No. 5630
Donderdag 25 Februari 4904.
28ste Jaargang
)ag6laó voor €&[ooró~ on SLuió-éLollanó.
De Oorlog.
Truitjes Huwelijk,
BUREAU St. Jansstraat. Haarlem.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Rusland.
Duitschland.
Engeland.
De Oorlog in het Oosten.
OtRMI
ABONNEMENTSPRIJS;
Per 3 maanden voor Haarlemf 1 »20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verscbjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D i t e ct e u r W. KÜPPERS.
PRIJS DBB AD VERTENTIEN
Van 16 regels 50 Gents
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
AGITE MA NOR AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicity, Etrangère
G.L. DAUBE8f Co JOHN., t. JONES Suec. Paris 3lbis Faubourg Montmartre.
Ginds in het verre Oosten voert de
oorlogsgod den scepter.
Wat in de laatste weken voor iedereen
boe langer zoo duidelijker werd,is gebeurd.
Rusland en Japan hebben naar het zwaard
gegrepen om het tusschen ben gerezen
geschil te beslechten.
Het is niet zeer waarschjjnlyk dat deze
oorlog die belangstelling zal wekken als
de laatste oorlog in Transvaal- Wanneer
wg hier van belangstelling spreken dan
bedoelen wy daarmede de groote sympa
thie voor èen der strjjdende machten, de
levendige hoop dat de eene, de zwakkere
moge overwinnen, dat het recht de zege
praal moge behalen op het onrecht, op
de ruwe macht van den sterkere. Bjj het
groote publiek, zoo vei onderstellen wij,
zal Japan al evenmin op groote sympa
thie moge rekenen als Rusland, otschoon
het eerste, als zijnde het zwakkere rjjk,
zeker toch wel iets meer de belangstel
ling zal gaande maken, omdat het nu
eenmaal in den aard van den menech
ligt, dat hjj party trekt voor den in zyn
oog zwakkere. Dat deze oorlog evenwel,
hoe ver in het Oosten ook de kampplaats
moge liggen, voor Europa van het groot
ste belang is, wie zou het duiven ont
kennen. Iu onzen tyd van cosmopolitische
handels- en financieels belangeD, doet
elke oorlog, hoever ook van ons gevoerd,
zyn terugslag gevoelen, niet alleen op
Europa, maar ook opjgoheel jle wereld.
Op deze gevolgen van den oorlog willen
wjj, hoe groot zy ook kunnen worden,
heden de aandacht niet vestigen. Rus
land en Japan zullen zich beiden spoedig
weer opwerken uit de crisis, die de oorlog
hen doet doorloopen. Rusland, met zyn
onmetelijk ryk, waarvan de hulpbronnen
zeer groot zyn en het nog meer zuilen
worden zoodra zyn industrie en nyver
heid zich ontwikkelen,zoodra deschatten die
zyn bodem nog bedekt, aan het daglicht
zyn g ebracht, zal aan den financieelen
nood, zoo die zich mocht doen gevoelen,
getnakkeljjk het hoold weten te bieden;
Japan, met zyn jeugdige ontwikkeling,
zyn kracht en energie zal, naar het zich
laat aanzien, zich weer weten op te hefteD,
wanneer het krijgsgeluk het den rug
mocht toekeeren. Zeker zal ook deze oor
log menigeen in bange vrees en zorgen
brengen, maar deze individuëele rampen,
hoe betreurenswaardig zy op zich zeiven
ook mogen zyn, zullen op de wereldge-
FEÜILLEION,
Vervolg.)
24
De heer en liepen zwijgend naast elkander
voort door de dwarrelende sneeuwvlokken
in de straten was het ondanks het anders zoo
levendig verkeer, merkwaardig stil, mensehen
en voertuigen schenen over de witte deken
voort te zweven. De lucht was zacht, en ver*
kondigde de nadering van het voorjaar, Frans
Linden dacht aan zijne woning en aan de
kleine kamer naast de zijne, die nu niet lang
meer onbe woond zou bljjven.
Uw dienstwillige dienaar! zeide daar
l*en stem, en een kleine man gleed hen voor
hij, die den hoed zwevend boven het hoofd
hield, het spitse gezicht een en al vriendelijk
heid. Linden groette, oom Heinrich tikte even
met onverschillig gelaat tegen den rand van
zj)n hoed.
Van waar kent gij dezen monsieur
Wolff f vreeg hjj, den voortjjlenden man na
starend, die met eene ongeloofljjke behendig
heid tusschen de inenschen doorkroop. Ziet
8Ü, Linden, dat is er ook zoo een, die mjj
den eetlust bederft, als ik het ongeluk heb
hem voor het diner te ontmoeten.
beurteoissen geea enkelen invloed uitoe
fenen. Maar er is iu dezen oorlog een
ander gewichtig vraagstuk op te lossen,
waaraan wy eenige oogeublikken ouze
aandacht willen schenken.
De vraag is deze: Zal het gele ras,
waaronder wy in de eerste plaats China
en Japan op 't oog hebben, langzamer
hand eer overwegenden invloed op de we
reldgebeurtenissen en met name op bet
lot van Eurupa kannen uitoefenen, in
geval Japan zegevierend uit den stryd
mocht te voorschijn treden? Japan is zelf
een betrekkelijk klein eilandenryk dat wel
nooit tot een macht zal kunnen geraken
die voor Europa gevaarlyk kan worden;
maar hoe, wanneer eenmaal het onmete
lijke Chineesche ryk, het voorbeeld vaD
Japan volgende, zich de Westersche weten
schappen en uitvindingen ging ten nutte
maken, wanneer het eenmaal zyn eeuwen
oud conservatisme ging afschudden en
den weg van den modernen vooruitgang
insloeg? Tot dusverre, wij wet*u het,
bleef China zich halsstarrig verzetten tegen
Europeesche invloeden, de haat tegeD wat
men in het land van den Zoon des Hemels
de «Vreemde Duivels» noemt, is groot cn
die haat zal zeker niet licht iu vriend
schap veranderen; maar juist die afkeer
van de vreemdelingen en hun beschaving
is tot heden nog een groote geruststel,
ling voor de overige wereld.
Maar wanneer die afkeer eens andere
wegen insloeg, wanneer de Chineezen die
vreemdelingen eens ging bekampen door
zich hunne wetenschappen en ontdekkingen
ten nutte te maken, wat dan China, met
zyn 500 a 600 millioen inwoners, is nn
noj geen gevaar. Zyu leger heeft zeer
weinig te beluiden, slechts een zeer klein
gedeelte is met da moderne wapens ge
wapend, het grootste gedeelte 'leeft geen
vuurwapenen. Het onmetelyke ryk heeft
geen spoorwegen, geen telegrafen, bet
kan geen troepen concentreeren uit de
meer verwijderde streken, in een woord,
het is niet in staat zich tegen een eenigs-
zins machtigen vyand met hoop op succes
te verdedigen, nog minder kan het er
aan denken die aan te vallen.
Geheel anders evenwel Japan. Dit be-
trekkelyk kleine ryk heelt zich in zeer
korte jaren alles weten eigen te makeu
wat aan Europa zyn groot overwicht in
de wereld verzekerde. Zyn Staatsinrich
ting, zyu leger, zjjn invloed, zyn geheel
en al op moderne leest geschoeid, het
heeft alle kunsten en wetenschappen zich
weten eigen te maken, het toont reeds
Ik sta, of liever stond met hem in ver
binding door mijn ouden oom; die had geld
van hem op Kiendorf opgenomen, verklaarde
Linden.
Van dezen dassenfabrikant Dat is al
heel onverstandig geweest vaa den ouden
■man
Linden antwoordde niet. Zjj hadden juist
eene stillef zjj straat ingeslagen.
Staat het geld er nog op vroeg mijn
heer Baumhagen.
Neen, de zuster van mijn vriend heeft
de hypotheek overgenomen.
Zoo P Waarom hebt gjj dat mij niet ge
zegd Gij hadt bovendien van Truitje
geld
Frans Linden maakte eene afwerende bewe
ging met de hand.
Nu, ik heb het 't kind beloofd zjj
heeft mjj verzocht, een kapitaal ter nwer be
schikking te stellen, verklaarde nu de oude
heer.
Ik dank u 1 antwoordde Linden kortaf,
in mjjn verlovingstijd mogen geldzaken niet
op het tapjjt gebracht worden.
En den bouw in Riendorf?
Truitje weet, dat haar geen toverpaleis
wacht; men kan er bovendien vrjj bebaagljjk
wonen in de oude kamers, al zijn zjj niet zoo
reusachtig groot.
Ik heb eene tuinkamer, die er aardig uit
ziet, en het uitzicht dat men vau daar heeft,
vindt men niet zoo gemakkelijk terug al reist
men nog zoo ver.
Ja, ja, het kind is met weinig tevreden,
nu dat het zich vau zyn kracht bewust
is, door het tegen het machtige Rusland
op te nemen en dit den handschoen toe
te werpen. Wanneer Japan mocht zege
vieren en zich de hegemonie in het Verre
Oosten wist meester te maken wanneer
het China wist te overtuigen dat zija ach'
terlykheid zyn ondergang zal worden,maar
het inslaan van den weg van den voor
uitgang het aan de spits der wereldge
beurtenissen zou plaatsen: Wat daD? Op dit:
Wat dan? is voor het oogenblik nog moeie-
lykeenantwoord te geven,zelfs kan de geest
zich in de gevolgen niet indenken. De
wereldgebeurtenissen zyn in Gods hand.
Maar
In 't Verleden ligt het heden
In het Nu wat worden kan.
Dat die overheersching eenmaal zal
komen, daarvan houden wy ons verzekerd,
alleen de tjjd wanneer, ligt bedekt met
den sluier waaronder God voor ons zyn
plannen en inzichten verborgen houdt.
Maar dat het gebeuren zal, leert ons de
geschiedenis van het menschelijk geslacht.
Elk werelddeel en elk Ryk heeft zyn tyd
van opkomen, bloei en verval, evenals de
mensch zyn jeugd, mannelijke leeftijd en
onderdom heeft. 4
De wieg van het meuschelyk geslacht
stond iD Azië en in dat werelddeel heb
ben machtige en groote ryken bestaau,
die beurtelings een hoogen bloei en een
blyvend verval hadden.
Egypte, Babylonië, Assyrië mochten
zicb eenmaal verheugen in eeu buitenge
wone macht, in grootea bloei, hojg op
gevoerde beschaving en kunstzin, waar
van de geheimen ous zyn ontsluierd door
de verbazingwekkends opgravingen in de
laatste tientallen van jaren gedaan. Maar al
die machtige Ryken zyn ts niet gegaan,
alleen de naam en de herinnering bleven
over. Zij brachtaa evenwel een gedeelte
van hun beschaving naar Europa over,
dat weldra de wereld bsheerschte. Maar
ook hier wat een afwisseling. Het mach
tige Romeinfche Ryk spatte uiteea het
Ryk van Karei de Groote werd
versnipperd; Frankryk, dat eens aan de
spits vau Europa stond, Spanje het Ryk
van K a r e 1 Y, waarin de zon nooit onder
ging, wat zyn zy Duitschland kwam
meer en meer op en trad np aan het
hoofd van alle Germaantche volken
zoo als Rusland van dat der Sa'vische.
Zoo ook zal eens het gele Ras eenmaal
den toon aangeven, wanneer oude bascha-
vingen in verval zyn geraakt.
stemde mijnheer Baumhagen toe, maar Sere-
nissima P
Ik heb nog altijd liever, dat zij zegt,
mijn kind is in een boerenhuis gaan wonen,
dan, wjj hebben eerst voor haar moeten bou
wen, merkte Linden droogjes op.
De oude heer begon vergenoegd te lachen.
Ja, ja, zoo spreekt zjj, zoo doet zjj. En nu
wil zjj op reis, 't is verwonderlijk. Mjjne lieve,
zalige moeder zocht troost bjj haar we k, toen
mjjn vader stierf, dat was nog de goede, oude
tgd, tegenwoordig gaat men maar gauw op reis.
Het arme ding, de kleine Jenny zou er
veel beter aan toe zijn, als zjj eerst in stilte
kon uitweenen Neen, nu wordt zjj de deur
uitgesleept, opdat het gefluit der locomotie
ven en de drukte in de spoorwegstations en
de hotels de laatste herinnering aan de stem
van haar kleinen lieveling zal uitwisschen,
Linden I
De oude heer bleef staan en legde de hand
op zijn schouder, Truitje is heel anders,
d»t kunt gjj gerust gelooveuZij zou niet
weggaan, van het kleine graf daar bui'en, nu
niet 1 Zg heeft ook hare gebreken het kind,
I maar hier binnen hij wees op zjjne
borst daar is het, zooals het behoort bjj
j haar. Geve God, dat zjj echt gelukkig bjj u
mag worden in het oude nestzjj heeft het
i verdiend, om hare jeugd om haren vader.
Frans knikte. Hij wist het zoo goed, wat
de oude heer hem daar vertelde.
Maar kom nu mee, vervolgde oom Hein
rich, mjjne schoonzuster zal mij willen spre
ken over de bruiloft.
De Parjjsche beurs is z?er onder den
indruk van den toestand in het Verre
Oosten. Men begrypt de daliDg der fond
sen niet al worden geruststellende ver
klaringen door den Voorzitter vandever-
eeniging van den effectenhandel gegeven.
De Lanterne vraagt, waar het naar tos
moet als deze paniek zou voortduren
Frankryk bezit ongeveer 10 milliardea
Russische rente, waarvan het grootste
deel bjj den kleinen rentenier schuilt. Als
de Russen nog eens een nederlaag lyden
zullen de Russische waarden de markt
overstroomen, en zal een daling van de
beurs ontstaan die niet alleen den onder
gang met zich zal brengen van duizen
den kleine kapitalisten, maar teveus een
nienw gevaar voor oorlog zal doen ont
staan; de houders van Russische fondsen
zullen de neiging hebben, om er by de
Regeering op aan te dringen den bond
genoot ter hnlp te komen.
De Czaar heelt den heer Kokow zef
tot minister van financiën benoemd. Die
benoeming is van groote beteekenis, zoo
wordt uit Petersburg geschreven want
Kokowzef is een krachtig man, die
met den financieelen toestand van het Ryk
volkomen vertrouwd is. Zes jaren laag
was hjj de rechterhand van Witte, en
deze heeft hem aan den Czaar voorgedragen.
De taak van den nieuwen Minister is
niet zwaar daar Roeland over een grooten
goudvoorraad beschikt. Bovendien moet
Rusland de oorlogskosten uit de Ioopende
inkomsten kunnen bestryden. De beer
Witte moet het Ryk tjjdens zyn mi
nisterschap tot grooten financieelen bloei
hebben gebracht.
Te Berljjn heeft men het oog geves
tigd op Eageland. De mobilisatie der
Engelsche vloot en de extra credieten te
Londen gestemd voor de marine, veroor
zaken aldaar bezorgdheid. Ook te St.
Petersburg slaat men de houding der
Britten gade en wordt alles in gereed
heid gebracht voor een voorwaarische be-
wegiug naar Iudië voor het geval, dat
Engeland een werkzaam aandeel zou ne
men in de vjjandeljjkheden of de Russische
belangen zou benadeelen betzy in Thibet,
of in Perzië.
Het Lagerhuis nam gisteren de aan-
vnllings-begrooting van oorlog in behan
deling. Zij is groot 2,700.000pst. Sir. H.
Campbell'Bannerman had allerlei
bezwaren tegen deze aanvullingsaanvrage
op het einde van het financieele jaar,
terwjjl verscheiden posten al vroeger te
voorzien waren. Maar 't meest had hjj
tegen de reusachtige opdryving van de
uitgaven voor het leger. In het Ioopende
jaar zullen die uitgaven nagenoeg
37.000.033 ps. bedragen. Inl895 toen de«9
regeering aan het bewind kwam, kostte het
leger 18,000,000 p st. Trekt men van de
kosten van het Ioopende jaar de buiten
gewone oorlogsuitgaven af, dan blijft er
toch nog 30,000,000 overdat is
12,000,000 p.st. meer dan acht jaar ge
leden. Neemt men de vloot er bjj, dan
bljjkt dat deze regeering de uitgaven voor
den dienst van oorlog met 30,000,000 p.st.
in het jaar vermeerderd heeft. En er is geen
teeken van vermindering. Blykbaar wil
de regeering, zonder dat de noodzakelyk-
heid bljjkt, Engeland, dat reeds een groote
zeemogendheid is, ook maken tot een
militaire landmogendheid van den eersten
rang. De financieele toestand wordt daar
door zeer ernstig.
Wjj meenen onze lezers ernstig te
mogen waarschuwen voor de berichten
der Engelsche bladen over de krygsaan-
gelegenheden in bet Oosten.
Men denke aan huu partijdigheid. Gerust
kan men zeggen, dat zjj in zeer vele
gevallen, zooals reeds geblekeD, Japansch
gezind en tegenover Rusland overdreven
of onwaar zjj n.
Ook de Japanners verspreiden in China
kranten en bulletins, waarin de eene over
winning na de andere door Japan op de
Rassen behaald, wordt uitgeschreeuwd om
de Russen te belasteren.
Het Chineesche volk wordt door die
leug9nberichten opgehitst tegen Rusland.
Wjj noemen zulke lasterljjke praktijken
gemeen.
Volgens de Echo de Paris, zal het
Russische eskader van Djiboetil opweg
naar Suez, worden versterkt met twee
kruisers, de reis naar het Verre Oosten
aanvaarden.
Volgens de Neue Freie Presse zyn in
Russisch Polen 40,000 reservisten ge
mobiliseerd; zy worden gereed gehonden
om naar het Verre Oosten te vertrekken,
waar zjj niet een afzonderlijk corps zul
len vormen, doch worden ingedeeld bjj
verschillende nog niet voltallige regimen
ten.
De Russen schjjnen langzaam maar
zeker zich te orgaoiaeereu. De vioe-ad-
miraal M a k a r o f, commandant van de
Kroonstadstelling is naar Port-Arthur on
derweg om het bevel over bet Russische
eskader aldaar op zich te nemen. Met
hem zyn daarheen vertrokken de inspec
teur-generaal der havenwerken van Kroon
stad, Lindebeck, de instructeur van
marinewerken V echkowrtnef, en
eenige fregatkapiteins V o s s i l i e f en
S c h a 1 d z en K e d r o f, die, waarschjjn-
ljjk volgens de instructies van admiraal
A 1 e x e j e f, niet te oude admiraals en
niet te jonge zeeofficieren zjjn. De beide
eersten zouden te Port Arthuronder-zeesche
booten gaan bouwen.
Ik denk, over het huwelijkscontract,
meende Frans Linden, en nu wilde ik u ver
zoeken, ook Geertrui over te halen, zich naar
den wensch barer moeder te schikken, ik
heb dat liever.
Hm! De oude heer kuchte eens. Ik
schik er mg in, gg schikt er u in, hg schikt
er zich in, zij schikt er zich niet in Zjj
is een trotskop neem tnj niet kwaljjk,
dat ik dit woord gebruik. En bang maken
beteekent weinig, dat heeft zg van mjjnen
broeder, hij was een practische, flinke koop
man maar zoodra het hart in 't spel kwam
weg was al zijn verstand, voorzichtig
heid, berekening en wat weet ik nog meer
Maar daar zijn wjj er
Mevrouw Baumhagen ontving de heeren
zeer kalmGeertrui was niet bjj haar. Zij
is in hare kamer, zeide zjj tegen Linden, die
zich omkeerde, en onderzoekend door de ka
mer zag, en wacht daar op u.
Hjj zond het meisje in de hoekkamer er
brandde nog geen licht, slechts het schijnsel
uit de kachel viel over het tapijt.
Geertrui, zeide hij, hoe zal ik u dan
ken 1 Gjj zgt toch kalm gebleven, tegenover
mamaP voegde hij er dan vragend bjj, als zjj
zweeg.
Volkomen bedaard 1 antwoordde zij, ik
heb aan u gedacht, maar ben standvastig ge
bleven, ik wil geen huwelijkscontract!
Gij dwaas kindIk kan immers tegen
spoed hebben, slechte oogsten of iets derge
lijks dan lijdt gjj mede
Zjj knikte en lachte. Zeker— en dan
help ik u met alles, wat ik bezit. En als
wij slechte oogsten hebben, en niets, niets ons
gelukken wil, en niets meer het onze is, dan,
zij zweeg en keek hem met rood geweende
oogen aan, waarin een glans van geluk lag,
dan zullen wjj samen honger ljjden, gjj
en ik
VII.
En de dag van het huweljjk kwam, heel
anders dan gewoonljjk zoo'n vreugdefeest be
gint. Het was benauwend stil in huis, dal
nog in diepen rouw gedompeld was.
De groote zaal had men geopend en ver
warmd en boven Truitjes deur hing een slin
ger van ernstig dennegroen. Gisteren was er
zonder ophouden aan de voordeur gescheld
en het eene kostbare geschenk na het andere
was aangekomenalle zilveren voorwerpen,
japansche vazen en andere kostbare zaken had
men op eene lange tafel in de hoekkamer
gezet, een tuinjongen was nog in de zaal met
het een en ander bezig, en begon toen veel
met oranjebloesem te versieren. De fjjne geur
van reukwerk zweefde door de lucht en de
vlammen van den grooten haard weerkaatsten
in de spiegels en glazen kandelaars en het
blinkende parket van den vloer.
Wordt vervolgd.)
i
