No. 5621
Maandag 15 Februari 1904.
28ste Jaargang
&ag6laó voor <&Soorè- on 2uió-<Jlollanó.
De Spoorwegenquête.
Truitjes Huwelijk.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
U
Afgedwaald.
BUITEN L AND.
Rusland.
Uuittchland.
De Oorlog In het Oosten.
HMRLMHE (lOliailT.
abonnementsprijs;
Por 8 maanden voor Haarlemt 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
oor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
WSSu
ACUTE MA NON AGITATE
PRIJS SBB AD VERTEN TIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7l/« r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publieité, Etrangère
G.L. DAVBE 4' Co JOHN., fJONES SuccParis 316m Faubourg Montmartre.
•udien de beruchte spoorwegstaking
5°g niet genoeg was uitgeveterd, zou ze
&a zeker op menig redactiebui eau
8«daan worden bjj aankomst der dikke
"todels, welke het rapport uitmaken van
Staatscommissie tot instelling van een
°Qderzoek naar de rechtsverhoudi jgen en
voorwaarden, waaronder het personeel
bÜ kat spoorwegbedrijf in dienst is. 't ls
-en stapel van belang en toch. kan
Commissie «bsar taak niet als geheel
Afbracht beschouwen.» Er moeten nog
^Mistische gegïvens worden uitgewerk^
je Minister van Waterstaat haar
b°'endieo opdroeg een ge notiveerd advies
te brengen over de toepassing van het
Hende artikel 113 van het algemeen
k Poorwegreglement. Op grond van een
ander dragen de beschouwingen en
borstelen in het rappoit betreffende
^®0st- eu rusttgden en loonregelingen
hechts een voorloopig karakter.» Des-
"tottennn zjjn ze toch van waarde, zoo-
wjj er een bj knopt overzicht van
tollen geven.
We kunnen gevoeglijk voorbjjgaao de
tole pagina's, gewjjd aan de werkwijze
Commissie,welke immers bekend mogen
^acht wordenzjj vroeg en verkreeg
toowel mondeling als schriftelijk inlich
ten. Hetzelfde geldt van hetgeen het
opport mededeel: omtrent de stakingen,
l# werkelijk al genoeg aandacht hebben
°Pgealokt. Van belang daarent'gen is de
tolgende samenvatting der aan de Com
missie kenbaar gemaakte hoofdgrieven
V'h het personeel
a. te lage loonen in de lagere rangen
b. gebreken van het premiestelsel, waar
door de loonen voor onderscheidene catego
rieën van personeel worden aangevu ld
c. gebreken van het stelsel van stukloon,
tooals het in de centrale werkplaatsen wordt
toegepast
d trage bevordering en onbillijke werking
van de eischen van benoembaarheid in be-
P&alde betrekkingen
e. lange diensttijden en te weinig rust
f. te weinig vrije Zondagen.
g. onvoldoende regeling van pensioneering
eu ten deele ook van ziekenverzorging
h. veelvuldige straften zonder behoorljjk
Beregeld recht van beroep;
i. onhoorlijke behandeling door onmiddel
lijke chels, zonder voldoende recht van re-
elame
k. veronachtzaming van de wenschen van
bet personeel door de directiën.
^eCommissie verkreeg intusschen den
FEUILLETON,
Vervolg.)
j "7 Ten minste evenveel waarborg, viel
die doodsbleek geworden was, hare
legende moeder in de rede, als toen ik eeni-
y® tjjd geleden het aanzoek van luitenant
Lö wen berg kreeg.
v Ja, ja, daar heeft zjj gelijk in, mama,
'klaarde Jenny.
Ja, natuurljjk! klonk het terug. Ik moet
^.ht dadelijk ja en amen zeggen, maar dan
l ik toch eerst met Arthur spreken en met
ute Panitne en met oom Heinnchin geen
al neem ik de verantwoording van dezen
&P alleen voor mijne rekening I
Mama, gq zult de heele familie eerst
lw lastig vallen, antwoordde het meisje met
tonde stem.
en ik, wij hebben alleen te beslissen
ëQ zjj haalde diep adem, ik zal niet meer,
v» welken invloed dan ook, van inzicht
ónderen.
BeiP ^aar Arthur kon toch eerst inlichtin-
°.Ter hem inwinnen viel de jonge vrouw
to de reden.
Ui0(!. Ik dank u, Jenny, maar spaar die
indruk, dat de spoorwegmaat?chappjjen,
vergeleken bjj andere groote werkgever*,
haar zedeljjke verplichtingen tegenover
haar personeel niet hebbeu verwaarloosd.
Desniettemin geeft zjj verschillende maat
regelen ten bate van het personeel ia
overweging. Zoo betoogt zjj
dat een bjjzondere conti öle op de fei
telijke dienst- en rusttjjden van het per-
soueel op locomotieven en treinen ge-
wensebt is
dat ten opzichte van wachteresien den
nachtdienst onvoorwaardelijk dient ver
boden
dat het aannemen, afhalen, afleveren
of bestellen van goederen op Zondagen
en algemeen erkende Christelijke feest
dagen verboden moest worden
dat aan het spoorwegpersoneel zooveel
doenljjk een geregelde rustdag behoort te
worden verzekerd
dat de geheimhouding van loonrege
lingen voor het personeel is af te keu
ren
dat gewenscht is een zoodanige regeling
der opklimming van het minimum tot
het maximum der bezoldigingen, dat het
personeel, zoowel in de lagere rangen
als in de hoogere, mits het zjjn plichten
behoorljjk betracht, er op kan rekenen
in niet te langen tjjd het maximum der aan
zjjn rang verbonden bezoldiging te berei
ken
dat het waarnemen eener hoogere be
trekking op de bezoldiging eener lagere
niet langer dan zes maanden mag duren
dat het premiestelsel liefst moet wor
den opgeheven (met evenredige verhoo-
ging dan der loonen), maar in ieder ge
val verbetering behoeft
I dat de weldaad van verlof met behoud
j van loon aan het lagere personeel over
het geheel te karig wordt toegemeten
dat de voor pensioDneering getroffen
voorzieningen onvoldoende zjjn en de
daarvoor in te houden kortingen op de
loonen aan ministeriele voorwaarden moe
ten worden gebonden
dat het in belang eener goede ver
houding tusechen de spoorwegmaatschap
pijen en haar personeel zeer gewenscht
is, dat de bestuurders en chefs van dienst,
ook al verleenen zij met op getegelde
tjjden audiëntie, door zooveel noodig toe-
gaokeljjk zjjn voor leden van het perso
neel en vjor de besturen van erkende
organisatiën uit het personeel, terwjjl de
maatschappijen omtrent ordsljjke organi
satiëa de stiptste onpartijdigheid behooren
in acht te nemen
dat ook van straffen, opgelegd in 't
Mijn hart spreekt luid genoeg voor hem-
Had ik niet reeds eenige wekei geleden een
besluit genomen, dan zou ik niet tegenover
u staan als in dit oogenblik.
Grjj zjjt een ondankbaar en liefdeloos
kindl weende de moeder, gij denkt mjj door
uwe onverzettelijkheid te dwingen l Met
diezelfde kalmte heift uw vader mij ook j
steeds tot vertwijfeling gebracht. Ik bleet over 1
mijn heele lichaam, als ik dezen vastgesloten i
mond en deze stille oogen zie het is vree-
selgk t I
Truitje bleef nog eenige oogenblikken staan;
dan verbet zjj de kamer, zonder een woord
te zeggen.
Het is om haar geld te doen, zeide me
vrouw Jenny op bedaarden toon, daar valt
niet aan te twjj telen.
Eu zjj heeft geloofd, wat hg haar voor
gepraat heeft, snikte de moeder, deze onge
lukkige doopgeschiedenis is van alles schuld,
zoo iets maakt indruk op haar.
Mevrouw Jenny knikte.
Nu zal zg voor altijd en eeuwig op
Eiendorf komen ts zitten, want van haar voor
nemen is zij niet af te brengen.
Nu, da hemef vergeve mijZjj heeft de
eigenzinnigheid van de Baumhageus in de
hoogste mate geërfd ik weet, wat ik daar
onder geleden heb.
Maar een flinke man schijnt deze Lin-
-en wel, merkte de jonge vrouw op, zonder
otitie te nemen van het geween harer moe-
er. Hemel, wat zal deze geschiedenis een
0pzien baren in de stad 1 Zij hidtooh waar-
bel »ng der veilighiid van den dienst, en
van ongevraagd oneervol ontslag beroep
op een scheidsgerecht moet openstaan.
Ziehier eeaige pinten, die wij uit het
ljjvige rapport hebbeu opgediept. Er bljjkt
uit, dat de Commissie haar taak breed
heeft opgevat en van haar aibeiJ gun
stige resultaten mogen verwacht worden.
De meeste hate- adviezen stelde zjj met
algemeene atemmen vastalleen omtrent
de scheidsgerechten en de arbeids- en
rusttjjden werd geen eenstemmigheid ver
kregen. Zoo kon het lid van den Hoo-
gen Raadjhr. mr. LamanTrip, zich
niet vereenigen met het advies der
Commissie omtrent het openstellen van
een beroep op het scheidsgerecht met uit
zicht op geldeljjke schadeloosstelling bjj
het verleenen van eervol ontslag niet op
verzoek. Ia een afzoaderljjke no'a geeft
hjj de vrees te kennen, dat dnsdanig open
stellen van beroep het noodzakelijk gezag
der directiëa zal ondermjjnen en aibrenk
zal doen aan de goede werking van de
instelling der scheidsgerechten.
Behalve voor het spoorwegpersoneel is
het rapport ook van belang voor het pu
bliek, in zooverre er b v. uit bljjkt, wat
de toekomst zal brengen ten aaDzienvan
den Zondagsdienst. Ten besluite van ons
overzicht nemen wjj dat oog op
//Tegen het geven van voorschriften tot
beperking van het personenvervoer op Zon
dag bestaan, zoo lezen wjj, bezwaren van
versehillenden nard Opheffing van alle of
van de meeste ochtendtreinen in binnen-
landsch verkeer zou in het belang van het
personeel zeer gewenscht en met het oog op
de behoelte van het personenverkeer wel
uitvoerbaar zijn, doch stuit af op het ver
zet van de administratie der posterjjen. De
middagtreinen kunnen in sommige streken
des Zondags moeilijk gemist worden, omdat
het publiek daarvan vooral des zomers druk
gebruik maakt om zich naar buiten
te begeven; opheffing daarvan zou overigens
het personeel weinig baten, zoolang de och
tendtreinen behouden bleven. Zelfs extra-
treinen kunnen, bij buitengewonen toevloed
van reizigers, onmisbaar zijn. Afdoende be
perking van het personenvervoer ware
slechts te verkrjjgen door middel van een
afzonderlijke dienstregeling voor den Zon
dag Over de practische uitvoerbaarheid
daarvan durtt de Commissie intusschen geen
oordeel uitspreken. Met de eischen van
het internationaal verkeer zou in elk geval
rekening moeten worden gehouden. Een al
gemeen verbod om des Zondags anderen
dienst te doen verrichten, komt der Commis
sie niet noodig voor.//
Men ziet hieruit, dat er geen oV
ljjk wel een anderen man kunnen kijjgen.
Maar heb ik het niet altijd gezegd, mama, dat
zjj nog eens een dwazen streek zou uithalen.
Arthurriep zg' dan den binnenkomende
tegen, denk toch eens aan, Truitje heeft zich
verloofd met dien Linden
Duizend bommen en granaten, riep mijn
heer Arthur Frederick uit.
Zeg mij toch, lieve zoon, wat weet gij
van hem Gij hebt toch zeker het een en
ander van hem gehoord in de club, of
Mevrouw Baumhagen had d n zakdoek voor
de oogeu weggenomen en zag haar schoonzoon
aan met een bekommerd gelaat.
Hg is een ferme jongen, maar hieraan
hjj maakte met de vingers eeD beweging
van geldtellen ontbreekt het hem heele-
maal. Hij weet wel, wat hg doet, als hjj Trui
tje neemt Verduiveld - had ik zoo iets kun
nen denken, dan zou het niet in mij opge
komen zjjn, hem uit te noodigen 1
Ja, eu zjj verklaart, dat zij niet van
hem wil afzien, voegt Jenny er bij.
Dat geloot ik wel, zinder dat gg het
zegt, zij is immers uwe zuster; wat gij u een
maal in het hoofd gezet hebt - nu daar weet
ik alles van I
Arthur 1 snikte de oude dame op een
toon van verwjjt.
Ik verbied u, Arthur, ooit van trots
of eigenzinnigheid te spreken met betrekking
op mij 1 pruilde de kleine vrouw.
Maar kindlief, het is de zuivere
waar
Spreek mjj toch niet altjjd tegen, riep
dreven bezorgdheid behoeft te bestaan,
geljjk liberale bladen die zoo graag ten
nadeele der Rsgeering aankweeken. Er
zal hehoorljjk met de maatschappelijke
belangen rekening worden gehouden.
Het kan er raar aan toegaan op deze
wereld, zoodra men het fundament van
Je zuivere moraal ouder de voeten kwjjt
geraakt.
Allertreurigste gevolgen doen zich da-
geljjks voor. Men wordt, zonder het zelfs
te vermoeden, neutraal z.g. niemendal, en
de gekste dingen komen voor het voet
licht.
Zoo heeft m=j. CatharinaAlber-
dingk Th jj m, dochter van den over
leden Amsterdamschen professor, in de
«Groene» een paar woorden geschreven
over dea gestorven Lsuveaschen profes
sor, den geliefden broeder haars vaders.
Zjj heeft oen bloem willen leggen op
het graf van haar oom, maar 't is een
bloem die niet groeit ia den tuin waar de
katholieke Geloofs- en zedeleer welig
groeit.
Het vreemdsoortige stukje vang'; aldus
aau
«Maandagavond1 Februari 1904
is te Leuven (België) overleden dr. A I-
b 6 r d i n g k T h jj m, geb. te Amsterdam
in 1827, jong-te broeder Tao onzen Von
del-Vriend J.A, AlberdingkThjjm,
die hem vjjftien jaar geleden vóór-ging
naar die lichtende Nirwana-oordeD, waar
liefde en kunst in goddel jjke oneindigheid,
in hoogste volmaking bd onafgebroken
zaliging ons wachten
Had de inuig-vrome, overtuigd christe-
Ijjk-geloovige Thqm ooit kunnen den
ken, door zjjn eigen dochter na zjjn dood
naar den Boeddhisten-hemel verwezen te
worden! lospfc de elder lander uit.
De Czaar moet zeer ontstemd zjjn over
het uitbreken van den oorlog en hjj meent
verkeerd ingelicht te zjjn door de oor-
logspartjj, die de zaken zoo leidde, dat
de oorlog m- eft uitbreken, en er in slaagde
den Czaar te doen gelooven, dat er geen
oorlog zou komen.
Na de Godsdienst-oefening in het Win
terpaleis, vóór de onderteekening van
het oorlogsmanifest, verwachtte men een
toespraak van den Czaar. Het achterwege
bljjven er van maakte op de aanwezigen
een diepen indruk.
De Czaar moet zeer ontevreden zjjn
over het uitbreken van den oorlog en zij,
die er toe aangezet hebben, ljjden thans
onder 's Keizers ongenade. Er heerscht
een gedrukte stemming aan het Russische
Hot.
Het blad Rass, verwjjt den Duitschers
Rusland tegen Oost-Azië te hebbea op
gezet om in klein-Azië de handen vrjj
te kebben.
De Duitsche kruiser «Hansa» is gisteren
te Tjsifoe aangekomen en heden naar
Port-Arthur vertrokken om de Duitsche
vrouwen eu kinderen af te halen.
Volgens een bericht uit Berljjn heb
ben de leer Held en professor H. Dn-
four, van Lausanne, proeven met radium
genomen, waarbjj bleek, dal de stralen
van radium kannen heendringen door een
stuk gepoljjst graniet, ter dikte van 60
centimeter, en blokken staal van 1 meter
dikte.
Men gebruikte tot het waarnemen daar
van zeer gevoelig pbotographie-papier.
Een telegram van den goavernear
vau Kamernm te Berljjn ontvangen, dealt
mede, dat graat P c k 1 e r, chef van
het Btation Ossidinge, in een gevecht met
inboorlingen bjj Basso is gesneuveld.
Een straf-expeditie is onderweg.
Basso is gelegen in een gebied van
den stam der Aojangs, die nog niet aan
de Duitsche heerschappij zjjn onderwor
pen. Waarscbjjnljjk heeft de Graaf bjj
een onderzoekingstocht zich te ver ge
waagd
Uit St. Petersburg zijn in den nacht
van 7 Februari 72 snelvnnrkanonnen van
het nieuwste model naar het Verre Oos
ten gezonden. Deze kanonnen kannen 37
sch.tm per minaut lossen.
Hoeveel troepen Rusland in het Verre
Oosten heeft, valt moeiljjk te z6ggee,
maar zeker is, dat gernimen tjjd voor
het uitbreken van den oorlog Rusland
dageljjks groote massa's troepen naar
Azië zond.
De stemming in Japan is zeer opge
wonden. Na het bekend worden dat de Ja-
pansche vloot bjj Port-Arthur de Roesisoha
overvallen eD gehavend had, heerschte er
groote geestdrift in de stad. Een fakkel
optocht met ontplooide vaandels had
plaat6 en onder hoera-geroep trok de
menigte door de stra'en. Allen vierden
een overwinningsfeest.
Als dit feestvieren de Japanners maar
niet opbreekt, nu de Rassen met hun
vloot uit Wladiwostok, bestaande nit vjjf
krnizers en torpedobooten, Dinsdag de
stad Hakodate hebben gebombardeerd en
denzelfden dag op Korea een ne Jerlaag
toebrachten. Over deze nederlaag wordt
uit Tientsin geseind
Dinsdag poogden de Japanners een
troepenmacht te ontschepen op een meer
bedekt terrein van het schiereiland Liao-
tong, in de baai Duff Het doel was waar-
schjjnljjk Kiatsjeou en Talienvau. Deze
militaire operatie mislukte echter vol
komen. Twee regimenten Japansche troe
pen, die al ontscheept waren, werden, naar
het schjjnt, volkomen vernietigd.
VolgenB berichten van den generalen
Staf seinde de Russische militaire agent
■ur
mevrouw Jenny op boozen toon, st&innte met
den voet en haalde den zakdoek te voorschijn,
terwijl zij elk oogenblik klaar was, om te
huilen. Hg kende deze manoeuvres en streek
ziek haastig door het blonde haar.
Mooi zoo, maar wat moet ik nn eigen
ljjk doen, wat wLH gjj van mij
Ons raadgeveo, Arthur, steunde de
schoonmoeder.
Raadgeves? Welnu, zeg ja en amen?
Maar hij bezit heelemaal geen vermo
gen, zooals ik kort geleden hoorde, bsgon me
vrouw Baumhagen weer.
Hjj haalde de schouders op. Bah! Trui
tje kan immers zelf wel eenen man onderhou
den. Bovendien, ik ken Riendorf niet ge
noeg, maar ik geloof, dat er wel wat goeds van
te maken is, als bet maar met b?kwame hand
bestuurd wordt. Hij schgnt daarvoor de aan
gewezen man te zjjn en Wolff vertelde on-
langs dat Linden eene groote kudde schapen
wil gaan houden.
Dit laatste is zeker wel eene rede om
den doorslag te geven, merkte mevrouw Jenny
spottend op.
Neen 1 neen verklaarde de moeder en
J begon opnieuw te snikken. Gg neemt dat alles
veel te licht op ik kan niet besluiten, ik
heb nog nauweljjks een paar woorden met
dezen Linden gesproken. O, zoo'n ongehoorde
driestheid 1 Zij stond uit haar leuningstoel ep
en wierp zich rood van ergernis en opwin
ding op de canapé neer.
Nu komt eene verschrikkelijke migraine
weer goed te pas, fluisterde Arthur en nam
heel beiaard eene sigaar uit zjjn koker.
Jenny antwoordde slechts met een blik,
maar die was verpletterend. Zjj nam den sleep
van haar japon in de hand en ruischte langt
haar verbaasden gemaal heen.
Neem mjj toch mee, sprak deze op vroo-
lijken toon.
Jenny, bljjf bij mjj l riep bare Boeder,
verlaat mjj nu niet 1 En de jonge vrouw
keerde om kwam haren man in de deur
tegen en liep hem met een opgetrokken neusjs
voorbjj om nc naast hare moeder te gaan zit
ten. O, hjj had nog meer op zjjne rekening,
zjj moest nog wrsak nemen over zjjn afkeu
rend oordaal van heden bjj de theetafel, toen
zjj zonder eenige bedoeling den ritmeester van
Brelow prees. Hjj verwachtte ook niets goeda
van haar, dat kon hg haar wel aanzien. Wacht
maar
Wat mama? vroeg zg dan, of ik met
Arthur iets heb Bah hjj is een. Othello
een blonde, en dat zjjn de slimsten I
Ach Jenny, dit ongelnkskind, dit
Truitje.
Ja, juist, knikte de jonge vrouw, die
gekke geschiedenis met Fruitje
Intusschen stond het jonge meisje voor het
portret van haar vader; haar ganschedaarzjjn
was opgegaan in smart en gelnk.
Wordt vervolgd)
