No. 5586
Maandag 4 Januari 1904.
28ste Jaargang
&ag6laó voor &Sooró" on
Uit ons Parlement.
De weduwe Weudel en
hare kindeken,
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50
7oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Van 1—6 regelsSO^Cenfs
Elke regel meer71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PuhlicitèEtrangbe
G.L. DAVBE Sf Co JOHN., F. JONES Succ. Pari» Slbis Faubourg Montmartre
De StaatsbegTOoting werd in de laatste
Kamerzittingen letterlijk afgehamerd.
Afgehamerd is het rechte woord. Want
terwijl in htt begin van den Begrootings-
tjjd een gansche week is besteed aan dis-
cussiën der beginselen, wat heel mooi is
maar in casu test gemist had kunnen
worden, is de Begrooticg van Waterstaat,
Handel en Njjverheid de woorden dui
den reeds aan, welke groote belangen er
bij betrokken warenin den kortst mo-
gelpken tjjd afgewerkt. Speciaal de af-
deeling Landbouw kwam niet tot haar
recht. Ten vorigen jare hadden de spre
kers, die voor Landbouw stonden inge
schreven, ziGh opgeofferd, opdat de Kamer
klaar zou komen, zoodat men ditmaal
iets dergelijks niet van hen kon vergen.
De heer H u b r e ch t hield nu een rede
over de Kamer van Koophandel in zjjn
zak, zoodat de «landbouwers» aan 't
woord konden komen. Maar hoe ging dit
du nog! 't Leek meereen vraag-en ant'
woordenspel dan een debat wat toch be
doel! was. En dat over Landbouw, een
tak van bestaan voor ons Vaderland van
het hoogste gewicht! Terecht viel in goe
de aarde het denkbeeld van een der le
den, om de volgorde der Begrotings
hoofdstukken eens om te keeren, opdat
niet altijd Waterstaat het onderspit moet
delveD. Eq wjj voegen erbjj: opdat riet
jaar op jaar onze West zoo maar ter
loops wordt besproken. Dezen keer ging
bet nog: een heele lees éen heele
avondzitting is nu aan Suriname en Cu-
rajao gewpd, terwijl ten vorige jare d<-ze
bezittingen eerst aan de beurt kwamen,
toen Waterstaat met kunst- en vliegwerk
onderdak was gebracht. Een paar uur ijes
had de Kamer toen nog maar voor die
overzeesche gewesten disponibel, 'c Is
waar, dat de Begrootingen voor de West
eerst door de besturen daarginds worden
behandeld, zoodat de Kamer zich niet in
de detsils behoslt te verliepen; maar er
mag [toch wel eens een hartig woordje
worden gewjjd aan die Amerikaans 3he be
zettingen, die er heusch niet zoo floris
sant voorstaan, 't Was ditmaal bjjna uit
sluitend de heer Van Kol, die zich er
moe over maakte.
't Best zou nog wezen, dat de «alge
meen) beschouwingen» heelemaal aan 't
slot werden gehouden, met Kerstmis in
't vooruitzicht. Dan zouden de heeren zich
wel weten te bekorten, wa-jt ce heerlijk-
FEOILLETON,
Vervolg.)
Mnrgarethu boog verlegen het hoofd.
Kom aan, ik zie wel, dat gij den hee-
len omvang van uwe fout begrijpt, Gretly;
bet is dus onnoodig u de les te lezen. Voor
het oogenblik is er alleen sprake van de ge
volgen van uwe onbesuisdheid te herstellen.
Ik wil dat op mjj nemen, mjn kind. Gij moet
ons oogenblikkeljk dien armen drommel uit
leveren.
Thans richtte het jonge meisje trotrch het
hoofd op en vestigde hare vochiige oogen op
den burgemeester.
Hem uitleveren! mijnheer Stauffer 1
dan hebben wjj elkander niet begrepen. Ik
heb er volstrekt geen berouw van, dat ik aan
hem eene schuilplaats verleend heb, en ik
bekende u de waarheid, om mij te helpen,
hem te redden.
O, ik bezweer het u, beloof mjj, dat wij
hem samen zullen redden
De magistraat stond verstomd, toen hij
dit zomleiling verzoek hoorde. Hij veegde
zjne oogen af en trachtte aan zijn goedaar
dig gelaat eene gewichtige uitdrukking te
geven.
heden der Kerst-vacantie gaan toch bo
ven pol'lieke beschouwingen, a! zjjn deze
nog zoo interessant of pikant. Natuurljjk
zou bg deze wpze van werken de Kamer
voorzitter dubbel moeten oplet'en, dat bp
de afzonde»lyke hoofdstukken geen din
gen ter pprake werden gebracht, die pis
bp 't algemeen debat aan de orde zouden
zpn. Want o, als er politieke hartstocht
«op 's larten grond» ligt, dan writ die
zoo ligt naar de keel!
't Volgen der debatten is toch al een
taak, die veel eischt van deu voorzitter.
En nu moet men het Baron Mackay
tot eere nageven, dat bp onvermoeid ie.
Heel den laugen begrootingstrpd z.t bp
onverstoord op zpn stiel, wat bp feite-
lpk niet behoeft te doen en zpn voor
ganger Mr. Gleichma n, daD ook niet
deed. Deze placht bij de avondzittingen
den hamer in handen te geven van een
der vice-{residenten, om zoo krachteu te
zamelen voor den volgenden dag. N et
aldus de heer Mackay. Hoe lang bp
de zittingen ook rekte, tot ver over etens-
tpd of tot na middernacht, de Kamer bon
hem geen verwpt ervan maken waar zp
zag, dat de President altpd het eerste en
meest getroffen slachtoffer was van zpn
eigen maatregelen. Zp had zich aan des
voorzitters plichtbesef slechts te spiegelen.
Na dezen lof echter ook een beschei
den vraag: voeit de heer Mackay den
hamer niet wat losjee.De beer G 1 e i c fa-
ma n was er spoediger bp om sprekers,
die den gebaanden weg der «orde» ver
lieten, met een kort maar beelissend woord
terog te roepen naar het goede pid. Dit
's voor de sprekers wel eens onaange
naam, doch voor den loop der debatten
opperbest. Natuurlpk streeft ook Baron
Mackay er naar, de redenaars binnen
de perken te houden, maar zoo vast van
hand als zpn voorganger is hp niet. Eu
ook is zpo gezag niet zoo groot, want
al zpn vertoogen tot de heeren om toch
kort te zpD, hielpeu niets, terwpl eens
de heer T ro e 1 st r a zelfs duifde zeggen,
dat de inteirupties des voorzitters hem het
spreken bemoeilpkten. De President bad
moeten antwoorden, dat de «geachte afge
vaardigde» hem de leiding der vergade
ring bemoeilpkte, want dat een Kamer
lid toch in staat moet zpa, af te bake
nen de perkeD, waarbinnen hp zich heett
te houden. Maar de heer Mackay zei-
de zoo iets niethp was er te beleefd
voor. Eu Troelstra ging sti lekens
door.
Heusch, de Kamer moest er eens wat
op vinden om zichzelf wat meer aan den
Hoe kunt gij daaraan denken, jonge
juffrouw mag men aan een burgemeester,
die in de uitoefening van zjn ambt is, een
voorstel doen, dat geheel in tegenstrijd is met
zlne plichten? Vergiet gij dan, dat elke
schuldige aan de rechters behoort zooals een
vasal aan zyn heer, of een onderdaan aanzijn
koning
Maar Frits is niet schuldig, bracht Mar-
garetlia hier moedig tegen in.
Mjnheer Melchior Stauffer had een onge-
loovig lachje om de lippen en zeide
Dat hij onschuldig is in u we oogen,
valt gemakkelijk te begrjpen, Gretly maar
het volk beschuldigt hem op fuiden toon
zonder dus schandelijk in mijn plicht te kort
te schieten, kan ik uw beschermeling niet
sparen.
Het jonge meisje liet zich door deze
strenge woorden echter niet ontmoedigen
zij greep de hand van den burgemeester
en antwoordde op een toon, die hem diep
trof.
Is het dan een strenge plicht voor een
braaf en eerlijk man, als gj zijt, mijn oude
vriend, om als werktuig te dienen voor de
booze tongen, die een onschuldige belasteren?
Helaas, ik heb ook gedacht, dat hj schuldig
was, ik heb ook naar de lasterlijke inblazin
gen geluisterd en hem voor een brandstichter
gehouden, de arme Frits heeft gevoeld, dat ik
hem verdacht.
O, dat gij evenals ik getuige geweest waart
van zjjne verontwaardiging, van zijne wan
hoop en van zijne tranen, dan zoudt gij niet
band te legden, door een herziening b.v.
van het reglement van orde. In de eert te
plaats zou daarin kunnen verboden wor
den, in repliek te troden, tenzp voor «een
persoon lp k feit» en dit ter beoordeeling
van den'Voorzitter. Replieken zpn wel
heel pleizierig voor de redenaars, maar
nut hebben ze maar hoogst zelden, ter
wpl ze bar veel oponthoud geven. Wp-
deis zou in het reglement een maxi
mumduur voor de redevoeringen kuDnen
worden aangegeven. Tegenwoordig laten
de heeren hun woordenstroom maar lus
tig vloeien, of 't mooi is ja dan neen.
Indien zp evenwel wisten, dat op een ge
geven moment hun fpd om zou zpn, wel
dan zouden bondigheid en kortheid meer
worden betracht. En dit hebben we drin
gend Doodig in ons Parlement dat er toch
al zoo'n omslachtige manier van werken
op na houdt.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Niet te ontkennen valt, dat het Congres
Libre Penseedat te Parps is gehouden,
een beslist anti-katholieke positie heeft
ingenomen. Onverdraagzaam iq hooge
mate toonden zich de Vrp denkers, zp ver
klaarden den oorlog aan den godsdienst.
Het Congres sprak zpn tevredenheid
uit over den president-minister Combes,
den man vau geweld, die duizenden lands
kinderen vau hun vrpheid, berooft, die
alles wat naar Rome riekt, vervolgt met
een sataDischen haat. Ze waren tevre
den, de vrpdenkers, over den kerkvervol-
ger. En de godvergeten dagbladpers, zoo
wel in als buiten Frankrjjk, noemt het
een gelukkig verscbpnsel, dat de gods
dienst wordt gekueebt, dat het Frausche
volk ontkomt aan de macht van Rome.
De vrpdenkers veiaslen I efda voor het
Vaderland, zelfverdediging, ve dediging
der Republiek no men ze de vervolging
der religieuseu en gvestelpkheid. Ze voe
len geen maatregel tegen Rome te kras
om het godsdienstloos te maken. En het
Congres adopteerde onder luid applaus
werkelpk den wensch om t) «contreba-
lancer les effect de 1' imagerie reli
gieuss par des images rappelantdes cri
mes de 1' Eglise 1
Eq de Frauscheu tip ven nog maar
stteds rustig toez en, alsof er geen ge
vaar dreigt.
Amerika.
De Regeering te Washington heeft naar
aanleiding vaa het bpeentrekken vau Oo-
lumbiaausche troepen aan de grens van
Panama,geheime bevelen gezouden aan tro9-
peu in de kustplaatsen opdat zp zich zou
den gereed houden om ODraiddellpk naar
Panama te vertrekken. Te San Francisco
me-r aan zijne onschuld twijfelen
Mijnheer Mei hior Stauffer schudde nog steeds
ongeloovig het hooM.
Hoe kunt gj denken, vervolgde Marga-
retha, dat Frits de eigendommen in brand
heeft gestoken van haar, die hj bemint en
die hij wilde huwen iijn geluk en het mijne
hangen immers af van den wil mjns vaders
en zou hj Gaspard Melzer dan tot een onver-
zoenlijken vijand gemaakt hebben I Zou dat
van zjn kant niet eene krankzinnige daad ge
weest z jn, mijnheer de burgemeester, en is er
iemand in het dorp, die Frits ooit voor een
dwaas gehouden heeft?
Als hj onschuldig is, lar-t het hem dan
bewijzen, antwoordde mjnheer Stauffer.
Als er getuigen zijn, die gezien hebben,
dat hj de boerderij in brand gestoken heeft,
waarom komen zj dan niet
Waarom moet hj zich verbergen, als
zjn geweten rein is
Vergeet gj dan, dat hij een deserteur 13
en dat hij zich niet vertoonen kan, zonder
den sergeant Mathias in handen te vallen 1
Al wordt hj dus van de misdaad van brand
stichting vrj gesproken, hij z\l tooh verloren
zjn, als gj geen medeljden met hem hebt I
Zult gj gerust kunnen s'apen, mjnheer 9tauf-
fer, als gj den dood van een braven jongen
op uw geweten hebt
De burgemeester scheen verlegen te wor
den.
G j vraagt m j daar een schuldige zwak-
h eid, Gretly, maar hangt het van mij af, dat
Frits niet ontdekt wordt? Gij ziet, met hoe-
liggen daartoe diie transportschepen ou
der stoom.
De Amerikaansche luitenant-kolonel
C h a 1 e s, zal zich naar Panama begeven
om er de stategische punten te bestudeereu.
Een ontzettende ramp.
Bp de ontzettende ramp in Chica
go, zpn volgens officieele opgave 736
menschen omgekomen. De brand ontstond
op het tooneel. Hef publiek stormde naar
de uitgangen. In de gangen had een wan
hopige worsteling plaats, vrouwen werden
onder den voet geloopen door de opeen-
hooping in de gangen zaten de toeschou-
wers op de eerste galerp als in 'n val
opgesloten. Velen honner verbrandden le
vend, anderen stikten.
De lichamen werden gevonden, ge
wrongen tusschen de stoelen. Sommigen
sprongen naar beneden in de stalles,
waar zp omkwamen in de vlammen. De
brandweer zette ladders tegen het boven
sts balkon, waar de lichamen opgesta
peld lagen. Beneden aan de trap der ga
lerp lagen de lpken twaa'f voet diep op
elkaar gedrongen. Onder de slachtoffers
zpn tal van jon je meisjes onder de 20
en kinderen van 8 en 10 jaar.
Een meer vertrouwbare schatting spreekt
van p.m. 550 dooden; het aantal bezee-
kejs van den schouwburg bedioeg 1300,
meerendeels vrouwen en kinderen. Bg
het uitbreken van den b-and liet men het
asbestgordpn zakkeD, doch dit b'eef hal
verwege steken, en gaf zoo een doortocht
aan de vlammen, die met geweldig geloei
over de hoofden der menschen in de stal
les bliezen, en onmiddelpk de personen
in het eerste balkon bereikten.
Atgrpselpke bpzonderheden over de
ramp komen thans tot ons.
Op het oogenblik toen de brand uitbrak
waren er 1300 menschen in den schouw
burg Ooggetu'gen doen schrikkelpke ver
halen van het tooneel in de zaal nadat
de brand was uitgebroken, en buiten den
schouwburg, waar mannen, vrouwen en
kinderen vochten met de politie daar zp
naar binnen wilden om te zoeken naar
hun bloedverwanten. Er zal langen tpd
verloopen eer een volledige lpst van de
dooden kan worden opgemaakt, daar er
groote moeilpkbeden bestaan in het her
kennen en het vaststellen van de inden-
titeit der gevonden lpken. De kleeren zpn
verscheurd of verbrand, de aangezichten
tot onherkenbaar makens gewond.
Tpdens de tweede acte van de panto
mime brak de brand uit. De directie schrpft
de oorzaak toe aan het barsten van een
vat calcium. Pogingen om het asbest
gordpn te laten zakken faalden, het gor-
dpn bleef halfweg stekenen doordat de
voordeuren van den schouwburg open-
stonlen, werd de zaal een vuurgaog.
Van de veertig nooduitgangen, die in
het Ircquois-theater bestaan, waren er
slechts vier in gebruik bp de paniek.
De schouwburg was gebouwd naar het
model der opéra-comiqus te Parps, en
was eerst op 23 November geopend. Toen
veel jver vader Kurthil en de gendarmen de
serre reed» doorzoeken.
Laat hen geru3t zoeken 1 hernam Mar
garetha, terwjl zj vol dankbaarheid den bur
gemeester de hand drukte.
Daar zullen zj hem niet vinden. Als gij
mij heipen wilt, voegde zij er met een smee- j
kenden blik bij, zullen zj onzen gevangene
niet krijgen. j
Waar hebt gj hem dan verborgen, mijn
kind vroeg Melchior Stauffer haastig, ter-
wjl hj in tweestrjd stond tusschen zijne ge
negenheid. voor Gretly en zijne onrust, aan
zijn plicht te kort te doen.
Margaretha boog zich tot hem over en
fluiste-de
In mijne kamer
In uwe kamer, Gretly 1 herhaalde de
magistraat een stap terugdeinzend. Ongeluk
kig kind Hebt gij dan niet begrepen, dat
gij verloren zijt, als men er hem ontdekt 1
Dat weet ik, sprak het jonge m ïsje
blozend van verlegenheid, maar ik heb
mijne eer in uwe handen gesteld, mijnheer,
en gij zult mij mijn vertrouwen niet doen
berouwen.
De burgemeester verkeerde in een gewel
dige twee9trjd.
Dat is inderdaad eene od vergeef! jke on
voorzichtigheid, Gretly. Onder welk voor
wendsel zal ik mijne manschappen kunnen
verhinderen uwe kamer te doorzoeken Onge
lukkiger wijze kan ik u in dit geval niet helpen.
M .rgaretha zag hem met ernstige oogen aan
en antwoordde
werd verondersteld, dat alle hulpmidde
len in tpd van gevaar, voor het bescher
men en redden van menschenlevens aan
wezig waren. De schade aan het gebouw
bedraagt ongeveer 50,000 Pond Sterling.
De opgave der politie luidt, dat 623
slachtoffers door de ramp werden geëischt;
er worden nog ongeveer 100 menschen
vermist, en van de ongeveer 80 geredde
gewonden zullen waarschpnlpk nog velen
sterven. Ongeveer 100 personen werden
door de b< and weer en de buren gered.
{Zie voorts Laatste Berichten.)
Italië.
Te Nizza wordt het zeer onveilig. Vol
gens de Eclaireur de Nice, hebben er
drie gevallen van straatrooverp plaats
gehad.
In twee gevallen werden de dieven
door de VDorbpgangers gegrepen en daar
na in handen van de politie gesteld. De
«Eclaireur» voegt er aan toe, dat dit te
danken is aan eenige moedige en door
tastende bargers, die al meer dan eenB
de straatroovers in handen wisten te
krpgen. Dit pleit zeker niet voor de po
litie. De dieven oefenen hun handwerk
op klaarlichten dag uit. Zp berooven
dames bp het uitgaan van de kerk, en in
de drnkke straten.
Engeland.
De Engelsche Regeering had een
hoogvlakt) in Britsch Oost-Afrika aan
geboden aan de Zionisten ter kolonisa-
satie. Thans is dit aanbod ingetrokken
omdat gebleken is, dat een groot aantal
Zionisten daarvan niets willen weten.
Aidus vervalt ook het besluit, waar
tegen zich op Congres van Bazel 178
afgevaardigden verklaard hebben, n.l. om
te beginnen met een commissie van on
derzoek naar de hoogvlakte te zenden.
Een telegram uit Portsmouth aan
de Engelsche avondbladen meldt, dat
I tot nu toe nog geen enkele van de Ja-
pansche zee-otficieren, die thans dienst
doen aan boord van de Engelsche oor
logsschepen is teruggeroepen.
BuBland en Japan.
De gespannen toestand tusschen Rus
land en Japan kan niet lang meer voort
duren.
De toestand wordt onhoudbaar. Japan
moet optreden indien Rusland niet on-
verwpld de gestelde voorwaarden accep
teert.
Japan kan niet langer op de eindbe
slissing wachten.
De bekende oorlogscorrespondent van
de Daily Telegraph» te Tokio zendt
aan zpn blad een uitvoerig telegram,
waarin hg o.a. meldt, dat in den minis
terraad, den 28en gehouden, het besluit
is genomen om bp de onderhandelingen
eene «resolute politiek» te volgen en zich
met kracht aan de toebereidselen te wp-
den. De president-commissaris en de di
recteur van de Fusao-spoorweglpn zpn
Ik heb u ronduit mjn geheim verteld,
als aan een ouden vriend, Melchior Stauffer,
door gewillig en geduldig naar m j te luisteren,
zjt gj mjn medeplichtige geworden, spreek
dat maar niet tegen en doe uw edelmoedig hart
geen geweld aan, maar als gj mij niet helpt,
om Frits te redden, dan zou dat een verraad
zjn, eene onedele daad.
De burgemeester scheen een oogenblik na
te denken, toen stak hij Gretly de hand toe
met de woorden:
Gj doet met ons, oude mannen, wat gj
wilt. Ik heb maar een enkel antwoord voor
u. Uw goede naam is mj evenveel waard als
uw vader Gaspard, Gretly, en opdat hj on
bevlekt bljve, zal ik doen, wat in mjn ver
mogen is.
Deze belofte is voldoende, omdat z j uit een
rechtschapen mond komt, sprak Margaretha
met een treurigen glimlach.
Z j snelde dadel jk weg naar de kamer waar
haar vader te bed lag.
Toen de burgemeester weer bj zjne troep
kwam, had deze de serre reeds doorzocht.
Men mocht in zjne tegenwoordigheid de
kelders en kamers onderzoeken, zoo nauw
keurig men wilde, alle nasporingen bleven
vruchteloos
Burk liep brommend heen en weer, maar
bleef nergens staan.
Wordt vervolgd)
ME C0UR41T.
ABONNEMENTSPBIJ8.
MA1NXUSNDR4
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE
66.
