No. 5573
Woensdag 16 December 1903.
28ste Jaargang
ïïagBlaó voor dtooró' en Smió'éhollanè.
Indrukken uit de
Tweede Kamer.
De weduwe Wendel en
hare kinderen,
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D i r e c t e u r W. KÜPPERS.
BUB E A U St, Jansstraat Haarlem.
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer 71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicitè, Etrangère
G.L. DAÜBE fy Co JOHN., B. JONES Succ. Part315m Faubourg Montmartre
I.
Het moeten dagen geweest zjja van
waar genot, die dagen, toen in de Twee
de Kamer der Staten-Generaal een stroom
van welsprekendheid vloeide van de lip
pen van zoovele uitstekende redenaars,
mannen van groote kennis en watenschap,
mannen van uitstekend oratorisch talent,
mannen van diep gevoelde overtuiging
en waarachtig plichtbesef, die opstonden
om de Regeering te bestrjjden of te ver
dedigen, te laken of te prjjzen, die hunne
zientwjjze stelden tegenover die van an
deren, aanvielen of aanvallen van ande
ren afweerden, streden met wapenen, dan
eens zwaar als het ridderljjk slagzwaard,
dan buigzaam en lenig, maar scherp als
het fjjnst geslepen fleuret. Het dost den
oprechten vaderlander waarljjk goed, te
ondervinden, dat boe vale groote mannen
aan die Kamer van Afgevaardigden mo
gen ontvallen zjjn, en hoezeir ook \an
aanschjjn veranderd door de verkiezingen
van de laatste jaren, zij toch nog altijd
vele leden telt, nitstekend zoowel door
geleerdheid en veel omvattenden blik als
door wcgsleepende welsprekendheid, en
dat, er moge eens enkele uitzondering
zjja door soms onbekookte en minder
passende uitdrukkingen en verdachtma
kingen, er in onze Tweede Kamer een
toon heerscht, die zeer gunstig afsteekt
bjj den toon en de wjjze van strjjdvoe-
ren in de vergaderingen der afgevaardig
den van andere landen. Waren het da
gen van bovenmatige inspanning voor
vele afgevaardigden, en niet het miost
voor het Hoofl van het Miaijterie, aan
wiens adres deze redevoeriagen voor ee n
groot deel gericht waren, het waren ook
dagen van verfjjnd genieten voor wie al
het schoone en groote in die welspreken
de ontboezemingen op volle waarde wis
ten te schatten.
Stonden van liberals zjjde bjj die de
batten de beide Hoogleeraren, professor
Drnckeren professor van der Vlagt
op den voorgrond en kwam hun op de
dagen, dat zjj spraken, onbetwist de eere-
palm toe, men vergete niet, dat zjj het
voordeel hadden van den aanval, het voor
deel hunne redevoeringen te kunnen klaar
maken en op hun gemak te overwegen.
Moeiljjker wordt de taak van heD, die
op zulke wel doordachte en met groot ta-
jent uitgesproken aanvallen hebben te
FEUILLETON,
53. {Vervólgd
La Marannclé in een langen, bruinen man
tel gewikkeld, kwam naar buiten met eene
mand aan den arm.
Dank zij de maan, die op dit oogenblik
haar bleeke stralen tusschen het wolkenfloers
do jr naar beneden zond, kon de sergeant zien
dat deze mand een brood, een ham, melk en
erne flesch bevatte.
In de schaduw der hut gedoken, met in
gehouden adem, liet Mathias de weduwe voor
bijgaan, terwijl hjj bjj zichzelven zeide
Of La Marannclé gaat naar eene harer
buurvrouwen toe, om den avond door te bren
gen, of zij kent de schuilplaats van haar zoon
en zij gr at hem eten brengen.
Deze laatste veronderstelling was de ware.
Nadnt Frits bjj Qaspard uit zijn schuil
hoek gekomen was, durfde hjj niet naar zijne
moeder terugkeeren want hjj twijfelde er niet
aan, of men zou hem daar komen arresteeren
Daarom was hjj naar de grot van Kgesthald
gevlucht, teiwjjl hjj juffrouw Catharina ver
zocht had La Marannclé te zeggen, welke
schuilplaats hjj gekozen had en de trouwe
huishoudster had zich goed van hare taak
antwoorden of ze trachten te weerleggen
en men kan niet anders dun hulde bren
gen aan onze katholieke afgevaardigden Dr.
No'eus en mr. Aal b er se, die
dat met groit talent eu vaardigheid de
den en aan de heerec Loh man, Hee ms-
kerk en Talma, welke laatste vooral
zoowel in kennis der zaak als in groot
oratorisch talent de evenknie der aanval
lers zich toonde. Zooals gewoonlijk namen
de redevoeringen dar sociaal-democraten
geen gering deel van den beschikbaren
tijd in beslag, maar onderscheidden zich
niet op bjjzondere wjjze van die in ande
re jaren, Het behoeft niet gezegd, dat de
mislukte werkstaking van het voorjaar
daarbjj wel eens herdacht wordt.
Hoogen schitterend waren houding en ant
woord van den Premier,DrK u y p e r bjj het
debat. Kalm en stoer als een regent uit do
dagen van weleer, oplettend ea belang
stellend, maar onbewogen, zjjae indrukken
verbergend achter het rustige gelaat, liet
hjj de stroomen der welsprekejdheid over
zich heengaan, even bedaard bjj lof als bjj
blaam. Maar toen hot oogenblik gekomen
was, waarop hjj zjjne aanvallers zoude
antwoorden, zjja regeeringsbeleid zoude
verdedigen, bleek het, dat hem geen
woord was ontgaan en dat hjj tegen allen
was opgewassen.
Groot was dan ook de indruk zjjner rede,
waarmede hjj meer dan drie uur de Ka
mer aan zgne lippen boeide en algemeen
gevoelde men, dat in het afgeloopen jaar
zgne kracht en zgne zekerheid zeer waren
toegenomen, dat hg wist, wat hg wi 1de,
en dat, gesteund door zgne ambtgenooten,
een goed aaneengesloten regeeringsmeer-
derheid, kjj zich in staat achtte ten uit
voer te brengen, wat hg zich had voor
genomen, verre van zich wjjzende het ver-
wjjt van eene onrustige, alles overhoop
halende en niets ten einde brengende
wjjze van werken.
Zij zullen za niet hebben de
schoone ziel van het kind.
Deze woorden zgn in de Fraösche Re
publiek jjdele woorden geworden. De
jeugd wordt er totaal gedemoraliseerd en
zachtkens aan ontneemt men den kinderen
rasds op de schoolbanken den godsdienst
De Katholieken noemt men vjjanden
van het onderwjjs en men denkt er niet
aan, dat zjj duizenden vrjje godsdiensti
ge scholen op eigen kosten hebben op
gericht en onderhonden.
Waarljjk, 't zjja aardige vjjanJen van
het oiderwjjs, degenen die niet alleen
reeds als belastingschuldigen grooten-
gek weten. Tegen negen uur, toen allen in het
dorp ter ruste gegaan waren, legde La Marann
clé in eene mand, wat haar nog aan levens-
middelen overbleef en begaf zich op weg
naar de vallei van Egelsthald, niet ver
moedende dat de sergeant haar van verre
volgde.
Bij een klein kruis gekomen, dat midden
op een kruisweg stond, knielde zjj neder en
bad.
Terwijl zij bad, naderde Mathias Werner
haar zachtjes en zich voor haa' plaatsend
vroeg hjj
Wat doet gij daar, goede vrouw f
Bij deze woorden wendde de weduwe zich
driftig om, en dezen man herkennende, hui
verde zjj.
Waar voor den duivel gaat gij op dit
uur heen vervolgde de ssrgeant.
Ik kom hier eiken avond aan den voet
van dit kruis nederknielen, dat ik hoog ver
eer, en ik bid voor de zielen der overledenen,
antwoordde La Marannclé.
En brengt gjj voor de overledenen ook
dit brood en deze flesch wijn mee P
Van dit eten moeten mjjn arme Christ! y
en ik den volgenden dag leven en ik kom
hier iedereu avond God bidden om het te
zegenen I
Gij liegt. Noch voor uw jongen, noch
▼oor u zelve zijn deze levensmiddelen be
stemd.
Voor wien dan
Voor Frits/
Voor Frits 1 zuchtte de weduwe. De
deels het officieel onderwjjs betalen
maar zich daarbij nog groote gelde-
Ijjke opofferingen getroosten om vrije
scholen te stichten, waar aan de kinde
ren een degeljjk goisdienstïg onderwjjs
gegeven wordt.
Verre dus van vjjanden, zjja de
katholieken integendeel de rechtzinnigste
en ijverigste bevorderaars vau het onder
wjjs, maar zjj zjjn tegen een godsdienst
loos ooderwjja. 't Is dan ook niet uit
liefde voor het onderwjjs dat de Fran
sche goiverzakers de religie «se scholen
sluiten, zjj doen dat uit haat tegen dea
godsdienst. Al de klooster- en zuster-
scholeu worden er gesloten, terwjjl allen
geesteljjkeu en kloosterlingen verboden
wordt, onderwjjs te geven. Daar zal het
ongelukkig niet bjj big ven; men zal
wel het middel vinden om de andere ka
tholieke scholen, door wereldljjke mees
ters gehouden, zoo spoedig mogeljjk te
sluiten, of wel aan de katholieke onder-
wjjzers het recht ontnemen om les te ge-
Ten, zoodanig dat er voortaan nog in ge
heel Frankrjjk alleen goddelooze scholen
zullen bestaan.
Wat in Frankrjjk gebeurt, kan ook el
ders gebeuren, nu men den weg ier neu
traliteit is betreden en alle beginsel
vastheid heeft losgelaten. Men zegge niet,
dat zulks niet mogeljjk is! Voor eenige
jaren dacht men ook in Frankrjjk, dat
eene kerkvervolging, een schooloorlog,
zooals er nu woeden, onmogeljjk wareu.
En nul Nu ziet men waartoe een val-
sche verdraagzaamheid het volk gebracht
heeft, hoe gedwee men de eerlooze han
delingen die gepleegd worden, verdraagt,
boe gedwee een godvergeten Regeering
het kind ontrnkt aan den godsdienst.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Vrjjdag kwam op de Quai de Pilly te
Parjjs een rijtuig, bestuurddoor een jong-
mensch, in botsing met een omnibus. De
bestuurder werd itnstig gekwetst naar het
gasthuis Beauson gevoerd waar ontdekt
werd, dat de gekwetste een verkleede
vroaw was. Het was de 26 jarige gravin
Linne d'Y v r i van Montpeliier,
haar schedel was op drie plaatsen geklo
ven; zjj overleed koit ca het ongeval
Uit Berljjn meldt men aan de
Rappeldat een belangrjjke chantage-
zaak, waarbjj officieren van een zeer aris
tocratisch regiment betrokken zgn, poli
tie en justitie bez g houdt. Een dame
uit de demi-monde richtte aan den kolo
nel van het regiment een schrjjven, waar
in zjj om betaling vroeg van groote
sommen gelds, die zjj aan verscheidene
olficieren van het regiment geleend had.
De kolonel beantwoordde dit schrjjven
door een klacht in te dienen bjjdejmti-
tie. Een onderzoek is geopend en alge
meen vieest men iat er compromiteeren-
de dingen voor zekere aristocratische of
ficieren aan het licht zullen komen.
arme jongen is helaas voor mjj verloren.
Gij zegt meer, dan gij zelf gelooft, heks,
al twee dagen lang bespied ik u en ik weet
nu, waar hjj naar toe gevlucht is
Gij wett het, riep La Marannclé uit, en
ik, zijne moeder weet het niet I
Hoe I gij weet het niet Welnu, dan
zal ik het u zeggen.
Uw zoon is in de grot van Egelsthald
verborgen, maar de menschen in nw dorp
schijnen er niet bijzonder op gesteld, om den
vreem lelingen daarheen den weg te wjjzen
maar de honger, die den wolf uit het bosch
drijft, zal uw zoon ook wel uit zjjn hol
jagen.
Toen rukte hjj de weduwe de mand uit
de handen, stak den loop van zijn geweer
door het hengsel en hing ze zoo op zjjn
schouder
La Marannclé slaakte een kreet van wan
hoop en met uitg tstoken handen snelde zjj
op Mathias toe.
Geen kunsten, heks, of ik schiet je dood
als een hond.
Ik heb gezworen, uw zoon in handen te
krijgen, en dat zal gebsuren ook. Als gij,
zijne moeder weigert, hem mij vrijwillig over
te leveren, dan zweer ik u, dat hij van hon
ger sterven zal voor er twee dagen verloopen
zjjn.
De hoogten, die de vallei beheerschen,
worden door mjjne manschappen goed be
waakt en als hjj het waagt uit zjjn schuilhoek
te komen, zullen zjj zonder medeljjden op hem
schieten. Eu ik zal u van dit uur af geen
Spanje.
In de provincie Andalusië heeft een
verschrikkeljjk spoorwegongeluk plaats ge
had. Tusschen de stations Cor louse en
Baena had een grondverschuiving plaats
waardoor een passagiers trein van de hoogte
in een vallei is gevallen. Veertien men
schen zgn gedood en vele anderen ge-
kwebt.
Duitschland.
Een verbchrikkelgke handeling is te
Gaennersdorf nibjj Ostpriegutz ontdekt.
Men heeft daar een man gevondsn,
die sedert 21 jaren in een hut was in
gemetseld. De hut had slechts tot ope-
niag een klein venster waardoor zgn
oudert den ongelukkige het eten tos
dienden.
De vader van het slachtoffer van bar-
baarschheid is 70, de moeder 66 jaren
oud. Toen dezer dagen het schandaal ont
dekt werd, bekenden zg, hun zoon 21 ja
ren geleden te hebban opgesloten omdat
hg, zinneloos geworden, geen oogelnkken
zou veroorzaken.
Het slachtoffer lag op een verrotte en
stinkende ma'ras uitgestrekt, geljjk een
levend geraamte en verkeerde in een staat
van oubeschrjjlljjke vuilheid.
-Zondag-ochtend haeft de Duitsche
Rijkskanselier te Berljjn eene deputatie
van arbeiders ontvangen, die naar aan
leiding van het arbeiders-congres te Frank
fort in opdracht had ontvangen den Rijks
kanselier onder erkenning van hetgeen
op het gebied der arbeiders-verzekering
en arbeiders-bescherming is verkregen,
nog enkele wenschen van het congres
onder het oog te brengen, alsverdere
regeling van het recht van vereeniging,
rechtspersoonlijkheid der vakvereenigin-
gen, oprichting van Kamers van Arbeid,
waarbjj werkgever en werknemer geljjke-
ljjk zonden vertegenwoordigd zgn. De
Rijkskanselier betuigde de deputatie dank
ervoor, dat zg zich tot den Keizer heeft
gewend, want Slechts langs wetteljjken
weg, onder hoede der monarchie, 9n op
den grondslag der solidariteit van alle
staatsburgers zal eene wezenljjke en duur
zame lotsverbetering voor den Djitschen
arbeider mogelijk zgn.
Zonder zich door invloeden van rechts
of van links van den eenmaal gekozen
weg te doen afleiden, hield de Keizer vast
aan zgne opvatting, dat het bevorderen
van de welvaart der Dnitsche arbeiders
zgn hoogste plicht is, met het oog op's
lauds toekomst. Het zal de bljjvende roem
zjja van het Duitsche keizerschap, dat van
alle beschaafde landen Duitschland het
eerst 'tinitiatief heeft genomen tot invoe
ring van wettelijke maatregelen tot be
scherming der arbeiders en instellingen
heeft gesticht, welke in andere beschaaf
de staten nog niet worden gevonden. De
Rijkskanselier verzekerde verder, dat er
zorg zal worden gedragen voor een ern
stige en zakelijke behandeling van dat
gene, wat de Frankfurter delegatie hem
oogenblik meer alleen laten, brave vrouw Gij
kunt nu naar goedvinden bekennen of looche
nen, dat gjj de schuilplaats van dien vervloek
ten jongen weet.
Ik stel mij persoonlijk verantwoordeljjk voor
de gevolgen, als gjj hem mjj niet gewillig
wilt overleveren. Kies nu
De weduwe vestigde op den sergeant een
vreeselijken blik vol haat en bedreiging. Als
zjj op dit oogenblik een wapen in handen
gehad had, zou zq zeker voor een moord niet
teruggedeinsd zijn zjj zou zonder erbarmen
dezen man gedood hebben, die zoo over het
leven van haar zoon beschikte.
O I sprak zjj evenwel zoo kalm moge
lijk, na een oogenblik gezwegen te hebben,
als ik maar zeker wist,dat gij dezen armen jongeu
niet dooden zoudtgij begrjjpt toch wel, dat
ik hem liever aan u uitlever, dan hem van
honger te zien sterven in zjjne schuilplaats of
hem door het schot van een uwer manschap
pen te zien vallen.
Maar als gij hem eenmaal in uw jjzeren
klauwen hebt, weet ik niet, welke kastjjding
hem te wachten staat.
Ik heo het u reeds gezegd, antwoordde
Mathias Werner met een klank van waar
heid in zjjne stem, waardoor de weduwe zich
echter niet liet misleiden, hjj zal er met
eenige maanden gevangenisstraf afkomen, dat
is alles. Maar denk er wol om, voegde hjj er
driftig bjj, dat ieder uur, dat verloopt, zjjne
schuld verzwaren zal en de straf strenger
maken.
O, als ik er maar zeker van was, dat
kwam voorstellen. De Ëonds-Regeeringen
hebben het diepe besef hunner zedelijke
verantwoordelijkheid jegens de arbeiders,
en zgne vastelgk besloten, volgens die
gedragslgn te handelen.
Gisteren ontving de Duitsche Kei
zer de Commissie uit den Rgksdag, wel
ke door Z. M. allerminzaamst werd be
groet. Van een verandering in 's Keizers
stem viel niets te bemerken.
De Keizer wees met nadrok op de
noodzakelijkheid voor Duitschland om aan
de Overzeesche politiek deel te nemen
en op de beteekenis der katoen boom-
oultaur voor de Dnitsche koloniën en de
uitbreiding van het spoorwegnet in de
Afrikaansche bezittingen.
Het bericht, dat kapitein Usedom
van de cHohenzollern> bevel zou heb
ben ontvangen den 6en Februari gereed
te zgn met het «Yacht» voor een kruis
tocht naar de Middellandsche Zee, wordt
door de «Köln. Zeitang» tegengesproken.
Zondag a. s. zegt het blad, vertrekt de
Keizer naar Hamburg.
Italiö.
Op het Martelaarsplein te Napels is
een dynamietbom ontploft. De uitbar
sting was geweldig. Vele winkels
van laxe-artikelen werden verwoest,
eenige geljjken ruïnes.
De schade is enorm. Men gelooft, met
een anarchistisch complot te doen te hebben
waardoor de bevolking zeer onder den in-
druk van het gebeurde gebracht is.
Rusland en Japen.
De vrees voor een oorlog tnsschen Rus
land en Japan is voorbjj. In Rusland is
dan ook met voldoening de mededeeling
ontvangen, van de ontbinding van het
Japanse he Parlement.
Te St. Petersburg is men overtuigd,
dat de Japansche Rsgeering hierdoor in
de gelegenheid komt om vrjjeljjk en langs
vredelievenden weg de diplomatieke onder
handelingen met Rusland voortje zet
ten.
Uit Japan wordt gemeld, dat de
Regeering vol vertrouwen en vast beslo
ten is de onderhandelingen met Rusland
volgens haar eerste plan voort te zetten.
De algemeene verkiezingen voor de Ja
pansche Kamer zgn bepaald op 1 Maart a.s.
—Een telegram nit Wladiwostock aan
de Notoo/a Wremja bevestigt, dat admi
raal A1 e x i e j e f f, die Kerstmis en
Nieuwjaar te St, Petersburg had willen
doorbrengen, zjjn reis met het oog op
den toestand heeft nitgesteld.
Hollandsche Club te Anttrörpen.
Men meldt nit Antwerpen
18 Januari 1879 Opgericht, viert de
Rollandsche Club te Antwerpen op 18
Januari a. e. haar 25-jarig bestaan,
Het bestuur heeft besloten deze ge
beurtenis feestelijk te herdenken en [dat
feest in eigen kring te vieren.
gjj mjj niet misleiden wilt, en dat hjj met
gevangenisstraf vrjj komt, zooals gjj zweert,
dan zou ik hem u zonder wroeging overle
veren.
Waarom twjj'felt gjj aan mjjufe Woorden?
A.ls gjj wilt, dat ik vertrouwen in u stel,
zweer mjj, dat hjj niet doodgeschoten zal
worden.
Ik wil het honderd, duizendmaal zwe
ren, als het noodig is.
Een eed is eene heiligs zaak, Mathias
Werner en als gjj eene arme moeder bedriegt,
die u haar kind gaat uitleveren, dan zou dat
eene misdaad zjjn, denk er aan.
Weduwe Wendel, antwoordde de ser
geant met verheffing van stem, denk er om
dat niemand nauwgezetter is in het naleven
der wetten dan ik.
Deze laatste woorden stellen mjj ge
rust, antwoordde La Marannclé, terwjjl zjj
moeite deed om een wreeden lach te verber
gen, die om hare dunne lippen speelde, kom
dan
Met het geweer op schouder begon de ser
geant het smalle voetpad te beklimmen, waar.
op de weduwe hem voorging.
Na een vermoeienden marsch van een half
uur, over een weg, waar langs aan weerszjj-
den braamstruiken groeiden en die hier vol
steenen lag en elders eene diepe inzinking
maakte door het regenwater veroorzaakt, kwa
men zij bjj eene steile helling, die met on-
doordringbaar struikgewas begroeid Was, Hjer
liep de weg dood.
Wordt vervolgt)
HMRLMI (101I4WT.
ABONNE MENTSPBIJ S.
FBIJS DEB AD VEBTENTIEN
AÖITE MA NON AGITATE