No. 3557 Vrijdag 27 November 1903. 28ste Jaargang )ag6laó voor <3fiooró~ on Suió-dlollanó. Tuchtscholen. De weduwe Wendel en hare kinderen, IDringenó v&rzoefi, Buitenland, f 1,20 1,50 2,90 0,03 Frankrijks toekomst. Mea Duitsch1 and. Engeland. yRLE ABONNEMENTSPBIJS; Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaateen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS. BUREAU St, Jansstraat Haarlem. PBIJS DEB ADVEBTBNTIEN. Van 16 regels 50 Cent Elke regel meer7l/9 r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant. AINILKNPRÏ AGITE MA NON AGITATE Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité, Etrangère G.L. DAÜBE S( Co JOHN., P. JONES SuccParis Hlbis Faubourg Montmartre aan H. H. ADVERTEERDERS om hunne annonces, bestemd voor het Zaterdagoch- tend-nummer, ous reeds des Vrijdags bp voorkeur in den middagte doen geworden. Het steeds sterk toenemende aantal ad. verlentiën, bjjzonder thans met de a.s. St. Nicolaas, is oorzaak, dat wjj niet kunnen instaan voor de plaatsing van annonce welke ons na Vrpdagaeond bereiken. Deze worden alléén ZOO mogelijk rog geplaatst. Djs Administratie. I. Het is werkeljjk niet zou Ier reden, dat er tegenwoordig geklaagd wordt over de eleeds grooter wordende verwil lering der straatjeugd. Wie in cene groote stad woont, weet er van mee te praten, maar in de kleine steden geven de straatben gels in alleilei deugnietenstreken die in de groote steden niet veel toe en wan neer men eens boort, wat de jeugdige spes patriae op de dorpen zoo al durven uithalen, dan weet men haast Diet, aan wie de eerepalm in deze zoude toe komen. Al jaren is erover geklaagd, maar met dat klagen is de toestand niet ver beterd. Integendeel, het gaat van kwaad tot erger; de straatschenderpen nemen aanhoudend grooter proportion aan en georganiseerde dievenbenden van knapen beneden vjjftien jaren zij a volstrekt gee- ne buitengewone verschijningen meer. Ontzag hebben die kleine deugnieten voor niets meer. Het onderlpk gezag wordt ODtdoken of bespot; soms zelfs, helaas, misbruikt om tot kwaaddoen aan te spo ren, het gezag van den onderwijzer is zóo beperkt door de moderne, zoetsappi ge begrippen van opvoeding, dat het in de oogen der jeugdige belhamels tot min der dan niets is teruggebracht,—de po litienu ja, men heelt maar eens te zien en te hooren, hoe in de steden de die naren der Wet door de sttaa'jeugd wor den voor den gek gehouden en uitge jouwd, waar bp dan zelfs, 't is treurig ge noeg, de ouderen vaak den jeugdigen deug nieten bescherming verleenen tegen het wettig gezag. Te verklaren is deze verwildering al leszins, indien men slechts bedenkt, wel ke redeneeringen de jeugdige knapen vaak uit den mond van ouderen, van vaderen FEUILLETON, 36. Vervólg.') Gelukkig is uw herder niet wraakzuchtig. Maar wat beteekent dat woedend gelaa*, dat geweer en die bedreigingen Wjj zijn goede vrienden, Frits. Kom nader, niemand zal u kwaad doen Ik ben niet tang voor u, antwoordde de jonge klompenmaker, terwijl hij zijn ge weer neerzette en de soldaten met een trot- schen blik mat Al ben ik ook een lafaard in uwe oogen, ik zou nooit een kind pijnigen. Iemsnd1 aaniaken, die zich niet verdedigen kan, dat roept om wraak Zjjne oogen schoten vlammen. Ce sergeant hield het kind bjj den arm vast, en rolde e?n touw om den pols met veel nauwkeurigheid en koelbloedigheid. Ha, gjj wilt ons, onze beledigingen betaald zetten, Frits, het zij zoo, maar ik houd den kleine in bewaring; hij zal als gijzelaar die nen, zooals wij soldaten dat noemen, als gg- zelaaar voor den goeden wil van zijn broeder. Kom, ga als een brave jongen met ons mee. Geef eerst het kind aan zyne moeder terug, sprak de jonge klompenmaker, terwijl moeder soms moeten aanhooren, waar deze zich uitlateD over hunne wereidljjke of geestelijke overheid, over de meer gegoe den, over het gezag, enz bedenkt, hoe menig kind tegenwoordig wordt op gevoed zouder Goi of godsdienst, en de «vreeze des Heereu,» dat eerste en hoog te beginsel van opvoeding en tucht, n' en déplaise alle mogeljjke nieuwerwetache theoretici, zoo absoluut wordt verwaar loosd. Edoch, wat helpt het die oorzaken uog eens breed uit te meten, het is reeds zoo vaak gedaan en 't heeft tot heden njets geholpen. En nog minder helpt het, de schouders op te halen, en te zeggen; «Oeh, toon wjj jong waren, haalden wjj ook allerlei kattekwaad uit.» Katte- kwaad, ja. Heilige boontjes waren wp vol strekt niet en voor, wat wjjeen«grap» vonden, al dachten de ouders er misschien anders over, waren wp allicht te vinden, maar ons kwaaddoen droeg tcch een ge heel ander kaïakter. Wp waren op^jeng- digen lteftpd geen cynische boosdoeners, zooals er nu maar al te veel onder het jeugdige geslacht voorkomen; wp deden geen kwaad uit pure boosheid en uit lust tot kwaaddoen, wp hadden nog ont zag voor vader en moeder, voor pastoor en ouderwijzer en waren als de Jood voor den man met de blinkende knoopen en den stok met koperen knop. Zeker, er ging wel eecs een enkele jongen voor een dag achter slot en gren del, omdat hp appels gestolen had in den tuin van dokter, pastoor, of dominé, of lijsterstrikken had gezet, waar hp niet mocht, hoogst zelden voor een ernstiger vergrjjp, maar niemand dacht er aan, daj er afzonderlijke tuchtscholen zouden noo- dig zjjn voor het jeugdigs geslacht. Tuchtscholen!Wanneer men dat woord voor het eerst hoort, dan krpgtmeu zoo'n idee van eene plaats, waar de jeugdige mis dadigers eeus ter dege ouder handen ge nomen worden en bou gré, malgré tot gehoorzaamheid en onderwerping gedwon gen worden. Men denkt aan opsluiting en onwi.Iekeurig zou men wel eens willen uitkjjken of er niet bier of daar in een hoekje het beroemde of beruchte tucht middel uit de dagen van weleer, de stok, staat te wachten op den jeugdigen over treder, voor wien men ia vroeger tpden eene c'tastpding aan den Ijjve,» als het meest heilzame geneesmiddel zoude nood zakelijk gevonden hebben. Maar, zoo iets zoude niet strookeu met de tegenwoordige denkbeelden over op- hij met den kolf van zijn geweer op den grond stampte, en ik zal u beide handen toesteken, om mij te laten binden. Fan zal ik u gewil lig volgen, als een schaap, dat ter slachtban k geleid wordt. Dank u, voor de vergelijking, riep Ma- thias uit met op elkaar geklemde tanden, maar gij begint mij de ooren geducht warm te ma ken, mijn jongen. Dat alles is 'n slecht voorbeeld voor uwe kameraden en een verzet tegen de militaire discipline. Men stelt zijn sergeant geene voorwaarden. Voor uw geweer ben ik niet bang. Ik heb u tijd gelaten, om mij te gehoorza men. Als gij nog langer weers'and biedt, zal ik geweld gebruiken. Wie deelt hier bevelen uit, gjj of ik f Soldaten, vooruit! Frits verroerde zich niet. Schiet op hen, broeder, riep Christly Als hij schiet, sprak de sergeant, dan zullen mijne manschappen u levend villen, kleine duivel. Daar geef ik niet om, sprak Christly moedig, sch:et op hen, Erits I Mathias gaf b liden soldaten een wenk en deze kwaten nu langzaam Daar den jongen man toe. Deze bekommerde zich niet om hen maar scheen op den sergeant aan te leggen, die nog altijd Christly bij het touw vast hield, dat hjj om de polsen gewonden had. Gij wilt hem niet loslaten sprak hij op vragenden toon. Zooveel te erger voor u. Het schot ging ai. De kogel brak het touw door en het kind voeding en toen minister K lyper zich door de aanhoudende klachten over de te genwoordige verwildering en onhandel baarheid der jeugd gedwongen zag tot het voorstel om tuchtscholin, voorloopig een vijftal, op te richten, maakte men zich daarvan dadelijk eene geheel andere voor stelling en waren al dadelijk de pveraars voor de modern philantropische opvoe ding druk iu de weer, om san die inrich tingen toch vooral het denkbeeld van «straf en tuchtiging» te ontnemen en ze te stempelen tot eene soort inrichticgeu tot verbetering, waar vooral zed-djjke mid delen: vermaningen, raadgevingen, wer ken op het gemoed, zouden aangewend worden en tuchtiging, eenzame opslui ting, etc. diende geweerd te worden, j Na zjjn er wel menschen, en ook man nen van kennis en oordeel, die op dat punt een andere .neeningzjjn toegedaan, maar het is in onze moderne maatschap pij, schijnt het, eens en voor goed uitge maakt, dat de menschea ongeljjk hebben en dat de tuchtroede voor goed en voor altjjd naar de rommelkamer of naar h-t antiquiteiten-kabinet is en bljjft verban nen. mag zich wel afvragen hoelaog zal het Godsmoordend doen en dsnken iu de Frau- sche Republiek nog voortduren? Vreeseljjk is de toestand maar nog vreeseljjker zal het worden. De opvoe ding vau het kiud zonder God gaat over by hen, die door eene godsdienst bestrij dende pers een satantschen haat koeste ren tegen God en zjju gezalfden. Clemenceau beeft inden Franscheu Senaat durven lasteren en gezegd, dat de priester, die aan onderwys doet, zij a zede- lyke persoonlijkheid heeft afgelegd eu de meerderheid stamde er in toe. Hij pleitte voor vrjjheid van onderwys zonder God. Ea naast da godsdieustloozen, die over Frankrijk den scepter voeren, staat een godsdianstlooze pers. Het gehalte van die pers kunnen wy ia kort samenvatten in hetgeen wat dezer dagen het logebiad La Lanterne ten beste gaf. Dit blad biedt een premie van 200 francs aau dengeue, die, boven op den Pantheon zul klauteren om er de twee armej van bet kruisbeeld af te zagen. 't Is hemeltergend 1 Maar wachten wjj. Het zal niet lang meer duren voor de straf komt. Erger uog dan ooit zal de Republiek haar kas tijding ontvangeD. In den vorm vau een oorlog misschiep, een oorlog met den erfvjjand, den Duit- scher. Alle vredesconferenties ter wereld zullen volgens mannen van naam, dien dat nu bevrijd was, snelde naar zijne moeder toe. Ie sergeant schud Je zijne baud die nog even door den kogel geschampt was en bromde: Dat zal ik je betaald zetten I Maar door de hevigheid van den slag viel hij op den grond. Frits had gemakkelijk van de verbazing der soldaten en recruten kunnen profiteeren om te ontvluchten, maar hjj ging naar zijn vijand toe en zeide hem Ik geef mij gevangen, sergeant Mathias. 't Zou mij speten. als ik u gewond had. Werner zag hem met eene eigenaardige uit drukking in het gelaat aan. Als go mij nu eens gedood had! Mijn zoon die op dezen kleinen deugniet gelijkt zou op dit uur een wees zijn gö een handig schutter, Frits ik weet wat ik u te danken heb. Luister wat ik u, ter wille vau dit half' razende kind voorstelKoop het stilzwij gen mijner mannen en wat mij betreft, als gij mij dertig rijksdaalders in den zak kunt stop pen, dan zal ik zoo erkentelijk zjjn het uk te verscheuren, dat gó geteekend hebt. Dit blijft onder ons. La Marannclé had met begeenge ooren geluisterd. - Pelaas, zeide zij, ome kleine tuin, onze bijenkorven, deze woning met al, wat zij be vat, kortom, alles wat wij bezitten is niet zoo veel waard, als gjj mtj vraagt. Ik geef u twee uren tijd, om u te be denken, antwoordde Mathias driftig. Gjj hebt toch zeker bloedverwanten en vrienden Vrienden, als men zoo arm is als ik, sprak de weduwe op bitteren toon. oo log niet kunnen tegenhouden. De oorlog moet komen, de oorlog zal komen, schreef nog voor eenige dagen een Duitsch officier. En vreeseljjk zou dan wellicht bet werktuig Gods, de Duitscher, zjjn vuist- el igen doen regenen op 't inwendig zoo zieke lichaam der Republiek. In den vorm van welke andere ramp misschien ook. Droeve toekomst, duistere dagen hangen als sombere wolken aan ien horizon van 't vaderland van Lode- wijk den Heilige. De Duitsche Regeering heeft aan de uit Franirjjk verdreven paters van den H. Geest toegestaan eeu kloos'er te stichten te Neu-Schewern, in Etzaa-Lotharingeo. Van den anderen kant valt te vermel den, dat het in zekere streken van Duitsch- land mit da godsdienstvrijheid treurig gesteld is. Een geesteljjke uit Derfurth, die te Rodenburg, een dorpje in Brauns- weig, een doodeljjk ziek kind van een katholiek spoorwegai beider gedoopt had, dus builen zyn parochie geestelyke hulp had verleend, werd daarom veroordeel 1 tot 30 mark boete of 6 dageu gevange nisstraf. De protestantsche dominé van Derfurth, had den priester aangeklaagd, omdat hjj buiten zjjn parooh e, zouder toestemming der burgerlijke overheden den doop aau het stenende kind had teegedieni. Primes Alix van Bourbon, dochter vaa deu Hertog van Chartre», echtgenoote van prins F r e d e r i k, E r n st van Schouburg-Waldenburg, heeft sedert 9 November den echteljjke woning te Dres den verlaten, De koetsier van den Prins 'is terzelfder tyd verdwenen. De Prinees is 27 jaar oud, zjj heeft eeu kiud van 17 maanden. Uit Berlyn wordt geseind, dat aan het Nieuwe Paleis het navolgend bulle tin is aangeplakt: Doperatiewond aan deu liukersie nband heeft zich sinds den 19a November gesloten. De Ke zer moet nog eenigoa tyd zyn stem sparen, totdat het litteeken genoegzame ste vigheid heeft bekomen. Da Keizer doet hans een massage-kuur op de larynx toe- tpassen, die gepaard gaat met stemoefe ningen. Vermoedelijk zal de Keizer weer binnen eenige waken de volkomen be schikking over zjjn stem hebben. Beslist wordt tegengesproken dat de Keizer 't p'an koestert, dezen winter in het Zaiden te verblijven, alle berichten daaromtrent berusten op een verzinsel zegt de Berlynache correspondent van de «Kölnische Zeitung». «De PoBt» merkt daarectegen weer op, dat zjj toch nietge- heel en al verzinsels zjjn, aangezien een plao in dieu zin, «inderdaad heefc bestaan zjj 't ook niet in vasten vorm.» En het zouvolgens dit blad zelfs lang De sergeant haalde met de linkerhand zjjne roode pjjp uit den zak, stopte ze en begon toen bedaard te rooken, zonder zjjn gevangene uit het oog te verliezen. Frits had zich in een hoek van het vertrek neergezet en scheen geen bewustzjjn meer te hebben, van hetgeen er om hem heen voorvielzijne moe der zat met het hoofd in de handen en dacht ernstig na. Zij had duizend plannen in 't hoofd en wist niet, aan welk zich te houden. Zou zij den hotelhouder Ludwigmeyer, haar neef en de peetoom van Frits op gaan zoe ken P Zou zij zich tot den ouden Gaspard wenden, wien haar zoon zulk een gewichtigen dienat in het bosch bewezen had P Zou de een kunnen en de ander willen helpen Toen daeht zij als uiterste redmiddel aan haar avontuurlijken slaapdrank. In hare gedachten nootligde zij den sergeant en zjjne makkers uit om zich wat te verfrisschen, terw ijl zjj op haar wachtten en bij hare terugkomst zou zij allen ingeslapen vinden Van deze gelegenheid zou zjj gebruik maken, om haar zoon goedschiks of kwaad schiks naar de grot van Ezelsthal te voeren Op dit oogenblik verscheen vader Kurthil, de veldwachter, op den drempel der hut en stak nieuwsgierig het hoofd naar binnen Ik heb hooren schieten, sprak hjj. Alle omstanders beefden. Hooren schieten, bromde de sergeant. Eene onhandigheid, die mjj bijna de rechter hand gekost heeft. O, mijn God, sergeant, sprak de veld wachter bij wjjze van troost, wat kwaad zou niet onmogelijk zyn, dat het nog in de zen winter werkeljjk tot uitvoering kwam en keizer Wilhelm dus toch wel naar het Zuiden gaat. Er bestaat echter, wordt nogmaals ver zekerd, geenerlei reden tot bezorgdheid over den toestand van den Keizer, ook al zon hij naar het Zuiden gaan.De staat van 's vorsten gezo dheid is op het oogen blik zelfs uitstekend. Eergisteren-ochtend was by Z.M. aan tafel genoodigd lord Lans dale; dien dag deed hjj verder allerlei regeeringsza- ken af. De Keizer is van plan 21 Dec. a.s. een jachtparty vaa het Hof mee te maken. Te Beiljjn zullen de leden van het Centrum over de eerBte maal deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen om als éen man te kiezen tegen de socialistische candidaten. Da metaalbewerker Karl Kno bel, de redacteur van het anarchistische blad «Neues Leban,» is door het Berlyn ache Landgericht wegens majesteitsschen nis (tegen den Duitschen Keizer), begaan in een artikel, getiteld: «Dj Keizar van de Sahara», veroordeeld tot 6 maanden gevangenisstraf. Turkije. De buitengewone ministerraad, gisteren te Yildiz-Kiock gehouden, duurde voort tot aan den ochtend. Gemeld wordt, dat een Maibatta, ot ontwerp-besluit, werd op gemaakt, dat aan de goedkeuring des Sul tans zal worden onderworpen, en waarin onder zeker voorbehoud de aanneming van de Russisch - Oostenrjjksche ontwerpen wordt aangeraden. Een vreeseljjke brand vernielde hetgrootste dael van Eski-Schehir, een bloeiende stal in Klein-Azië, een vereenigingspunt der Anatolische ljjnen, en op ongeveer 200 kilometer van Konstantinopel gelegen. Drie bazarea mat 1315 winkelafdeelingen, elf groote karavaanserails en twee moi- keen werden door het vuur, dat veertig uur aanhield, in de aach gelegd. Elf Europeesche verzekeringsmaatschap pijen zyn bjj deze ramp betrokken. Yan de verschillende stations der Ana tolische lynen werden extratreinen met bluschmateriaal naar de plaats des onheils gezonden. Dank zjj dezen maatregel kon nog een deel der stad worden gered. Te Londen dreigt een werkstaking uit te breken onder de koetsiers. Zoo'n staking zal zich in het hart van de Engelsche hoofdstad geweldig doen gevoelen, vooral voor hen die zich snel mo8ten verplaatsen en voor wie de omnibus niet vlug genoeg gaat. Het zjjn hoofdzakeljjk de koetsiers der «cabs» die ontevreden zjju, wegens de groote concurrentie die hun wordt aange daan door de treinen rond en door de er in gelegen zjjn, als het eenmaal gebeurd was. 't Is immers het lot van den soldaat den eenen dag ot den anderen door een ko gel te vallen. Mathias trok een leeljjk gezicht en zich tot La Marannc'é wendend, die nog steeds in ge peins verzonken zat, sprak hij En, goede vrouw, terwijl gij uwe reke ning daar op zit te maken, vergeet niet er ve ertig gulden bjj te voegen, die uw zoon van mjj ontvangen heeft. Veertig gulden, Heer in den Hemel riep de weduwe Wendel uit, terwijl zij hare hand op den schouder van haar zoon legde, die haar met scheen te hoorengij hebt veer tig gulden ontvangen, mijn kind Hij zag haar met verwonderde oogen aan en antwoordde Ja, moeder.' Dan moet gij ze den sergeant terug ge ven en dadelijk. Ik heb ze niet meer. Wat hebt gij er dan mee gedaan, onge lukkige jongen Ik heb ze gebruikt voor den meiboom van Gretly. De weduwe vouwde de handen Wat, om aan dezen dwazen gril te vol doen, hebt gij uwe vrijheid, uwe rust ver kocht en ons aller geluk verwoest. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1903 | | pagina 1