No. 5589
Vrijdag 8 Januari 4904.
28ste Jaargang
Amsterdamsche Brief,
De weduwe Wendel en
hare kinderen.
BUREAU St, Jansatraat. Haarlem.
Diep gezonken.
BUITENLAND.
Engeland
Rusland en Japan.
Spanje.
Italië.
NIEUWE MIMISCHC0UR41T.
HfragBlaóvoor <3Toord-
ABONNEMENTSPBIJBi
Per 3 maanden voor Haarlemf ï'?n
Voor de overige plaatoen in Nederland franco per post>1,50
Toor het buitenland ^,90
Aizonderljjke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoof d redacteur-Directeur W. KÜPPERS.
TIEND
AGITE MA NON AGITATE
PBIJS DBB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels öO^Cenfs.
Elke regel meer 7l/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cento per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publieitê, Etrangbre
G.L. DAUBE 4r Co JOHN., F. JONES Succ. Paris 31bis Faubourg Montmartre.
Wjj herinneren onze katholieke kiezers
er met aandrang aan a.s. VRIJDAG hun
Kiezersplicht te vervullen en te stemmen
in district I op de h'eeren
E. B. C. SEIGNETTE
en
J. B. LABSCHUIT
in district III op den heer
J. W. FLORIJy.
W'ij doen deze aanbeveling tot steun
van ons Christelijk beginsel. Dit toch
moet steeds ons richtsnoer en 6treTen zijn,
hierin schuilt de kracht van het program
der huidige legeering, hierin schuile ook
de kracht in onzen gemeenteraad.
Welnu, katholieke kiezers, stemt die
candidaten, waarvan gjj weet, dat zij üit
beginsel aan uwe zijde staan.
5 Jan. 1904.
De Amflterdamsche-brievenschrpver, die
weder eene zwjjgperiode achter den rug
heeft, roept van harte denlezers der Nieuwe
HaarlemseheCourantem gelukzalig Nieuw
jaar toe.
1903—een wavr ongeluksjaar! Een
jaar van storm en regen, overvloedig,
een jaar van financieele rampen, het jaar
der groote werkstaking
Een jaar, waarvan de gevolgen en na
weeën zich waarschijnlijk nog laog zul
len laten voelen I 't Zal velen heugen, d.t
jaar, men vrage, wie men wil, slechts wei
nigen zullen het prjjzen, het heengevlo-
den jaar
Toch had het ook zjjn lief, al werd voor
menigeen dit door het leed vaak ruim
schoots opgewogen. Toch was het ook een
geschenk van Hem, die 't al bestiert en
lief eu leed verdeelt uaar zjjn almogend
welbehagen
Daar reikt van den hemel weldadig
een hand
Om 't lot van de menschen te meten
En wie er zjjn hand ook al morrende
beur
Wie er zjjn leed en zijn jammer be
treur
Geen en'kle wordt immer vergeten.
Daarom, vaarwel, 1903 met al uw jam
mer en leed wjj hebben u gedragen en
al uw onspoed maakte ons niet moede
loos. Daarom, gegroet, jaar 1904, wjj
aanvaarden u met kloeken geest en op
geruimd gemoed, het oog omhoog op God
gericht en de handen aan den ploeg, tot
noesten arbeid gereed
FEUILLETON
69. (Vervolg.)
La Marannclé, antwoordde hij op spot-
tenden toon, wij moeten verdraagzaam zijn
jegens elkander. Ik heb den vorigen Dacht
dicht bjj de grot van Egelsthald in een hol
len boom geslapen en van 'sn chts twaalf t ot
twee uur, was het geweldig koud.
La Marannclé fronste de wenkbrauwen en
keek den bedelaar strak aan.
Zjj. die dezen nacht koude gevoeld heb
ben, Jean George Beck, konden zich bjj het
aanbreken van den dag heerljjk warmen bg
de brandende boerderij van mgn buurman
Meieer.
Het was een prachtig vuur, waar de sa
tan om gelaehen moet hebben, te oordeelen
naar hetgeen Jorgli, de houthakker en Jackel
de paardenkoopman, er mjj van verteld heb
ben.
Ja, ik heb dit prachtig schouwspel bij
gewoond maar van verre, antwooidde
do bedelaar zonder een spier van zjjn gelaat
te vertrekken,
En ik ook, voegde de weduwe er bjj
onder hem uit het oog te verliezen.
Wat bracht 1903 aan de Hoofdstad des
Rjjks? Ook voor haar was het een jaar,
dat ons nog lang zal heugen Wie heriunert
zich Diet de woelige dagen van Maart
en April, toen het oproer dreigde, meni
ge vuist zich reeds balde en het oog tin
telde van strijdlust? Waarjwoedde de werk
staking heviger dan hier en welke plaats
in ons land heeft er grooter schade, lan
ge blijvende schade bjj geleien als Amster
dam, schade aan handel en scheepvaart,
bjj tonnen gonds te berekenen
Toch hield baar vlag zich op en....
maar, laat ik die dichtregelen van Tol
lens niet verder aanhalen, zjj zouden een
al te schril contrast maken met dsn wer
kelijk niet rooskleuiigen toestand van de
zen tjjd.
Toch zette de Hoofdstad onverdroten
haar werk des vredes, de moderniseering
der oude stad en hare uitbreiding met
alle kracht voort, Wie aan het Amster
dam van 1903 terugdenkt, ziet voor zjjn
rugwaarts blikkend oog verschjjnen, op
gebroken straten, boopeu zini en steen,
nood- en hulpbruggen, gestremd verkeer,
sljjk en modder en dat alles om den weg
te bereiden voor de nieuwe koningin,die
bezit gaat nemen van Amsterdam «ko
ningin Electriciteif,> die komt met elec-
trische beweegkracht en electrisch licht.
De oude Beurs viel onder zwa e mo
kerslagen en dynanret tot puin ineen. De
nieuwe opende wjjd,haar deuren, maar
zjj bracht het geluk uiet mee. Het was
er vaak niet pluis. Het was, alsof
van al 't verlies, dat dit jaar werd gele
den, het steeugesaarte kraakte en scheur
de. Dat 1904 het kwaad herstellen moge!
Maar niet de gemeente alleen, ook het
particulier initiatief hielp krachtig mede
om het oude Amsterdam in een nieuw
kleed te stek'u! Daarvan getuigen de
prachtige winkelpaleizer, die verrezeu op
den Nieuwendjjk en in de Kalverstraat en
zoo menige andere winkelstraat.Daar
van getuigen ook de lange rjjen huizen,
die vertjjzen in de nieuwe ttadswjjken en
die een gezond verbljjf aanbieden aan
de steeds aangroeiende bevolking.
Eu het katholieke Amsterdam Het
jaar 1903 zag de twee en twintigste ka
tholieke kerk in de hoofdstad des Rjj^s
openen en hoe heerljjk was 't ons op 3
Januari toen Z. D. H. den Bisschop van
Haarlem in de kerk van den H. Frau-
ciscus Xaverius, de Krjjtberg genaamd,
de plechtige Hoogmis opdroeg, tei her
denking van de stichtiag dier kerk nu
250 jaar geleden; bjj menigeen kwam de
gedachte op van het groote gesc :il van
Met de hand op de tafel geleund, stond
zij voor hem.
Kijk, sprak hjj, met zijn wijsvinger den
pols van La Marannclé aanrakend, waar om
heen een b'auwachtige kring zichtbaar was,
wat hebt ge daar toch, 't lijkt wel op eene
wonde.
Ja, ik ben dezen morgen gevallen, toen
ik met mijn emmer water ging halen en het
hengsel heeft mij om den pols g.-kneld.
Gjj kent gelukkig de middelen, om de
wonde te genezen.
Dat zal van zelf wel beteren, antwoord
de de weduwe.
Op haar beurt legde zjj den vinger op den
schouder van den bedelaar en vervolgde
Maar het zal niet zoo gemakkelijk gaan,
met het gat, dat ik in uw kiel zie.
Een gat I herhaalde Jean George, zicht
baar ontsteld.
Wiar dan?
Op den schouder In uw mouw is een
gat gebrand, nog grooter, dan eene hand.
Dat zal gekomen zjjn, toen ik mjjne
pjjp aanstak.
Misschien, antwoordde La Marannclé.
Gjj zjjt zeer onvoorzichtig Jean George.
Zij ging nu tegenover den bedelaar zitten.
Er heersebte een oogenblik diepe stilte. De
landlooper en de weduwe zagen elkander beurte
lings aan. De eerste scheen zeer ongerust, De-
laatste bleef bedaard.
Eensklaps stond zij op en driftig het ven
ster openstootend, riep zjj uit
Wat gebeurt er nu weer in het dorpl
tien en thans. Toen verdrukking en ver
trapping tot wegkwjjnens toe, thans glo
rievol herleven, een steeds aangroeien in
aantal en kracht, in zelfbewustheid en
medewerken op allerlei gebied. Toen weg
sluipend langs de straten, zich verbergend
voor den vjjand, fot doodenl vernielen
gereed, thans fier het hooid verheffend
en wijd de deuren openend, vorderend
zjjne plaats in de maatschappij en zijn
recht, zich doende gelden op het terrein
van Kunst en Wetenschap, van sociaal le
ven en vau liefdadigheid vooral.
Tu ig daarvan Amsterdam van 1903
toenzoovelen aanklopten om bulp en steun
toen kommer en gebrek medekwamen met
gewilde of gedwongen werkeloosheid 1
Tuigt daarvan, gjj, u stoeds vermenig
vuldigende, u steeds uitbreidende inrich
tingen van Christelijke liefdadigheid, waar
de jeugd onderwezen, waar de aimsn ge
voed en gekleed, de gib ekkigen en zieken
verpleegd en genezeo/de ouden van dagen
gesteund en verzorgd worden. Tuigt daar
van en van de torens uwer twee en twin
tig kerken klinke het luid, hoe het ka
tholieke geloof in Amsterdam uit de on
derdrukking is opgestaan, hoe het thans
groeit en bloeit en hoe de herleefde boom
steeds breeder zjjn takken uitspreidt, steeds
dieper zjjn wortels in den grond slaat.
Moge 1904 ook nieuwe zegen brengen
over het katholieke Amsterdam en over
al zjjn werken en streven 1
Ja zeer diep is de oudste dochter der
Kerk in den afgiond gestort.
Hooren wij sischts wat te Parjjs tjjdens
het Kerstfeest heeft plaats gehad.
Iq de R. K. Kerken knielde men neder,
zoo niet allen die er waieu met echte
devotie, toch met eerbied voor het groote
wereldwonder van voor 19 eeuwen.
Maar Frankrjjk, maar Parjj«, willen
daar niet in dealen: niet geheel althans
willen laten zien dat aan dit feest ook
andere dan juist stichtende tooneelen kun
nen verbonden worden.
Een onzer grootste dagbladen houdt
er in Frankrjjk's hoofistad een corres
pondent op na, die al evenmin als zija
blad, laboreert aan te veel godsdienst.
Welnu, wat schreef deze man op Kerst
dag?
L'tterljjk het volgende:
«In alle kerken, in alle wjjksn is heden
G<_d geprezen, op één plaats, indeSille
du Graud Orient is God, zou ik haast
kunnen zeggen, uitgelachen. Daar weid
's middags de Noël Humaine gevierd Er
wordt ook wat gezmgen, en gespeeld,
veel minder mooi dau in de kerken. Een
spreker staat op en zegt dat er in hem
opwelt een sentiment religieux (het pu
bliek kijkt verwonderd) mais dans le sens
humain du mot (het publiek juicht).
Een ander somt bewjjzen op voor het
niet bestaan van God: bovendien voor het
geval dat hjj toch wel eeDsbestond, ver
telt hjj al het slechte wat Gods dan al
zoo moet gedaan hebben en hjj eindigt
met een blik eu een arm ten hemel: et
si vous existez, il faudrait vous tuer. Een
derde komt weer opbouwen; hjj is ook
onvriendeljjk en spottend tegen God. maar
bjj brengt audsre dingen, de Rede; de na
tuur, het leven, de liefde, den vrede
hjj weent bjjna, het publiek juicht.
Goddeloos-godsdienstig uiet waar, lezer?
Lafhartiger en duivelscher kan het bjjua
uiet.
Loten wjj het hoofd afwenden van het
ongelukkig land, van het land van Lo-
dewjjk den Heilige, overgeleverd aan
den Satan.
Ik zie den burgemeester Stauffer, vader
Kurthil ön twee gendarmen naar mijne hut
toe komen.
Gendarmen I sprak Jean George Beck
met ruwe stem.
Hij stond op zjne beurt op, raapte driftig
zjjn bedelzak op en wierp hem over den schou
der om het gebrande gat in zijn kiel te ver
bergen, toen ging hij weder voor de tafel
zitten, om zich eene houding te geven en
wachtte met geveinsde kalmte het bezoek af,
dat de weduwe aangekondigd had. Weldra
hoorde men op de deur kloppen.
La Marannclé deed open.
Weduwe Wendel, sprak de burgemees
ter binnentredend, ik moet u eene treurige
tjjding mededeelen, waartoe ik krachtens mjjn
ambt verplicht ben.
Spreek, mjjnheer Stauffer, antwoordde
zij, reeds lang ben ik op alles voorbereid,
het ongeluk is als eene lawine, het wordt
steeds grooter,
De burgemeester nam zjjne zilveren snuif
doos, opende ze, nam tusschen duim en vin
ger eene snuifje en sprak met eene verlegen
gelaat
Er is tegen uw oudsten zoon eene zware
beschuldiging ingebracht.
Ik weet, (lat bij als deserteur vervolgd
wordt, mjjnheer Stauffer.
De verdenking van eane veel zwaardere
misdaad rust thans op hem, goede vrouw
weet gjj, waar Ents zich op het oogenblik
bevindt.
Hjj heeft Nordstetteu verlaten, en ik
In de city van Londen heeft een zon
de rlinge moordaanslag plaatsgehad.
Op een kantoor was een klerk van zes
tien jaar, een stille eenigszins zonderlinge
jongen, maar jjverig eu bekwaam en daar
om door zjjn patroon zeer gewaardeerd
en ruim bezoldigd. Zonder eeDige aan
leiding, zoover men weet, sloeg hjj gis
teren zjjn patroon, die in zjjn stoel zat,
met een bjjl in het achterhoofd en slin
gerde hem toen de bjjl tegen het voor
hoofd. Op het hulpgeroep kwamen an
dere bedienden aansnellen, waarop de jon
gen vluchtte. Men bad hem vanochtend
nog uiet weer gevonden. De patroon ligt
met twee diepe wonden in het hoofd in
een gasthuis.
HetJapaosche gezantschap te Londen
deelt nude, dat de onderhandelingen tus
schen Rusland en Japan niets vorderen.
Eeutelegram uit VladiwoBtock deelt mede
dat een regiment Russische infanterie tot
bescherming vau de Russische belangen
naar Korea is opgerukt tengevolge van op
Korea ontstane onlusten tusschen Japa-
neezeu en Koreanen. De militaire trei
nen loopea geregeld, doch met groote
vertraging. Ook de personen-treinen, die
dageljjks vertrekken, hebben vertraging.
Uit Berljjn komen steeds vredelievende
berichten, men heeft aldaar uit St. Pe
tersburg en Londen vernomen, dat de
toestand in het Oosten zjjn dreigend ka
rakter heeft verloren. Maar ook wordt
gemeld, dat als Japan, sommige punten
op de Koreaansche knst gaat bezetten,
Rnsland deze daad als een «casus b illi»
zal opvatten.
De Japansche Regeering heeft een be
vel uitgevaardigd waarbjj verboden wordt
de beweging der troepen eu oorlogssche
pen bekend te maken, Dit bevel moet
onverwijld in t )epassing worden gebracht.
Uit Yladivostock wordt uit gezagheb
bende bron gemeld, dat bet Russisohe es-
kaler zich daar tot de actie voorbereidt.
Volgens een ander bericht heeft een Rus
sische kraiser Port-Arthur verlaten met
geringe troepenmacht, men weet niet
waarheen, maar vermoedeljjk naar Che-
mulhpo. Rusland's antwoord op de jongste
Japansche nota is hier nog niet ontvan
gen.
De breuk van Rusland met Japan wordt
thans als een volslagen feit beschonwd,
de toebereidselen om elkaar aan te val
len worden met kracht voortgezet.
Een telegram nit Seoul meldt, dat 35
mariniers van het Amerikaansche oorlogs
schip «Vicksburg», bjj Chemulpho, te
Seoul zjjn aangekomen om het legatie
gebouw te bewaken morgen worden nog
zeventig gewacht. Het Eagelsche trans
portschip «Zaphiroa is bp Chemulpho,
waBr Rusland, Japan en Engeland ieder
een oorlogsschip hebben. Te Seonl is alles
rustig, maar het paleis wordt krachtig
bewaakt.
In een particulier telegram uit Tokio
wordt het Japansche standpunt bjj de
onderhandelingen met Rusland uiteenge
zet. Japan stelde Rusland voor, de kwes-
tien betreffende Chiaa en Korea en Ja
pan 'a rechten in Mantsjoerjje te regelen
overeenkomstig de bestaande verdragen.
Rusland weigerde, de Mantsjoersche
kwestie te overwegen, en stelde voor, een
onzjjdige s'rook af te bakenen, waardoor
een derde deel van Korea aan Japan 's
invloed onttrokken zoo worden daarmede
kan Japan zich niet vereenigen.
De Russische gezant te Tokio heeft
aan de jongste feesten aldaar geen deel
genomen. Men beschouwt dit aU een guns
tig teeken.
Het Japansche blad Asahi» zegt dat
Frankrjjk te Peking de Russen steunt maar
dat dit Japan niet bang maakt.
Te Barcelona is het weer zeer rumoe-
rig. De buitenlandsche arbeiders, die de
plaats der werkstakers hadden ingenomen
hebben zich bjj de stakers aangesloten.
Een samenspreking van dsn gouverneur
met vertegenwoordigers van de onderne
mers in het scheepvaartbedrijf is vruch
teloos gebleven. Ia de haven ligt alle
werk stil.
hoop dat hjj nu buiten het bereik van elke
vervolging is.
De burgemeeester sloot driftig zijne snuif
doos en antwoordde;
Gij vergist u, La Marapnclé
De weduwe slaakte een kreet van angst.
Wat zegt gjj daar P wat zegt gjj
Frits bevindt zich op dit oogenblik in
handen van het gerecht.
Zjj bracht de bevende handen aan het voor
hoofd, of zjj een geweldigen slag ontvangen
had.
Gjj wilt mjj toch niet misleiden, mjjn
heer de burgemeester, gjj zjjt geen boos man.
Gjj hebt van Frits gehouden.
Hjj heeft dikwijls voor u gewerkt. Maar
van welke misdaad durft men aem dan nog
beschuldigen, mijn beste mijnheer Stauffer
Mjjn Frits, die altjjd een eerljjke, oppassende
jongen geweest is, van eene misdaad beschul
digen O, mjjn arm hoofd 1 het brandt als
vuur, ik heb nooit nog zooveel geleden na
den dag, waarop mjjn man gestorven is 1
De burgemeester zette een ernstig gezicht
eu sprak op plechtigen toon, om zgne ontroe
ring te verbergen.
Weet gjj dan niet, La Marannclé, dat
de korenmjjten en de boerderij van mijn ouden
vriend Gaspard Melzer dezen nacht door het
vuur verteerd zjjn
En wat zou dat vroeg de weduwe ver
wonderd.
Deze brand wordt aan kwaadwilligheid
toegeschreven.
Dat geloof ik ook, antwoordde zjj(
De volgende benoemingen worden in
het dipLmatiek korps van den H.
Stoel aangekondigdMgr. G r a t i n o d i
Belmonts, nuncius te Brussel, wordt,
zooals wjj reeds gemeld hebben nuncius
te Weenen; Mgr. V i c o, internuncius in
Colombië, wordt nuncius te Brussel; Mgr.
M a c c h i, nuncias te Munchen, wordt
nuncius te Lissabon, en wordt te Mun
chen vervangen door Mgr. Caputo.
Mgr. Locatelli, auditeur te Parjjs,
wordt nuncias te Luxemburg en zaakge
lastigde voor Nederland.
Z. H. P i u 8 X, heeft 2. Em. kardi
naal Merry del Val, benoemd tot
lid van de Commissie der Bgbelsche
Studies.
maai welk verband kan er bestaan tusschen
het ongeluk van mjjnheer Gaspard en de ar
restatie van mjjn zoon?
Dat verband is heel natuurljjk, antwoord
de de burgemeester verwonderd over de naïvi
teit van La Marannclé.
Votgem de algemeene meening is Frits
Wendel de oorzaak van den brand.
Een glans van vreugde kwam op het lijk
kleurig gelaat van den bedelaar; een spotten
de glimlach om de lippen de- moeder.
De omstanders keken elkander ongerust
aan.
Het gerecht is toch waarljjk eene
schoone zaak, riep de weduwe uit, eu hjj
die het voorgesteld heelt met een blinddoek
roor de oogen, heeft eene prachtige ingeving
gehad.
Jean George Beck was intusschen stil
opgestaan, had zjjn stok genomen en was
naar de deur gegaan. Hjj groette La Marann
clé.
Dank u wel, voor de mjj verleende
gastvrijheid, goede vrouw, ik «ie, dat gjj met
mijuheer Stauffer iamiliezaken te behandelen
hebt, ik vrees dat ik u zou storen, als ik
langer bleef.
Zjj naderde den bedelaar eu legde hem de
hand op den schouder.
Wordt vervolgd)
