No. 5627
Maandag 22 Februari 1904.
28ste Jaargang
lagBlaó voor <3%ooró- en S£uió-<$Collanó.
Uit het Parlement.
Truitjes Huwelijk,
BUREAU St. Jan setraat. Haarlem.
2,90
0,08
BUITENLAND,
Frankrijk.
Rusland.
Duitschland.
De Balkanstateii.
De Oorlog in het Oosten.
vr.
lillMISCIE HM RMT.
ABONNEMENTSPRIJS;
Per 3 maanden voor Haarlem
f 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
ACUTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIE!?.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicité, Etrangère
G.L. DA.UBE Sf Co JOHN.y F. J ON ES SuceParis 31Jé Faubourg Montmartre.
Voor de Trappisten missionarissen in
het Congo-gehied kwam nog in
N. N. (Sassenheim) f 2,00.
(Pan onzen Haagschen Correspondent.)
't L'eeft mjj uitermate verwonderd, dat
er in de Kamer geenerlei oppositie was
tegen het voorstel der Centrale sectie,
om allerlei onderwerpen in de afdeelin-
gen te onderzoeken, bij welke reeks zich
echter niet bevonden de socialistische en
vrijzinnig-democratische wetsvoorstelle n
tot grondwetsherziening in verband met
kiesrecbtuitbreiding. In het najaar was
er al groote drukte onder de «rooden»
en hun naaste politieke verwanten, dat
d>e voorstellen niet toen reeds naar de
afdeelingen gingen. En thans geen
woord. Natuurljjk zit daar tactiek ach
ter. De kiesrechtvrienden weten wel, dat
al hun moeite niets zou batende meer
derheid der Kamer wil nu eenmaal op
dit oogenblik van Grondwetsherziening
niets weten. Dit zoa hun echter geen
beletsel zjjn, om toch vele woorden aan
hun prachtige wets voordrachten te wjj-
den, al was het alleen maar om te ge
tuigen.» Daar zit het 'm das niet in.
Neen, de heerenr willen in het volgende
jaar den gebraden haan uithangen en
zeggen: «ziet, kiezerlief, wij hebben zelis
onze Grondwetsherziening opgeofferd om
de Regeering in staat te stellen veel te
arbeiden.» En in den grond hans harten
hopen zjj nu al, dat zjj op dien uitroep
vol zelfopoffering zullen kunnen laten
volgen«Hoe weinig is er echter tot
stand gebracht 1» Onzerzjjds worde er voor
gezorgd, dat zjj dit niet kunnen zeggen.
De Kamer werke hard en trachte zoo
veel mogelgk af te doen van wat de Re
geering bjj haar heett ingediend. Ea dit
is een respectabel ljjstje.
Aan een der voornaamste punten van
die ljjst is de Tweede Kamer op 't oogen
blik bezigde wet op het Hooger On-
derwgs, welke een aanvang zal maken
met de dusgenaamde «vrjj making van
bet onderwjjs» in al zjjn geledingen.
Naar men weet is die wet vierledig.
Ze wil eerstens de Polytechnische schooi
te Delft hervormen in een Hoogeschool—
wat een vrjj duur zaakje is en tevens
de gelegenheid openen om Hoogescholen
te stichten voor handel en laadbouw
tweedens subsidie verstrekken aan bjj-
zondere gymnasiaderdens toestaan dat
aan openbare nniversiteiten wel te on-
FEUILLETON,
21
Vervolg.)
Ik weet het niet, oom, antwoordde het
jonge meisje.
Op deze kletakofüepartij tjea kan men
geen rekening maken. Gjj ziet elkander dus,
hoeveel gij ook van elkander houdt, alleen
maar op groote partjjen, zooals Komeo en Julia
altijd bij een derde, ol wanneer toevallig hier
gasten zijn.
Truitje knikte toestemmend met het hoofd.
Er is geene andeie gelegenheid, rede
neerde de kleine heer verder en stond op.
Alsof de verlovingstijd niet de cenige geluk
kige tjjd is in het levenlater komt name
lijk het zuivere proza, mijn kind. En dezen
tijd bederven zij u nu zoo, doch wacht maar 1
Ik moet nu mijn omberpartqtje spelen van
avond zal ik het er eens met mevrouw uwe
moeder over hebben. Vaarwel, groet hem, als
gjj schrijft.
Vaarwel, oompje; vergeet niet, dat ik
mjj op uw nog al hartelijk, niet-egoïstisch
egoïsme verlaat.
En toen de oude heer de kamerdeur achter
zich gesloten had, ging zjj voor de schrijftafel
bitten, nam eenen brief uit eene der laden
derscheiden van de hoogescholen boven
genoemd bjjzoadere leerstoelen worden
gevestigd, geljjk da Amsterdamsche Hoo
geschool er een kent in het professoraat
van pater J. V. d e G r o o tten vier
de het ejus promovendi» (d. w. z. het
recht om te promovesren op den zelfden
grondslag als de Staats-universiteiten dit
bezitten) verleenen aan bjjzondere univer
siteiten.
De oppositie tegen het ontwerp geldt
vooral dit laatste punt. Het o zoo vrjj-
znnige «denkend deel der natie» ziet daar
in waart chtig een gevaar voor de weten
schap. Niet dat Katholieken en andere
Christenen te achterlijk of te dom zou
den zjjn om te doceeren, och neen! Maar
ziet u «men moet geest en verstand der
jongelui niet in ésn richting leiden,
dan worden ze niet ontwikkeld ge
noeg. Men moet ze alzijdig opvoeden,
dan zullen ze daaruit wel kiezen wat
hun het best aanstaat.» Prachtige theorie,
welke echter al vast met beantwoordt
aan de practjjk, bjj onze universiteiten
gevolgd. Of zou b. v. de Hooggeleerde
heer Bolland te Leiden aan zjjn dis-
cipelen alle wjjsgeerige stelsels voorleg-'
gen, opdat zjj daaruit kunnen kiezen
«Nuja», zal men zeggen; «ZjjnHooggel-
doceert natuurljjk mzjju eigen geest!» Pre
cies. Maar waarom mogen de Christeljj-
ke professoren aan bjj/oudere universi
teiten zulks dan ook niet doen. En bo
vendien hoe grove onkunde leggen niet
veeltjjds liberale hooggeleerden aap den
dag omtrent de Katholieke Kerk, zoodat
van hen allerminst mag verwacht wor
den, dat zjj hun leerlingen alzjjdig op de
hoogte zullen stellen.
De oppositie komt dan ook niet voort
uit vrees voor de wetenschap, maar uit
het oude principe, dat ons op onderwjjs-
gebled al zoo menigmaal parten heett ge
speeld. Maar thans is het rjjk van dat
principe uit.Daar zal de Christeljjke meer
derheid wel voor zorgen. Eu wat de li
berale Eerste Kamer betreft, wil deze
haar eigen doodvonnis teekenen door de
wet af te stemmeu, geljjk de liberalen
van haar verwachten, dat moet zjj zelf
weten. Maar dan kon zulks den vrjjzinni-
gen enz. wel eens bjjster tegenvallen in
verband met de aanstaande Statenverkie
zingen' De Eerste Kamer zal dan ook
wel wjjzer wezen, zoodat wjj de «vryma-
king» van het Hooger onderwjjs zeer aan
staande mogen achten.
Over de Kamer schrijvende, mag ik niet
zwjjgen over het afsterven van den afge-
en begon te lezen. De laat»te brief van hem,
heden morgen vroeg, en het waren verzen
//Moet ik u zeggen, wat verlangen is?
Ik kan het u met geen woorden verklaren
Onrust is het in elk ledig oogenblik
Geluk, dat gij slechts kunt schenken.
Ik zie in het stadje op het marktplein
Statig een hoekkamer verrijzen,
Ik weet, daar binnen woont mijn schat,
En ziet de zonne dalen
Ik weet, dat twee oogen, zoo groot en blauw
Vragend naar 't Westen kijken,
Of niet vandaar, geliefde vrouw,
Iemand spoedig een boodschap zal zenden.
'likt in mijn stille kamer de klok,
Waait de voorjaarswind langs mqne woning
Daar buiten verdwijnt des winters spoor
Zwellen de knoppen en groeien,
Langzaam ziet hjj, die eenzaam is,
Het eene uur na het andere verstreken.
Mijn eenige troost is, dat gij mij trouw zjjt;
Lente zal bet wel worden 1
En troost is 't, dat in eeuwigheid,
Als twee elkander beminnen,
Geen menschentongen en menschennjjd
Zulk een bond kunnen verbreken.//
Hoe dezen verzen haar verheugden in hare
treurigheid Niets ter wereld zou hen kun
nen scheiden/ Voor- en tegenspoed zouden
zjj samen deelenDuizendvoudig wilde zij
hem in genegenheid en gehechtheid vergelden
alles, wat hij nu om harentwille ljjden moest.
vaardigde voor Elsfc, onzen geloofsgenoot
S. M. van W jj c k, «en man uit één stuk
die vooral de practische belangen des
volks met hart en ziel voorstond. Zoo
herinneren wjj aan zijn jongste optreden
ten bate van Land- en Tuinbouw, die
schade dreigen te ondervinden van het
verhoogde Duitsche Toltarief. Moge zjjn
opwekking tot de^Regeering, om in deze
een open oog aan een k'oeke hand t?
paren, gunstige resultaten afwerpen voor
de duizenden, bjj bovengenoemde belang-
rjjke takken van volksbestaan betrokken.
Als candidaten voor den Kamerzetel
te Eist worden genoemd Mr. F. J. M. A.
Reekers, lid der Eerste Kamer en
Oud-lid der Tweede Kamer, zooook A.
Baron van W jj n b e r g e n te Arnhem.
Mr. Reekers is een oud bekende
en zeker een oazer waardigste vertegen
woordigers in het Parlement. Het zou een
goede keus zjjn indien de R.K. Kiesver-
eeniging te Eist, dezen eminenten volksver
tegenwoordiger weder naar de Tweede
Kamer zondt, om daar de belangen van
ons volk te behartigen. Ling zullen we
trouwens wel niet in onzekerheid behoe
ven te bljjven, want de verkiezing voor
Eist zal wel spoedig worden uitgeschre
ven.
De studenten in de geneeskunde te
Parjjs, hebben het hun professoren weer
erg lastig gemaakt.
Een hooderdtal studenten brak giste
ren de deuren en vensters van het ge
bouw «Ecolo de Medecine open en storm
de daarop de lokalen binnen. Door flui
ten en schreeuwen trachtten zjj de col
lege's te verstoren. Hun voornaamste grief
is de benoeming van prof. Chan teclair,
in wiens plaats zg dr. W e 11 e r wilden
benoemd zien. Ook komen zg er tegen
op, dat de leeftjjd, waarop de hoogleer-
aren op pensioen gesteld worden, ver
hoogd is. Zjj beweiea, niet ondervraagd
te willen worden door te oude geleerden,
die meestal behept zjjn met eigenaardige
neigingen, welke het hun onmogeljjk ma
ken een onpartjjdig examen at te nemen.
Tegen den laster als zouden Joden in
Rusland vreugde hebbsn indien de Rus
sische wapenen een nederlaag leden te
genover Japan, protesteert de Peters-
burgsche «Woschod», het orgaan dat
steeds voor de joodsche belangen opkomt.
De Israëlieten, zegt het blad, zjjn niet
minder bereid om hun bloed te offeren
in den oorlog die nu is uitgebarsten als
de andere kiaderen des vaderlands. Ge
haat worden slechts de individuen, die
weeiloozen vermoord hebben, maar het
vaandel hebben de joden lief.
De Russische autoriteiten hebben aan
de redactie van de «Woschod» hunne
byzondere voldoening te kennen gsgeven
over deze loyale beschouwing.
Dit Petersburg wordt aan de «Daily
Chronicle» gemeld, dat in diplomatieke
kringen het gerucht loopt, dat graaf
C a s 3 i n i, de Russische gezant te Was
hington, spoedig teruggeroepen zou wor
den. De Czaar, zoo wordt beweerd, zou
zeer verontwaardigd zjjn, dat de gezant
hem niet voldoende (op de hoogte had
gehouden van de Amerikaansche stem
mingen ten opzichte van Rusland.
In Petersburg vreest men aan den an
deren kant, dat wanneer de gezant nu
werd terug geroepen, de verstandhouding
tusschen Rusland en de Ver. Staten nog
meer gespannen zoa worden,
De Duitschers hebüen het kamp der
opstandelingen bjj Ausis ten oosten van
Wiadhoek verrast.
Zjj hebben verscheidene vjjanden ge
dood en een groot aantal stuks vee buit
gemaakt.
In N. W. richting van Windhoek
werden kanonschoten gehoord, zoodat men
veronderstelt, dat de koloniale troepen
in de bergen vau Khomah met de in
boorlingen zjjn slaags geraakt.
Het transportschip Lucie Woermann
met versterkingstroepen aan boord, is te
Las Palmas aangekomen stormachtig
weer heeft de reis drie dagen vertraagd.
De Duitschers hebben tegen da iuboor-
lingen van Zuid West Afrika een zwa-
ren strjjd.
Te Berljjn hebben de socialisten in
niet minder dan veertien wjjken protest
vergaderingen gehouden, als sprekers tra
den op de voornaamste socialistische leden
van den Rjjtsdag. Overal werden geljjk-
luidende moties aangenomen, welke ver
zet aanteskenen tegen het achterljjke op
treden van de Duitsche regeering, welks
door hare politie en justitie de Russsi-
sche barbaarschheid en het régime van
den knoet van het Tsarisme tegen Rus
sische intellectuals en vrjjheidsmannen
steunt ea dien steun door minister
Richthofenop onwaardige wjjze heeft
laten verdedigen.
De vergaderingen ondervonden geen
stoornis van de politie.
In de verschillende localeu waren een
20.000 tal menschen opgekomen.
De «Hohenzollern» heeft bevel gekre
gen zich gereed te houden voor de reis
van den Keizer. Zjj zal vergezeld worden
door den kruiser «Prinz Heinrich»
De spanning tusschen Tarkije en Bul-
garjje heeft een bedenkeljjke hoogte be
reikt, hoewel vorst Ferd inand aan
den Engelschen gezant persoonlijk ver
gen. Lieve hemel, de eene angst en onrust is,
Pa® voorbjj, of de andere komt weer 1
Truitje zag haar verschrikt aan. Nu, bjj
Earoline is hij ten minste onder goede ver-
Poging, dacht zij.
Zult gij op het carnavalsfeest komen met
Linden vroeg de jonge vrouw.
Neen, zeide het meisje en legde hare
brieven weg.
En waarom niet
Wat zonden wjj er aan hebben Ik
dans nist gaarne, dat weet gjj immers wel
J enny
Was oom Heinrich hier
Ja, Jenny. Is de kleine jongen dan
ernstig ongesteld?
De hemel beware me, een beetje koorts
maar, wij willen van avond nog naar de Van
Dressels Arthur heeft eenige costuums voor
onze quadrille uit Berlijn laten komen Maar
dat interesseert u toch niet, gij zult u later
wel heelemaal in dat fraaie Riendorf begra-
ven> Nog niet lang geleden zeide de Burge-
En vanmorgen was het gedicht gekomen meester tegen Arthur: Uwe schoonzusterter
met een heeri^ken ruiker viooltjes. j komt ook niet op de rechte
Zq schrikte op. Zij hoorde Jenny s stem en j zjj had eenen man moeten huwen, die eene
het volgende oogenblik kwam hare zuster de goede betrekking bekleedde, waar zn eiken
kamer binnen, een en al opwinding en er- dag de honneurs des huizes moet waarnemen,
gemis. 1 Gjj zoudt een sieraad zijn voor elk salon, nu
Ik moet bijj u wat op mun verhaal ko- gaat gij naar de koestallen op Riendorf.
J®8™» Truitje zeide zq. Is Linden met hier- En daar ben ik zeer blij om! zeide
Goddank, beneden kan ik het met uithouden, Truitje en hare oogen begonnen te schit-
ae kleine jongen is zoo onrustig en schreeuwt teren.
en huilt; de dokter zegt, dat hjj Daar bed- Mevrouw Pried rich, riep nu het aardige
moet. Ik heb hem er nu naar toe laten bren- kamermeisje, kom toch eens naar beneden,
Met duizftid goede, innige woorden, poogd®
zjj hem die minachting te doen vergeten, °die
men tegenover hem, den driesten indringer
nauwelijks verborg. Zjjn trots als man moest
er zoo pjjnlqk door gekwetst wordenmeer
dan eens was hem plotseling het bloed naar
het hoofd gestegen en meer dan eens had hij
zeer vroeg afscheid genomen, alsof hjj niet
bedaard kon bljjven en zocht dan, om des
lieven vredes wille zjjn heil in de vlucht.
Ik wilde wel, dat ik u eerst maar in Rien
dorf had, Truitje, sprak hjj nog bjj het laatste
afscheid. Ik kan het slecht verdragen zoo
altijd door uwe moeder over het hoofd gezien
te worden.
En zjj had bevend van ontroering gezegd.
Mama meent het niet zoo kwaad, Frans
zeide haar mond, maar het hart wist het an'
ders* En toen had hjj haar krachtig de hand
gedrukt en gefluisterd:
O, als ik u niet zoo lief had, Trui.
tje I
Maar het zal lente worden, Frans
klaarde, dat Balgarjjè ten opzichte van
het bevorderen van den vrede een cor
recte houding zou bewaren, geljjk het
hiervan trouwens tot op heden ook vol
doende bewezen had.
Meerdere vredelievende verklaringen
worden gegeven, terwjjl ernstige teekenen
van voorbereiding zichtot den oorlog voor
doen.
De Indépendance weet eveneens gerust
stellende mededeelingen te doen. Aan dit
blad wordt uit Weenen gemeld, dat een
bekend Russisch diplomaat zou verklaard
hebben, dat de huidige toestand in de
Balkanstreek hoegenaamd geen recht
geeft allerlei complicaties te vreezen en
te voorspellen, geljjk dit het geval is.
«Misschien, zeide hg, dat in het a. s.
voorjaar de opstandelingen zich weer
zullen gaan roerenmaar het gevaar
voor een Tnrksch-Bulgaarsch conflict
icbjjnt mjj toe nog in een verre toekomst
te liggen.»
Met alle beslistheid sprak ook deze
diplomaat het gerucht tegen, als zou
Oostenrjjk thans in de Balkenstreek ver
wikkelingen in het leveu willen roepen,
nu Rusland in het Verre Ossten te zeer
in beslag genomen wordt om met de Ma
cedonische quaestie zich veel in te lat an.
Hjj gaf zelfs de verzekering van het te
gendeel.
Wjj gelooven, dat alleen de vrees voor
de Turksche wapenen een beletselis voor
een oorlog. Inmiddels, zegt de JVèwyork
Times, dat Turkjje een laatste mededee-
ling aan de Mogendheden zal richten,
voordat het den oorlog aan Bulgarjje zal
verklaren.
De grieven, die Turkjje tegen Bulga
rgè heeft, worden daarin in dertien pnn-
ten saamgevat.
Uit Sofia wordt gemeld, dat Z. D,
H. Mgr. M e n i n i, naar Rome zal ver
trekken om Z. H. P i n s X verslag te
doen van den toestand van den Balkan,
Gisteren werd de Aartsbisschop, door
Z.M.F rans Jozef ontvangen. Mgr. M e-
n i n i gaf bjj de audiëntie als zjjn mee
ning te kennen dat alleen bevredigende
uitkomsten van de pogingen tot hervor
ming te verwachten waren, als de in-
surgenten kalm bleven en de uitwerking
van de hervormingen afwachtten. Tur
kjje eu Bulgargè zouden den vrede wen-
schen, hoewel het twgfelachtig is, of die
onder de tegenwoordige omstandigheden
gehandhaafd zal kannen worden. De
Aartsbisschop houdt de Bulgaarsche Re
geering voor eerljjk en gelooft niet dat
zjj op veroveringen nit is.
De Keizer antwoordde dat het ook
zjjn wensch was dat de hervormingen
zouden worden uitgevoerd.
Het bljjft naar omstandigheden vrjj
rustig in het Oosten.
De Chineezen trekken op naar de gren
zen om 's lands onzjjdigheid te bewaren,
zg plaatsen een groote krjjggmacht langs
denkleine jongen wordt zoo onrustig en
Jenny knikte, bekeek eerst nog in alle
haast een begonnen breiwerkje en ging toen
de kamer uit. Toen Truitje haar na eenige
oogenblikken volgde, kreeg zjj ten antwoord,
dat het met zoo erg met den jongen was,
en mijnheer en mevrouw Friedrich maakten
zich reeds gereed voor de avondpartij.
En daarom ging zjj weer naar boven, naar
hare eenzame kamer,
Acht dagen later kwamen de appelgrauwe
schimmels met het gesloten rjjtuig van het
kerkhof terug. Achterin zat, naast zjjn oom
Arthur Friedrich met roodgeweende oogen'
tegenover Linden. Zjj hadden een rouwband
om den hoed en ook om den linkerarm
De winter was, voor hjj afscheid nam', nog
eens m sqn volle heerlijkheid verschenenhet
sneeuwde en groote, witte vlokken daalden
neer op een klem, versch grafjein het met
een qieren hekje omringde familiegraf der
Baumhagens. Jenny's blonde lieveling was
dood.
Wordt vervolgd)