No. 5591 Maandag 11 Januari 1904. 38ste Jaargang Advertentiën P i u 8 X. De weduwe Weodel en hare kinderen, BUREAU St, JanBstraat. Haarlem. Een interview: BUITENLAND. Rnsland. Engeland. Rusland en Japan. nu w mimisch rui liiir. ffragSlaó voor <3tooró- en Stiió-diollanó. ABONïTEMENTSPBIJSl Per 3 maanden yoor Haarlem f 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,60 Toor het buitenland 2,90 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Hoof dredacteur-Directeur W. KÜPPERS. AOITE MA NOST AGITATE PHIJS DBB ADVEBTEHTIEW. Van 16 regels 50'Cenls. Elke regel meer 1l/» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangère G.L. DAUBE S/- Co JOHN., f. JONES Suoe- Pari» Slbts Faubourg Montmartre. waarvan de plaatsing driemaal isopg£- geven worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Een der trefiendste wonderen, zelfs voor het oog eener wereld, die geen geloof slaat aan wondereD, is wel de kracht die uitgaat van het Pausdom. Men moge ook al trachten de oogen er voor te sluiten, te vergeefs, het feit zelf staat daar, on loochenbaar, tastbaar, zichtbaar voor al len. Die kracht doortintelt geheel de we reld; daar gaat een bezieling van uit, die tot de uiterste hoeken der aarde zich doet gevoelen. Een wonder dat neg- utien duurt! Elke Paus is als 't ware een nieuw wonder, in zjjn aard volkomen geljjk aan het vorige, maar verschillend in zgn uit werking, telkens opnieuw gebiedend de aandacht eiscbende, de wereld dwingen de het te erkennenteerkenneD met de woede in het hart soms- De ziekte van een Paus, zgn overigden, de keuze van zgn opvolger, is een wereldgebeurtenis die alle andere op den achtergrond dringt. Wat een spauning! Wat een gissen! En nauwelgks heeft van de loggia van St. Pieter de vreug demare urbi et orbi, weerklonken Babemus Pontificem, of de telegraaf verkondigt hst heinde en ver en de mannen der Pers en de mannen der politiek vermoeien zich met dea horos coop te trekken van den nieuwen Opper herder, die straks zal plaats nemen op de negentien eeuwen ouden zetel van den eersten Paus, van P e t r u s, voorde zoo- veelste maal in den loop der eeuwen een nieuwe bevestiging gevende van de god delijke belofte «ik zal met u zgn tot het einde der eeuwen». Maar al de scherpzinnigheid der ho roscooptrekkers blgkt gdele kinderpraat, te zgn; want niet de meest in'toog val lende onder de Kardinalen, niet op wien men de meeste verwachting had gesteld, dien ieder met zekerheid wist aan te dui den als den meest kans hebbende, beklimt den zetel van Petrus, maar bjj, dien God bestemd heeft als den hoeder van Christus Kerk, als den herder Zgner kud de. Die keuze zilve is een wonder door den H. Geest bewerkt, die keuze drgft den spot met alle menschelgke bereke ningen, met alle zoogenaamde voorspel lingen. Wie, buiten Italië, kende ook maar bg name kardinaal S a r t o, den pafriaich van Venetië? FEUILLETON, 71. Vervolg Geloof er geen woord van, mjjn goede mijnheer Stauffer, riep hij uit, ik ben onschul dig 1 at zweer ik u ook voor God ik heb verre van de boerderij van den ouden Melzsr den nacht doorgebracht. Gjj liegt, heiligschenner 1 sprak de we duwe op verontwaardigden ioon, gij denkt er slechts aan, om uw ellendig, zwervend leven voort te zetten. Als ik u beschuldig, dan doe ik dat niet, om ten uwen koste het leven van mjjn zoon te redden. Of hij schuldig is of niet aan de brandstichting, hij is voor mij verloren, hij zal doodgeschoten worden, dat weet ik, maar zijne eer wil ik ongeschonden bewaren. Ik zal niet dulden, dat hjj veracht en ge vloekt wordt door allen, die.nem gekend, wat hetzelfde is, «ds die hem bemind hebben. Jean George Beck begon al meer en meer zijne stoutmoedigheid t-j herkrijgen. Moet ik dan, onj u een pleisier te doen en de eer van uw zoon te redden, bekennen dat ik schuldig ben aan eene misdaad die ik niet bedreven heb P Dat zou de edel moedigheid toch wel wat al te ver drijven Hij trad niet op den voorgrond en de horoscooptrekkers zagen hem over 't hoofd. Alleen daar waar hg als eenvoudig pries- tsr, als bisschop, als patriarch zegenrgk had gearbeid, waren de hooge deugden eu uitstekende verdiensten van den pre laat bekend. Eu ziet! op hem viel de keuz hg werd geroepen om den grooten, den oavergetelgken Leo XIII op te volgeD. En weer gingen de voorspellingen, de vermoeden", de gissingen hun gang. Zal de nieuwe Paus de gedragslijn van zgn grooten Voorganger volgen f Zal de tot Paus verheven patriarch van Venetië die, naar men zeide, in zulke goede verstand houding tot de Italiaansche monarchie stond, volharden ia het isolement, door P i u 8 IX, in 't leven geroepen door de overweldiging van Rome daar toe gedron gen, en gevolgd door Leo Xlli? Wjjst die zinspreuk, door den nieuwen Paus aangenomen: Imtaurare ommia inChristo niet veel meer op een innig godsdiensti ge maar weinig naar buitentredende actie? Zalke en meer andere vrageD stelden de wjjzen dezer wereld zich. Maar zjj ken den niet de wijsheid die van God nitgaat en in da Stedehouders van Cbiistus zoo heeilgk, zoo glanzend, zoo verblindend zich openbaart. Wat Pi us IX en Leo XIII waren, zal PiusX zgn. Welke gevoelens hem ook mogen bezielen ten opzichte van den kleinzoon van den overweldiger van Ro me,als Paus, alsBehouder van het Patrimo nium St. Patri, zal hg doen wat zgne groote voorgangers deden. Ook hjjeischtdat erf goed der Kerk terag,en zoolang die terug gave niet is geschied, zal ook het isolement van den Paus voortduren, zal P i u s X de gevangene in hetVaticaan zgn, zoo als de Pausen het sedsrt 1870 zga ge weest. Ook in de sociale actie betoont Z. H. P i u 8 X zich de waardige opvolger van hem,dien°men de eeret tel van den Paus der werklieden heeft gescbonkeo. Wat Leo XIII in zgn Encycliek Rerum novarum als grondslagen voor de Katholieke fO- ciale actie cederlegde, omhelst deze Paus ook a's zgne grondbeginselen en als een te vooruitstrevende categorie van christe lijke democraten gevaaren tweespalt dreigt te brengen, daar doet Pius X zgn stem hooren en hecht hij zgne hooge goed- keuiing aan die manneu welke met ver standige bezadigdheid en daarom met ze keren kans op welslagen en vruchtbare uit werking dekatholieke sociale actie in Italië langs veilige banen leiden en bdi&iden. Instaurare omnia in Christo. Alles her- zjjn, en uwe gastvrijheid wat al te duur betalen. Denkt gij dat ook niet, mjjne heeren De burgemeester begon steeds meer in zijne overtuiging te wankelen door de brutale woor den van den bedelaar en hij sprak op kouden toon tot La Marannclé: Weduwe Wendel, gij hebt beloo'd ons bewjjzen te geven; maar tot nu toe beschul digt gij wel, maar bewijst gjj niets De moeder van Frits Wendel, overprik keld door de huichelachtige ontkenningen van Jean George en vertoornd, door de wan trouwende houding van den magistraat, trad op dit oogenblik in den rol van profetesse, die de bewoners van het Zwarte Woud haar toekenden, en zich door de natuurlijke ver voering van haar geest latende meeslepen, vestigde zij hare schitterende oogen op den bsdelaar en sprak op snjjdenden toon Ik bezweer u, Jean George Beck, de waarheid te zeggen, in naam der zichtbare en onzichtbare machten, die bjj uwe mis daad tegenwoordig zfln geweestals gjj noch het gericht van God, noch dat der menschen vreest, gjj zult niet ongestraft de zooge naamde toovenares van het Zwarte Woud trotseeren. De bedelaar wendde onwillekeurig de oogen af, wjjl hij hel vuur harer blikken niet verdragen kan. Ik heb de waarheid gezegd, stamelde hij verlegen. Ongelukkige I vervolgde zjj, bevend Van toorn, voor gij zoo onbeschaamd uwe misdaad stellen in Christus! Ei zie, in een heer- Ijjk motupropnovol kracht en vol leven komt d) nieuwe Paus op voo: de eer van Gods Huis, voor den eerbied aau de hei lige h indeling van de godsdienstvierin gen verschuldigd. Geen banale, geen theater, geen con certmuziek ontsieren onze tempels, maar een waardige, ernstige muziek, die even wel niet veroordeelt wat er goeds in de moderne muziek is, verhooge de heilig heid der godsdienstoefeningen, stemme de geloovigen tot eerbied, breuge eer aan God. Waailjjk, het Pausdom is een wonder, een voortdurend wonder. Hoe vaak heelt mpn niet reeds zijn dood voorspeld. En toch leeft het nog, vol jeugdige kracht, al zjju ook de Pausen reeds de grens van het meuschelyk leven overschreden. Het put zgu k;acht uit Hun die is, was en zal zgn,]aan wiena^gk geen einde zal komen. De Brusselsche Petit Bleu zegt, dat er wel eenigen grond b staat en trekt na r aanleiding van een interview met Dr. Koype r, de conclusie van een moge- Ijjk douanenverbond tusschen Nederland en België. Over veel zaken sprekende brak Dr. K u y p e r het gesprek af, er aan toe voegende: ter rechter tijd moet men weten te zwggen. Wel weea Dr. K uy p er den vertegen woordiger van de Petit Bleu op de aan weerszgden der grenzen steeds toene mende sympathie, zooals twee broeders, die in het ouderljjk huis elkaar niet kun nen verdragen, later, ieder op zich zelf staande, goede vrienden zgu, zoo voelen ook wg (Belgen ea Nederlanders) ons tot elkaar oprecht aangetrokken. Op een to:speliog op een spoedige komst van koningin Wilhelminate Brussel, antwoordde de Minister, dat van een dergeljjk reisplan hem niets bekend was. Ten slotte deed de interviewer nog deze vraagWat denkt de Minister over den politikken toestand in Nederland. Hier op haalde de heer K u y p e r de schouders op. «In 1905 ztjn er algemeene verkie zingen. Wat zullei die brengen Ik weet bat nibt. Ik stel me tevreden mjjn land te dienen, te doen wat ik kan voor zgn welzgn zoolang ik aan het bewind ben. Moetik aftreden, dan pak ik mjja koflsrs. Esa reisje lings de Trans-Siberische lijn lijkt me verrukkelijk!» België. Volgens de Etoile Beige heeft de reis ontkent, moest gij ten minste de sporen doen verdwijnen, dij de brand op uwa lompen heeft achtergelaten. Gjj beweert den nacht verre van de boerderij doorgebracht te hebben, verberg dan liter onder de plooien van uw bedek»k het gat, dat op uw schouder in uw kiel gebrand is; steek uwe door het vuur geblakerde handen in de zakken, sla den bree- den rand van uw hoed wat verder neer over uwe wenkbrauwen, die door de vlammen ge schroeid zjjn, Jean George deinsde, verstomd van schrik, stap voor stap terug voor deze ifreigende vrouw. Zjj vervolgde: Ha, bljjft gjj nog ontkennen Weet gjj dan niet, dat uwe leugens u niets baten, want de oude Gaspard, dien gjj hebt willen dooden, en dien gij stervende tusschen de puinhoopon hebt laten liggen, Gaspard Melzer zeg ik, leeft nog 1 Hg leeft 1 riep de bedelaar verpletterd uit. De weduwe begon te lachen, maar deze lach was vreeseljjk. Zult gij voor hem uwe misdaad durven ontkennen? Zult gij hem durven zeggen, dat hjj zich vergist heeft en dat Frits uw misda dig gelaat aangenomen heeft. Zal de burge meester u voor het bed van den ongelukkigen ljjder moeten laten sleepen, opdat gjj uwe mis daad bekent Ms door den bliksem getroffen, bleet de misdadiger staan door deze opeenstapeling van onwederlegbare bewjjzen, Hjj boog het hoofd van Dr. Kuyper betrekking op den Congo en ook het treflen van zekere ge meenschappelijke douane maatregelen, te nemen door België en Nederland. Ook zou het bezoek van den Neder landschen Minister-president niet vreemd zgn aan besprekingen van een bezoek van koning Leopold aan 's Graven- hage. Het is zeker, dat Dr. Knypei, naar Brussel is gekomeD, om zich per- soonljjk met den Koning is betrekking te stellen. Dr. Kuyper heeft zich naar Brussel be geren, omdat koning Leopold den wensch geuit had zich met hem te onder houden, met het doei eeu hartelijker toe nadering tot Nederland te bewerkstelli gen. De gezamsnlgke bevolking van beide landen is thans dertig millioen, een niet gering fe schatten cjjfer. Het Nederland- sche element is, vooral sedert den Trans vaalschen oorlog, algemeen gewaardeerd, en wie weet wat de toekomst baart. Op het galadiner ten hove, ter eere van den Nederlandschen premier, stelde koning Leopold met het grootkruis der orde van den Nederlandschen Leeuw omhangen, een dronk in op koningin Wilhel niina en het Nederlaodsche volk. Dr. Kuyper, wieu de Koning het grootkruis der Leopoldsorde h»d ga- schonken, beantwoordde den dronk met een toost op den Koning en het Balgi-1 sche volk. De Nederlaadsche Premier zat aan het gala-diner naast prinses Clement ine. Hg roemde de majsstupuse verschijning en de bjjzondere lieftalligheid dêser Prinses. Heden geven de Belgische Minister van Baiienlandscbe Zaken en mevrouw de Ba rones de Favereaa een gioot diner ter eere van Dr. Kuyper. In Rusland is de jodenvervolging tot staan gekomen. De Czaar heeft zich psr- soo.lj;k met de zaak bemoeid en zeer strenge bevelen gegeven. Z. M. heef. den minister van binnenlandsche zaken Von Plehwe, persoonlgk verantwoor delijk gesteld voor ergerljjke ongere geldheden en hem gelast elke uitbar sting van fanatisme direct te onderdruk ken. Koiing Edward heelt het plan op. gevat om een bezoek te brengen aan zjjn neef, den Czaar van Rnsland. Deze reis zou zgn te beschouwen als een bawjjs, dat de Koning van Engeland nog veel vertrouwen heeft in het behoud van dsn vrede. Ook wordt gemeld, dat koning Ed ward in het aanstaande voorjaar een reis door de Middeliandsche Zee zal ma ken en bg' die gelegenheid esn bezoek gaat brengen aan Be-ljjn en Kopenha gen. en antwoordde niet». Heb ik u bedrogen, mjjnheer Stauffer, sprak La Marannclé tot den burgemeester ge wend, met een zegevierende uitdrukking op het gelaat en gelooit gij nog, dat Frits Wen del een brandstichter is Goede vrouw, antwoordde mjjnheer Stauffer, terwijl de ve'dwachter en de gen darmen den bedelaar stevig bonden, voor er een uur verloopen is, zal het heele dorp we ten, dat uw zoon onschuldig is. Jean George grijnslachte: Gij hebt uw gast overgeleverd, La Ma rannclé, maar ik kan mjj wreken, ondanks uwe tooverkunsten. Daar bekommer ik mjj weinig om, sprak zjj op verachteljjken toondaarmede kunt gjj mij alleen treffen.! de eer van mijn zoon bljjft onaangetast. 1 Gjj zijt snood ondankbaar geweest, daar 1 kunt gjj u op beroemen. Ik, ondankbaar j Ja, want gjj hebt mjj bjj den burge- meeste aangeklaagd en aan de gendarmen overgeleverd, terwjjl ik uw redder geweest ben. Mijn redder, herhaalde de weduwe, terwjjl zjj den landlooper met verwondering aankeek. Ik tracht mjj vergeefs te herinne ren Ik zal uw geheugen wel te hulp komen, antwoordde Jean George op onbeschaamden toon. Mijnheer de burgemeester, deze vrouw heeft mjj bjj u aangeklaagd, omdat zjj mg de boerderjj van Gaspard Melzej in brand heeft Da Hertog van Devonshire zalvolgens de «Pall Mail» weer zit ting nemen in degelederen der Engelsche liberale partjj. Tengevolge van gevoerda besprekingen is er overeenstemming ver kregen tusschen de politieke gevoelens van den hertog en LordRosebery. De Engelsche Regeering zit zeer verlegen met haar bondgenootschap met de Japanners. Zg zal moeten beletten, dat andere Mogendheden zich bg het uitbreken van een oorlog er mee bemoe- 'eDi want zoolang geen derde Mogend heid zich in den strjjd mengt, kan En geland een strikte neutraliteit in acht nemen. Toch mag Engeland onder geen omstandigheid onverschillig zgn voor den uitslag van den strgd. Het kan niet toe staan dat de heerschappij het verre Oosten overgaat in handen van een en kele mogendheid, die niet vriendschappe lijk jegens Engeland gezind is. Enge land^ plichten tegenover dan handel in Indië, Aastralie, en alle bezittingen in den Stillen Oceaan verbieden dat. Engeland kan ook niet toezien dat Ja pan wordt gehavend en voor goed tot een tweede-raogs-mogendheid wordt ver nederd. Breekt de oorlog nit, dan zal Engeland op zgn qui vive moeten zgn om zgn be langen in acht te nemen en aan zgn ver plichtingen tegenover Japan te voldoen. Verscheidene Russische oorlogsschepen vertrokken gisteren nit Port Arthur om zich op zae aan te slniten bjj de kruisers met het doel om de Japansche smaldeel bestaande uit vier pants irscbepen, dat naar Korea stoomt, te ontmoeten. Men zon hierait kannen opmaken dat de oorlog feiteljjk reeds begonnen was en niets toch is minder waar dan dat, daar alle hoop op den vrede nog niet verloren is. Rusland heeft het veriaogen uitgespro ken naar een vredelievende oplossing van den crisis, zoo er nog eenige kans be staat dat Japan de onderhaadelingen wil voortzetten. Maar de Japansche regeering verzet zich tegen langer rekken der on derhandelingen, daar znlks in het belang van Rusland is. Eveneens vreest Japan de interventie vaa eenige Mogendheden. Te Tokio acht men het wel mogeljjk, dat de Vereenigde Staten zich met de quaestie zullen bemoeien, doch dit zou onrechtvaardig zjjo. Aan de Times wordt uit Petersburg ge meld, dat hoewel vredelievende gevoe lens en een ernstig tegenstreven om den vrede te handhaven, in officieele kringen voorzitten, door de Rnssische regeering geen nieuwe concessies aan Japan zullen worden gedaan. Indien de Japansche re geering voortgaat een onwelwillende hou ding aan te nemen, is er gevaar, dat de toestand zoodanig verergert, dat oorlog onvermgdelyk wordt, dit gevaar kan al leen voorkomen worden door van weers zijden concessies te doen. zien steken. Dat is waar, ik beken het, maar de schuld er van lag bjj den gierigaard, die niet heb ben wilde, dat ik in een ran zjjne korenmjj- ten sliep. Maar ieder zjjne beurt/ Ik vrsag u ook eene bekentenis af te leggen Mijnheer Melchior Stauffer glimlachte on- geloovig en sprak luisteren naar u, Jean George Beck het gerecht zal uwe bekentenis op prjjs weten te stellen. Spreek daarom, en gjj zult er geen berouw over hebben. De bedelaar vervolgde nu In denzelfden nacht, dat ik de koren- mjj ten in brand gestoken had, ben ik getuige geweest van een moord. Een moord I riep de burgemeester ont steld uitmaar Nordstetten is onteerd I Zjjt gjj er zeker van, dat Jean George viel den magistraat in de rede want hg zag de weduwe glimlaohen, alsof zjj hem trotseerde en uitdaagde, zjjne beschul diging te voltooien. Gij hebt zeker in het dorp een braven man zien rondloopen, den sergeant Mathias W erner, die er mede belast was, om Frits Wendel, den deserteur aan te houden Dien hebben wij allen gezien, maar wat is het daarmee? Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1904 | | pagina 1