No. 5583
Woensdag 30 December 1903
28ste Jaargang
Hbagêlaó voor <3Tooró- en Suió-dtolland.
Vooroordeelen.
De weduwe Wendel en
hare kindeken,
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Toor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
H o of d re d a c t e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer7l/i
Groote letters worden berekend naar plaatsraimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublieitèEtrangère
G.L. DAVBE 8f Co JOHN., B. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
«Mijn ondervinding raadplegende kom ik
tot hetbeBluit, dat de grootste vgand dien
de naar waarheid zoekende mensch op
zijn weg kan ontmoeten, het vooro.rdeel
is.»
Deze woorden schreef dezer dagen me
vrouw W a 8 ek lewits van Schil f-
g a a r de, die onlangs tot het Katholicisme
is overgegaan.
Vooroordeel. Ziedaar het groote strui
kelblok; en dat vooroordeel is ïóo groot
dat de edelste, de geloovigste ODder de
niet-katholieken niet vermogen zich er
over heen te zetten.
Voorwaar een treurig verschijnsel, een
bjjna onverklaarbaar psychologisch raad
sel, wanneer wg niet wisten met welk
een warnet van drogredenen en sophis-
men de dwaalleeraren de dogma's en de
leerstellingen der Katholieke Kerk omge
ven hebben; drogredenen en sophismen
die nog altijd opgeld doen tjj hunne op
volger-, wier geest zoodanig er door be
neveld is, dat zjj zich niet de geringste
moeite doen om te onlerzoeken wat er
waar en bewezen is van de beschuldi
gingen die men ten laste legt.
Geboren in de dwaling, hooren en le-
Z9n zjj hun gansche leven lang niet an
ders dan een herhaling van dezelfde be
schuldigingen en zoo vast staan zjj in de
meening dat deze gegrond zjjn, dat maar
bjj zeer weinigen de gedachte opkomt
om de waarheid op te sporen en het
warnet van leugen en verdachtmaking te
verscheur en Er wordt wel degeheele wereld
door een verwoede kamp gevoerd tegen
vooroordeelen van allerlei aard, maar
tegen dat eene, groote vooroordeeldat
duizenden en duizenden van het licht der
waarheid berooft, wordt maar zelden de
strijd aangebonden.
Een treurig verschijnsel, dat evenwel
ook zjjn komische zjj de heeft.
Men beschuldigt ous, Katholieken, van
domperighoid, of, beter gezegd, men be
schuldigt de Kath. Kerk, dat zjj hare
volgelingen dom houdt, han verbiedt den
Bjjbel, niet-batholieke boeken en dag
bladen te lezen, alle?, naar men beweert,
om onzen geeet te knechten, en verre te
houden van de waarheid des Zuiveren
Evangeliums.
En wat zien wjj gebeuren. Juist het
tegendeel.
Meermalen is de opmerking gemaakt,
dat men in de bibliotheken van onze
geleerdste en knapste niet-katholieke broe-
FBÜ1LLEI ON,
Pervolg.)
Moge God u hooren en verhooren
Terwijl Fri's en Margaretha zoo met elkan
der spraken, schud 'en de vogels in de dichte
takken van de boomen in den tuin verborgen
den dauw van hunne vleugels en begonnen
van tak tot tak te huppelen, alsof zjj de zon
wilden gaan begroeten nog vóór deze boven
den hotizon verscheen.
Al dag spr»k Trits.
Gjj moet vertrekken, ik heb u reeds te
lang O; gehouden.
Vaarwel vaarwel
Wilt gij mij laten gaan, zonder mij een
onderpand voor uwe genegenheid te geven....
eene herinnering?
Wat moet ik u geven
Iet», dat ik altijd op mijn hart kan
dragen, een riDg, eene bloem, die mij in den
droom uw beeld voor oogen brengt, waard oor
ik, als ik eens uitgeput van honger en ver-
mo-ieni» op den weg neermik, weder nieuwe
krachten zal kunnen verzamelen, kortom, die
in de ure des gevaars voor mjj een talisman
zal zgn 1
Mjjn God I zuchtte Margaretha, terwijl
ders, maar hoogst zelden werkrn van ka
tholieke schrijvers aantreft, terwjjl in
de bosbergen vaD onze katholieke geleer
den een ruime, zeer ruime plaats wordt
ingeruimd aau de niet-Katholieke weten
schap op elk gebied.
In onze Katholieke gezinnen worden
de meest uiteenloopende tijdschriften van
niet-katholieke strekking gslezen, maar
in welk protestautsch huisgezin leest men
de Studiën, de(n) Katholiek, de(n) Katho
de{n) Gids, de Katholiek Illustratie, om
alleen deze eukele te noemen, waar en
in welk protestantsch of niet-katholiek
huisgezin treft men ooit een Katholiek
dagblad aan En in hoeveel katholieke
huizer, daarentegen, vormen niet N.
Rott. Ct. Handelsblad en tutti quanti de
cenige dagbladlectuur. Niet dat wjj zulks
goedkeuren. Yerre van dear. Want aan
die uiet-katholieke, of die zoogenaamde
neutrale dagbladlectuur meet de lauwheid
en onverschilligheid van zoo vele Katho
lieken ju zake van godsdienst worden
to8geschreveD. Wjj willen er maaralleen
op wyzen dat, wanneer er sprake is van
bekrompenheid van inzichten, van dom-
perigheid en onwetendheid, het verwjjt
niet dej Katholiek treft, maar wel den
niet-Katholiek.
De onbekendheid met hetgeen de Ka
tholieke pers oplevert, is zoo groot, dat
het bestaan van zeer vele uitstekende
voortbrengselen van deze aan een groot
aantal andersdenkenden evenmin geweten
wordt als deu naam des achrjjvera.
Aan die onbekendheid moet het ze
ker voor eeu groot deel worden toegeschre
ven dat men de Katholieken op het ge
bied van wetenschap en ontwikkeling als
de minderen beschouwt en hun, onver
diend, een brevet van domheid en be
krompenheid uitreikt. Verklaarbaar is die
meening zeker, want wat meu niet kent,
kan men ook niet waardeeren.
Dat zulk eene averechtsche meening en
beoordeeling beslaat en bljjft bestaan bg
de groote menigte, laat zich verklaren,
maar dat zjj ook opgeld doet bjj heu die
zichzelven het intelligente deel der natie
noemen, is wel wat al te gek en kan al
leen verklaard worden door een parti-
pris, door een vooroordee', dat zoo inge
worteld is, zoo met hun geheele wezen
vereenzelvigd is, dat het een wanhopig
pogen mag heeten er den strjjd tegen aan
te binden.
Lieden, die van geen gflooven op ge
zag willen weien, zweren bij het gezag
van den een of anderen geschiedschrjjver
dis zelf, door vooroordeel verblind, de
zjj Frits hare fijne vingertjes liet zien, gij ziet,
dat ik geen enkelen ring hsb, mijn vader
heeft ze mj) alle afgenomen. Ik heb evenmin
tene bloem, w»nt sedert gij mij stervende in
de serre gevonden hebt, blijft de deur er zorg
vuldig van gesloten, terwijl mijn vader zelf
den sleutel bewaart.
Hier is de eenige herinnering, die ik u
meegeven kan
Met deze woorden nam zij de rechterhand
van Frits in beide handen en drukte die zeer
innig.
Toen ging zjj een weinig achteruit en
beschouwde met eene onbeschrijflijke uit
drukking vi.n geluk iu de oogen den jongen
man,
Gretly riep Frits uit, als gij mij zoo
aanziet, voel ik uw blik tot op den bodem
van mijn hart doordringen en mjj onuitspre
kelijk gelukkig. En gjj, hebt gij niet eenzelfde
gevoel
Ik ben even ge'ukkig, antwoordde Mar
garetha.
Mijn vriend, hernam zij, ik heb u het ge
vraagde pand gegeven en gij zijt nog niet ver
trokken Bedenk, dat de dag met rassche schre
den nadert en dat elke minuut vertrai ing de
gevaren vermeerdert, die u aan alle kaaten
bedreigen.
Gij hebt gelijk en ik zie nu in, dat
ik te veel van irijne krachten gevergd heb.
Op het oogimblik, dat ik afscheid van u zal
nemen, voel ik den moed er niet toe. Ik zou
sterk genoeg zijn, om voor uwe oogen te ster
ven, maar ik heb geene Vracht genoeg, om u te
waarheid niet wilde achterhalen, en wan
neer daa later een katholiek historicus
het waagt den bistorischen hugeu te ont
maskeren f den een of anderen zoo-
genaamden nafionalen held van zjjn voet
stuk te halen, zyu er geen pennen ge
noeg in den lande ocu den onverlaat te
Ijjf te gaan.
Toen Dr. N u y e n s, z.g. zjjn Ge
schiedenis der Nederlandsche Beroerten had
uitgegeven, werd hjj als 't ware bcdi!-
ven onder anonieme briefkaarten en brie
ven, waarin het woord «Jezuïet» nog een
der zachtste epitheta wa< die hem wer
den naar het hoofd geslingerd. En dat
wil wat zeggen, als men bedenkt welke
weinig liefderjjke beteekeuis vele niet-
katholieken aan dat woord hechten.
Niet veel beter verging het den be
roemden Duitschen geschiedschrjjvur Jo
hannes Janssen, toen de paar eer
ste deelen van zjjn standaardwerk Ge-
schtchte des Deutschen Volkes het licht
zagen.
Vooroordeelen zjju moeiljjk uit te roeien,
er behooit veel wilskracht, veel liefde
voor de waarheid, vesl zelfoverwinning
toe om er zich overheen te ze'.ten. En
vooral is dit moeiljjk wanueer het de
vooroordeelen betreft tegen de Katholieke
ke Kerk en hare leer. Daartoe behooit
ook cog, behalve bovengenoemde voor
waarden, een bjjzondere genade Gods,
maar die genade zal niet geweigerd wor
den aau hen, die met den ernstigen wil
om de waarheid te kennen, deze met een
nederig gemoed zoeken en haar met vast
heid en liefde omhelzen als zjj haar ge
vonden [hebben. Voor dezulken zullen
alle nevelen van het vooroordeel verdwe
nen en de waarheid in al haar majes
tueuss heerljjkheid schjjnen tot in de
eeuwigheid.
huiveren voor de toekomst. Pe;sonen uit
de hoogste klasse der samenleving ma
ken zich onbeschaamd schuldig aan de
zedelooste handelingen. De verspreiding
van pornografische geschriften en de meest
zedekwetsende prenten worden ongehin
derd toegelaten. Hoever het onzedeljjke
bjj de opvoeringen in de schouwburgen
gaat, is niet te beschrjjven.Daarheerscbt
de meest onbeperkte vrjjheid, terwjjl de
vrjje uitoefening van den godsdienst voor
de Katholieke i hoe langer hoe meer wordt
belemmer! en aan banden gelegd.
Iu de volkrjjkste wjjken van Parjjs big-
ven 25 pCt. der kinderen ongedoopt, een
bewjjs, dat men daar op weg is naar het
heidendom, een heidendom nog erger dan
dat der Grieken en Romeinen, want dezen
hadden nog hunnen godendienst, en ge
loofden nog aan de eeuwigheid, terwjjl
volgens de moderne heidenen de mensch
na dit leven den weg opgaat van het re-
de'ooze dier.
Het Franscbe leger, dat nog gered
was, neemt ook al een godsdienstloos ka
rakter aan. Te Lorient hebben soldaten op
straat geroepen: Leve de ancrchie 1 En
wat nog erger is, een sergeant trok dezer
dagen met een geheele bende de stad
door revolutionnaire liederen der Inter
nationale zingende en schreeuwende
«Leve de anarchie
Waar moet dat heen in Frankrgk
B UITEN L AND.
Waar moet dat heen
Ieder denkend mensch heeft thans het
oog gericht op de F.ansche Republiek.
De godloochenaar smaakt een duivels ge
not in de dingen die daar plaats vinden,
hg juicht in satanische vreugde nu de
oudste dochter der Kerk zich wentelt in
het sljjk, nu Fnnkrjjks zonae, belast met
de opvoeding der jeugd, onder het gewe
tenloos Mini. terie-C o m b e s, de Interna-
tionalo zinge en zich scharen ouder de
vlag der sociaal-democratie.
Zg geven de jeugd hun leerlingen
een geschieden shoek ter hand van den
aoti-patriot HerréilelT onne, terwjjl
de leermeesters, die de jeugd liefde voor
de wetten én het vaderland inprenten,
over de grenzen van hun geboortegrond
worden gejaagd.
Over geheel Frankrgk hee scht een
verdorvenheid die een ieder moet doen
verlaten. Wat benijd ik uw vader en juffrouw
Catbarina hun geluk zij kunnen u tl ken dag,
elk uur zien en den zachten klank uwer stem
hooren. en ik zal u niet meer zien en niet
meer hooren. Ja, ik ben jaloersch op Burk,
dien gij met liefkozingen overladen zult, op
de lucht, die gij in dit priëel zult inademen,
jaloersch op uwe schaduw, die u stap voor
stap zal volgen, terwijl ik misschien
nooit meer terugkomen zal, als ik nu weg
ga
Frits, viel Margaretha hem op angsti-
gen loon in de rede, daar zij zag, hoe de zon
met hare eers e stralen de toppen der hoogste
boomen reeds verguldde, nog eene minuut
langer hier blijven is uw leven op het spel
zetten en God beproeven. «Vertrek" fluisterde
zjj, «vertrek en neem mjjn hart en mjjne ziel
mede//.
Als gjj mjj met zulke zachte woorden
wegzendt, zal ik nooit de kracht vinden, van
u te scheiden. Gij ziet, dat ik gaan wil, maar
eene onweerstaanbare bekoring houdt mij hier
terug tegen mijn wil. Schijnt niet alles sa
men te spannen, om mjj in mjjn vertrek te
verhinderen
Kom, sprak Margaretha, die eensklaps
zeer erns ig geworden was. Dan zal ik de
kracht en den moed hebben, die u ontbreekt.
Omdat een van ons beiden vertrekken moet,
zal ik hot eerst gaan.
Vaarwel, vaarwel 1 riep zjj hem toe,
terwijl zjj in de richting haier woning voort
snelde.
Op hetzelfde oogenblik werd er driemaal
Italië.
In een der druks bezochte straten van
Aqui is een priester lafhartig vermoord.
De moordenaar zag den zeereerw. heer
T h e a, pastoor van het dorp Quaranti
aankomen, ging recht op hem af en schoot
hem drie revolverkogels in de borst. De
getroffene bleef cp slag dood. Wraakzucht
was de drjjfveer der misdaad. De moor
denaar, zekere C a r b a ri n o, werd eeni
ge oogenblikken na het plegen van den
moord aangehouden.
Engeland.
De Engelsche Regeering zal een wets
ontwerp in het Parlement brengen, om
het aantal Parlementsleden van 125 tot
90 te verminderen.
Te Manchester is een Vrjjhandelaars-
boud opgericht onder den naam Tre
Free Trade League.
Het referendum van de Daily Mail
over de fiscale quaestie heeft de volgen
de uitkomst gehadvoor vergeldings
tarieven 238,194, voor vrghandel 166,606,
voor voorkeurrechten 141.279 stammen.
Amerika.
Te New-York heerscht op vreesachtige
wjj ze de longontsteking. De ziekte be
gon in de eerste hel t van November en
hoeft reeds een groot aantel slachtof
fers gemaakt. Verleden week stierven aan
de ziekte 269 personen.
Omtrent de spoorwegramp van den
op de deur van de binnenplaats geklopt.
Margaretha bleef staan en werd zoo bleek
als marmer.
Burk begon te brommen.
Frits was achter naar den tuin gesneld en
zich aan het latwerk vastklemmend, waarte
gen een druivenbojm, opgeleid werd begon bjj
den muur over te k'immen, toen de hond,
dien hjj in zjjn haast vergeten had te liefko
zen, naar hem toevloog, op zijne groote ach
terpoten ging staan, de broek van den jon
gen klompenmaker tusschen zijne tanden
greep en er met zooveel geweld aan trok, dat
het vermolmde latwerk brak. Ziedend van
toorn, trok Frits zjjn mes uit den zak en
dievrooljjk tegen hem opsprong bjj den
halsband grjjpend, wilde hij het arme beest
een doodelijken steek geven, toen Margaretha
naar hem toesnelde.
O, heb medeljjden Frits, riep zij uit,
dood dezen trouwen dienaar niet, van wien
ik zooveel houd, omdat gjj hem mjj gegeven
hebt. Eu wie weet, of het niet juist uw be
houd is, dat hij u zoo vast gegrepen heeft,
want kunnen er aan den anderen kant van
den muur geene mannen zijn die u gevangen
willen nemen
Er werd opnieuw aau de deur ge
klopt.
Gjj moet open doen, Gretly, sprak Frits
op kalmen toon. Het is onmogeljjk om te
vluchten ik heb te lang gewacht ik ben
verloren,
VerloreD, herhaalde Margaretha, nog
niet, want ik kan u redden. Kom 1
expresstrein op ds «Baltimore and Ohio
Railrasd,» nabjj Connelsville(Pensylvanië)
wordt nader gemeld, dat de trein na de
botsing in de Youghioghenyrivier is ge
stort, waarbjj verscheidene waggons wer
den verpletterd en de zich daarin bevin
dende reizigers allen werden gedood. Ne
gen en veertig dooden werden uit de ri
vier reeds opgehaald.
De Evening Sun deelt mede, dat iu
Peneylvanië alleen van Juni 1902 tot
Juni 1903, dus gedurende slechts een jaar
26.500 personen bjj trein- en tramonge
lukken werden gedood.
Frankrijk.
In de Fransche Republiek worden de
werklieden met den dag rumoeriger, werk
stakingen, diefstallen eo geweldplegingen
zgn aan de orde van den dag. Te Parjjs,
Lyon, Amiëns cd Limoges is de toestand
zeer ernstig. De troepen moeten aldaar
de eigendommen beschermen tegen op
roerige benden, die de ruiten der winkels
verbrgzelen, de magazgnen planderen en
zelfs de trams vernielden.
Bg herhaling komen dan ook de troe
pen in botsing met de oproerlingen die
met mtBsen en revolvers gewapend, zich
tegen het handhaven der orJe verzetten.
Naar aanleiding van een artikel in
het Russische blad, dat de tegenwoordige
Fransche Regeering het gezag des lands
ondermgnt en den band tusschen Rusla nd
en de Republiek losser maakt, heeft de
Fransche minister van Buitenlandsche Za
ken Delcassé, er op gewezen, datde
Fransch-Russische alliantie 't voortreffelijk
maakt en op het moment wel de hechtste,
soliedste Bond is ia Europa. Do toena
dering tot Engeland en tot Italië kon
daar best mee gepaard gaan, hetwelk
zei de Minister wel 't best aantoont,
hoe stevig de band tasschen Parijs en
PeterBbuig ie. Of met deze ver
klaring het Russisch blad tevreden is, be
twijfelen wjj zeer.
Duitschland.
De Kerstmisviering san het Berljjn-
sche Hof, heeft op dezelide wjjze plaats
gehad, als reeds jaren de gewoonte is.
Nadat de Keizer Donderdagochtend zgn
gebruikelijke wandeling in den omtrek van
het Nieuwe Paleis had gedaan, begaf hg
zich om 3 uur 's middags naar de ka
zerne van het eerste garde- regiment-te -
voet om er de Kefstnitdeeling bjj te wo
nen. Intasschen was de Keizerin tegen
woordig bg de «Beschernng» van het
dienstpersoneel in het Nieuwe Paleis.Om
4 uur nam de keizerljjke familie vervol
gens deel aau deu Kerstfee«tmaaltgd met
tal van genoodigden, waarop om vjjf nar
de uitreiking der geschenken volgde.
De tafels, waarop de geschenken uit
gestald waren, stonden hoefijzervormig
opgesteld. Esn kolossale dennenboom
stond als gewoonljjk naast de tafel der
keizerljjke familie en die der gasten op
gericht; en op de tafels prjjkten nog ze
ven kleinere. Prins Adalbert was ver-
De kamer van Margaretha.
De goede huishoudster, die volstrekt niet
vermoeden kon, dat Frits in huis verborgen
was, opende moedig het deurtje van het kjjk-
gat.
Zij zag geweerloopen, die in de stralen der
opkomende zon schittjrden.
O, weer een nieuw onderzoek, sprak zjj
geraakt op den toon van iemand, die een zui
ver geweten heeft en dus buiten het bereik
der wet staat't is, of men zich verbeeldt
dat de toren van mjjnheer Gaspard tot schuil
plaats dient voor alle boosdoeners van het
Zwarte Woud.
Zjj schoof de grendels van de deur en
liet den burgemeester met zijn gevolg binnen
dat bestond uit vader Kurthil en vier gen
darmes.
Margaretha, die zoo bleek zag als een doode,
hield zich, met de hand op haar hart geklemd
en aau alle leden bevend, achter juffrouw Ca-
tharina verscholen.
Als zjj alleen geweest, was zou haar onrust
haar zeker verraden hebben, maar de flinke
houding der huishoudster redde haar uit de
moeieljjkheid.
Wordt vervolg dj
LEME Ml NT.
ABONNBMENTSPBIJS!
t 2,90
0,03
MNXIENP
PBIJS DEB ADVEBTBNTIEN.
AGITE MA NON AGITATE
68.
XVI.
