zoon buiten hare voor kennis geteekend had. Toen hij zag, dat de eerste -kamer ledig was, ging hij de andere binnen, waar hij eveneens niemand voud, Hij dacht bj] zich zeiven De vogel heelt geen tijd gehad, om ver weg te vliegen. Eu zich voor de weduwe plaatsend, vroeg hjj haai op gebiedenden toon Waar is Frits Zjj antwoordde op een toon, alsof zij van niets af wist. Hij is eenige oogenbliklren geleden uitgegaan, maar hij kan nog niet vei weg zjjn. Duizend bommen en granaten, barstte de sergeant, wel wat teleurgesteld, los. Uitgegaan, vroeg Christly op onschuldi- gen toon, maar dan had ik hem immers moeten zien. Geloof het niet, sergeant. Frits zal zieh verborgen hebben, om mjj t.e van- ge11- O, had de ongelukkige moeder deze onvoorzichtige woorden op de lippen van haar kind kunnen bezweren 1 Had zj hem maar met een enkel woord of een enkel gebaar het stilzwijgen kunnen opleggen I De sergeant lachte in zjjn vuistje. Kom mjjn beste jongen, want 't is een aardig kind, niet waar, goede vrouw Gij zult nog een glas kirsch hebben, dat «temt iexand vrooljjk, Neep, sprak de weduwe, hij is nog een king, al heeft de vader des huisgezins dan ook de nood van zpn vrouw en kinderen aan eigen schuld te wjjtsr;maar méér ppn doet zulks dan nog, wanneer men hoort en ziet dat de best bezochte rangen van schouwburgen en specialiteiten-ge zelschappen die zpD, waarop da werklieden plaats nemen, de werklieden, die misschien mede gestaakt Hebben, wellicht hunne broeders daartoe hebben aangespoord,maar gelukkiger dan de slachtoffers de gevol gen niet zoo zwaar voelen, en behalve voor hnnne dagelpksche behoeften, ook nog wat stuivers over hebben voor hunne uit spanning, teiwjjl voor hunne mede-arbei ders langs de huizen moet gebedeld wor den om hen voor broodgebrek tenminste te kunnen bewaren. Dat wilde ik wel eens even in het licht stellen.Nieta'sof ik daardoor zeggen wilde: «laat die arme slachtoffers maar aan hun lot over, of laten zp er voor zorgen, die mede gestaakt of hen misschien mede tot staking hebben aaugespoor 1:» O neen, dat volstrekt niet! Ik wilds daardoir maar aan de werklieden toeroepen «Gjj ziet de gevolgen; verzint voortaan eer gp begint» en tot hen, die wat miss en kunnen, wil de ik zeggen: «Och, helpt mede die arme stumpers, die zoo zwaar de gevolgen dra gen hunner tijdelijke verblindheid en die door zoovele eigen klassegenooten aan hun lut worden overgelaten. Laat uwe liefda digheid helpend vergoeden, waar de recht vaardigheid gedwongen werd beslaiteu te handhaven, die de zorg voor de toekom-1 noodzakelijk maakte.» Wanneer wjj het terrein der dagblad pers overzien dan verwondert het ons niet, dat de Eerk in Frankrijk vervolgd wordt, en dat de Katholieke pers in het mod<rn gedoe niet de hoogte bereiken ban waartoe zjj geroepen is, Men denkt er uiet aan, dat in de pers de polit'ek wordt gemaakt, dat flinke dag bladen, als even zoovele batterpen geschut in stelling gebracht, een ontzettende sterk te vormen ter verdediging van Kerk en Saat. Veel goeds wordt verricht met over al schoone kerken en katholieke scholen te doen verrpzen doch met krachtige hand aan de samenleving en ontwikkeling der Katholieke vereenigingendientookgewerkt Daarentegenover aarzelen wjj niet te ver- klaien, dat alles in vooruitgang zal over weldigd w orden, wam eer er niet gezorgd wordt vooreenkrachtige en aan alle eischen beantwoordende verdediging der Katho lieke pers. Wjj wijzen op Frankrijk waar prachtige kerken en kapellen ledig staan, waar de Katholieke schoolbanken zpn verlaten en waar de katholieke vereeni- gingen voorbijgaan. kindhij is niet gewoon om te drinken en er ziek van te worden. Bah, antwoordde Mathias, gjj wilt dezen knaap toch niet opvoeden als een juffrouw. Slechts zij, die iets willen verbergen, zijn bang om te drinken. Als het glas ledig is, raakt de tong los. Kirschwasser smaakt zoo lekker, zeide Christly, terwijl hij met de tong smakte. Bet gelaat van den sergeant Werner hel derde plotseling op en hij sprak tot het kind Ik beloof u, twee flesschen aan uwe moeder te zenden, als gjj uw broeder voor ons zoekt. Doe nu je best eens, om even slim te zjjn als hjj 1 Als het kind zjjne moeder aangezien had, zou hij bang zijn geweest, dat zij sterven zou. De ongelukkige vrouw zat verpletterd neer. Zij was radeloos en haar oogen staarden wan hopig in 't rond, maar alleen de sergeant verloor haar niet uit het oog, en Christly zocht in de woning rond, zeggende O, ik ken alle schuilhoeken van het dorp en het bosch tot twee uur in den om trek. Als ik wilde, dan zou Frits mjj in geen dag kunnen vinden, terwjjl ik hem gauw ge noeg gevonden heb. O, ik weet zeker, dat ik zjjne schuilplaats ontdekken zal. Gjj zult een hand;g jager worden, riep de sergeant uit. koek, zoek 1 mjjn jongen en leve het kirschwasser Zoek, zoek 1 herhaalden de beide andere soldaten lachend, dan krijgt gij nog eene snede ham. Maar dan onthoude men zich ook van kleinzielige vitterpen op het geschrpf van den Journalist, die niet te letten heeft op de nukken der menschen. Zpn geestver wanten dienen hem te steunen en te hel pen, waar zp kunnen, men dient af te latea de laagheid van te protesteeren te gen de eer hem geschonken door het hoogste en bevoegd gezag.- Velen, die te dom zpn om een courant te vouwen, meenen o?er journalistieken arbeid te kunnen oordeelen terwpl zp be ter deden aan eigen verplichtingen te beantwoorden. Of meenen dezulken die op een piëdestal geplaatst zpn, de journalis tiek niet tot eisch heeft een langdurige leer- en oefeningstpd, een veelvuldige en breide ondervinding, groote ontwikkeling en een altjjd voortdurende en nooit op houdende studie. Dat alles geeft dan ook den dagblad redacteur recht op een eervol bestaan, bp toch mag gerekend worden onder hen die op de eerste plaats de hooge verantwoor delijkheid hebben van leiders der men schen te zpn. In de zitting van den Franschen Se naat verweet Vrjjdag Clemenceau den maker van de wet tegen de vrpheid van oaderwps, Waldeck Rousseau, tien hp protesteerde tegen een nieuwen aanslag van Go mbes, dat de regeering niets anders betracht dan het werk ten uitvoer te breugen, dat Wa IdeckRo u's- 8 e a u in het leven heeft geroepen en dat hg de regeeringstafel heeft verlaten orn aat hp den moed miste zpn wet iu toe passing te brengen. Combes verklaarde dat hp op den ingeslagen weg niet kon blpven staan noch teruggaan. In het Noorder Departement ver- loopen de werkstakingen. Daartegenover nemen ze te Clermont-Ferrand een zeer ernstig karakter aan. Met veel moeite kan de politie de orde handhaven. Soldaten bewaken het stadhuis en de Prefectuur. Sedert Woensdag valt in het Reuzen en Hirschgebergte een groote massa sneeuw waardoor het verkeer is belemmerd. De treinen komen alle te laat, tele graaf- en telefoondraden zpn afgebroken. In de bosschen is door de zware sneeuw overal schade aanger cht. Naar wjj vernemen zal Z.H. PiusX in een te houden cousiBtoiie in de maand Januari, tot kardinalen benoemen Mgr. Gagiano, ruBjordomus, Mgr. Vec- Ohristly zocht vol vuur. Frits, Frits! riep hij, gjj kunt u verber gen, zoo gjj wilt, maar ik heb goede oogen. Ik zou u wel onder den grond kunnen zieD. Ik zal u vinden, en dan zult gjj met ons het kirschwasser opdrinken, dat de sergeant mij beloofd heeft? Alleen zijn vroolyk gebabbel verbrak de sombere stilte in de hut. De ontknooping naderde. Mathias zelf was ongerust en angstig geworden. Hij was bjjna beschaamd over zijn krjjgslist, en hjj herinnerde zich, dat hjj thuis een jongen had, zoo groot als Christly, blond als hjj en even vrooljjk en opgeruimd. Het kind ging de hut uit, sloeg even een blik op het omringende landschap, snelde toen naar het ravijn, klom er in, gleed als een adder tusschenjde braamstruiken door, zocht door het hooge gras, klom in de takken van een eik en liet zijne oogen OTer den heelen omtrek gaan. Ontmoedigd wilde hjj weer naar beneden komen, toen hij eensklaps een kreet van bljjd- schap slaakte. Hjj meende de takken in den ouden put te hebben zien bewegen. Misschien had hjj zich vergist, maar al zijne aandacht bleet op dit ééne punt gevestigd. Vreemd, zonderling, zoo even scheen de hoop takken en bladeren in de put niet zoo hoog, zooeven had hjj dezen tak met de groene bladeren niet tusschen het doode hout bemerkt. Ujj liet zich langs den stam van den boom naar beneden gljjden en snelde als een pjjl uit den boog naar zijne moeder toe, En gij moeder, wat geeft gij mij, als ik de schuilplaats van Frits ontdek ci a, secretaris der propaganda, Mgr. P e - r i c o 1 i, deken der apostolische pretono- tarissen en Mgr. B o n az z i, aartsbisschop van benevento. r -De Heilige Vader heeft Z.Em. kardi naal M e r r y d e 1 V a 1, staatssecretaris, benoemd tot prefect der apostolische pa leizen, ter vervanging van Z. Em. kardi naal M o c e n n i. Vrpdag zjjn te Catana en aodere plaat- sen op Sicilië geweldige aardschokken ge voeld. De vulkaai Stromboli begint on rustwekkende verschijnselen te toonen. Verschnkkelpke ontploffingen worden ge hoord terwpl damp, steenen en asch uit den berg worden geworpen. TeMignano, nabjj Caserta, ig tengevol ge van een geweldigen storm een huis in gestort. Drie vrouwen en drie jonge meis jes werden onder de puinenbedolven. De oogelukkigen zijn aan hunne wooden be zweken. lo eenige steden als Kazan, Kieff, Odessa en Tomsk zpn onlusten nitgebro- ken. Ookheerscht een groote socialistische beweging onder de arbeidersbevolking in Wilna, Kofno, Grodno, en Bielestok. Door de Regeeriug zpn onmiddellpk maatregelen genomen, terwpl een dag- d0n Commandant der troepen te Wilna het volgende mededeeldt over woelingen die te Orsea op 19 November zpn voorgevallen. Elf personen, zegt de Commandant, werden door een escorte naar de gevangenis gebracht. Onderweg werden zp door Joden omringd die de gevange nen trachtten te bevrpden en de soldaten met steenen wierpen. De soldaten maak ten gebruik van de kolven van hun ge weten om de menigte uiteen te drgven. Gisteren-nacht hebben hevige stormen gewoed in Noordelpk en Westelpk Duitsch- land; het telegraaf verkeer naar Weet-en Zuid-Europa is verbroken. Er is veel schade aangericht, van de Noordzee wordt van scheepsongelukken melding gemaakt. De schade, aan de telegraaflijnen toegebracht door den storm, bljjkt tame- lflk ernstig te zjjn. Zware beschadiging wordt gemeld uit de provincies Saksen en Westfalen. De directe verbindingen met Nederland, België, Frankrpk, Italië en Zwitserland zpn nog verbroken. De tele gram verlating naar deze landen en naar West-Duitschland is onvermpdeljjkhet telegraaf verkeer met Engeland en Ameri ka is weir hersteld. De reis van keizer Wilhelm naar het Zuiden, eerst aangekondigd, daarna tegengesproken, schpnt toch niet geheel uit de lucht gegrepen te zpn. De Koln. Ztg. zegt, daar over deze reis nog niets besloten is: het is mogelpk dat de Kei zer na Kerstmis eenigen tjjd voor gezond heid op reis zal gaan; zeer waarschpnlpk zou het dan natuurlpk zjjn, dat hjj naar het Zuiden ging. In elk geval zal tot Zij antwoordde niet, de klank harer stem zou haar verraden bebben. Zij bad /rMoge het bloed vau zijn broeder niet op zijn onschuldig hoofd nederkomen*. Die ellendelingen! Zij maken van dit kind een spion I Christly keek haar verwonderd aan. Hij zag twee tranen langs de gerimpelde wangen der oude vrouw loopen. Verschrikt wendde hij het hoofd om, keek den sergeant en de soldaten aan en hij werd bang voor hunne dreigende gelaatstrekken 1 Hij lachte niet meer. Hij begon nu te begrijpen, dat zijn broe der zieh niet verborgen had, om hem te laten zoeken. Welnu, sprak Mathias Werner op ruwen toon, hebt gij hem gevonden P Neen, sprak het kind heel eenvoudig. De moeder herademde. D.ink nog wat, en zoek, voegde de ser geant er bij, terwijl hij een der soldaten een teeken gaf om het kind nog wat in te schenken. Ik heb genoeg gedronken, antwoordde Christly, te veel zelfs alik ben er zoo slape rig van geworden. Bovendien zal Frits uit zieh zeiven wel komen. Als gij zijne vrien den zijt, zal hij blijde zijn, u te zien. De sergeant beet op zijn knevel. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1903 | | pagina 1