5616
Dinsdag 9 Februari 1904
28ste Jaargang
HDagêlaó voor cfiooró- en SLuiè-éLollanè.
Truitjes Huwelijk,
Arbeidscontract.
W. KÜPPERS.
Haarlem.
lo
Steeds verder.
BUITEN L AND.
Frankrijk.
Rusland en Japan.
Wordt vervolgd)
IIIIÜ1T.
f 1,20
ABONNEMENTSPBIJS,
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijkt, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dactenr-Directeur
BUREAU St, Jansstraat. -
PBIJS DEB ADVEBTBNTIEN.
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publtcite, Elrangère
G.L. DA UBE fyCoJOHN., F. JONES SuccParit 31 bit Faubourg Montmartre.
Vervolg
Naar de Baumhagens wilde hjj uit een aan
geboren gevoel Van tegenzin het laatst gaan
"ij behoorde tot die menschen, w en iemand
maar iets behoeft aan te prjjzen om het van
voreu reeds met wantrouwen te beschouwen.
Toen hij op het punt stond dit bezoek
Jd te leggen, kwam hem op de markt mjjn-
beer Wolff tegen. Naar de baumhagens vroeg
bjj, blijkbaar aangenaam verrast. Daar, daar
huis met die hoekramen Duizendmaal
Keluk gewenscht, mijnheer Linden I
•thans had een onvriendelijk woord van af
wijzing op de lippen, maar de kleine man
reeds verdwenen,
hoven voor het hoekraam trad snel eene
7rouweljjke gedaante terug.
't Spyt mü zeer, zeide de oude dienst
^aagd, maar mevrouw Paumhagen is uitge-
Aan de benedenverdieping hetzelfde ant
woord, hoewel hem een marsch van Chopin
lfgenklonk.
in het hotel bjj het diner kreeg hij ophel-
ering. Des avonds zou er een bal gegeven
1 j v en een feest vereischte natuur-
de meest uitvoerige toebereidselen van
«De Regeering vleit zich niet met de
illusie,, dat e6ue wettelijke regeling vau
het arbfidecontract, hoe billjjk ook opge
zet, hoezeer ook door dwingend recht
geschraagd, ia staat zal zijn alle grieven
op het gebied der terhoudingen tusacben
arbeider en werkgever bestaande, voor goed
op te heffen.
«Algeheele bevrediging op het terrein,
waarop de arbeidsovereenkomst zich be
weegt, is niet te wachten vau welk9 wet
telijke voorziening ook. De Regeering ont
veinst zich van den anderen kaot geens
zins, dat met de regeling, z ooals zjj die
thans voorstelt, op het gebied van de ver
houding tusschen arbeider en weikgever
ook harerzjjds niet het laatste woord mag
zjjn gesproken.
«Naast eene deugdelijke en wet'eljjke
regeling van het arbeidscontract schjjnt
dan ook in de toekomst eene regelÏDg van
eene algemeens sociale rechtspraak een
eisch.»
Alias verklaart Minister Loeff in
de Memorie van Toelichting, welke zgn
vóór eenige dagen bjj de Tweede Kamer, in-
gekomen «regeling der acba;dso7ereen-
komst» vergezelt, 't ls een verklaring,
welke aan eerljjke openhartigheid omtrent
de strekking en uitwerking der nieuwe
wet nietr te wenschen overlaat en tevens
helangrjjke toekomstmuziek diet hooren.
Z. Ezc. toch noemt «een algemeene so
ciale rechtspraak eeD eisch» en motiveert
dit als volgt
//Ter vervanging van het plompe wapen
der werkstaking, dat zoo menigmaal in de
eerste plaats hem verwondt, die het, hetzjj
dan wettig of onwettig, hanteert, tou ia
zulke rechtspraak voor den arbeider een
raiddel kunnen gelegen zjjn om eene on
partijdige en deskundige beslissing te er-
laugeu ia vraagstukkea, welke thans allicht
eene breuk tusschen den werkgever en zijne
arbeiders veroorzaken. Naast den kanton,
rechter, die te beslissen heeft ia rechtsza
kea uit de arbei lersovereenkomst voort
vloeiende, zou te dien einde een college
kunnen worden ingesteld, dat vragen van
economischen aard, met de arbeidersover-
eenkomst verhand houdende, zou hebbeu op
te lossen.//
De sociale rechtspraak is evenwel nog
biet aanhangig gemaakt, zoodat wij niet
10 den breede zullen gaan uitmeten ons
bezwaar tegen alweer een nieuw collage
van rechtsbedeeliug. Naast de bestaande
justitieels instellingen hebben we al zio-
FEOILLETON,
veel commissies, colleges en raien in ons
kleine vaderland, dat we zoo gaandeweg
de grens der uitbreiding in deze gekomen
aebten. Er zon op't laatst geen geschikt
landgenoot meer wezen, die niet toezicht
had te houden op de ui.voering van een
of andere wet.
Dit is evenwel van later zorg. We zijn
tronweDS voorl ropig al heel tevreden met
het arbeidscontract, dat de rechtsverhoa-
ding tusschen patroonz en arbeiders we-
deizjjds zal regelen. Wederzgds! De werk
lieden klager, dat zg vaak op staanden
voet ontslag krjjgen, maar de patroons
hebbrn ook menigmaal last van knechts,
die hen, soms midden in den drukken
tjjd, plotseling in den steek laten.
'c Een zoowel als 't ander is niet be
vorderlik voor de goedo verstandhoudi ng
tusschen be de partgen, terwijl Diet min
der vcor de patroons dan voor de werk
nemers schade en ongerief van dsrgeljj-
ken toestand het gevolg kuunen zgn.
We behoeven dit niet nader ain te too-
nenieder heefwat wjj hier kortelgk
aanstipten, in zgn kring ondervonden.
Welnu, die losse band tusschen patro >ns
tn personeel zal door de onderhaoige
wet nauwer worden toegehaald, terwjjl
de schending van een gefloten arbeids
overeenkomst een wetsovertreding wordt,
waarover op k'acht tai een der partjj-
eu de kantonrechter te beslissen krjjgt.
Dit is in breede trekken de strekking
van het ontwerp, dat natuurljjk in vele
bijzonderheden afdaal!. Z >o wordt de ar-
beidersovareenkomst omschreven als, «de
°rereenkomst, waarbjj de eene partjj, de
arbeider, zich verbindt om in dienst van
da andere part jj, den werkgever, tegen
loon gedurende zekeren tg 1 arbeid te ver
richten.» D.t ljjkt zóó eenvoudig, dat het
schier ian ze'.f spreekt. En toch een
staaltje van deo enst, w Ike bjj de sa
menstelling der wet voorzat wjjkt
deze defiuitnf af zoowel van die in het
ingetiokken wetsontwerp-C ortvander
Linden als van die, door het kamer
lid D r u c k e r indertjjd voorgesteld. Ze
is aldus geformuleerd, wjjl ze nu eener-
zgds uitsluit de overeenkomst van aanre-
ming van werk vat immers al een con
tract is) anderdeels de praestati) van en
kele diensten. Wel echter kan de over
eenkomst gelden bjj de berekening van
stukloon, terwjjl het ontwerp ook dedienst-
bodeu1) in de algemeece regeling begrjjpt,
«laar ile Miuister geen der overwegin-
We vestigen hierop de aandacht des buis
moeders, die maar zelden ia wetten belang
stellen.
het toilet in de dameswenldop zulke da
gen was noch mevrouw, noch hare dochters
te spreken Ook was er van niets ander? sprake
dan van dit feest, en eenige der aanwezige
heeren noodigde hem vriendelijk uit, er aan
deel te nemen.
Ik ben nie wsgierig, of de kleine Banm-
hagen zal komen, meende een officier van de
hu/aren.
Mjjnentwege kan zjj wegblijven, antwoord
de een zeer blonde referendaris; zij hoe't eene
manier, 011 zicb m t iemand in te laten, die
ik niet kan verdragen. Ongetwijfeld hjj
tikte met den wijsvinger tegen het voorhoofd
wat al te hoogmoedig.
Ik weet het van Athur F ried rich, zij
heeft weer een blauwtje uitgedeeld, riep een
ander.
Eerst moet er waarschijnlijk een prins
komen, liet een vierde zich hooren.
Het doet niets ter zave bracht de ritmees
ter van Brelow hier tegen in, zeg, wit gij
wilt, zij is eene prachtige verschjjuing toont
geen spoor van kleinsteedsheid, er zit ras in
dat meisje.
Frans Linden had met oelangstelling ge
luisterd, hij kreeg haast lust, aaa het feest
deel te nemen, hij beloof te half en half, liet
zich een handschoenwinkel aanwjjzen en bleef
zoo een pear uur in een opgewekt gesprek
zitten na de eenzame weken, die hjj door
gebracht had, interresseerde het hem meer,
dan hij zich bekennen moest Ik word waar-
scliynljjk nog het voorwerp van de praatjes
in deze kleine stad, en deze gedachte deed
gen, die voor afzoDderljjke behaodelirg
der dienstboden worden aangevoerd, af
doende acht.» Het «getob» met keukm-
en werkpriasesse 1 zal dus een andere
phase intreden, waarbjj desnools de kan
tonrechter een woordje mee te sp-eken
kan krijgen.
Een deel der voorschrif en van de wet
wordt met dwingende kracht toegeras',
maar «minder wenscheljjk wordt voorals
nog geacht» aan de Diet naleving be
houdens een enkele uitzondering straf
te verbioden. We achten dit zeer juist
gezien, wa-.r immers de regeling van het
arbeidscontract geheel is opgezet als ci-
viel-rechteljjke regeling, zoodat, wie zich
verongeljjkt acht, bjj de bevoegde macht
zgn recht kan zoekeo. De «'conomisch
zwakkeren, waarvan he'ontwerp spreekt,
kunnen iu zoo'n geval heel gemakke'jjk
«pro Deo» advies en rechtskundigen bjj-
stand vinden.
De wet berust op het stelsel van het
iodividdbelearbeidscontraet,wiarbg w >rdt
uitgegaan van d/n algemeen geidenden
regel, dat parfgen vrjj zgn in het stel'en
van de voorwaarden der overeenkomst,
teuzjj door de wet het tegendeel is be
paald. In speciale gevallen verlangt het
ontwerp vaak, dat de overeenkomst schrif-
ljjk worde getroffen, opdat partij m zich
behoorlgk rekenschap geven van hun
rechtsbetrekking. Met de schrPelgke o ver
eenkomst wordt op één ljjn gesteld het
arbeidsreglement, waaromtrent de Minis
ter nng als zjjn oordeel te kennen geeft,
«dat wjjzigiog van het bestaand, of in
voering van een nieuw reglement behoort
te worden gelgkgestell met iedere ande
re. wjjziging de>* bjj het a>njaan van de
overeenkomst gemaakte afspraken. De
arbeider, die zi;h niet bjj zulk een ver
andering kan neerleggen, wordt niet ge- 1
dwongen haar te aanvatrion, doch zal
den dienst, met inachtneming der wette-
ljjke voorschriften, kunnen verlaten. De
voorgedragen regeling zal er orgetwjjfe'd
toe bjjd/a/en, dat de werkgever zich met
zjjne arbeiders tracht te verstaan, alvo
rens hjj de arbeidsvoorwaarden wjjzigt.»
In 't kort hebben we hiermede geest
en strekking geschetst van het gewichti
ge wetsontwerp, dat stellig van grooten
invloed zal bljjken. Alleen zjj nog mede
gedeeld: dat het leerlingwezen buiten de
wet va't, als zjjnde geregeld in de Ar
beidswet; dat het ontwerp niet toepasselgk
is op werklied n in dienst vai Staat,
Provincie of Gemem'<; en dat degamebe
regeling wordt voorge»teeld als een af
zonder! jjke titel in't Burgerlgk Wetboek.
De eene afgrond roept den andere met
het geluid zjjner wateivallen, zoo staat
in de H. Schrift. Deze woorden zgn van
toepassing op den hardnekkigen boos
wicht die in de Fransche Republiek de
Katholieke Kerk vervolgt en het volk
«an den eenen afgrond naar den ande'e
voeit.
Eerst werden de kloosterlingen ver
jaagd, daarna de scholen gesloteD, de zm-
ters uit de hospitaleu verjaagd en nu
zal de dwingeland de Fransche Prelaten
dm mond snoeren op straffe van geldboe
te en gevangenis.
Tegenover de Fransche Bisschoppen
zal Combes de muilkorfwet, het Prui
sische emaul haltentot regiem verhef
fen.
Eerst moesten de religieueen er aan ge-
'ooven en nu wjj voo-spelden het reeds
een tjjd geleden nu gaat 't op den se-
culieren clerus los.
Coinbis, sckrgft de Petit Bleuheeft
den moed trt het uiterst e te gaao.
Wjj hebben er nooit aan getwjjfeld,
hjj gevoelt zich krachtig, 'gesteand door
een godvergeten pers.
Arm Frankrgk, dat zgn tjjd vergeten
en zgn katholieke pert verwaarloosd heeft,
j miskend heeft in een tjjd van weelde
en valsche vredelievende gezindheid,
zooals helaas ook buiten Frankrgk op
de allertreurigste wjjze. valt te coostatee-
ren.
*Maul halten]» dat is het pa-ooi van
onzen tjjd rnair meteen wordt het kom
pas overboord geworpen en wel verre
van het schuim der bevolking terng te
drjjven, wordt dit ter hulpe geroepen om
de onrechtvaardigheden te voltooien. Dat
geeft ons de Fransche Republiek in alle
kleuren te aanschouwen.
hem glimlachen. Toen hjj de straat weer op
ging, had de korte Novemberdag reeds plaats
gemaakt voor de duisternis, het licht der
lantarens weerkaatste in de waterplassen op
straat, de winkelramen waren helder verlicht
en van den Psnedikta-tor-n klonken vjjf laDge
slagen.
Hjj ging den hoek van het hotel om, de
naaste straat in en slenterde langzaam voort
op het smalle trottoir, terwjjl hjj de winkels
bekeek, die met het oog op het naderende
Kerstfeest met de nieuwste en mooste zaken
versierd waren.
Goeden avond, zeide plotseling eene
schuchtere stem aohter hem' Hij wendde zich
om. Het eerste oogenblik herkende hij de
vrouw niet, die met het juk op den schouder
met roodleeren banden en blinkende kopereD
haken, waarara twee groote, sneeuw vitte em
mers hingen, in verlegen houiing voor hem
stond. Oan wist hjj het. Het was Johan a.
Ik wilde u duizend maal namens moeder dan
ken, begon zij, de koster heeft het geschenk
gebracht voor den kleinen jongen.
En gaat het met mjjn petekind goed
vroeg hij, naast Johanna voortloopend en snel
besloten om tot eiken prjjs iets van hxar te
vernemen.
Ach, ik dank u, mjjnheer Linden het
is een zwak kindje.
Maar als mjjnheer het eens zien wi! zoo
heel ver is het niet meer, en ik ga nu naar
huis
Hji liet zicb onder het voortgaan vertellen
dat zij melkvrouw was op de bouwerjj A. en,
Eenige inbrekers zgn de kerk te Honp-
lines binnengedrongen, zjj bebbeD de of
ferblokken en alle kasten opengebroken
zonder iets van groote waarde te vin
den, daar de pastoor der kerk de ge
woonte h=eft de kostbaarheden der kerk
in de pastorie te bergen. Om zich te wre
ken hebben de schavaiten de sacrisly in
brand gestoken, deze werd een prooi der
vlammen. Men heeft gelukkig de kerk
voor vernieling kunnen vrjjwaren.
—Te Pargs zgn vier Engelschen veroor
deeld tot 4 en 5 ja-en gevangenisstraf
wegens verschi'Iende geruchtmakende
diefstallen. Ouder andere werden zjj be
schuldigd van het stelen van 600,000 frs-
aau het Noorderstation, drie jaren gele
den, van 75.000 frs. aan de National.
Bauk te Brussel, van 25,000 frs. aan een
bank te Rouaan, van 73,350 frs. aan
bet Comp'oir a'Escsmpte enz. te zameu
2,000,000 frs. Bjj de instructie was ge-
tweemaal daags de melk naar de stad bracht.
Komt de juffrouw dikwjjls naar hnar
petekind kijken?
jWel zeker! antwoordde zij, zjj komt
vaak, en er is geen kleedje of rokje, dat
de jongen niet van haar gekregen heeftzij is
zoo goed, juffrouw Tru tje
Truitje heet zjj dus 1
Het was toch nog een tameljjk lange weg
door straten en steegjes heen, voor Johanna
verklaarde, dat zij thuis was Er is licht bin
nen misschien grootmoeder, omdat de jon
gen wakker geworden is. Mjjne groot moeder
woont boven, voedde zjj er verklarend bij,
mjjn grootvader is schoenmaker.
Het was zoo'n laag vertrek, dat een kind
gemakkelijk door het raam had kunnen kjjken
en het was dus met moeiljjk het inwendige
van het vertrekje te overzien.
Wacht even, fluisterde hjj en hield Jo
hanna aan den arm vast.
Ach God de juffrouw! riep deze,
als zy maar met boos was.
®rwls Linden antwoordde niet, hij
zag slechts de slanke meisjesgestalte, die in
het nederige vertrek met het weenende kind
in den arm heen en weder liep, er tegen
praatte, het op de armen schommelde, tot het
eindelijk met schreien ophield, e-noogeoblik
in het schoone gelaat keek en dan bezon te
lachen.
'-iet gjj nu kleine schreeuwer, klonk de
heldere meisjesstem, in zjjn oor, ziet gjj nu,
wie het goed met u meent, als gij hier zoo
alleen blootgesparteld ligt en uwe moeder
bleken dat zg eigenaars waren van hui*
zen in Londen. Een van de dieven be
roemde er zich op «dat bg twee magistraats
personen onder zjjne huurders had».
Groote bedrijvigheid heerscht zoowel
onder de Rissen als onder de Japan
ners om zich gereed te maken voor den
strgd.
De Russische B >er is ngdig geworden
nu de Mikado hem bljjft sarren met zgn
eischen. Als om strgd rakken Russisahe
en Japansche troepen in het geheim en
in het openbaar Korea binnen, waar elk
oogenblik een trefien kan plaats vinden.
Vele Engelsche onderdanen maken aan
stalten, om tunne gezinnen naar Sjang
hai te zenden. Elke stoomboot die uit
Japan aankomt, brengt vele Japansche
officieren en soldaten in vermomming
mee. Hon aanwezigheid in zoo grooten
getale wordt door de Rassen in werke
lijkheid als een geheime bezetting be
schouwd.
Uit Wladiwostok wordt geseind, dat
het plotseling vertrek der Japanners uit
die plaats verklaard wordt uit een ge
heim bevel, dat de Japansche regeering
zou hebben uitgevaardigd. De Japansche
handelshuizen verkochten plotseling hnnne
handelsgoederen, ten bedrage van hon
derdduizenden, tot de laagste prjjzen. Twee
stoomschepen met 1500 personen aan
boord zgn reeds vertrokkenvoor de
overigen worden nog twee booten ver
wacht, De stad verkeert, tengevolge van
het uitblgven van alle, zelfs officei!e
berichten, iu opwinding.
Te Tokio wordt de toestand als hope
loos beschouwd. De vrjj willige inschrij
vingen voor het oorlogstonds hebben reeds
het bedrag van twee millioen yen over
schreden.
Arm Japan, opgehitst door de Engel
sche pers. Nu het hoogst waarschjja-
ljjk te laat is maakt de Daily Graphic de
opmerking, dat Japan's honding door
Rusland's voorstellen ai te wjjzen onver
antwoordelijk is. Japaa zal ongetwgfeld
nu wel gaan inzien dat 't niet al te vast
op de trouw en de vriendschap van zgn
bondgenoot (Engeland) heeft te rekenen.
Zgn compagnon stookt van achter de
schermen het vunrtje aan. De kastanjes
uit het vaar halen, daar bedankt Enge
land voor.
j|i
Het blad Aowoja Wremja geeft heden
een extra editie nit, waarin het volgende
artikel is afgedri kt
Drie maanden heeft de Russische di
plomatie zich bejjverd, om de voorstellen
van Japan op vredelievende wgze te on
derzoeken en na te gaao, wat maar aio-
gelgkörwgze aan Japan kon worden toe
gegeven.
Rusland werd beschuldigd, dat het de
onderhandelingen rekte met het doel, zich
beter tot den oorlog toe t9 kannen ros
ten.
door weer en wind van huis tot huis moot
gaan P
Kleine booswicht, kleine ondeugd, kunt gij
het al hooren, als ik u bjj den naam roep
Hoe heet gjj Frans Fransje Hoe groot
is de jongen alKom nu eens hier en scbreew
niet langer, g j zult het warme kleedje al aan
hebben, als uwe moeder komt. En zjj ging bjj
de kachel zitten en begon het roode borst
rokje aan te trekken.
Vraag h-ar eens, Johanna, of ik bin
nenkomen mag, verzocht Linden haar. En het
volgende oogenblik was hij reeds achter haar
de kamer binnen gaan.
Over het gelaat van het jonge meisje kwam
een blos van schaamte, maar zij reikte hem
onbevangen de hand. Het doet mjj genoe
gen, mynheer Linden, u nog te zien. Mama
«peet het dezen middag zeer, dat zjj u niet
ontvangen kon. Zjj
Hjj maakte eene buigÏDg. Zy behoorde dus
thuis in een van de huizen, waar hjj heden
middag geweest was.
Maar in welk?
Denk eens aan, ik weet eerst sedert
heden middag, dat gjj zoo dicht bjj öns
woont, vervolgde zjj op vroolyken toon. En
den kleine aan Johanna overreikend, diejuist
de blinden gesloten had, voegde zjj er bjj,
ik stond juist voor het hoekraam, toen g'y
over de markt kwaam, en zag hoe gjj naar
onze woning vraagdet.
