No. 5597
Maandag 18 Januari 1904.
18ste Jaargang
wag6laó voor ciïooró- en aLuiè-éLollanè.
De millioenen van Vaticaan.
De weduwe Weodel en
hare kinderen,
BÜBEAÜ St, JansBtraat. Haarlem.
77.
Oe Japanache en Russische
Zeemacht.
BÜITENL AND.
België.
Engeland.
DuitBchland.
1IEIIW1
Stilt (III KMT.
abonnementsprijs;
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor liet buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
UNI1KI1
PRIJS DER ADVERTENTIE!*.
Van 1—6 regels50 Cenls
Elke regel meer7^/.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etranaèrt
(r.L. I)A ÜBE Co JOHN.y P. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre.
Sedert dagen hebben de liberale en so
cialistische bladen veel gesproken over
millioenen, die in bet Vaticaau zouden
gevonden zjjn en die Z. H. Leo XIII
zou verborgen hebben, of die Z. H. aan
Z. Etn. kardinaal G o 11 i zou heb
ben toevertrouwd met de lastgeving deze
scbaHen aan zgn Opvolger, vier maanden
na zjjn verkiezing, te overhandigen.
Het eene verhaal is al even dwaas
als het andere, en zjj zouden zelfs niet
verdienen gelogenstraft te worden, ware
het niet, dat die praatjes ten doel heb
ben, de vrijgevigheid der Katholieken
tegen den H. Vader te verminderen.
Inderdaad, elke gelegenheid wordt door
de vjjanden van het Pausdom aangegre
pen, on door het noemen van fabelach
tige rjjkdotnmen van het Vaticaan, de
giften te doen verminderen. Dezen keer
hebben zjj hun uitvindingen een nieuw
kleedje aangetrokken en zoo voor hunne
l chtgel covige lezers opgediecht.
Eu nochtans, het varhaal der weerge
geven of weergevonden mil ioenen is zoo
dwaas, dat zelfs twee liberale bladen te
Rome, die er een onderzoek over inge
steld hadden, het verdichtsel hebben ge
logenstraft.
Wjj kunnen over deze zaak de navol
gende bijzonderheden roededeelen, die onze
lezers, zonder twijfel, met belangstelling
zullen vernemen.
Eenige dagen geleden werd de voor
zitter vbp het Bjlgisch college te Rome,
Mgr. de'tSerclaes, door Z. H. P i u s
X in gehoor ontvangen, eu hg vroeg den
Heiligen Vadar hem een portret van Z. H.
te willen onderteekenen, wat de Paus on-
middellgk deed. Daarna nam de Heilige
Vader het zandpotje uit den inktkoker en
wille een weinig zand op de handteeke-
n;ng werpen. Maar er was geen zand
meer in, en Me H, Vader zeide glim
lachend «Ik ben arm in alle<-, zelts in
zand.»
Mgr. de 'tSerclaes veroorloofde
zichde scherts voort te zetten, zeggende:
«Uwe Heiligheid heett dus de vijftig
millioen ni9t meer Met een beteeke-
nisvol gebaar antwoordde de Paus :<Neen
ik heb ze rooit gehad. Maar weet ge
wel, dat men die fabel blijft versprei
den 1 't Is eene zaak op touw gezet om
den Paus in nood te brengen en hem te
verplichten ts vragen. Maar daarin
zullen ze niet gelukken.»
«Uwe Heiligheid heeft groot vertrou-
F E O ILL Q TOP,
Vervolg.)
Daar heeft La Marannclé goed aan ge
daan, bromde Ursula Erath.
La Marannclé is eene moeder, voegde
Géneviève er bij.
leder steldi zich in gedachten deze vreese-
ljjke worsteling voor midden in den nacht
en eene huiveriDg voer door de menigte.
Door welke list deze dochter van den
duivel uit den afgrond gekomen is, weet ik,
niet, vervolgde Mathias. Maar wel weet ik
daf ik, zonder het tapijt van mos en bladeren
waarop ik bij mjjn val te recht ben gekomen,
armen en beenen gebroken zou hebben en
als de mand met levensmiddelen, die deze
lieve moeder naar baar zoon braoht, niet mede
naar beneden gevallen was, zou ik zeker van
honger omgekomen zijn, en zouden de raven
mjjn vleetch gegeten hebben vóór er iemand
aan gedacht had, mij uit dat gat te halen. En
vindt gij niet, dat dit om wraak roept. Dui
zend donders, zjj zal opgehangen worden of
mjjn naam is geen Mathias Werner meer.
bjj wendde zich naar de weduwe om en
bedreigde haar met den vuist.
wan ind.» Voorz:eai$bai 1,» liet Mgr, d e
'tSerclaes, er op volgen. «Ja, zeker,
antwoordde de H. Vader, bet grootste
vertrouwen.»
Om op de geschiedenis der millioenen
terug te komen, kuauon wjj onzen lezers
de verzekering geven dat da portefeuille
van het Vaticaau het bedrag van twin
tig millioen niet te boven gaat, wat ze
ker niet meer dan een millioen inkom
sten geeft.
Andere inkomsten worlen aan den H.
Stoel geleverd door de kauselarjjkosten
en door sommige andere ontvangsten, als
van de museums vau het Vaticaan enz.
Men kau dis ontvangsten schatten op
twee millioen, zoodat de gezamenlijke in
komsten van den H. Stoe', niet meer
dan drie millioen bedragen, tsrwjj! de
jaarljjksche uitgaven zes millioen beloo-
pen. In dat te kort van drie millioen
moet de Katholieke liefdadigheid voor
zien.
Het cijfer van zes millioen is hoege
naamd niet gr .rot in betrekking tot de
noolweadigr uitgaven waain de II. Stoel
meet voorzien, voor het onderhoud van
het Pauselijke Hof, de reusachtige ge
bouwen van het Vaticaan en zjjne on
schatbare kuus'- en getcbiedkundige ver
zamelingen, voor dat van het H. C ollege
en der nunciaturen, voor de Katholieke
propaganda in het Oosten, die bijna ge
heel ten laste valt van den H. S oei, en
voor eene menigte andere noodwendighe
den, die noodig zijn voor het bestuur van
de Katholieke Kerk over de geheele we
reld.
De Katholieken van alle landen doen
dus een werk van kinderlijke liefde door
bun bjjdragen te schenken aan den Paus,
om Z. H. P i a s X, bjj te staan in het
zorgvolle bestuur der Keik.
Een medewerker van de Kölnische
Zeitung schrjjlt over de zeemacht van Ja
pan en Rusland het volgende
De Japansche man'ne heeft zich veel
vroeger naar Europeesch voorbeeld oit-
wikkeld dan het leger, reeds koitna'70
is Japan aan de hervorming zjjner zee
macht begonnen. De marine kan tegen
woordig verdeeld worden in drie groepen:
de slagvloot, de kruise vloot en de sche
pen voor de kustverdediging.
De kern van de slagvloot wordt ge
vormd door zes linieschepen, van welke
er geen ouder ia dan 1896. Vier van de
ze schepen hebben 15,000 ton waterver-
plaatsiog, twee 12,500 ton. Gemiddeld
moeten ze 18 mjjl kunnen loopen. Elk.
Ja, gij zult opgehangen worden, dat
zweer ik u, heks.
Manheer Melchior Staujl'er, die intusechen
weer wat tot zich zei;en gekomen was, ging
naar den sergeant toe en treurig het hootd
schuddend, zeide hjj
Helaas, jnijn beste Mathias, de vrouw
ia wreed gestraft en zij heeft hare misdaad
reeds geboet.
De sergeant keek den braven man van ter
zijde aan.
Verklaar n wat duideljjker, mijnheer de
burgemeester. Ik eisch, dat er recht gedaan
worde en ik bengeenkind.dat men met mooie
woorden paait.
Mijnheer Stauffer scheen gekwetst over
dit wel vat ruwe antwoord en sprak
droogjes
La Marannclé is door een hooger en
strenger rechter dan gij en ik zijn, gericht,
sergeant Mathias.
En mag men ook weten, over welken
rechter gjj hier sprejkt, mijnheer de burge
meester vroeg de sergeant op bijna onbe-
schaamden toon.
Deze rechter is God, sprak mjjnheer
Stauffer met veel waardigheid en op eerbie
digen toon, terwijl alle omstanders aan zjjne
lippen hingen.
Mathias sloeg verlegen de oogert neer voor
den braven magistraat, die vervolgde
God heeft de armen, die u iD den af
grond meegesleept hebben, met lamheid ge
troffen, sergeant, den mond die u bedroog en
vloekte, doen verstommen 1 l cze vrouw, die
schip is bewapend o. a. met vier kanon
nen van 30.5 cm., en de bewapening ver
schilt bij deze linieschepen onderling zeer
weinig, wat als een groot voordeel wordt
beschouwd. De twee andere linieschepen,
van 7300 en 3800 ton, indertjjd op de
Chineezen veroverd, hebben een geringere
waarde. Voorts telt deze vloot zes ge
pantserde krui-ers vau 59,000 ton geza-
meuljjken inhoud eu ten minste 20 rnjjls
vaart, met geschut o.a. van 20 cm. be
wapend. Ze zjjn tusschen 1893 en 1900
gebouwd.
Onder de 15 kruisers staan bovenaan
de Kasagi, Tsjitozi, Takasago en Josj'no,
van 42004900 ton, 22 mjjlsvaart en
met vrjj zwaar geschut. Twee oudere, de
Naniwa en Takatsjiho, golden indertijd
als de beste kruisers ter wereld, maar ze
zjja kleiner en loopen minder snel. Japan
bezit 9 kustverdedigingaschepen, 25 ka-
nonneerbooten, 17 torpedojagers en 64
torpedobooten. Als hulpkruisers dienen
in geval van oorlog de stoomschepen van
de Nippon Joesen Kaisja76 schepen,
waaronder drie hospitaalschepen boven
dien kunnen nog schepen van andere
stoomvaartmaatschappijen opgeëischt wor-
den.
De gezamenljjke sterkte van het per
soneel der Japausche vloot wordt op
31,000 man geschat. Het officiersccrps is
naar Engelsch voorbeeld opgeleid. Het
heeft den naam zeer ontwikkeld te zjjn,
en is grootendeels geschoold in deu oor-
Jog tegen China, die het zelfvertrouwen
en de eerzucht onder hen sterk aange
wakkerd heeft, wat vooral van belang is
daar Japan in een zeeoorlog wel aanva'-
lenderwjjs zal moeten optreden. Voor de
hoogere opleiding dient het marine-insti-
taut te Tokio, voorts artilleristen-en tor-
pedistenscholtr). De oorlogshavens zjjn
Jokosaka, Koere, Sasabo en Malsoeri.
Jokosaka, niet ver van Jokohame, hesft
groote dokken en werven, waarop thans
een pantserscbip van 15,000 ton en een
krniser van 9000 ton gebouwd worden
de dokken, waarvan het grootste 735
voet lengte heeft, zijn modern ingericht,
de werkplaatsen leveren wapens en alle
verdere materiaal. Koere ligt bjj Hiros-
jima, aan do binoeazee, het bezit twee
dokken, een geschutgieterjj en twee fa
brieken van pantserplaten. Sasebo (op
de kaarten meest Saseho geschreven)
ligt tusschen Nagasaki en Sjimonoseki,
aan de noordwesteljjke punt van de
eilandeugroephet is hef steunpunt van
het sterkste Japansche smaldeel, d it van
hier uit kruistochten maakt door de Gele
Zee. Het heeft groAe depots voor kolen,
proviand eo uitrusting, eu ketel- en ma
chinefabrieken. De oorlogshaveu Maisoari,
tegenover Wladiwostok gelegeD, is tot
heden nog van minder belang.
Deze rjjkdom aan steunpunten, waar
een vloot alles vindt wat zjj tot herstel
noodig heeft, is voor Japan bjj een oor
log met Rusland van het grootste gewicht.
Rusland heeft daarentegen in Oost-Az q
slechts twee steunpunten, van welke Wla
diwostok misschien weinig beduiden zal
omdat die haven niet jjsvrjj is en ook te
ver vau het waarachj'nljjke oorlogster-
reiu ligt. Iutusschen heeft Ruslaud de
laatst jaren alles gedaan om zjjn ander
matiiiem station, Port Althur, te volma
ken. Het is een sterke vesting geworden,
alles is er vernieuwd, forten en zware
kastbatterjjen beschermen de haven. Op
de begroo'ing voor 1903/4 waren 13
millioen roebel voor Port Arthur alleen
uitgetrokken Esn groot droogdok is ge
reed, een tweede wordt gebouwd. Er
moeten mas3a's kolm opgestapeld zija.
De bezettiug van de plaats telt ongeveer
10,000 man.
Da Russische vloot in Oost-Azië is
in het afgeloopen jaar, geljjk man weet,
aanzienlyk versterkt. Da slagvloot telt
7 schepen met gezamenljjk 85,000 ton
inhoud, maar het grootste van 13.420
ton bljjft nog vrjj ver bene len het groot
ste van de bovengenoemde Japansche li
nieschapen. Ook aaa suelhaid stam ze,
met 16 mgl, ten achter bjj da langzaam
ste van de Japansche linieschepen. De ba-
wapening, die o. a20 kanonnen vau
39 5 c. m. telt, staat ongeveer geljjk
met die van de Japansche schepen. En-
gelsche deskundigen beweren echter, dat
de pantsering der Japansche schepen te-
ter is. Rusland heeft 9 groote gepant
serde en beschermde kruisers, tus.-chen
13,000 en 6000 ton matende. De gering
ste snelheid heet 18 mgl te bedragen.
Daarop moet echter het aangroeien van
de schepen, waartegen de Russische zeker
minder maatregelen kunnen nemen dan
da Japanners, een grooten invloed uit
oefenen. De drie grootste kruisers en een
van de kLine liggen te Wladiwostok.
Voorts zjjn vjjf kruisers 2e klasse beschik
baarmaar slechts twee, de Nowik en de
BojarÏD, loopen sneller dan 20 mglen
zeven kanonneer booten (twee gepantserde)
twee torpedojagers en omstreeks 40 tor
pedobooten. De sterkte der bemanning
bedraagt ongeveer 14.000.
De Russische vloot heeft ongetwjjfeld
tegenover de Japansche dit in haar na
deel, dat zjj geen gelegenheid gehad heeft
zich in een werkeljjk gevecht te oefenen.
Ook moet de mindere ontwikkeling van
de bemanning bjj den ingewikkelder! dienst
aan boord van oorlogsschepen tjjdens esa
gevecht in Rusland's nadeel zjjn. De Ea-
gelschen tellen dan ook ds kansen der
Japansche vloot veel hooger dan die van
de Russischewat daarvan is, zal de toe
komst moeten leeren.
Bjj de bovenstaande opgaaf zijn de
versterkingen die vooi de beidezeemach
ten nog onderweg zjjn, niet meegerekend.
neerden in het Paleis van Justitie te Brus
sel.
Dr. K u y p e r bad als president van
den Nederlandschen Journalistenkring
jaren geleden te Geut kennis gemaakt
in hare overdreven moederliefde zich tot een
misdaad heeft laten verleiden, zal haar zoon
niet in hare armen kunnen sluiten, noch hem
roepen met de stem, die hij van zijne wieg
af geboord heeft.
Werner keek La Marannclé aan met een
soort van woede en teleurstelling.
Het zal mij dus niet meer geoorloofd
zijn, mij op dit boaze schepsel te wreken
Neen, antwoordde de burgemeester. De
ongelukkige vrouw is verlamd. Deze kastijding
van God stelt haar voor 't vervolg onder de
besohermiDg der wet.
Het zjj zoo, sprak Mathias met een
grjjnslach,.de moeder is voor mij veilig, maar
wij hebben haar zoon nog en hg zal voor
beiden betalen.
In de oogen der weduwe schitterde een
sombere gloed, toen zjj deze bedreiging
hoorde.
Ha, ha, riep de sergeant uit, ik wist
wel, dat uw hart niet dood was, evenals uw
vlee.ch, en dat ik er wel in slagen zou u te
doen sidderen. Zoo even scheent gjj mjj te
willen trotseeren, en nu zjjt gjj barg. 7oo
veel te beter, la, braae moeder, ik, de ser
geant Mathias Werner, zal uw zoon. den de
serteur moeten geleiden ik zal over hem
moeten waken en de manschappen comman-
deeren, die met de uitvoering van het vonnis
belast zijn.
1 e lippen der weduwe Wendel werden zoo
wit als krjjt en bewogen zich krampachtig
heen en weer. Dikke tranen rolden haar uit
de oogen en over hare gerimpelde wangen
Het is niet onaardig te vermelden, dat
de twee ministers Dr. Kuy peren Van
den Heuvel, vroeger perscollega'g
zjjn geweest en nu als ministers di-
die bleek zagen als marmer.
- O, ntr ben ik er zeker vaD, datgjjljjdt,
hernam Mathias.
Al kunt gjj niet spreken, of u bewegen, gjj
hoort en gjj begrjjpt ten minste, wat ik zeg;
welnu, ik verzeker u, dat gjj nu geene hoop
meer behoeft te hebben, onze generaal speelt
niet met deserteurs; hij laat hun een kogel
door het hoo'd schieten, om aan de anderen
een goed voorbeeld te geven. Uw lieve Frits
zal dus doodgeschoten worden vóór er acht-
en-veertig uren verloopen zjjn.
De lamme, wier oogen onnatuurlijk ver
opengesperd waren, wrong zich op de draag
baar, zooals een dood liohaam trilt, wanneer
het met een eleotrisohen stoom in aanraking
gebracht wordt,
Mathias glimlachte.
Doodgeschoten, dat is voor een deser
teur toch nog een mooie en vereerende dood.
Zeg mjj eens, heks, of gjj ooit gehoord hebt,
dat deserteurs vergiffenis geschonken werd.
Toch gebeurt het, maar dat is eene zeld
zaamheid. Eene moeder vond gelegenheid om
tot den koning of den bevelvoerenden gene
raal door te dringen en door hare tranen en
smeekbeden gelukte het haar vergiffenis te
krjjgen voor den lafaard. Maar gjj kunt zoo
iets niet doen, als er tenminste geen wonder I
gebeurt. Gjj kunt u niet voor de voeten van
den generaal neeiwerpen. God heeft n dat
belet Gjj kunt hem niet toeroepen: Genade,
j genade, mijn zoon is onschuldigHa, wat
moet gij ljjden, bij de gedachte, dat gjj uw
zoon nog zoudt kunnen redden, als uwe leden
jonmalist VandeoHeuvel.Na jaren
hebben deze twee heeren elkaar weder ont
moet in nieuwe gelgke functie.
Het diner werd ook bjjgewoond door
verscheidene ministers, hooge autoriteiten,
Mgr flebbelynck, rector der Hoo-
geschool te Leuven, en andere geleerden.
Uit Engelsch Indië wordt gemeld dat
de Bisschop Whitley zich Vrgdag
naar een dorp nabjj Nagnur begaf. Toen
de Bisschop er aankwam werd hg door
een inbojrling aangerand en zoo wreed
met een stok geslagen, dat hg aan zijn
wonden overleden is.
Het Engelsche "tjjdschrift Qualerly
Review deelt nu het een en ander mede
omtrent Lord Salisbury's medewer
king daaraan.
Tusschen de jaren 1860 en 1883 schreef
Lord Sal is bury in de Quaterley Re-
menw 33 a tikelen van 16 tot 60 blad
zijden in het geheel ongeveer 1000
pagina's. Van 1860 tot 1866 schreef hg
een groot gedeelte der politieke hoofd
artikelen en «als hjj zjjn naam had laten
drukken onder al wat hg heeft geschre
ven», zegt de «Review», dan zon men
nu met weteu, hoe hg het meest moet
worden gehuldigdals een der grootste
staatsmannen van het Viotoriaansche tjjd-
perk of als een der schitterendste staat
kundige schrijvers.
De Keizer van Duitschland, als sou-
varem en mester vau de Orde van den
Zwarten Adelaar, heeft gisteren in het
«Konmklyke Slot» te Berlgn uit de aan
wezige ridiers der orde o. m. de investi
tuur voltrokken van den Prins der Ne
derlanden. De Keizer leidde persoonlijk het
kapittel.
-Naar vele plaatjes in de Fliegendé
Blatter en dergeljjke te oordeelen, schünt
het in Duitschland eene vrjj algemeen
gelulde, hoewel ons onbegrjjpelgke ge
woonte te wezen dat de keukenmeid er
een soldaat-vrjjer op na houdt^ die bjj
haar in de keuken komt niet alleen,maar
daar ook geregeld zjjn natje en ziu
droogje vindt.
Dat schjjnt toch niet iedereen zich te
laten welgevallen. Althans wg lezen van
een veroordeeling deswegedoor den krggs-
raad tot dertiea dagen gevangenisstraf
(«n wel wegens huisvrede-breuk) van een
Pruisisch kurassier.
Het is waar, dat het ten huize van zjjn
eigen Majoor wa« geschied, wat misschien
als verzwarende omstandigheid heett ge
golden. 6
De meid, die het eigendom harer mees-
niet verlamd waren en uw mond niet verstomd
was 1
Het gelaat der arme vrouw, dat eerst lijk
kleurig zag, werd nu bloedroodhare oogen
sloten zichde smart was sterker geweest
dan de wil by deze krachtige natuur en de
ongelukkige moeder had haar bewustzjjn ver-
Uit de menigte, die door medelijden ont
roerd was, stegen doffe kreten en bedreigin
gen op, die de sergeant Mathias met minach
tende blikken beantwoordde.
De burgemeester, die vreesde, dat de getui
gen van dit stuitend tooneel tot handtaste
lijkheden zouden overgaan jegens den onver-
biddeljjken Werner, gaf den houthakkers bevel
terstond de draagbaren op te nemen en naar
zjjn huis te brengen
Jorgli en zjjne makkers lieten het zich geen
tweemaal zeggen.
En mjjn gevangene? vroeg Mathias aan
mjjnheer Stauffer.
De burgemeester wendde zich tot vader
Kurthil en zeide:
- Breng mjjnheer Gaspard Melzer naar zjjne
woning en lever dan Frits Wendel aan den
sergeant over.
Toen de gierigaard zjjn ouden toren her
kende, liet hij zich zonder veel tegenstand
wegbrengen.
[Wordt vervolgd)
