No. 5559
Maandag 30 November 1903.
28ste Jaargang
QagBlaó voor tSKooró* en SLuiö-éLollanó.
De Kerk m Denemarken.
De weduwe Wendel en
hare kinderen,
TWEEDE BLAD;
ATTENTIE.
B l N JN N L A N D.
Gemengde berichten.
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
BUITENLAND
Frankrijk.
Duitschland.
Een beroemd genees
heer schreef onlangs aan
zguen pupil: «Als geleerde
en als voogd beveel ik u aan
gesn blanketsel te gebruiken
gebruikt slechts alle ochten
den, een weinig Crème Si
mon en U zult een huid be
houden die niet veranderen zal.» J.SIMON,
59, Faubourg, Saint-Martin, Parjjs.
Rill
ABONNEMENTSPBIJ8.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Ho of dredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cenl
Elke regel meer7l/t r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubliciteEtrangère
G.L. DA VBE Sf Co JOHN., f. J ONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartrs
Nieuwe Abonnementen op deze cou
rant kunnen eiken dag beginnen en
worden berekend van af den dag der be
stelling.
Eiken dag ontvangt men een goed ge
redigeerd Dagblad met het eerste nieuws
zoowel uit cns Va dei land als u t den
vreemde.
Het abonnement kan men doen eiudi_
gen alleen bjj afloop van een der jaars-
kwartalen, zijnde 31 Maart, 30 Juni, 30
September of 31 December.
In Noordeljjk Europa zal de Kerk wel
dra haar vorigen invloed herwinnen. Ver
oordeel en misverstand verdwijnen meer
en meer. De niet-Katholieke pers sprak
met lof en eerbied van Z. H. Leo XIII
en niet minder roemt en f rijst zg Z. H.
P i u s X. Zij erkent den machtigen en
weldadigen invloed der Kerk over de vol
keren van Europa en de geheele wereld.
De bekeeringen tot de oude Moederkerk,
tot Rome, zjjn ook ieder jaar meer tal-
rjjk.
De Luthersche Kerk in Denemarken is
niet zooveel verschillend van de Katho
lieke Kerk als b. v. de Luthereche Kerk
van Duitschland of die van ons land.
De heer Niels H a n s e, vroeger La-
therscb dominee, thans 'n vroom katholiek,
schrjjft hierover io de Catholic Times
van Liverpool, het volge nde
«Geljjk de Anglicaanscbe Kerk zoo
heeft ook deLutherscbe kerk veel van het
Catholicisme behouden. De leer en dis
ciplinaire gebruiken zjjn veelal nog htt-
zelfde. Men leest de mis (want zoo noemt
men den morgendienst,) men gebruikt
ook de gekleurde misgewaden en de lei
der der kerkeljjke gemeente wordt niet
«ministers genoemd maar priester. Latgn-
s che gezangen als de Veni Sancte Spi
ritus worden overal gebruikt. De Deen-
scbe Lutheranen gelooven in de wezen
lijke tegenwoordigheid vanChristus in het
Sacrament des Altaars, geljjk dit geleerd
wordt door de Katholieke Kerk.»
Wg kunnen hier nog aan toevoegen, dat
de Katholieke roissionnarissen in Dene
marken geëerd en geëerbiedigd worden en
dat zjj er met vracht werkzaam zjjn. Het
Ijjdt gem twjjfel of vele Denen zullen
FEUILLETON,
in de 20ite eeaw tot het geloof hunuer
va'eren wederkeeren.
39. (rer volg.)
Als dat zoo is, dan bewair ik het nog voor
hen, die mjj door hunne tranen en gebeden
weten te vermurwen, maar niet voor trotsehe
lieden, die mij in mjjn aangezicht voor een
leugenaar uitschelden en mij behandelen of ik
de minste der stervelingen was!
Hij was gelukkig dit voorwendsel van toorn
gevonden te hebben tegenover de dreigende
wenschen der weduwe.
Deze echter zag haar vol minachting aan
en vervolgde, terwjjl zjj zich vlak voor hem
plaatste en hare oogen schitterden als die
eener prjtetes
Luister goed naar mij, Gaspard. Als ik
gedacht had, dat de tranen eener moeder uw
tteenen hart konden vermurwen, dan zou ik
mjj vernederd hebben en voor uwe voeten
neergeknield zijn. Als het geldt, het leven van
mjjn zoon te redden, dan ken ik geen hoog
moed,
Maar eene smeekbede is evenmin in staat
als eene bedreiging om den man te verteede
ren, die het schitterende slijk als zjjn afgod
beschouwt, die als een valsch geloovige ne-
derknielt voor het gouden kalt; den gierig-
v
O valsche hervorming der zestiende
eeuwDoor die hervormingen zijn de
volkeren misleid. Waarom scheuring ver
wekt en de menschen in opstand gebracht
tegen het hoogste gezag op aarde! waar
om den volkeren toch de rust ontno
men en hun hoop op het eeuwige geluk!
Men wist, dat buiten het schip van Pe
tros geen redding te vinden was. Aan
den hoogmoed der hervormers, aau hunne
ziucelooze driften, hebben zjj de voorkeur
gegeven boven Christus. De Kerk van
Christus wilden zg vernietigen, maar zjj
hebben bet niet gekund, zg hebben de
volkeren der wereld in ellende en onge
loof gestort. 7jj hebber, den groai van
Christus' rjjk ve traagd, het verdelgen -
dat vermochten zij niet. Ziet, de zonen
der vaderen, die door de hervormers be
drogen zjjn, keeren thans in grooten ge
tale tot hunne Moeder weer.
TeLatcy-Lé y heeft zich een geval voor
gedaan, dat zeer de aandacht heeft ge
trokken; daar is voor de Rechtbank ge
daagd de heer T h u r e t. Hg verklaarde
verwonderd te zjjn, dat hg vervolgd werd.
«Ik ben protestant, zeide bjj, maar ik
woon ineen katholiek land en om in mjjne
school het godsdienstig ouderwijste doen
geven, heb ik mg wel tot de Broeders
moeten wenden.
«Wat ik wil, is, in rnjjn gemeente
mjjne christeljjke school te behouden.» De
rechters, geheel onthutst door die verkla-
tiog, hebben het vonnis uitgesteld.
De Rechtbank te Fecamp heeft ver
scheidene inwoners der stad veroordeeld
tot eene boete van 5 tot 15 francs, om
dat zjj bij het vertrek der Zusters heb
ben geroepen «Leve de vrjjheid!» «Leve
de Zusters!»
Zg werden vervolgd wegens het maken
van rumoer,
Het valt niette ontkennen dat de toe
stand van den Duitschen Keizer te wen
schen oveilaat. De Schles Volkszdtung ver
neemt uit zeer vert ronwbare bron, dat
ZjjDe Majesteit streng dieet moet houden.
Melk, b >ail!on, thee en roereieren, is on
geveer alles wat hg gebruiken mag. Voor
al hindert het den Keizer, dat hjj niet mag
looken.
Van een reis naar het Zuiden of van een
aard die aan zjjne hebzucht het leven van een
mensch zou opofferen
De grjjsaard s'ond woedend op en de
weduwe met den vinger de deur wjjzend, nep
hij uit
Ga weg, booze vrouw, ik laat mij niet
langer in mijn eigen huis beleedigen. Ik ben
uw zoon niets verschuldigd, en voor hem zal
ik mij niet tot den bedelstaf brengen.
Maar La Marannclé scheen niet bang voor
hem te zijn, want zjj zag hem met een trot-
schen blik aan en hernam
Gjj meent den zoon niets verschuldigd
te zjjn, maar dan toch zeker zijn vader wel f
Is uw geweten altijd gerust bij al uwe schat
ten, Gaspard, en is het billjjk, dat al het
geld aan u alleen behoort?
Ik begrijp u niet, stamelde Gaspard,
terwijl hjj doodsbleek terugdeinsde voor deze
vrouw, die vreeselijk bevend als een demon,
als eene godin der wraak vooi hem stond en
als een orakel uit oude tjjden vervolgde
Gjj begrijpt mjj zeer goed, Melzer. Tot
op dezen dag hebben wjj u niets gevraagd
en gjj meendet, dat niemand uw geheim ken
de; hedenavond doe ik een beroep op uwe
liefdadigheid en vriendschap, maar omdat gij
u zonder medeljjd n toont en mij van uwe
deur verjaagt, smeek ik u niet langer. Ik
vraag nu niet langer mij een dienst tebewq-
zen, om mjj geld te leenen, maar ik eisch,
eene rechtmatige teruggave, die de schim van
Wendel, u reeds dikwijls heeft moeten vragen
in uwe slapelooze nachteu.
Kene teruggave stamelde de grijsaard
tocht in dè MiddeTandseheZee is nog niets
officieel bekend. Wel is gesprokeD, dat
het voor de gezondheid van ke'z»r W i 1-
h e 1 m goed zou zjjo, eenigen tgd rustig
te Nizza of aan de Riviera te ver
toeven.
Over Prinses Alix van Bour
bon, dochter van Don Carlos, wordt
thans gemeld, dat van het geheele verhaal
als zou zg met haar koetsier naar Italië
zgn ve.trokken, niets waar is.
De «Daily Express» verneemt, dat het
wangedrag van haar echtgenoot, prins
Frederik Ernst van Schouburg-
Waldenburg reeds een jaar geleden bjjna
tot scheiding had geleid. Toen kwam 't
nog tot eene verzoening. De Prinses was
gedwongea een aanzienlgk bedrag aau
schulden, die haar man vó)r zgn huwe-
lgk gemaakt had, te voldoen. Ten slotte
was haar geheele fortuin verbrast en meest
zg zelfs hare diamanten verkoopen. Hare
bloedverwanten spoorden haar herhaalde-
lgk aan, den prins te verlaten. E ndelgk,
wanhopig en teneinde raid, zonder mid
delen, door haar man geruïneerd en be
drogen, ging zg naar Ital.ë met haar kind,
een knaapje van achttien maanden, en
haar hofdame N s t iz. Zg wacht'e ver
volgens te Soii, bjj Genua, den verderen
loop der gebeurtenissen af,
Op het graf van den kanonnenko-
ning den beer Kropp te Essen, sedert
een jaar overleden,heeft keizer W i 1 h elm
een krans laten ueerlegge i. Hetzelfde deed
dePrins-regentvanBeieren, de Groot-herto
gin van Baden en H ssen.
Keizer Wilhelm beeft bovendien nog
een hartelijk schrgvengericht aan mevrouw
K r u p p.
—Te Berlg'n iseen A nerikaansche kerk
ingewijd. De Kroonprins vertegenwoor
digde den K' izer. De. D i c k e, de pre
dicant van de kerk, ontving een brief
van gelukwenschen van president Roo
sevelt.
Verregaande brutaliteit van den socialist
Hugenholte.
Wg weten waarlijk niet, zegt de N.
Rott, Ct. waarover wg meer moeten ver
baasd zgn, over da zear slinksche tac-
t>ek, die de heer Hugenholtz meent
te mogen gebruikeu, of over zgn verre
gaande onnoozelheid. 'c Is toch wel van
nagenoeg algemeene bekendheid, dat de
heer Creme r, toen hg zgn Minister
schap aanvaardde, zich van alle banden,
die hem aan de Paketvaart-Maatschap-
pij «Nederland» en Lloyd bonden, heeft
losgemaakt,, juist ook om tegenover die
maatschappijen, waarmede hij vroeger in
nauwe relatie stond, a!s Minister geheel
vrg te staan! En de heer H u ge nholt z
zou daarvan onkundig zgn gebleven Wjj
willen 't aannemen, doch moge dan nu
de heer Hugenholtz in het gebeur
de van heden een spoorslag vinden, voor
taan zijne kracht niet langer te zoeken
mei verwilderde oogen. Maar gjj zijt krank
zinnig. La Marannclé geheel krankzinnig.
Maar spreek niet zoo luid. meu zoa denken
Dat ik waarheid spreek, is niet her
nam de weduwe minachtend. Wat kan mij dat
schelen Ik kom in naam der menscheljjke
rechtvaardigheid de regeling eener schuld
vragen. Gij kunt spotten met mijn eisch, gjj
kunt uwe schuld jegens mijn armen mau ont
kennen. Maar ik zeg u, dat gjj den schat ge
vonden en ons deel ontstolen hebt
Dat is een leugen een leugen 1 ik ben
een arm man 1
Ik heb nojit een schat gevonden; gjj wilt
mjj vermoorden, omdat ik uw zoon niet hel
pen kan, La Marannclé 1
Gjj hebt ongelijk Ik houd ook veel van
dezen braven jongen, maar ik heb geen geld,
ik zweer het u.
De grijsaard greep de kille handen der we
duwe, l'eze echter vervolgde, alsofz j dooreen
hoogere macht bezield werd.
Deze schat is bij u rerhorgeu 1 Ik weet
het, ik zie hem 1
De oude Gaspard staarde wanhopig rond.
De gierigaard stamelde op onvasten toon.
Al waart gij honderd maal eene toove-
nares, gjj kunt niet zien, wat niet bestaat.
La Marannclé 1 O, spreek niet zoo luid, niet
zoo luid ik smeek het u men zou
u kunnen gelooven Wees toch bedaard,
goede vrouw
Morgen zal ik si mjjne vrienden op gaan
zoeken en als ik eenige guldens bijeen bren
gen kan
in eene wgze van debatteeren, die de
partg, welke hg vertegenwoordigt, slechts
oneer kan aandoen. Als men eenmaal
van den fatsoenleken weg afwgkt, ver
valt men zoo licht van kwaad tot erger.
Da heer Hugenholtz hiel! zich na
da uiterst zachte rede vaD dan heer C r e-
m e r stil. Wat zou hg ook hebben kun
nen antwoorden? Misschien een ruiierlgke
verontschuldiging?
De «Nieuwe Ct.» schrijft:
Noch de heer Hugenholtz noch
eau ander der socialistische Kamerleden
hebben 't noodig gevonden een enkel
woord vanlverontschuldiging te sprrkeD:
—de moge gkheid van zich vrg te plei
ten is in dit geval natuurlgk buitenge
sloten. Welaan, mogen zg dan bedenken,
dat schriftelijke belesdiging in de Ha n-
delingen, die zg niet den moed had
den in de vergadering der Staten-Gene-
raal te uïtea, de bjj de Grondwet er
kende onschendbaarheid tegerover den
strafrechter mist. Wellicht is dat de
eenige overweging waarvoor hun gemoed,
althans dat (van den heer Hugen
holtz, toegankeljjk is.
Hugenholtz, zegt het blad, ha 1 het
gemunt op het «type Cremer», op «den
meest typischen vertegenwoordiger van de
vroegere kapitalistische bourgeoisie.
Onder die loos, onder dat mom, pleegt
men dan den persoon op de ongehoords e
wgze te ljjf te gaan. Dien blinddoek bindt
een Hugenholtz zich willens voor,
als hjj zonder onderzoek relaties onthult»
tusschen mguconcessionarissen in Djambi
en den Directeur der Heli Courantdie
Cremer heet, maar zelfs geen bloedver
want van den oul-minister is; als hg onuit
gesproken woorden inlascht in de «Han
delingen,» ten einde aan «het volk»duidelgk
te maken, dat de heer Cremer «pre
sident-commissaris van de Pakketvaart-
maatschappij i®» (°en thans na dwaag
herroepen leugen) en dat «men weet waa
neer de expeditie tegen N euw-Guinea is
begonnen» (o.l. onder het ministerschap
van den heer Cremer!)
Inderdaad, de personen zjjn aan deze
heeren wel uitermate zeer onverschillig.
Hun eer, hun goede naam, hun politiek
en huu individueel aanzien, wat malen
zg erom Om het type is het hun te
doen. De haat tegen het type «heiligt»
de middelen der bestrjjdingmaakt in
consequentie, wispelturigheid, kameleon-
tisme, miskenning, driestheid tot deug-
ken; rechtvaardigt schadelijke lichtzin
nigheid, slinksche stieken, insinuatie en
la>ter ten koste van «onverschillige» per
sonen.
Wel hoog staat het parlementaire
«type» dat aldus, in persoonljjke onver
schilligheid, den strjjd voert. «Hoog en
rustig» tegenover den armzaligen bour
geois, die aangevallen, beleedigd, belas
terd, raak terug slaat op de persoonlijke
koppen, waarmee deze hydra hem aan
grgnst.
Twee anarchisten gearresteerd. De politie
te Gecève heeft gisteren twee Rnssische
anarchisten, Stoyanoff Krakoff en Bourtzeff
gearresteerd. Bourtzeff, die uit Siberië
afkomstig is, kwam in 1889 van Genève,
ging later naar Londen, werd daar wegens
anarchistische propaganda door geweld
dadige middelen, veroordeeld, en keerde
na zgn straf uitgezeten te hebben, terug
te Genève, waar hg Krakoff vond. Zg
gingen toen samen een blad uitgeven
*de Volonté du Peupledat in Londen
gedrukt heette te worden. De beide anar
chisten hielden zich op te Gesève, te
Clarens of te Montreox. Zg zullen nu
waarschgnlgk over de Zwitsersche grenzen
worden gezet.
Jeanne df Arc. Men meldt nit Rome
dat op 6 Januari a. s. Jeanne 'd Are 's
geboortedag, plechtig haar zaligverkla
ring zal worden afgelezen. De Paus moet
dit gisteren zelf aan den secretaris van
de congregatie van den Ritas, mgr. Pa
nic), hebben medegedeeld.
Vit den Oostenrijkschen Landdag. In den
Ojstenrjjkschen Rjjksraad is het weer
warm toegegaan. De Duitsch-radicaa!
Stein riep den Tsjecbischen radicaal F re-
si to*, dat deae bg de bezichtiging van
den konak te Bergrado een horloge had
gestolen. Stein beriep zich op een jour
nalist, die met de Regeering te Belgra
do in verbinding staat, en toen deze
Donderdag in het parlementsgebouw
kwam, viel Fresl hem met eea paar Tsje
chen aan, zoodat een hevige vechtpartjj
ontstond.
Kamper streken. Steeds waren wjj van
meening dat ons land het uitsluitend mo-
mpolie had der «gerenommeerde» Kam
perstreken. Gedacht werd onze overtuiging
echter geschokt bg het vernemen van de
groots onoplettendheid, van welke men
blijk gegeven heeft bjj het bouwen van
het nieuwe Raadhuis bg Dortelweil bjj
Fraukfort a/M.
Na de voltooiing kwam men tot de
ontdekking dat de schoorsteenen en de
privaten vergeten waren. Het eerste werd
spoedig hersteld; zoolang echter de bar
ge meester van Dortelweil vlak naast het
Raadhuis woonde, werd in het tweede
gemis niet voorzien.
MEDEDEELINGEN.
15 cents per regel.
"Civcnuxi,
De weduwe viel hem in de rede
Over twee uur zal het te laat zjjn, Mel
zer. Geef Frits zjjn deel, waarop hjj recht
heeft en hjj is gered. Maar neen, ik lees het
in uwe ziel. gij verlangt dat ik weg zal gaan
gjj verlangt ook, dat mjjn kind dood gescho
ten zal worden, want dan zult gjj alleen be
zitter zjjn van den schatniemand zal uwe
vreugde meer kunnen verstoren, en een deel
opeischen van het geld, dat een gelukkig toe
val u geschonken heeft.
Gjj beoordeelt mjj slechtGjj kent mjj
niet, bracht de grjjsaard met moeite uit, ter
wijl hjj wankelde, of eene duizeling hem be
vangen had en de oogen niet durfde opslaan
voor dezen profetische n blik die tot het diepst
zijner ziel doordrong. Luister, La Marannclé,
ik zal mjjne meubels verkoopen, als het moet,
ik zal moeite doen, om geld te leenen, om
Frits van het gevaar te redden. Heb geduld
en morgen zult gjj nader van mjj hooren
Morgen
De weduwe legde hare gespierde hand op
den schouder van Melzer, die over alle leden
beefde.
Morgen 1 terwjjl ik u gezegd heb, dat
het over twee uur te laat zal zjjn. Spot niet
met mijne smart, Gaspard, het ongeluk zou
ook u kunnen treffen. Frits is verloren, want
ik zie wel, dat gjj nauwelijks uw eigen leven
voor geld zoudt koopen
Ik heb geen schat, ik heb geen geld,
herhaalde de onvermurwbare grjjaard.
En toch houdt gjj van uw kind, Mel
zer? varvolgde de weduwe. En als ik n nu
zeg, dat Gretly misschien den dood van mjjn
I Frits niet overleven zal, dat gij alleen ach
ter zult blijven, veracht, gehaat, met geene
andere bezigheid dan het tellen van uw
geldVerschrikt u deze toekomst
niet
j Gretly is een goed kind, antwoordde
de gierigaard, maar al gold het haar leven,
dan zou ik nog niet kunnen bekennen, dat
ik een schat heb. Het is een leugen, zeg ik
1 u, een leugen
Verontwaardigd over deze grenzenlooze heb
zucht, hield de weduwe niet langer aan, Zij
kende nu geheel en al de zelfzucht van den
ouden vrek geen enkel beter gevoel trilde
meer in zijn ziel. Hij had eene onuitspreke
lijke, onverklaarbare liefde voor dit geld,
waarvan hij niet eens genoeg durfde nemen
voor zijn eigen levensonderhoud en dat hij
in den dood niet kon meenemen. Maar voor
zij wegging, sprak zij op ijskouden toon i
Ik zal Frits spoedig in het graf volgen
Melzer, en gij zult dan ook verlost zijn van
de klachten en verwijtingen der oude voed
ster van uw kind maar als, zooals men be
weert, de doode somtijds de geheimzinnige
macht heelt den steen van het graf te wen
telen en des nachts bij het bed der leven
den te komen zitten, dan zullen wij elkander
weerzien.
Wordt vervolgd^
