No. 5563
Vrijdag 4 December 1903.
28ste Jaargang
HfragBlaó voor ciïooró- en SLuiè-ólollanö.
De Dreyfuszaak.
De weduwe Wendel en
hare kinderen,
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
2,90
0,03
71/.
Rusland.
Japan.
Engeland.
frankrijk.
De Macedonische-quaestle.
Uit Von Bismarck's leven.
NIEUWE
MB! U0ER4NT.
ABONNEMENTSPBIJS:
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland
Afzonderlijke nnmmerB
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KUPPERS.
FBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con t a n t.
50 Cent
AGUTE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtranglre
G.L. DAUBE 8f Co JOHN., F. JONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre
In de Fransche Republiek worden de
hartstochten weer opgezweekt en tot het
kookpunt gebracht nu de Dreyfus-zaak
opnieuw aan de orde wordt gesteld om
den wegens landverraad veroordeelden
officier, onschuldig te doen verklareD.
Men huiveit by na om over deze zaak
met oordeel des onderscheids en onpar
tijdigheid te schrjjven, want aldra vlie
gen de partpen van voor- en tegensl an
ders zich in het haar.
Het Handelsblad van Antwerpen, neemt
in deze quaestie een typisch en joist stand
punt in, waar het blad zegt
De groote «zaak», dat eenwig conflict
tusschen het burgerlijk gerecht en het
krjjgsgerecht, dat in Frankrijk meer haat
en woede verwekte, dan de groote revo
lutie zelf had verwekt; de «zaak», die
Frankrjjk tot op zjjne grondvesten deed
daveren en de oorsprong was van de po
litiek die Frankrpk vandaag gebonden ten
prooi legt van eene bende onverdraagzame
fanatiekere -de «zaak» is heropend.
Bp de eerste behandeling beweerden
onze liberale confraters, dat de rechtvaar
digheid het erfgoed is van de geheele mensch
heid en de gansche wereld dus partp
moest trekken voor den «martelaar van
het Duivelseiland.»
Dat is grootspraak. Ware Dreyfus
geen jood geweest, ware de Loge niet in
beweging gekomen in zyn voordeel, onze
liberalen en ecc slisten hadden de zaak
blauw blauw gelaten. En ware de betich
te, zcoals broeder F 1 a m i d i e n,die dan
toch werkelijk het slachtoffer eener mon
sterachtige dwaling was, een katholiek,
ze zouden zich liever hebben laten ver-
oordee'ei, zooals dat Luiksche blad, om
dan zjjne onschald te erkennen.
Al die grootspraak over recht-aardig
heid laat ons dus koud, omdat, onder dit
oogpunt, de liberalen zoo'n fel e come-
dianten zpn, dat men ze niet gelooft, zelfs
als ze bp toeval eens de waarheid moes
ten zeggen.
Wil dat nu zeggen dat we verstokt zpn
als een Fransche chauvinWaarachtig niet.
We zpn te veel gekant tegen de misbrui
keu van het krjjgsgerecht om niet te wil
len aannemen, dat het ook dwalen kan
en wjj hebben overigens gezien, dat, met
de procedure ten opzichte van D r e y-
f u s gevolgd, niet alles in den haak is ge
weest en dat de beschnld'gde niet al de
waarborgen had verkregen, waarop de
verdediging recht had.
FEUILLETON
Wp hebben ook niet kwaljjk genomen
dat de joden als een man voor hun ge
loofsgenoot in de bres sprongen; inte
gendeel, zulke eensgezinde solidariteit is
enkel te bewonderen'en men geeft daar aan
de katholieken een voorbeeld, dat zjj be
ter zouden doen meer te vo'gen, in stee
van malkaar altijd af te breken.
Wat men terecht kan verwijten aan de
Fransche Dreyfu s ards, was, dat zp
geen betrouwen hadden in hunne eigen
landgenooten en hun eigen gerecht; dat
zp alle extra-legale middelen te baat na
men om hun doel te bereiken; dat zp er
eene politieke kwestie van maakten; dat
zp geen beroep deden op de magistraten,
gelast met het herstellen van rechterlijke
dwalingen,maaropde naamiooze onverant
woordelijke, onwetende mana; dat zp alle
grenzen en alle vaderlacdscb gevoel mis
kenden; dat zp al de vreemdelingen zelfs
diegenen, die Frankrjjk het minst in 'ihart
droegen, uitneodigden om ge'uige te zpn
van dat hateljjk schouwspel: alle instellin
gen in Fraokrpk dcor het sljjk en de
modder gesleurd
Zoo de chauvins ongelpk hadden van te
zeggeD, dat het militair gerecht heilig en
onaantastbaar was, de Dreyfusards
hebben hun land in den vreemde 't mik
punt gemaakt van de algemeene verach
ting.
Wjj begrppen, dat er veel Franschen,
door dezen veldtocht van beleedigingen en
laster, de noodige koelbloedigheidhebbm
verloren en zjj obstinaat en hardnekkig
weigerden naar den grond der zaak te
zien.
De tweede maal te Rennes, werd Drey
fus nogmaals veroordeeld en toen was er
geen dwaling, geen drukking, geen vei -
keerdheid bp te pas.
Na twee vonnissen zou men Drey-
t u s als stellig schuldig moeten honden,
en wil heai: desoidanks, onschuldig doen
verklaren. Dit recht heeft men, onbetwist
baar; maar laat de Franschen ditmaal die
ongelukkige zaak onder elkandir afhas
pelen en laat hen zelf het voorbeeld ge
ven der koelbloedigheid, die men nooit had
moeten verliezen.
43.
Vervolg.)
Stelen I herhaalde het jonga meisje, ter
wjjl zij op hare beurt terugdeinsde voor dezen
schat, waarvan de glans haar onweerstaanbaar
boeide.
Luister, Gretly, vervolgde het kind heel
naïfeens heb ik twee centen, die mijne moe
der in eene lade vergeten had in mijn zak
gestoken, om mij op de kermis te vermaken
net als een groote jongen. Acht dagen lang
heb lk er niet van kunnen slapen. Mijne moe
der heett mü ve-giffenis geschonken, ik heb
om hare woorden bijna den heelen dag ge
build. Later heb ik op een voedpad in het
bosch eene beurs gevonden met rijksdaalders;
maar ze brandde mq in de vingers en ik
heb ze zoo gauw mogelijk naar onzen burge
meester gebracht.
Eu dan zoudt gij willen, dat ik het geld
van vader Melzer wegnam?
Margaretha b'.oosde en haar hart klopte ge
weldig, maar zjj dacht dat de minuten ver
liepen en dat Mathias Werner wachtte. Met
vaste stem sprak zjj daarom
Gij wilt mjj dus niet helpen, om uw
Drankwet. Omtrent de voor
gestelde wjjziging van de Drankwet meent
de Standaard, dat slechts één groep ou
der de Nedeilandscne burgers bestaat die
met het ingediende wetsontwerp allesbe
halve is ingenomen en die groep noemt
het blad: de tappers. Maar juist dit pleit,
zegt de Standaard, \ó)t het wetsont
werp.
De bladen van de onderscheidene po-
broeder te redden, dien de soldaten van avond
nog zullen meenemen, om hem morgen dood
te schieten
Dit was inderdaad de eenige gedachte van
het meisje.
Frits redden, tot eiken prijsDit denk-
beeld bekeerschte haar dermate, dat het niet
alleen al de schoone deugden, die haar van
hare kindsheid af eigen waren, verstik'e, en
het goddelijk geloof dat diep wortel gescho
ten had in haar hart, maar zelfs de stem van
haar geweten.
Christly begon in stilte te weenen. Zij ge
voelde geen medelijden met deze heilige
smart en hem hare hand toonende, waar zq
op en meer dan eene plaats het vel afgestoo-
ten had, zoodat het bloed er uit liep, sprak
zij op bitteren toon
Als gij nog langer aarzelt, Christly, dan
houdt gij niet van uw broeder.
Het kind werd doodsbleek en het koude
zweet parelde hem op het voorhoofd hij zag
zjjne medeplichtige met zacht verwijtende
oogen aan en na nog een oogenblik van he-
vigen tweestrijd, stroopte hjj zjjn mouw op en
stak vast besloten zijne hand tusschen de ijze
ren staven door.
Op hetzelfde oogenblik hoorden de beide
schuldigen op tien pas van hen af, in de gang
die van de binnenkamer van het huis naar
het gewelf voerde, den korten drogen hoest
van den ouden Gaspard.
Mjjn vader, sprak het jonge meisje be
vende.
Driftig sloot zij den lantaren.
litieke richtingen gaven breede beschou
wingen over het wetsontwerp tot herzie
ning van de Drankweten toonen warme
ingenomenheid en hartelijke sympathie
met het doel, dat de Regeering zich met
haar wetsontwerp voorstelt, alsmede met
de wjjze waa-op de Regeering poogt, dat
doel te bereiken.
De Standaard is ingenomen .net de
woord- tn penvoerders, onder het Ne-
derlandsche volk, omdat daaruit blijkt,
hoe ernstig gezind men is om krachtig
op te treden tegen «de volkszonde van het
misbruik van sterken drank» en alzoo de
Regeering te stennen in haar pogingen.
Maar het pleit niet minder voor de werk
kracht van het Ministerie-K u y p e r, dat
hg bp al zgnomvangrgken arbeid nog tjjd
kon viDd n om het vraagstuk van de
Drankbestrijding, geheel afgezien nog van
den bekenden tatalen termjjn, principieel
aan de orde te stellen. Hierover is men
net toch vrjj algemeen eens, dat wat nu
wordt voorgesteld, ruimer en breeder
is opgevat dan hetgeen door de ministers
Borgesius en Pierson was ont
worpen. Iets wat van te grooter betee-
kenis is, daar de heer Borgesius
bekend stond als een deskundige, als een
specialiteit op het gebied van drankbe
strijding.
BUITENLAND.
Turkije
De vier Belgische officieren, die voor
eenigen tjjd in Turkschen diemt zjjn over
gegaan teneinde de gendarmerie in Ma-
cedon'ë te hervormen, zgn nu van Kon
stan tiropel vertrokken naar hun stand
plaatsen. Twee zgn er naar Saloniki, de
twee anderen naar Uakub.
De Russische studenten zgn zeer woe
lig. Zij hebben te Kieft geprotesteerd te
gen een professorengericht over de deel-
nemeis aan de studentenonlusteD op 16
November. Een greep drong schreeuweud
en zingend de universiteit binnen, en
richtte erge verwoestingen aan. Honderd
kozakken en twee afdeelingen politie dre
ven de studenten uiteen. Des middag*
was alles rustig, maar de voorlezingen
waren slecht bezocht. De curator gaf be
vel de colleges op te schorten tot 3
Januari,
Te Warschau hebben zjj eveneens ge
protesteerd tegm de ter-aarde bestelling
van den v.ojgeren curator in het district
Warschau, Apuchtine, zonder de studen
ten in kennis te stellen dat een krans
namens de universiteit op de kist werd
gelegd. Daar de studenten de aanmaning
om uiteen te gaan, niet volgden en de
glasruiten in de Aula stnk sloegen, werd
ten slotte de politie erbjj gehaald, die en
kele studenteu in hechtenis nam.
De Japansche purs is hoogst veront-
Het kind slaakte een doffen kreet van
schrik en angst.
Hjj kon zijne hand niet meer terug trek
ken.
De oude Melzer was blijven staan, om te
hoesten. Christly deed nog eene wanhopige
p ging en het gelukte hem zjjne gewonde hand
te bevrijden.
Men hoorde den sleutel in het slot knar
sen.
Christly fluisterde Margaretha, kom, of
we zijn beiden verliren.
Voor de eerste maal in haar leven vreesde
zj) voor haar vader, die als een strenge rech
ter voor haar zou optreden.
Het kind stiet den steen weer terug, die
terstond in de omljjsting sloot. Reeds werd
de deur behoedzaam geopend en Gaspard trad
het gewelf binnen met zijne walmende olie
lamp in de hand.
Terwijl hjj zich omkeerde om zonder ge
raas den verroesten grendel voor de deur te
schuiven, trok Margaretha Christly mee achter
een stapel vaten en daar verscholen zjj zich
zoo goed mogelijk, terwjjl zjj den adem in
hielden.
Bevend over alle leden drukten zjj zich tegen
den muur aan alsof voor hen het uur van het
laatste oordeel zou slaan.
Gaspard hield zijne lamp omhoog, dat het
licht door het heela gewelf scheen en tikte
zacht met den sleutel tegen de steenen.
Neen, sprak hjj, weer gerustgesteld door
het resultaat van dit nauwkeurig onderzoek.
Neen, het is onmogelijk, dat iemand weten
waardigd over de woorden die de Engel-
sche minister Balfour gesproken heeft
aan een feestmaal der United-slub betref
fende de vredelievende neigiu van den
Czaar. De Japan Times schrgft dat het
beter geweest zou zgn iadieu de Engel-
sche minister-president, in plaats van zgn
hoop te vestigen opJapan's gematigdheid
en voorzichtigheid, eenig bewjjs van in
stemming en sympathie gegeven had met
Japan's jjver om de onathankelykheid te
handhaven van het Koreaansche volk,
overeenkomstig zgn belofte.
Spanje.
Overvloedige sneeuw valt in de pro
vincie Almeria. Een geweldige orkaan
vernielde er de olgtboomen, wierp rg-
taigen omver en verwoestte detelegraaf-
ignen. Tal van personen bekwamen lich
te verwondingen. Tal van dorpen zgn
ondergesneeuwd.
Sneeuw. Te Londen heeft 'fc gisteren
dun ganschen dag gesneeuwd en de ther
mometer bleef bjjna voortdurend op nnl.
Uit verschillende streken van Engeland
worden hevige sneeuwbuien gemeld. In
Zuid-Schotland daalde de thermometer tot
10 graden onder nul.
Een bericht uit Port-of-Spain aan de
«Morning Leader» meldt: HetEngelsche
eskader in de Antillen beeft order gekre
gen, zich gereed te houden om op het
eerste bevel zich te kunnen vereenigen op
de kast van Venezuela voor een vlootde-
monstratie tegen dat rgk.
Dit vertoon zou grond vinden in de
sluiting van de Orenoko-rivier voor den
buitenlandschen handel, welke sluiting voor
al voor de Engelsche Antillen zeer nadee-
lig zou zgn.
Binnen vgf jaren zullen alle scholen
waar godsdienstig ouderwgs gegeven wordt,
iu de Fransche republiek gesloten zjjo,
O veral waar reedsofficieele scholen bestaan
zal men zich haasten om de vrge scho
len te doen sluiten, en na vgf jaar zal er
iu Frankrjjk geene enkele school meer
mogen bestaan, door kloosterlingen ot
gewezen kloosterlingen bestaard, en zeer
waarschgnljjk zal er ook aan alle priesters
verboden worden school te honden of on
derwijs te geven, terwjjl daarbjj de over
heid de macht zal bezitten, om san de
katholieke wereldljjke schoolmeesters de
noodige diploma's ot toelatingen te wei
geren.
Wat van de Fransche Republiek zal
worden, door het verplichtend godsdienst
loos onderwjjs, is niet te overzien.
In de geleerde wereld te Parjjs heeft
het zeer de aandacht getrokken, dat prof.
Die ulafoy, Dinsdag eene zeer uitvoe
rige redevoering heeft gehouden over het
nieuwe serum tegen tuberculose van Dr.
Marmore k.
kan, dat ik hier mjjne schatten verberg.
Toen deed hij zjjn ouden gevoerden man
tel om de schouders, ten einde zich tegen
de koude nachtlucht te beschutten, plaatste
daarna de oude, vermolmde tafel voor den
leuningstoel, zette er zjjne lamp op en haalde
dan uit een verborgen zakje in zijn vest een
kleinen sleutel, opende het ijzeren raam
en glimlachte toen tegen zijne schotels met
goud en zilver, als eene moeder tegen haar
kind, dat zjj zoo innig lief heeft.
O, vervloekte La Maranncla, mompelde
hij, terwjjl hij zijn gebalde vuist ophief, als
of de schim der weduwe dreigend voor hem
stond, gij zult het overal uitschreeuwen, dat
er een schat in mjjn huis verborgen is. De
leegloopers, de vagebonden en de dieven zou
den u kunnen gelooveu en dan trachten hier
binnen te komen. O, maar ik zal u wel
van hier weten te verbannen, duivslsche
heks 1 1
Hjj makte met den vinger een stapel aan
en de klank van het goud verschrikte hem
hjj keek achter zich, om te zien, of ook iemand
hem bespiedde. Zjjn gelaat scheen de gele
kleur van het edele metaal aan te nemen. Hjj
vervolgde
Zjj weet toch, deze vrouw, dat wij, rij
ken, door iedereen gehaat worden. Ik ben om
ringd door ijverzuchtigen. Mijne buren zijn
vijanden en benijders, die niets noodig heb
ben en zich mjjn goed willen toeeigenen, zoo
als Achab deed, die, om zijne tuinen te ver-
grooten, den wijngaard van den armen Naboth
nam. O, als eens dieven mjjne woning bin-
Zgn gevolgtrekking was, dat hjj dit
serum niet kan aanraden, het is gebleken
geheel onvoldoende te zgn. Gedurende de
maanden Angnstus, September en Octo
ber heett hg zeven teringlgders er mee
behandeld; vgf zgn reeds overleden.
Voor een bedrag van ruim duizend
gulden diamanten zgn gevonden in de
cel van Romain Daurignac te
Poissy. Hoe deze bjj het onderzoek van
de kleerenvan den gevangene onontdekt
zgn gebleven, is een raadsel. De heer
B o n n e a u zal deze kostbaarheden op-
eischen ten bate van de sehuldeischers.
De Macedonische opstandelingen hon
den zich thans bezig met de reorganisa
tie hunner strgdkrachten. Ia plaats van
twee comité'8 aangevoerd door B oris B a-
raloff en Michailewitz, zaler
voortaan nog slechts een comité bestaan,
dat de 25plaatselijke afdeelingen der Bal-
gaareche bevolking in Macedonië omvat
ten.
Turkjje neemt inmiddels voortdurend
maatregelen, ten einde bg eene nienwe
uitbarsting van den opstand voorbereid
te zgn,
Met sluw orerleg had Turkjje gedu
rende den jongsten veldtocht een harer ge
heime agenten gezonden in het leger der
opstandelingen. Hg zette tot den opstand
aan met het eenige doel te weten te ko
men waar het krggs materiaal der oproer
lingen vandaan kwam.
De Oosteurgkeche en Russische Con
suls te Priszend hebben tegen deze han
delingen der Porte geprotesteerd.
Renter's correspondent te Belgrado
meldt, dat Servië zich wapent, voor het
geval, dat er moeielgkheden mochten ont
staan in verband met de Macedonische
onlusten. Tot nog toe heeft Servië aich
neutraal gehoaden, maar, indien de vij
andelijkheden in het aanstaand voorjaar
worden hervat, dan zal Servië zich waar
schijnlijk in de geschillen mengen. Dan
zal, zoo meldt de berichtgever, de Servi
sche regeering een verbond sluiten met
Bulgarije tegen Turkjje en beide regee
ringen zullen vragen een eigen bestuur
voor Macedonië onder een christelijk gou
verneur; maar Servië zal van Bulg«rjje
een waarborg eischen, dat het Macedonië
niet zal annexeeren. In Servische officieels
kringen denkt man,dat de tegenwoordige
regeering het niet lang meqr maken zal.
Zoodra de Skoepshtina weer bjjeenkomt,
zal de minister van oorlog een 10 millioen
dinares extra vragen, voor de bewapening
van het leger.
Dat menschen van karakter en energie
driftiger kunnen worden, dan de goed-
halzige oietsdoenders, bewees de Dait-
sche Rijkskanselier prins V o n Bis
marck eens in zjjn gesprek met den
Keizer.
nen slopen en mijne schatten ontdekten, wat
zou er dan van mjj worden
Bjj deze gedachte huiverde hjj en zjjne han
den trilden zenuwachtig toen hjj de goud
stukken opnam alsof hij bang was, dat iemand
ze hem ontrukken zou.
Wat zijn deze dukaten, deze guldens
en deze lois d'or toch schoonvervolgde hjj
met een soort van vervoering. Dat schittert
nog schooner, dan eene zonnestraal en als
men ze beschouwt, gevoelt men geen ander
verlangen in zjjne ziel opkomen.
Ik houd hier al mijn levensgeluk in mijne
handen.
Ik zou mij kunnen kleeden als een raads
heer, in een rijtuig rijden als een vorst, de
uitgezochtste wjjnen drinken, ik zou
het geweten van den burgemeester kunnen
koopen, voegde hjj er met doffen lach bjj.
Maar ik schep er behagen in, om water te
drinken, een oud kleed te dragen en op een
kar te rjjden. Bah, kunnen is hebben I Laat
de arme, die veroordeeld is, om van rogge-
brood en water te leven, droomen van lek
keren wijn en heerlijke spijzen. Zoo lang ik
leef, zal het mijn grootste genoegen zijn, om
een «chra'en pot te koken en mjjn schat te
vergrooten.
Een hevige hoestbui stoorde hem in zijne
alleenspraak.
Wordt vervolgd.)
