No. 5596 Zaterdag 16 Januari 1904. 28ste Jaargang ïïagêlaó voor <Sftooró~ on De nieuwe Arbeidswet. De weduwe Weudel en hare kindeken. BUREAU St, Jansstraat. Haarlem. De lamme vrouw. BUITEN L i N D, Frankrijk. Engeland. Rusland en Japan. Oostenrij k-Hongarij e. HMRU f ill H UT. ABONNEMENTSPBIJSJ Per 8 maandeD voor Haarlem f 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50 7oor het buitenland 2,90 Afzonderlijke nummers0,08 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Hoof d re d a c t e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS. SXlXNDiU PBIJS DEB AD VEBTENTIEN Van 16 regels 50 Cents Elke regel meer7yf Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant. AGITE MA NON AGITATE Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitèEtrangère G.L. DA UBE Co JOHN., B. J ONES SuccParis Slbis Faubourg Montmartre. 't Was te midden der woelige dagen van het jongste vojtjaar, dat bekend werd het voorontwerp eener nieuwe Arbeids wet, door minister Kuyper ter beoor deeling gezonden aan de Kamers vai Ar beid en die van Koophandel. Lettend op de alviezea van deze licha nan is het ont werp aan Bmnenlanlscha Zaken nog wat gewjjzigd en dezer dagen bjj de Tweed r Kamer ingediend. Ret omvat 444 arti kelen en gaat vergezeld van een uitvoe rige iremorie vbh toelichting. Een der voornaamste punten der nieu we wet is wel, naar wij de<tjjds reeds betoogden, de invoering van een leer lingstelsel. Maar al te veel zjjn tegen woordig de jeugdige werkkrachten over gelaten aan de willekeur van die boven hen zjjn gesteld. Leeren zjj het vak, dan valt het niee; wopden zij gebruikt als bij'oopers, terwjjl niemand zich met hun onderlicht of leiding belast, geen enkele bepal.ng, die dit verbiedt. Hieraan zal een einde komen. Eerstens beschouwt de wet pas 17-jarigen als arbeiders (sters)en dan bepaalt zjj: Voor iemand den leeft jjd van 17 jaar voleind heeft, mag hg, zoolang de voor hem bepaalde leertjjd (bjj alge- meenen maatregel van bestuur te rege len) niet verstreken is, de werkzaamhe den, welke bjj algemeenen maatregel van bestuur zullen worden aangewezen, niet verrichten, tenzjj hg een diploma bezit voor het rak of gedeelte daarvan, dat in de inrichting wordt uitgeoeieud. Een jon gen of meisje wordt leerling door het in werking treden van een leerovereen komst, die niet kan worden gesloten dan met een hoofd of bestuurder aan wien een vergunning is verleend om leerlin. gen te hebben, welke vergunning telkens voor den tjjd van een jaar wordt ver leend door den Burgemeester, nadat deze het advies heeft ingewonnen van eer com missie, welke door Gedeputeerde Staten wordt ingesteld. De grondslag zal alzoo gelegd wor den voor de ics'elling van een vakdi ploma. terwgl ook de prtroons onder de- controle der wet komen. Veel zal natuur ljjk nog afhangen van de nader door den wetgever uit te vaardigen voorschriften, waarbjj rekening zal worden gehouden met plaats en omstandigheden. Dergel jjke aangelegenheden, waarbg op zoovelerlei detailpunten dient gelet, kunnen niet bij een algemeene wet geregeld worden. In- tusschen zal het bjj de behandeling FEUILLETON, 76. [Vervolg.) XIX. Vader Kurthil, die wel een man van de daad maar niet van raad was, wist niet, hoe zich uit deze moeilijkheid te redden, toen hjj gelukkig Jorgli bemerkte en vijf of zes andere houthakkers, die met de bijl op schouder naar hun werk gingen. Deze brave mannen waren terstond bereid om den veldwachter te helpenzij hakten eenige takken van een kastanjeboom, die zij aan elkander bonden en hadden zoo in enkele oogenblikken twee draagbaren gereed, waarop La Marannclé en de bedelaar neergelegd wer den. Toen laadden zjj ze op hunne krachtige schouders en gingen weder op weg naar Nord- sletten. Achter hen liepen vader Kurthil en Jorgli, die den ouden Melzer ieder bij een arm vasthielden. De man wilde volstrekt niet meegaan, ieder oogenblik bleef hjj staan, nu eens om te pro- testeeren tegen het geweld, dat hij meende, van het ontwerp aan de noodige advie zen en aanwjjzingen niet ontbreken, zoo dat wel in fcreede Ijjnen zal vaststaan wat nader moet worden voorgeschreven. In het ontwerp zijn voorts opgenomen, natuurlijk aangevnld en gewjjzigd, de be staande Arbeids- eu Veiligheidswetten met al haar aankleve van algemeene maatregelen van bsstuur. Bovendien zjjn er regelen gesteld met betrekking tot den arbeidsduur van mannen, die in fa brieken of werkplaatsen met abnormaal schadegevaar werkzaam zjjn en werd ook een voorschrift getroffen ten aanzien van der nachtarbeid der bakkers. Het oDtwerp bepaalt n. 1. het uur, waarop de werk. zaamheden in de broodbakkerjj mogen aan vangen, op zjjn vroegst op 5 uur des ochtends met uitzondering echter van de dageD, waarop bij uitzondering langer dan elf uren mag wo-den gewerkt, in welk geval de werkzaamheden mogen aanvangen om 2 uur des nach's. Voorls beboortn de werkzaamheden des avonds om 9 uur te zjjn geëindigd. Op dagen, waarop mannen vroeg r dan 5 uur des morgens in een broodbakkerjj werkzaam mogen zjjn, zullen jongens, die hun veer tiende jaar hebben voleind, om 4 uur des ochtends het werk hunnen aanvan gen. Deze bepalingen gelden zoowel voor groo'e fabrieken als voor kleine bakke- rjjen, zoodat alle patroons over een kam worden geschoren. Wel zouden fabrieken met een ploe- genstelsel kunnen werken, maar dan zou den zjj met hun versch ochtendbrood den kleinen bazen ongeljjke concurrentie kan nen aandoen en dit heeft de Minister willen voorkomen. De Zondagsrust is in 't ontwerp niet ver geten, terwgl kinderen worden beschermd door de bepaling, dat zjj geen arbeid mogen verrichten wanneer zjj hun 12e jaar niet voleind hebben of wanneer zjj niet buiten de leeiplichtwet vallen. Jon gens, meisjes en vrouwen mogen in de fabrieken ea werkplaatsen niet langer arbeid verrichten dan gedurende 10 uren per etmaal, gehuwde vronwen des Zater dags niet meer dan 8. Bjj algemeenen maatregel van bestaar kan voor daarin aan te wjjzen jongens, meisjes en vrou wen, die blootgesteld zjjn aan voor de gezondheid sckadeljjke bedrjjven, het aan tal werkuren worden bepaald op 7, 8 en 9 uren per etmaal, en kunnen fabrie ken en werkplaatsen worden aangewe zen waatia met vergunning van den Mi nister 11 uren per etmaal door hen kan worden gearbeid. Ziet, dit laatste iuzon- dat men hem aandeed, dan weder, om aan dj houthakkers zijn ongeluk te vertellen, zoodat het al zeven uur in den norgen was, toen zjj in het dorp aankwamen. De markt stond reeds vol nieuwsgierigen, die met elkander praatten over de gebeurie- nissen van den vorigen dag, waardoor het heele dorp in opschudding gobrach' was. Bjj menschenheugenis waren in Nordstetten niet zooveel treurige gebeurtenissen voorgevallen als nu in enkele dagen. De zonderlingste ver moedens werden uitgesproken omtrent de ver dwijning van den gierigaard en van d n veld wachter met zjjne bdde gevangenen. De burgemeester Jozef Melchior Stauffer vertelde aan eei tiental mannen, die om hem stonden, dat gendarmen met een paar man nen, die het terrein goed kenden, met ladders en touwen bij het aanbreken van den dag op wjg gegaan waren naai de grot van Egels- thald, om het lichaam van den ssrgea t uit het ravjjn te halen. Bg dit bericht, dat van mond tot mond ging, stroomde de menigte, die altijd begee- rig is naar vreeselijke dingen, in de richting van de grot w g, torn de twee draagbaren zichtbaar werden met de houthakkers en mijnheer Gaspatd Melzer met bebloed gelaat die nog steeds moe'te deed om aan de handen van Jorgli en vader Kurthil te ont snappen. Mijnheer Melchior Stauffer liep hen tege moet en was weldra met de nieuw aangeko- I menen door zoo'n dichte volksmenigte omringd, 1 dat zij gevaar liepen verdrongen te worden, derbeid op de textielnijvirheid, de veel besproken arbeid van vrouwen in steen fabrieken, wordt minder absoluut verbo den daa verwacht weid. Er wordt toch slechts v orge c ireven, dat «in of ten be halve van een st lenbakke ij moeders geen arbeid mogen verrichten zoolang haar j >ngste of haar eanig kind het zes ie jaar nog niet heeft voleind.» Het tegendeel van inperking dus. Voortreffe ij k is in- tnsschen de bepaling, dat «vrouweljjke personen, ten aanzien van wie deze wet den arbeidsduur beperkt, geen arbeid mogen verrichten binnen 4 weken voor eo na hare bevalling.» Tweeëilei is voorts in het ontwerp be paald, ten aanzien van personeel, hetwelk in winkels werkzaam is. In de e-rste plaats wordt voorgeschreven, dat aan het bedie nend personeel gelegenheid om te zitten moet worden verschaft. Daarnaast zjjn voorschriften opgenomen met betrekking tot den werktijl van jongens, meisjes en vrouwen. Dnideljjk is de mogelijkheid ge opend dat ook ten aanzitn van mannen bepalingen van soortgaljjke strekking kunnen worden vastgesteld, en wel door den Gemeenteraad. We hebben natuurljjk geenszins de pre tentie, die 444 artikelen der wet hierboven volledig te hebben weergegeven. Maar wel gelooven we te hebben aangetoond, welk een gewichtig ontwerp hier wader door de Regeering is ingediend. Moge de Staten Genera il de zaak ernstig in overweging nemen om naast het belang der arbeidende klasse niet over bet hoot J te zien, dat de werkgevers niet geschaad mogen wor den door een sociale wetgeving, die de in dustrie over de grenzen jaagt en het menigen fabrikant onmogelijk maakt der geweldige concurrentie het hoofl te bie den. Ia dit geval zou de werknemer er s'echtei aan toe zijo dan de werkgever. De radicale party io de F.rausche Ka mer, die 115 leden telt, is in tweeën ge splitst. Een 50 tal heett een nieuwe groep gevormd. Mm zegt, met het plan om onder den naam van socialistische hervormingspartij met de socialisten in nauwe gemeenschap te treden; als hun leider wordt genoemd de afgesaardigde Millerand, oud armste'. Deze werd in het Se ne-departement uit de gele le ren der socialisten gebannen. De nieuwe partjj is hem beter gezind. Ü9 beide dr.eleu der uiteengevallen party bljjven trouw aan Combes iu Vol nieuwsgierigheid staarden de brave bewouers van het Zwarte Woud met een ge voel van verbazing en medeljjden op de ge vreesde La Marannclé zonder dat zjj er eene verklarirg voor wisten te vinden, dat deze vrouw zoo onbeweeglijk bleef liggen. De be- de'aar gaf geen teekeu van leven en de oude gierigaard stak aan allen, die onder zijn be reik kwamen, zjjne pet toe. De e nieuwe samenloop van gebeurtenis sen bracht den goeden burgemeester geheel van streek, die ia zjjne twintigjarige regee ring nooit anders dan lichte overtredingen ts constateeren gehad had. Als een vader was hij altjjd tegenover zijne onderdanen op getreden. Terwijl de waardige magistraat bevende luisterde naar de bijzonderheden, die vader Kurthil hem gaf met zjjne gewone welspre kendheid, baande een man zich een door tocht, tnsschen de nieu-vsgierigeD, die zich niet eens verwaardigden, het hoofd om te keeren. Deze nieuw aangekomene droeg een uni form, op verscheiden e plaatsen gescheurd en met modder bespat. Hij naderde de draagbaar waarop La Marannclé lag. Toen vestigden zich aller blikken op hem, en in de menigte ont stond een luid rumoer. De vrou«en hielden de handen voor de oogen eu sommigen vluchtten verschrikt weg; de mannen werden door vrees bevangen en zelfs de moedi,sten huiverden, want den vreemdeling, die onbeweegljjk voor de we duwe was bljjven staan en haar met een zijn vervolgingswaanzin tegen de Room- sche Kerk. De Echo de Paris zegtde splitsing zal geen ernstige gevolgen hebben, de heereD hebben slechts ruzie in eigen huishouden.Met het lawaai heeft niemand er buiten staande, iets te makea. De Bisschop van Clermont heeft bjj gelegenheid "van den terugkeer der Ka mers een briet gericht tot de pastoors van zjjn bisdom om openbare gebeden voor te schrjjven. In dien brief handelt de bisschop over het ontwerp tot afschaf- fiag van het congregatie-onderwijs. Hij betreurt de opheffing der vrjje scholen omdat deze door den naijver die zjj op wekten bij de openbare school, zooveel bijdroegen tot de degeljjkheid van het ondetwjjs op de openbare school en van het onderwijs in Frankryk in 't algemeen. Ook vormen de vrjje scholen voor de ouders de toevlucht, die noodzakelijk is om t9 ontkomen aan onderwjjzers van de openbare school zonder voldoend ontwik keld gevoel voor het geloof. De Engelsche bladen houden er te- genwooroig eeae zonderlinge reclame op na n. 1. om aanzienljjke sommen gelds ergens te verbergen en de lezers, door duistere aanwyzingen op het spoor te brengen. De kans om op die maaier ineens een klein kapitaal machtig te worden ver meerderde de oplaag van zeker blad zoo sterk, dat dit er dubbel en dwars de uitga ve door vergoed kreeg. Op het oogen blik zjjn er vele duizenden die in Lon den en de voorsteden zoeken naar de schat ten, die de «Weekly Dispatch» ter ge zamenlijke waarde van f 12,000 hier en ginds in den grond heeft gestopt. Men kan dag en nacht op de plekken, die men meent dat; aangeduid zjjn, menschen zien snuffelen en spitten. Ofschoon er in het blad gezegd is, dat men nergens steenen behoett op te breken of hekken vernielea of bloembedden omwroeten, verschoonen de schatdelvers in hun be geerte niets. De gemeenteraad ran Luton heeft zich Dinsdagavond dan ook bezig gehouden met de schade, die die tortuin- zoekers aan de openbare wegen toebren gen. De politie zal in 't vervolg eiken overtreder inrekenen. Uit goede bron vernemen wij, dat de Fransche Regeering in gemeenschap met Engeland in zake het geschil tusschen Rusland en Japan, een soort van vriend- schappdjjke interventie zu'len toepassen, welke door het Haagsche Vredescongres met den term «goede, diensten (bons of fices aangeduid werd. Men gelooft in diplomatieke kringen, dat deze actie alle kans tot slagen heeft. De Engelsche bladen hitsen nog stdeds Japan tegea Rusland op. Zoo laat de «Times» zich uit Peking seinen blik vol haat aanzag, hadden allen een paar dagen door de straten van Nordstetten zien loopen. Deze man was de sergeant Mathias Wer ner. Ha, vind ik u hier terug, afgezante van den duivel 1 riep hij met een dreigend gebaar uit: Gij hebt niet gedacht, mij iu deze we reld nog terug te zien, is wel? Op het zien van haar vjjand, dien zij wer kelijk dood waande, bleef de weduwe even onbeweeglijk liggen. Haar voorhoofd was kalm, hare lippen bleven stom, alleen in haar oog schitterde een sombere gloed, zonder dat zou men gedacht hebben, dat de verlamming harer ledematen zich tot het hart uitgestrekt had. Er heerschte eene doodsche stilte onder de omstanders. Mijnheer Jozef Melchior Stauffer meende te droomen en durfde den sergeant niet aan spreken, dien hij voor een geest hield. O ellendige vrouw riep Mathias uit, gij zult het met uw leven betalen, dat gjj mjj in een valstrik gelokt hebt, Hj bcog zich tot haar over en greep haar bij den arm zonder te letten op de zonder linge machteloosheid van dit lid. Kom, sta op, eu volg mij, heks De weduwe bleef even onbeweegljjk lig gen, maar zij vestigde hare groote oogen op den sergeant Haar verstand was nog helder. Zij zag en zjj begreep. Zjj leefde met haar blik. Zult gij opstaan herhaalde de ser- «In diplomatieke kringen wordt alge meen het voorstel dat Rusland aan Japan heeft gedaan, onaannemelyk, vernederend en tartend, geacht. Een gezant noemde de Russische nota onbeschaamd. Deze houdiDg van de Rassen tegenover de kalme en waardige houdirig van Japan heeft, volgen9 den correspondent der «Times», in China de openbare meening ten gunste van Japan bekeerd. De Rus sische politiek heeft den Chineezen de oogen geopend en hen in Japan's armen geworpen.» Daar tegenover wordt uil Japan's hoofdstad geseind, dat de Rassische nota volstrekt niet beleedigend voor Japan is en dat Japan het antwoord op deze nota aan den Russischen gezant heeft over handigd. Het antwoo.d van Japan is hoffeljjk gesteld, ademt vrede, maar is toch flink van toon. Het herhaalt dat Japan niet kan te rugtreden en Ruslands voorstel betreffen de Mantsjoerije en Korea aanvaarden. Daarom verzoekt het Rusland dat voor stel te herzien. Japan stelt geen termyn voor het antwoord van Rusland. De «Daily Mail» verneemt uit Seoel: Er komen hier voortdurend vreemde troe pen gisteren honderd man Rassen met twee kanonnen. De Amerikanen bewaken het station en de electrische werkplaat sen, ook omdat de Koreanen roerig wor den en eeD dreigende houding aannemen. Aan zevt nduizend man Koreaansche troe pen in Sëoel zjjn de scherpe patronen ontnomen. Er is een keizerlyk edikt ver schenen, waarin het heet, dat wanneer de Koreauen hun zellstandightii verlie zen, zjj dat te wyten zullen hebben aan hun eigen zwakheid en lydelykheid Een ander edikt beveelt da Kore aansche troepen, wanneer de vreemde lingen onder elkaar beginnen te vechten, zich er buiten te houden. Naar het heet heeft de Keizer drie millioen jen onder een schuilnaam bjj een bank te Sjang hai belegd, en elders ook nog geld. De bevolking volgt dat voorbeeld. Iu middels koopen Chineezen al het beschikbare land op. Een Engelschman, pas ait Mantsjoerjje teruggekeerd, verfeit dat de Russen druk oorlogstoernstingfcn maken. Zjj zullen, als het tot vechten komt, den heiligen oorlog afkon iigen. De Rassische soldaten zweren den do.d aan de gele duivels. Na maandenlange obstructie is eindeljjk gisteren in de Oostenryksche delegatie het recruten-wetsvoorstel aangenomen, waardoor dus nu het contingent der ge talsterkte van recruten op 103.000 man is gebracht. De rede van den Minister van Oorlog Fittreich in de Oostenryksche delegatie vond inzooverre bjj de oppositie tegen spraak, als deze meende, dat de conces sies door den Minister van Oorlog ge daan, inderdaad anders zouden zjjn dan die van graaf Tisza. geant, terwjjl hjj haar ruw heen en weer schudde. Maar de arm der weduwe viel weer zwaar neer, al» een dood voorwerp, zoodra de sergeant hem losliet. Deze man meende dat zij hem trotseerde en hij hief de hand' tegen haar op. Luide kreten stegen nu uit de menigte op. De scherpe stem van de oude Ursula Erath k'onk boven al de andere uit. De goede vrouw was verontwaardigd over deze daad vaD ruw geweld. De sergeant, verblind door toorn, keerde zich met eeu sprong om. Durft gjj haar nog vereedigen sprak hij op dreigenden toon. Weet gjj dan niet dat dit boos sehepsel den haat zoo ver tegen mjj gedreven heeft, dat zjj mjj heeft willen vermoorden En tjen de omstanders weer zwegen, vor- volgde hjj Den vorigen nacht heeft zjj mjj naar de grot van Egelsthal gelokt, onder voorwendsel, mjj haar zoon over te leveren. Ik ben dom genoeg geweest om haar te volgen. Maar midden op den vervloekten boom stam gekomen, die tot brug over het ravjjn dient, heeft het booze wjjf zich op mjj geworpen en mij medegesleept in den af grond. Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1904 | | pagina 1