No. 5570 Zaterdag 42 December 1903. 28ste Jaargang &ag6laó voor <Sflïooró' en Hoogere wetten. De weduwe Wendel en hare kinderen. BUS'ff EN LAAD. Per 3 maanden voor Haarlem f 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50 Voor het buitenland c «....,11» 2 90 Afzonderlijke nnmmerso'qs Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Hoof dredacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS. BUREAU St, Jansstraat Haarlem. Van 1—6 regels50 Cent Elke regel meer7'/, r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. Er zjja menschen die van «Hoogere wetten» spreken als richtsnoer ter navol ging, maar die de «Hoogere wetten» slechts gebruiken om te voldoen aan hun zinne lijk eigenbelang of er mede schermen zoodra hebzocht hen er toe dwingt. Het is toch te over bekend, dan er nog op te moeten wijzen,dat in onzen fjjn be schaafden tjjd men met het onschuldig ste gezicht ter wereld politiek dijjft, die geen logia bezit, met andere woorden; dat op dat gebied bet geld den toon aangeeft en noch recht noch rechtvaardigheid iets te vertellen hebben. De ieiten spreken ten volle voor dit moderne beginsel, he laas ook door 7.g. niet-modernen in prac- tjjk gebracht. Maar in gemoede gevraagd, waar moet et heen met znlke vriendjes- en geld politiek? Met de schermstukken die ver toond worden Maar, wjj vergissen ons, want een goddelcoze pers vertelt het den Katholieken heel anders. Wjj kunnen niet meer rekenen op ons recht van zelfstandigheid, omdat men dit niet meer wil erkennen. Wjj kunnen niet meer rekenen op handhaving van rech ten, want die worden immers verkwan seld. Het wordt tjjd, dat wjj voor ons zeiven gaan zorgen Maar, dit is zeker, dat, als verder op dit bord getamboureerd wordt, het er voor velen treurig zal gaan uitzien. Dat is een droevig teeken des tijds. Ge lukkig, dat er ook nog andere menschen zjjn die nog plichtsbesef genoeg bezitten om de «Hoogere wetten» te handhaven, die eer en geweten hooger stellen, dan het kruipen langs den grond en het zich wentelen in ongerechtigheid. De mensch is vrjj, maar waar zon het heenvoeren, als de «Hoogere wetten» naar eigen goedvinden konden gebruikt worden, nu de vrijheid ontaardt in ongebondenheid, na machthebbers misbruik maken van hun gezag, nu het menscheljjk opzicht een groote rol speelt in de samenleving- Kwam de Voorzienigheid hier niet te h ulp, dan zou de Koning der natuur het meest verwildert schepsel worden. Zjjne vrjjheid zou in redelooze en ontembare woestheid ontaarden. Treurige feiten val len op dit gebied reeds te constatearen. Gelukkig, dat de Voorzienigheid in den mensch gelegd heeft den aanleg tot deugd, het gevoel voor het ware en goede. Daar door wordt dan ook de vrjjhei d van den geest niet aan banden gelegd. FEUILLETON, Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangère G.L. DA ÜBE 4" Co JOHN., F. JONES SuccPorie 315» Faubourg Montmartre 50. Vervolg.) Zij gevoelde, dat er plotseling eene groote ledige plaats in hare ziel ontstaan was, dat het leven, dat haar tot nu toe zoo lachend en schoon toegeschenen had, voortaan voor haar gelijken zou op een blinden weg, op eene woestijn en dat het beter zo» zijn, om te sterven. De wolken, die eensklaps door den wind. weggevaagd werden, maakten plaats voor breede strepen hemelsblauw en de zon zond. hare warme stralen door de ruiten in de serre M argaret ha stond op, maar hare knieëu knikten en het zweet parelde op haar voor hoofd. Zij wankelde voort en klemde zicht aan elke pot met heesters vast, om nog eera laatste maal deze bloemen te beschouwen, die haar altijd zoo lief geweest waren. Want zij wilde weg, ver weg O, zij kón hier niet meer bljjven 1 En al deze schoone, zonderlinge bloemen* die herleefden door de zonnewarmte, die n»ar binn«n stroomde, richtten hare lange «tengels op, spreidden hare bloemtrossen De «Hoogere wetten» zjjn als een ge trouwe, als een onfeilbare gids, die ons onder alle omstandigheden des levens ook veilig geleiden in het ondermaansche tranendal bjj menscheljjk geknoei. De mensch is vrjj, maar hij moet zjjn hoogere vermogens aan de zedeljjke na tuur onderwerpen. Die zedeljjke natuur, welke van zoo hoogen adel, van hemel- 9cben oorsprong is, is ons als ingeschapen Zjj is niet het werk van 't menscheljjk veratand, niet het werk van ondervinding. Want dikwjjls is zp in atrjjd met onzen wil, onze neigingen, ja zelfs met onze tjjdeljjke belangen. Zjj is niet de vrucht van onze opvoeding, want ook den woes- ten catuurmensch ontbreekt zjj niet ge heel. Zjj is ook niet het werk op de eer ste plaats of alleen van onzen go fsdienst hoewel deze haar opwekt, verhoogt, ver edelt en daarom vooral is onze Chris- teljjke godsdienst, zoo voortrelfeljjk, om dat hjj zoo geheel metdeons ingeschapen zedeljjke natuur overeenstemt, haar ver heft, haar brengt, waarvoor zjj op deze aarde vatbaar is. Zeker, als 't verstand ia het tegenwoor dig sociaal gedoe van den mensch ver ward wordt, als zjjn bewustzijn verstoord wordt door de vele misstanden die in de samenleving zjjn ingeslopen, dan moet ook de zedeljjke natuur daar onder ljjden. Maar is de oorzaak van het kwaad wegge nomen, dan keert zjj terug met volle kracht. Een van haar uitvloeisels is de beschul diging van het geweten. Eu wie legde ooit aan zjjn geweten het stilzwegen op? Neem den grootsten booswicht, die ve le jaren lang de stem des gewetens heeft gesmoord. Onverwacht doet zich dikwjjls diezelfde stem hooren, ook zelfs wanneer de levenskrachten; gaan verdwjjuen. En bij een nauweljjks meer hoorbare stem, bjj stervende lippen, dan ontwaakt het ge weten, dan vertoont hetzich als eeae ver- schrikkeljjke kracht. Dat is 't be wijs van de hooge afkomst van den menscheljjken geest. Ontneem haar den mensch en hjj houdt op achtenswaardig te zjjn, hoezeer hjj ook boven anderen moge uitmunten in macht of in rang, in rjjkdom of ver stand, in kunst of in wetenschappen. Het geweten vergezelt ons als een bescherm engel. Als wjj het Bestuur dcr «Hoogere wetten» volgen, dan leiden ze ois tot dat hoogere, wat de aarde nooit kan ge ven. Wél hem, die zich aan dat geleide in dit leven toovertrouwtdie haar niet ver laat, hoe geweldig ook uit- en inwendige stormen mogen woeden, hoe aangename waaiervormig uit en schenen haar toe te roe pen. M jjn God, wat is het leven toch schoon/ Maar elke bloem verspreidde tevens een scherpen, bedwelmenden geur. Te midden van deze warme, geurige lucht- stroomen, begonnen Margaretba's lippen te verbleeken, bare oogleden werden zwaarder en zjj kon niet goed meer zien. Zij gevoelde, dat hare leden haar den dienst weigerden en dat een koudachtig, bedwelmend gevoel zich van heel haar wezen meester maakte, waartegen zij zich niet langer verzet ten kon. En werkeljjk hadden de scherpe geuren, die de bloemen in deze bedompte atmosfeer uitademden, haar zoo bevangen, dat zij niet langer denkeu kon en dat zjj ook geene macht meer had, om naar de bank terug te gaan. Het kind knielde op een bos riet neder, liet het hoofd zacht achterover glijden, vouwde de handen, alsof zjj wilde bidden en verloor geheel haar bewustzjjn. In dezen toestand, die veel geleek op dien van iemand, die verslaafd is aan opium, had zij vreemde droomen en zonderlinge visioenen doemden voor haar geest op. Door welluidende melodiën in slaap ge wiegeld, zag zij den hemel voor zich geopend; midden in een kring van verblindend licht, glimlachten engelen haar toe en riepen haar bj) den naamdaarop hielpen deze haar, om ook op ie stjjgen, tot zjj bij hen was in den lichtkring, waar alles een gouden glans had en gemakkeljjke wegen worden aangebo den, doch waartegen het geweten waar schuwt, hij vindt het betere en ware Va derland. Paus en Wetenschap. Hoe de Pausen de Wetenschap bevor derlik zjjn,bleek dezer dagen weer toen professor Pastor, de bekendeschrjj- ver van de Geschiedenisdes Pausen, door Z. H. Pi us X, in audiëntie werd ont vangen. De H. Vader ontving den geleerde zeer minzaam en zei tot hem, dat hjj zjjn werk uit een Italiaansche vertaling ken de en dat hjj daarin documenten ontmoet had, die ontleend waren aan de archie ven der Bisdommen, die hjj bestuurd had. «Mjjn belangrijkste documenten», ant woordde prof. Pastor, heb ik gevon den in de archieven van het Vaticaan, die Leo XlIIvoor de mannen der wetenschap geopend heelt. «Dat zal aldus bljjven», antwoordde Z. H, P i u s X. «Alles wat Leo XIII in dit opzicht besloten heeft, zal gehandhaafd worden. Men moet, zoo liet Z. H. er nog op volgen: de waarheid niet treezen BUITENLAND. Frankrijk. Omtrent de werkstakingen te Lyon waar een duizendtal zjjdewevers gingen wande len, wordt medegedeeld, dat de fabrikan ten onmiddelljjk hunne fabrieken hebben gesloten, behalve de grootste inrichting der stad, de fabriek Gilles, waar de werklieden aan den arbeid zjjn gebleven. De stakers richten hun betoogingen te gen de werklieden dezer fabriek, vecht partijen hebben plaats, waarbij kuras siers bjj herhaling chargeeren. Verscheideneaanhoudingen hebben plaats terwjjl tal vap gekwetsten naar de hos pitalen zjja gebracht. De werkstakers hebben in de kerk van O. L. V. van Fourvriè^e en in het kloos ter der Maristen alle ruiten stuk gewor pen. Italiö. Te Rome worden groote toebereidselen gemaakt om den beer L o u b e t, presi dent der Fransche Republiek,te ontvan gen. Er heeft zich een comité gevormd, dat grooten lnister aan de ontvaugst wil bjjzetten, nu de President verre zal bljj ven van het Vaticaan. In de Italiaansche Kamer heeft de mi nister L u z a 11 i, een ov: rzicht gege ven der Ilaliaansche financiën. Hjj deel de mede, dat de definitieve begrooting voor 1902/04 een balig slot gat van 59.713,000 liies voor 1903/04, Voor dit jaar wordt voorzieD een overschot van meer dan 6 millioen lire. De Minister is van meening dat de begrootiog voor 1904/5 een overschot zal geven van ten minste 7 li millioen lire. alsof de avondzon haar laatste stralen er over uitgoot. Zij voelde hoe hare voelen van de aarde losraakten en hoe hare tiel blank en rein als een vederwolkje opsteeg naar den melkweg, die naar de hemelpoort voert. Maar nauwelijks was zjj in deze etherische hoogten gekomen, of zij hoorde op de aarde eene klagende stem tot haar roepen. En toen zij naar beneden keek, bemerkte zij Frits, die smeekend de handen toestak, belast met ke tenen. Aan het voorhoold had hjj eene diepe wonde en bet bloed, dat er uit stroomde kleurde zjjn bleek gelaat en zjjne schamele kleeren. Deze stem, die zonder ophouden haar naam herhaalde, klonk zoo klagend en hartverscheu rend dat Margaretha ontwaakte. Maar zij had niet de stem van den zoon van La Marannclé gehoord, maar die van den ouden Gaspard Melzer, die den tuin doorliep roepende Gretly Gretly mjjn kind, waar zjjt gjj? Vader, stamelde het jonge meisje met moeite, terwijl het zich half oprichtte. Hij zoekt mij en hij weent over mjj en ik, ik heb aan zjjne liefde kunnen twjjfelen. Ik meende, dat zjjn toorn onverzo nljjk was. Ik wilde vluchten, ik, ondankbaar kind, zonder dezen grijaaard vaarwel te zeggen, die mij in mjjne kindsheid verzorgd heeft en ba- mind tot het uur, dat ik zjjn vloek verdien de zonder mjj af vragen, wie hem op zijn sterfbed de oogen zou sluiten. Het ver- De Regeering zal een wetsontweip in dienen tot ontlasting van de hypothecaire schuld. Betreffende de handelsverdragen waar over de onderhandelingen reeds geopend zjjn, zei minister L u z a 11 i dat de Ragee- ripg Diet van plan was veranderingen van belang te brengen in het tegenwoordige douane-stelsel, lettende op de wederzjjd- sche goede werking van de overeenkom sten, gesloten met destaten van Central Europa. Zjj gelooft dat de bevoegdheden krachtensdezeregelingenverkregenvoldoen- de zijn om de Italiaansche belangen te behartigen. Da Regeering wenscht in een oconomi- schen vrede te leven met de verbonden en bevriende volkeren, en geeft een be wijs van haar goede trouw en haar ge voelens van internationale rechtvatrdig- heid door zich te onthouden van het thans voorbereiden van een tarieven-oor log. De conversie der 41/, procents schuld geeft geen aanleiding tot moeilijkheden, dear zjj geschieden kan zonder medewer king der vraemde benrzen. Deze mede werking zal vaa groote waarde zijn voor de conversie der 5 procents schuld. Da Minister hoopt dat Frankrjjk,Daitsch- land en Engeland, die hielpen aan de po litieke vip making van Italië, het land ter gelegener tjjd weder zullen bjjstaan. Deze groote conversie zal de schatkist een jaarljjksch voordeel geven van 40 millioen lire. Het ideaal van Italië, is het volk ge lukkig te maken, om te strjjden tegen den wassenden vloed van het collecti visme. Rusland. Het gerucht loopt, dat de Czaar be- sloten zou zijn de waardigheid van Rijks kanselier in te stellen en die waardigheid 1 te doen bekleeden door den oud-Minister van Financiën W i t t e, die plan zou heb ben een meer liberalen geest in de Ks- geering door te doen dringen. Spanje. Z Em. kardiaaal H e rr e ro, de aarts bisschop van Valencia, die tegeljjk met den Keulschen aartsbis «chop Fischer tot kardiaaal ward banoemd, bezweek gisteren aan een ziekte waaraan hjj leed sedert bet laatste conclave, Z. M. Koning Alfonso is gisteren van Madrid naar Lissabon vertrokken. De Koning werd bjj zjjn vertrek door de Madridsche bevolking toegejuicht. België. In het land der Belgen hebben de so cialistische afgevaardigden een wetsont werp bjj de Kamer ingediend, ter instel ling van een wekeljjkschen rustdag. Ook dienden eenige katholieke afgevaardigden een wetsontwerp in tot het verkrjjgen van de Zondagsrnst. De artikelen van dit nieuwe wetsont werp luiden driet heelt mjj mijn plicht doen vergeten. Neen, ik heb het recht nog niet, om te gaan. God moet het kind wel vreeseljjk straf fen, dat zoo z'.n vader verlaten kan. Toen verzamelde zjj al hare krachten, om deze bedwelming van zich af te schudden, op den rand der bloembakken steunend, sleepte z$ zich vooit tot bij eens groep zeldzame plan ten, maar het was haar onmogelijk de deur te bereiken. Zij wilde schreeuwen, maar geen geluid ont snapte aan hare lippen, toen kwam er een sluier voor hare oogen en zjj zonk neer. In de verte scheen zij echter nog altjjd dezelfde, klagende stem te hooren, die aldoor riep Gretly I Gretly mjjn kind, waar zijt gjj XI tl. Het ravijn. Terwjjl de laatste gebeurtenissen, die wjj verhaald hebben, voorvielen, kwam de wedu we Wendel tegen den middag op den drem pel der hut zitten bjj de oude Ursula Erath, die op de markt woonde, en wie zjj menigen dienst bewezen had. Het heele dorp sprak o;er het avontuur van Fritsde goede vrouw haastte zich dan ook, La Marannclé te vragen, hoe het met haar zoon ging. Vader Kurthil wilde hem meenemen voor den Meiboom, antwoordde d« weduwe op Eerste artikel. Behoudens de uitzonde ringen bjj de navolgende artikelen voor zien, is het aaa elk hoofd van een on derneming verboden, andere personen dan de bjj hem inwonende leden zjjner familie en zjjne dienstboden of huisgenooten meer dan zes dagen van de zeven te doen wer ken. Art. 2. De wekeljjksche verlofdag is de Zondag. Echter kunnen de onderne mingen die, hetzjj door haren aard, hetzjj om redenen van openbaar nut, hetzjj we gens plaatseljjke omstandigheden, gewoon- ljjk een gedaelteljjken of onafgebroken arbeid op Zondag vergen, bjj Koninkljjk Besluit worden gemachtigd de voorwaar den der wekeljjksche rust anders te re gelen. Art. 3, de duur van de wekeljjksche rust is van ten miDste dertig achtereen volgende uren, behalve in ondernemin gen waar ploegen beurtelings bjj dag en bjj nacht werken. In die ondernemingen is, voor de werklieden die de ploegen uitmaken, de duur der wekeljjksche rust beartelings ten minste van vier en twintig en van zes en dertig onafgebro ken uren. Berekend. Drie dagen lang,zegt de Nieu toe Courant, heeft Dr. K u y p e r, de mi nister-premier in de Tweede Kamer op het naast bjj den spreker zjjude bankje gezaten, nu eene aan den rechter- dan aan de linkerzjjde der Kamer, en de lang ademige debatten over zjjn staatkundig beleid in den letterljjken zin over zjjn hoofd laten gaan. Hjj zit daar maar steeds liefst vlak voor den spreker, wisselt met niemanl een woord, lacht niet, toornt niet, kjjkt recht voor zich heen of uit. Niet zelden schjjot zjjn onbeweeglijkheid driftige redenaars te irriteeren, die dan heftige gebaren maken tegen zjjn rag, tegen zjjn achterhoofd, somsr een stap naar voren doen tot naast hem, als in de hoop een blik van toorn of een woord van pro test van hem uit te lokken. Maar volko men is de uiterljjbe zelfbeheersching van den Premier, en hetzjj Troelstra hem de gloeiendste verwenechingen toes linger t. hetzjj Brummelkamp op't dierbaarst 'sHoogeten zegen afsmeekt over zjjn ge- wjjd hoofd, hjj zit daar gelgk een mnnr, zoo vast, zoo breed en zoo star. Geldnood. Ons Depattement van Oor log Ijjdt aan een zich meer voordoende kwaal; «Geldnood.» Tengevolge van de kosten, gevallen op de maatregelen in verband met de staking in het begin van dit jaar en an dere uitgaven waarvoor op de begrooting van het loopend dienstjaar geen gelden beschikbaar worden gesteld (een en an der tot een bedrag van f 1,000,520) is geen kasgeld genoeg beschikbaar voor het doen der hoogst noodige betalingen bjj de korpseD, treurigen toon, de sergeant, omdat hjj geteekend heelt, en wjji zij het samen niet eens zijn kunnen wordenhebben zjj hem bjj den bur gemeester gebracht, waar hij onder strenge be waking den nacht doorgebracht heeft. Van morgen tegen zeven uur is de kleine jongen van Genevieva mjj uit zjjn naam komen zeggen, dat hjj van middag om één uur naar de gevangenis te Stuttgart ge bracht zou worden, en om hem nu nog eene laatste maal voorbij te zien gaan, vervolgde La Marannclé, terwijl zjj hare betraande oogen afveegde, ben ik bjj u gekomen, die ook moeder zjjt. Arme jongen, zuchtte de oude Ursula wat had hjj onzen stier goed verzorgd met de geneesmiddelen, die gjj mjj uit vriendschap ge geven hadt Dit dier, dat anders wild is, als een leeuw, liet zich geduldig behandelen en terwjjl Frits hem den kop wreef tusschen de beide horens, draaide hjj zich om en likte hem de handen. Als de dieren verstand had den, dsn zou dit beest er zeker verdriet van hebben, als hjj hoorde wat met dien braven jongen gebeurd is. Zjjn die aanvallen van woestheid nog altgd niet bedaard P vroeg de weduwe Wendel. - Helaas neen 1 Gisteren nog heeft hjj zijn kluisters verbroken en bjj na het paard van onzen buurman met de horens den buik opengereten, Wordt vervolgd) l 14RWHE tOtftDT. ABONNEMENTSPRIJS! ÖNTIEND PRIJS DER ADVERTENTIES. AGITE MA NON AGITATE

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1903 | | pagina 1