5620
Zaterdag 13 Februari 1904.
28ste Jaargang
HDag6laó voorêftooró- en SLuió-öLollanó.
Het openbaar leven
Truitjes Huwelijk.
u
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
BUITEN L AND,
Rusland.
Oostenrijk Hongarije.
Uuitschland.
De Oorlog in het Oo3ten.
IMKLMStlimim.
ABONNEMENTSPBIJS;
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke
Dit blad verschgnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPERS.
XJENÜ
AGITE MA NON AGITATE
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 50 Gents
Elke regel meer 71/» T
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etranghre
G.L. DAUBE Co JOHN., p. JONES SuecParis 31 bis Faubourg Montmartre.
In het openbaar leven is de volksmee-
ning, de z. g. publieke opinie, een ge
duchte macht. Vanwaar komt dit? Om
dat algemeen verondersteld wordt, dat de
openbare m6ening altjjd de zuivere waar
heid spreekt. Van daar wordt gerecht
vaardigd geacht, wat de publieke opinie
als rechtvaardig verkondigt; en omgekeerd,
wordt als nadeelig en noodlottig geacht,
wat de publieke opinie als nadeelig, nood
lottig brandmerkt.
Geen wonder derhalve, dat er Daar ge
streefd wordt om het oordeel der openbare
mesning gunstig te steurnen, waar het
zaken geldt van algemeen en groot be
lang.
Hierin schuilt echter een groot bedrog,
want niet alles wat bij die streving gedaan
wordt, is prijzenswaardig. Dat Bcheelt
veel.
De publieke opinie wordt maar al te
vaak bewerkter wordt dikwijls een pu
blieke opinie gemaakt. En juist omdat zy
nu eenmaal geacht woidf, altjjd de waar
heid te verkondigen, wordt zij zonder
venige betwisting of twijfel door de massa,
door de lichtgeloovigen, die de zaken niet
overwegen, geloofd.
Er wordt in het openbaar leven vaak
c tin jdia gespeeld, waartoe zich maar al 1
te dikwijls een gewetenlooze pers laat
vinden, om stofieljjke belangen teb;har-
gen.
De pers, ongetwijfeld een geduchte
macht in den tegenwoordigen tjjd, wordt
te hulp geroepenen daar is altijd een
pers te vinden die voor een en andere zaaki
de kwaadste zelfs niet uitgezonderd, de
openbare meening wil trachten te win
nen. En dat er altjjd menschen zullen
worden gevonden die zich latea misleiden,
door zulk een valsche uitspraak, behoeven
we zeker niet hierby te voegen-
Groote zwendelaryen, 't is bekend,
worden hierdoor mogeljjk gemaakt. Aller
lei verkeerds beginselen worden op deze
wjjze onder de groote menigte verbreid
als onomstooteljjke waarheden. De meest
onrechtvaardige wetten worden als de
grootste rechtvaardigheid geprezen en
gesanctioneerd.
Het zjjn voornameljjk eerzuchtigen, die
zich van zoo'n pers bedienen om hun doel
te bereiken, de laagste middelen wjrden
soms ter hand genomen om den tegen
stander onschadelijk te maken. Ook voor
bestuurders van Staten is er veel aan ge
legen, dat de publieke opinie hun gun-
st'g gezind is.
Zjjn dis Staatsbestuurders mannen zon
der geweten, dan hebben zjj middelen te
over, om de groote menigte te misleiden
en zelfs de meest vloekwaardige daden
a's prijzenswaardige handelingen te doen
voorkomen. Als bewjjzen en voorbeelden
hiervan zouden we uit het jongste ver
leden menig ieit kunnen aanhalen.
Het onnadenkende volk wordt maar
al te dibwjjls een rad voor de oogen ge
draaid en gevoird op een weg die de
droevigste gevolgen na zich sleept, en
veelal te Iaat, komt datzelfde volk tot de
ervaiing bedrogen te zjjo. Van daar de
ontevredenheid die zich in de simenle-
ving voordoet, van daar het vertrouwen
dat wordt geschokt door bittere teleur
stelling.
Met dergelijke feiten voor oogen, zou
men haast geneigd zjjn om de openbare
meening te verafschuwen als een boozen
geest, die door allerlei bedriegeljjke en
afkeuringswaardige middelen opgeroepen
wordt om een verderfeljjken invloed op
den gang der zaken uit te oefenen. Maar
er bestaat toch een opejbire merning
die voor de beoordeeling van recht en
onrecht een deugdeljjken maatstaf raa-
biedt. Het is de publieke opinie, welke
zich richt naar de eeuwige beginselen
van recht en zedeljjkheid.
Er bestaat ook gelukkig nog een pers,
al heelt zjj met groote moeilijkheden te
worstelen, die zich niet leent tot een ge
wetenloos comediespe).
Wordt het zedeljjk gehalte van feiten,
daden, wetteD, door het volk beoordeeld
volgens de algemeene zede wetten, die door
God gesteld zjjo, dan is dit oordeel vol-
tomen juist en bezit de hoogste waarde.
Welnu publieke aangelegenheden, vooral
die, welke diep ingrgpeo ia het leven,
worden door het volk in zj'n geheel ge
nomen beoordeeld. Alle klavsen der maat
schappij, zoowel de meest ontwikkelde,
vellen hun oordeel over de rechtvaardig
heid van publieke aangelegenheden. En
ziedaar de openbirs meening. En deze uit
spraak kan ongetwjjield dé zuivere waar
heid weergeven, omdat zjj uit zich zelve
de taal is vau het gezond verstand. Is
nu die openbare meening niet door be
drog op een dwaalspoor gebracht, en
kent zjj de zaak waarover gehandeld wordt,
volkomenmet andere woorden, beschikt
zy over de juis'e en nood'ge gegevens
om een oordeel te kunnen uitspreken,
dan zal haar oordeel juist zjjn en dan
kan er terecht gez'gd worden Vox po-
puli, vox DeiDe stem des volks is de
stemme Gods I
FEUILLETON,
Vervolg.)
Voor geen goud ter wereld wilde kjj den
dwazen wedloop meemaken, dien men op
'ruitje Baumhagens geldzakken waagde, en
altjjd weer op nieuw waagde. Maar hare ver
dienstelijkheid, hare voorkomendheid
En nu geraakte hjj weder geheel onder den
ban harer oogen.
Er was een twjjfel over hen gekomen, dat
angstig verlangen-, dat ieder ondervoeden
heeft, die liefhad. En Frans Linden bad zich
«elven in zjjne eenzaamheid reeds lang bekend,
dat alleen Truitje Baumhagen hem ontbrak
°ui gelukkig te zijn.
Hjj had volstrekt geene bange of schuch
tere natuur, integendeelhjj was met die be-
««heiden vrjjmoedigheid begaaft, zooals bemin-
leljjlce menschen, die in gezelschap door ieder
een gezocht worden, zoo licht aannemen. Was
in het bezit geweest van een riddergoed,
ja plaats van deze armzalige erfenis, dan had
hfl haar liever vandaag dsn morgen gevraagd,
°f zjj de zjjne wilde worden, zonder al te veel
trees voor hare geldzakken. Maar in deze om-
"'«ndigheden was het hem pjjnljjk, hjj moest
minste eerst vlot zijn, zooals hjj zich uit-
Het Ministerie van Financiën te St.
Petersburg waarschuwt met het oog op
de sterke daling der koersen, tengevolge
der gebeurtenissen in het verre Oosten,
voor ondoordacht verkoopen van effecten
wat slechts voor speculanten van nut kau
zjjn, vermaant het publiek tot eeu ka'-
me en bedachtzame houding tegenover
de gebeurtenissen in het verre Oosten,
die wel tjjdeljjke moeilijkheden brengeD,
doch de economische kracht vau Ras-
land niet aan het wankelen zullen ma
ken.
Het dalen der koersen bjj het begin
vau een oorlog is esn zeur gewoon ver-
schjjnsel, dat ook by het begin van den
RussischTurkschen oorlog, April 1877,
waargenomen is, doch reeds twee weken
na het uitbreken van den oorlog hadden
de koersen weder de gewone hoogte be
reikt. Een dergeljjk verschynsel beleven
wij ook thans,
Te Fiefi heeft een groote volks
menigte vaderlandslievende betoogin
gen gehouden. Het beeld van den Czasr
moest op het ba'con van het Raadhuis
worden vertoond, toen aan dezen wensch
was voldaan, werd het beeld met onbs- j
schrjjfeljjke geestdrift begroet. Officieren
werdén op de schouders rondgedragen. 1
ln optocht trok de menigte verder, voor
afgegaan door lieden, welke de nationale
vlaggea droegen. Voor het Fransche con
sultant werden geestdriftige ovaties ge
bracht. Muziekcorpsen speelden tfwisse-
lend het Russische volkslied en de Mar
seillaise. De houding der menigte was
onberispelijk.
Op een vraag aan minister G o 1 u-
c h o w s k y, welke houding Oostenryk-
Hougarye besloten is aan te nemen in het
Verre Oo&ten, verklaarde hjj, dat even
als door andere Mogendheden, eene stipte
onzjjdigheid zal worden betracht.
De Minister zeide, dat hjj niet geloofde
dat de oorlog in het Verre Oosten Rus
land zoo zou verlammen, dat zjjn be-
lang bjj den Ba kan verminderde. Men
kan dus niet voorzien, dat een rege'mg
daar noodig zal worden.
De Journalisten teWeenen h ;bben Za
terdag-avond hun Concordiabaf gegeven,
Het was er buitengewoon druk. Da Mi
nister van Buiteulandsche Zaken, en ook
de minister president Van Koerber,
en een aantal diplomaten, waren van de
pat tjj.Esn aantal hooge autoriteiten m -akte
bjj deze gelegenheid kennis met ds man
nen der pers.
Het wa? een fijne avond, de dames
waren getooid in prachtige en ryke toi
letten. Het Journalisteufeest l ep schitte
rend van stapel.
Japan.
De Keizer van Japan heeft een pro-
drukte, en voor dat het geval was, wie weet,
waar Truitje Baumhagen dan gebleven zou
zijn Hij beet zich op de tanden bij deze ge
dachte maar altijd weder het'.elf le resul
taat I Maar was per slot van rekening een eer
lijk hart niets waard, evenmin als een vaste
wil? Als nu zijn vriend, de rechter, maar eens
hier was, dan kon hjj hem «ragen.
Bij bad onder deze gedachten de lamp aan
gestoken. Daar lag het krom gebogen visite
kaartje, dat tante Boralie he n gegeven had
op tafel. Arthur Fredrick. Hjj lachte, als hjj
aan den kleinen, onbeduidenden man dacht,
aan wien de zuster haar hart geschonken had,
het helderwitte sneeuwkleed verdween van de
aarde, alsof het slechts ter eere van het feest
gelegd was en voor de gewone dagen de zwarte
kleur van den bodem goed genoeg was.
ciamatie uitgevaardigd waarbjj hg het
intreden vau deo oorlogstoestand met
Rusland bekend maakt aan zjjn volk. De
vreemde gezanten te Tokio ontvingen
eveneens mededeeling van deze procla
maties.
Naar aanleiding van een Keizerlyke
kabinetsorder, waarbjj den officieren ver
boden wordt, kritiek te voeren, vestigt
de Dreidener Zeitunj er de aandacht op,
dat in den laatsten tjjd ergerljjke mis
bruiken zjjn voorgekomen, doordat ac ieve
ot ter beschikking gestelde officieren
dingen hebben gezegd, welke aan officieren
niet passen.
Keizer Wilhelm, brengt die bepa
lingen in herinnering. Gepensionneerds
officieren zjjn vrjj, maar toch hebban zjj
by het behandelen van militaire aange
legenheden rekening te bonden met de
militaire gebruiken.
Na de oorlogsvloten van Rusland en
Japan in het Verre Oosten elkaar reeds
begroet hebben roet torpedo's en kanon
gebulder, voeren de diplomaten van beide
landen een oorlog bij middel van Nota's
en dagbladartikelen. Rusland en Japan
trachten zich tegenover de openbare
opinie in hun optreden te rechtvaardigen,
zy willen geen van beiden de schuld
dragen, dat millioenen en nogmaals mil-
lioenen en zooals het zich laataanzien, ook
duizenden menschenlevens verloren gaan.
Rusland heeft da voorstallen van Ja
pan niet willen aannemen en Japan stelt
eischen die Rusland niet wil inwilligen.
Inmiddels is het dnidelyk geworden dat
beide Mogendheden den oorlog gezocht
hebben, en 't is niet met de diplomatie,
't zjjn de wapens die zullen beslissen.
De Russische Regeering beschuldigt
nu de Japanners, dat zjj wederrechteljjk
zjjn opgetreden, door zonder voorafgaan
de oorlogsverklaring de Russische vloot
voor Port-Arthur aaa te vallen. Op die
beschuldiging antwoordt Japan met de
opmerking, dat het talmen van Rusland
enkal voor doel had de oorlogdoebe-
reidselea voort te zetten.
De geleverde gevechten hebben nog
geen ernstige beteekenis. Verwacht wordt
dat spoedig op zee en te land de vjjan-
den handgemeen raken en er geduchte
slagen zullen vallen.
De Russische Minister vau Oorlog
heelt bevel gegeven de exprestremen tas-
schen Iikoetsch en Mantsjoerjje af te
schaf'en. De Minister der Spoorwegen ia
naar Port-Arthur vertrokken.
Tegenover de nederlaag der Russische
Zeemacht voor PorUArthur, is aan de
Figaro uit St. Petersburg geseind, dat de
Japanners in dat gevecht verloren e'én
pantserschip en twee kruisers en voor
Wei-Hai-Wei vier contre-torpedo's en
vjjf torpelo's.
Aan het blad «Nowo Jewspenja» wordt
uit Wladiwostock gesnad, dat de Ja-
kwam Hoep Jenny en mjjn schoonzoon, maar
zeg, dat ze dadeljjk moeten komen, dadeljjkl
Geertrui, als ik u vragen mag, wat zjjn dat
voor dwaze dingen. Ik moet eerst wat tot
Mevrouw Baumhagen zat recht verdrietig bedaren komen, eerst
in hare kamer voor het raam en keek over Mama. verzocht het meisje en verbleekte
de markt heen. Zjj had wat hoofdpjjn en bo een weinig, laat ons samea alleen spreken
vendien, heden was er zoo heelemaal niets te waarom moeten Jenny en Athur
doen, geen theater, geen gezelschap, niet eens Weet gjj dan, waarom ik u spreken wil,
een whistpartijtje en gisteren was het bjj Jenny riep de vrouw opgewonden uit.
zeer {vervelend geweest. En ten laatste voor Ja, antwoordde Truitje op vasten toon
en kwam door de kamer naar den leuning
stoel, waarin hare moeder zich neergezet
had,
Geer-
alles had zij zich over Geertrui moeten erge
ren, die zich geheel tsgen hare gewoonte] vrjj
levendig met haren buurman aan tafel o nder
en hjj kon zich Truitje naast hem niet voor- hield, dien vreemdeling, die haar toen in de J Met uwe toestemming, kind
stellen. Eindeljjk dus een bezoek van hem te- kerk nageloopeu had. Het was eene onhan- i trui?
rug 1 En daar stonden ook eenige met potlood digheid van de kinderen geweest, om haar Met mjjne toestemming, mama, herhaalde
geschreven woorden, //'tSpjjt mjj zeer, u niet eene plaats naast hem te geven. het meisje en een donkere blos kleurde het
thuis getroffen te hebben, en ik verzoek u j E en brief, mevrouw Baumhagen, Sophie j schoone gelaat.
vrieodeljjk op den t' eeden Kerstdag een een
voudig souper te mjjnen huize te willen aan
nemen.»
Het was de eerste uitnoodiging voor een
bezoek in Truitjes ouder'jjk huis. Hij schreef
bracht een schrjjven in een eenvoudig wit
couvert.
Zonder poststempel Wie heeft het at
gegeven vroeg zjj hel schrift van het adres
bekijkend, dat haar volkomen vreemd
terstond, dat hjj de uitnoodiging aannam; dan 1 scheen
bedacht hjj dat hjj de slede besteld had, om i Een oude dienaar of koetsier, ik ken
eenige boodschappen in de stad te doen voor hem niet.
het aanstaande Kerstfeest. Zjjn kaartje wilde
hij door den huisknecht van het hotel laten
afgeven.
IV.
Het Kerstfeest was voorbij en de derde
feestdag aangebroken met dooiweder en regen
B oofdschuddend brak mevrouw Baumhagen
Mevrouw Baumhagen sprak geen woord
meer, zjj begon bitter te weenen.
Wanneer hebt gij hem toegestaan, aan
mij te schrjjven I vroeg zjj na gezwegen te heb
ben en droogde nu hare tranen.
Gisteren, mama.
Op dit oogenblik stak Jenny het mooie
blonde kopje door de deur.
Jenny riep de moeder, weder rolden
panners aan de Yaloerivier een totale
nederlaag geleden hebben. De Rassen
hebben Chemolpho bezet.
Inmiddels gaan de Japanners voortin
alle havenplaatsen van Korea troepen
aan land te brengen. Reeds jaren lang
hebben zy dat werk voorbereid doorre-
geeringsa nbteuaren er been te zenden.
De Japanners hebben er zich ingebur
gerd, geen wonder, dat zy zich onmid
dellijk hebban meester gemaakt van Ma-
sampho, een d»r mooiste havens der we
reld, groot, rnim en diep, en vlak tegen
over de Japansche kast gelegen. De (af
stand van Moji en Sjimonoseki is slechts
enkele uren stoomensen de Japanners
hebben de voorzorg genomen reeds ge-
ruimen tjjd geleden een magazjjn van al
hnnne behoeften aan te leggen op het
eiland Tsoe-Shima, dat halverwege tus-
schen Japan en Korea ia de straat van
Korea ligt.
Uit alles blykt, dat de Japanners met
groote zorg alles voor den veldtocht
hebban voorbereid en dat het by hen
vaststond, dat de stryd in Februari moest
uitbreken.
De Czaar vau Rusland heeft bet bevel
gegeven eeu derde Siberische legerkorps
te vormen. Eeu besluit, van 9 Februari
gedagteekend, beveelt, dat uitde te mobili-
saeren tweede Werchne-Udunche, tweede
Tschitasche, tweede Nertschinsche en 2e
Argoensche regimenten Traasbaikal-ko-
zakken een divisie Transbaikal-kozakken
moet worden gevormd.
De «Russkjj Invalid» meldt, dat tot
het derde Siberische legerkorps zullen
behoorende derde, vierde en negende
Oost-Siberische infantiie-brigades met
hunne artillerie, een Transbaikal-kozak-
ken-brigade en het derde Oost-Siberische
sappeur-bataljon.
Admiraal A 1 e x e j e f krygt de rechten
van opparbevelhebber over de land- en
zeemacht in het Verre Oosten.
Het eerste, tweede ea derde Siberische
legerkorps, de eerste Siberische infanterie
divisie en enkele gedeelten van het Trans-
Baikal-kozakken-leger worden by het be
staande Manfcsjoerjjsche leger ingelyfd.
Telegrammen uit Port-Arthur melden,
dat de Japanners gisteren vergeeische
pogingen hebban gedaan om op dne pun
ten te landen. De vloot steunde de lan
ding die mislukte.
De «Daily Express verneemt uit Tokio:
De Mikado leidt persoonlyk de uit
voering van het krj}gsplan dat omvat
lo. de vernieling van de Russische vloot;
2o. de verovering van Korea; 3o. het
dwingen van de Rassen om Mantsjoerye
te ontruimen door een omtrekkende be
weging uit te voeren om Port Arthnr
heen, waardoor die vesting afgesneden
zal worden, en Japansche troepen op
Moekden te laten oprukken.
Een en ander is echter gemakkelijker
gezegd dan gedaan.
Rusland laat een spoorweg leggen over
het ys van het Bsikalmeer die den 28sten
Februari klaar moet zjjn. Den aannemer
is een premie van 3000 roebel toegezegd
daard. Maar lieve hemel, sprak zjj, is dat
dan een ongeluk f
Maar met wien 1 riep* de moeder
uit,
Nu? vroeg Jenny.
Met dezen met hem die giste
ren met Linden, met Frans Linden. Daar
staat het, zwart op witeenen man, dien ik
nauwelijks driemaal gezien heb 1
De oogen der jonge vrouw vestigden zich
vol verbaziDg op Truitje, die nog altjjd achter
den stoel harer moeder stond.
Maar, om Godswil, zeide zjj, hoe komt
gij aan dien man, Geertrui?
Hoe zjjt gjj aan Arthur gekomen vroeg
het meisje, zioh hoog oprichtend hoe komt
men in 't algemeen aan elkander? Ik weet
het niet, ik weet alleen maar, dat ik hem
lief heb en dat ik hem mjjn woord gegeven
heb. t
Wanneer dan, om 's Hemels wil P
Gisteren-avond in uwe ronde kamer,
Jenny, als gjj meent, dat het wanneer iets
ter zake doet.
Maar zoo zonder eenige voorbereiding
zoo plotseling? Welken waarborg hebt gij,
dat hjj
den brief open en las. Met vuurrood gelaat i haar tranen uit de oogen, en de eigenzinnige
stond zij dan op en riepGeertruiGeer
trui I
Het jonge meisje kwam terstond naar de
kamer harer moeder.
I'e kleir.e, drukke vrouw hail reeds aan de
schel getrokken en beval Sophie, die binnen
trek om den mond kwam nog scherper
uit.
Om Gods wil, wat is er dan gebeurd
vroeg de jonge vrouw.
Jenny, kind, Geertrui is verloofd 1
Mevrouw Jenny was spoedig weder be-
Wordt vervolgd)
