No. 5632
Zaterdag 27 Februari 1904.
28ste Jaargang
2>ag6laó voor cftooró- en Suió-^tollanó.
Het Arbeidscontract.
Truitjes Huwelijk,
BUREAU St, Janastraat.
W. KUPPERS.
Haarlem.
BUITENLAND,
Frankrijk.
België.
Zweden en Noorwegen.
Japan.
Engeland.
De Oorlog in het Oosten.
a
abonnementspbijs;
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
*7oor het buitenland c
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
1,50
2,90
0,03
Hoofdredacteur-Directeur
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/t r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtrangèrs
G.L. DAUBE 4" Co JOHN., F. J ONES Suoe. Paris 31 bis Faubourg Montmartre.
Op wettelijke regeling der arbeids
overeenkomst is sedert jaren van vele
zjjden krachti; aangedrongen».«Inderdaad
de noodzakelijkheid van regeling dezer
rechtsstof moet erkend worden». Aldus
de Minister van Justitie iD de memorie
van toelichting op zijn ontwerp van wet
omtrent de overeenkomst tusschen arbei
der en werkgever.
Niemand zal het dan ook den Minister
betwisten, dat in onze tegenwoordige
maatschappij de arbeidsovereenkomst een
der meest gebruikelijke overeenkomsten
geworden is, dat zij bovendien, veel meer
dan welk ander contract ook, het geheele
levenslot bepaalt, dewjjl zg beslist over
het stoffeljjk bestaan van deD werkman,
van zjjn vrouw en kinderen, en tevens
ook, voor een groot deel althans, over
hun geestelijken en zedelijken toestand
Regeling van het arbeidscontract is
noodig; dat voelde ieder reeds sinds lang.
Maar toen kwamen de treurige gebeurte
nissen in het voorjaar van 1903 en maak
ten het duidelijk als de dag dat die rege
ling ook spoedig komen moest. Immers,
zooals men weet, dankte de groote
staking zjja oorsprong aan ee"i geschil
tusschen patroons en arbeiders haven
werkers) te Amsterdam over de arbeids
overeenkomst die tusschen hen was ge
sloten.
De regeling was dus urgent; minister
Loeft zette zich aan het werk
en op den 28Aen Januari 1*1. werd zijn
wetsontwerp omtrent het arbeidscontract
bjj de Staten-Generaal ingediend. Het doel
van dit wetsontwerp, zooals de maker
uitdrukkelijk verklaart, is: de zwakkeren
d. w. z. de arbeiders in hunnen strjjl om
het bestaan te steunen tegen de sterkeren
d. w. t. de werkgevers, en door een bil-
ljjke regeling aan den klassenstrijd
ten deele althans zgne bittere scherpte te
ontnemen.
Nu wenschen wij ons vooralsnog te
onthouden van eene beoordeeling van het
ontwerp dat voor ons ligt. Maar wjj achten
het de moeite waard thans reeds na te gaan
op welke wijze dit ontwerp, naar welks
komst men zoo reikhalzend heeft uitge
zien, in den lande ontvangen is. Uitteraard
moet dan gelet worden op de houding
vooral van hen in wier belang het ont
werp gekomen is, op de houding der
arbeiders.
Van den kant der christelijkearbei
ders is het ontwerp met gepaste vreugde
FEUILLETON
Vervolg
S6
Mevrouw Baumhagen knikte haar toe.
Ja, wjj zullen elkander in langen tijd niet
zien.
Mama, zjjt gij nog boos op mij vroeg
het meisje en zjj kreeg daarbjj de traneD in
de oogen. Vergeef mij in dit uur, smeekte zg,
ik was dikwijls heftig en trotsch, maar
O, zwijg zwijg daar over! weerde
hare moeder af. Ik wensch u van harte toe,
dat gjj gelukkig wordt en nooit berouw
zult krijgen over dezen trots en die eigenzin
nigheid.
Nooit 1 zeide Truitje, op toon van volle
overtuiging.
Mevrouw Baumhagen ging verder met het
dichtknoopen harer handschoenen. Er was in
de kamer een bedwelmende lucht van laven
delwater en blsnke'sel, daarbij kraakte de
zware zjjde, terwijl zij ijverig bezig was om
de knoopjes vast te maken. Zg antwoordde
niet.
Mag ik u nog wat verzoeken, mama?
Zeker.
begroet. Zij hebben vertrouwen in het
woord van een eerlijk man, en daarom
hebben zjj blgkbaar den Minister geloofd
waar hy hun zeide dat zgoe wet bedoeld
is als eene poging om hen te beschermen
en hen te helpen. Zg zijn hem daarvoor
dankbaar.
Dat wil echter niet zeggen dat zg in
bliude bewondering juichen dat het wets
ontwerp o zoo goed en zoo fraai i*! NeeD,
zg willen uit eigeu oogen zien en aan
alle kanten bezien wat hun wordt voor
gesteld. Dat is volkomen hun recht.
Zoo moet de heer Passtoors ver
klaard hebben dat hg zijn oordeel omtrent
deze sociale wet» niet zoo maar op eens
kon vormen. Een wetsontwerp van zulk
een diep ingrgpend karakter moest hg
eerst nauwkeurig overwegen en op alle
punten bestudeeren. Bravo! dat is taal
van een rondborstig karakter, van een man
die zyn taak: te zorgen voor de belangen
van zyn dierbare Volksbonden» ernstig
opvat.
Om diezelfde redenen werd het ontwerp
rondgestuurd aan de afdeelingen van den
Ned. R. K. Volksbond en ter beoordeeling
gegeven aan de beste koppen onder de
werklieden. Zg zullen met kunnen oor-
deelen over de vraag of de regeling van
het arbeidscontract een privaat-rechterlgk
of een publiek-rechterlgk karakter hebben
moet- Dat is een kluifje, waaraan de
heeren juristen in de Earners kunnen
smullen. Maar wel zullen zg beoordeelen
en licht zoo goed als Kamergeleerden
of de voorgestelde bepalingen bruik
baar zjja iu het gewone leven; of niet,
om practische redenen, hier en daar wij
ziging nuttig ot noodzakelijk is. Zoo w>l-
len zg medewerken om iets goeds tot
stand te brengen; zoo toonen zij zich ware
volksvrienden. En als zjj.het noo lig zou
den ooideelen om straks den Minister
hunne crit.'ek mede te deelen, dan lijdt
het geen twgfel of zgne Excellentie zal
hen gaarne hooren. «AU de eene hand
de andere wascht worden beide schoon!
En hoe is het ontwerp ontvangen bjj
de socialisten? Deze zgn immers «de»
volksvrienden bij uitnemendheid, de
strijders voor de belangen der onderdrukte
en vertrapte arbeiders Bjj hen zal dit
ontwerp, dat immers de belangen van de
arbeiderswereld zal bevorderen, wel met
gejuich en gejubel zgn ingehaald. Dat
zou men redelijkerwijze moeten veronder
stellen, maar, met het bekende deuntje
antwoorden zg u: als je dat vau mg
deukt, dan keu je me niet».
Het meisje vouwde onwillekeurig de han
den in den schoot.
Mam», wees een weinig vriendelijk te
gen Linden, heb hem een weinig lief, maak
hem den dag van heden tot een waren eere-
dagZie mama, vervolgde zg na eene pauze,
het zou mij als een mes door de ziel gaan.
als hij heden gekrenkt werd, lieve mama.
Een paar dikke tranen rolden haar uit de
oogen.
Zij moest nog eens vragenJa, mama
Mevrouw Baumhagen was juist klaar; zij
stak hare beide kleine handen vooruit, be
keek ze van binnen en van buiten en zeide
toen zouder op te kijken
Vriendelijk? natuurlijk; lielhebben?
dat kan men toch niet afdwingen, mijn
kind, ik ken hem nog nauwelijks.
Om mijnentwille, wilde Truitje uit
roepen
Maar zij bedacht zichde dagen der
kindsheid waren voorbij, en sedert dien
tijd
Mevrouw Baumhagen stond op. Het is nu
dadelijk tjjd, merkte zg aau, ga naar uw ka
mer, Linden zal terstond komen. Zij kuste
Truitje op het voorhoofd, dan snel op de
wang. Ga,Jmgn kindik houd er met van, om
mij 't harte week te laten maken God schenke
u zgn besten zegen
Truitje kwam in hare kamer, het hart koud
als jjs. Daar trad haar van het hoekraam eene
hooge gestalte tegen. Gij zeide zij her
ademend en een donkere blos overtoog haar
gelaat.
«De HeereD |Sociaal-democraten weten
geen woorden genoeg te vinden,» aldus
Mr. Aalberse in het laatste nummer
van het Katli. Sociaal Weekbladom
den arbeiders te beduiden, dat de arbeids
wet van Dr. Knyper, en de wet op
het arbeidscontract vau minister L o e f f
niets zgn dan windeieren».
Voor hen die de huichelachtige tactiek
der socialisten kennen, was dit te voor
zien. Zg hebben altoos den mond vol
van hunne liefde voor de arbeiders, maar
het blylt dau ook bjj woorden. Ze'f doen
zjj niets voor het volk. Of heeft de
socialistische minister Millerand in
Frankrjjk ook maar een enkele soeiale-
wet tot stand gebracht En waar ande
ren iets willen doen, werken zjj tegen.
Of hebben zjj in Duitschlaad niet te
gen nagenoeg alle sociale wetten ge
stemd in den Rjjkedag Zg moeten dan
ook «de wonden open honden», zjj wil
len den klassenstrgd hoe langer boa hef
tiger maken. En waar nu Minister L o e f f
verklaart, dat het juist zgne bedoeling is
aan dien klassenstrgd «ten deele althans
zgne bittere scherpte te ontnemen», daar
is zgn arbeid door de socialisten te vo
ren reeds veroordeeld.
Waar alle andere partgen juist van
eene regeling vau het arbeids-contract
goede verwachtingen hebben, daar zullen
zjj juist die regeling te feller bestoken.
Op het socialistisch-congres te Frankfort
gehouden in 1899 werd het zoo duidelgk
gezegd: «Het collectief contract brengt
den patroon en dea werk m au dichter bjj
elkaar, verdciistert het blassebewustzjjn
en maakt de werklieden minder geschikt
voor den klassenstrgd.» Om die reden
moest htt collectief contract tusschen
werklieden en patroous niet worden bevor
derd; en om diezelfde reden wordt dan
ook het ontwerp van minister L o e ff
(ofschoon daarin nog alleen sprake is
van het persoonlijk arbeiderscontract) bjj
de socialisten met minachting begroet,
en strak» waarschjjnljjk vinnig bestreden.
Immers:«Hetgaat erten slotte nietom,»zoo
sprak B e b e 1 op den Erfurten partjjdsg
«of wjj het een ol ander bereiken.»
Zulk een uitspraak verklaart veel
De vergeljjking van de houding der
«Christeijjke» orgauisatiën eenerzjjds en
de sociaal-democraten anderzgds tegenover
een man als minister L o e f f, maakt het
opnieuw duidelgk wie de ware volks
vrienden», wie de «huichelaars» zjjn.
In de zaal verzamelde zich in alle stilte
het bruiloftsgezelschap, de moeder, Arthur,
Jenny, de vrouw van den burgemeester en
oom tleinrichtwee jonge nichten in een
wit tuilenkleed boden het eenige lichtpunt in
deze in rouwkleeren gestoken groep.
Om Godswil, zet toch niet zoo'n troos
teloos gezicht l verzocht oom Heinnch die er
uitzag, of hem de bruiloft weer op de maag
gevallen was, het is toch al treurig ge
noeg.
De trouwplechtigheid had in allen eenvoud
plaats.
Zg waren nu man en vrouw. Zij gingen
naar de moeder toe. Frans Linden ging het
als Truitje daar straks, hij zag alles anders
ia op dit uur. Hij' stak de hand uit, eu om
dat hij geene woorden kon vinden, wilde hg
met dezen handdruk beloven, het hsm toever
trouwde meisje te beschermen, te verzorgen
als zjjn oogappel, zgn geheele leven lang. Maar
mevrouw Biunahagen kuste de jonge vrouw
toen op het voorboold, legde een oogenblik
de toppen in zgne uitgestrekte rechterhand, en
wendde zich dan tot den geestelijke, die haar
met een gelukwensch naderde. Het jonge paar
keek elkander aan en toen hjj in hare angstige
oogen keek, drukte hjj den arm vaster, die
in de zjjne lag, en toen werd zij kalmer, bij
na vrooljjk.
Oom Heinrich had, zooals men verwacht
had, voor het diner gezorgd. In de eetkamer,
die op het noorden uitzag, wareu de gordij
nen neergelaten en het licht aangestoken, al
de schatten, die het huis aan zilver bezat
De Minister van Marine heeft in een
bjjeenkomst dar Marine-commissie be
vredigende inlichtingen gegeven over de
Fransche zeemacht.
De Minister begon met te zeggen dat
hjj zelfs de mogeijjkheid van een botsing
niet in het verschiet zag Frankrjjk moest
echter gereed staan indien er iets ge
beuren mocht. Onze vloot, zoo zeide de
Minister, verkeert in een uitnemendea
toestand, en is versterkt door kruisers en
pantserschepen waarvan men de beste
verwachtingen koestert. Evenals de En-
gelsche marine heeft de onze tot haar
beschikking vjjf gepantserde kruisers van
modernen bouw; vjjf andere van dezelfde
type zullen binnen eenige weken bewa
pend worden.
Ten aanzien van het Verre Oosten
zeide de Minister dat Frankrjjk daar on-
mogeljjk een zoo krachtige vloot kan
onderhouden als Japan, Amerika of En
geland. Maar vier torpedojagers worden
uitgezonden om er onze strijdkrachten
ter zee te versterken.
Keizer Wilhelm wordt den 5n
Maart te Antwerpen verwacht. Het Pa
leis des Kouings op de Meir wordt in
gereedheid gebracht.
Koning Leopold zal op 4 Maart
met zgn yacht Alberta te Antwerpen
komen en den Daitschen Keizer, die met
de Bohenzollern zal aankomen, te gemoet
varen.
Koning L e o p o 1 d, zal voor zgn doch
ter prinses C J e men t ine te Laeken een
prachtig paleis laten bouwen. Sedert
eenige jaren heeft Z. M. een blok hui
zen er voor aangekocht.
Het blad Dergens Nyheter herinnert
met het oog op het dreigend oorlogsge
vaar voor Zweden, Noorwegen en Dene
marken, dat door de regeeringen dezer
Staten gemeenschappeljjke voorschriften
omtrent de onzgdigheid moeten worden
uitgewerkt, door Rusland goed te keuren
en door Engeland te billijken.
Het blad deelt mede, dat men in het
ministerie van buitenlandsche zakeD te
Stockholm thans bezig is m^t de om
werking der verouderde neutraliteitsver-
klaringeu en evenals in 1884 en 1885
met Denemarken over eea volledig sa
menwerken onderhandelt, om maatrege
len te treffen,welke voor de drie noor-
i deljjke rjjken gemeenschappeljjk kunnen
gelden.
De Koning van Zweden is gistermid
dag te Weenen aangekomen. Aan het
station waren ter ontvangst aanwezig
de Keizer van Oostenrjjk, de aartsherto
gen, de gezant van Zweden en Noorwe
gen te We8nen, de leden van het ge
zantschap en de Duitsche gezant. De
schitterden en fonkelden op de tafel. De oude
heer verstond deze kunsthjj had in den laat-
sten tijd wel is waar slapelooze nachten daar
voor doorgebracht, maar het menu was ook
fjja, zooals hjj zich uitdrukte. Jammer maar,
dat hjj de vrouw vau den burgemeester en
Arthur de eeuisre waren die het volgens zijne
meening op prjjs wisten te stellen. Men kwam
niet uit de onpleizierige stemming, zelfs ni«t
bjj oom Heinrich's toast, evenmin als bij den
wijn, de oude feesteling was er bjjna vertwij
feld over.
Toen men opstond voor de koffie, zocht
Truitje hare kamer op. Na een kwartier kwam
zjj in een ander toilet in de gang, daar stond
hij op haar te wachten,
Van binnen klonk dof het gesprek der aan
wezige gasten, hier was het doodstil. Zjj keek
nog eens om en knikte de oude staande klok
toe.
Vaarwel Sophie zeile zij dan, als zij
aan zijn arm de trap afliep en de oude vrouw
plotseling weenend over de leuning boog, groet
allen nog duizendmaal
Helder verlichte ramen blonken hen tegen,
toen Frans haar te Riendorf uit den wagen
hielp en de trap op leidde. Oe lucht was ge
heel met wolken bedekt en de vroege lente-
ucht wonderbaar zacht en geurig.
Kom binnen verzocht hjj haar en
opende de bruingekleurde huisdeur.
O, zooveel rozen 1 kwam het verrukt
over hare lippen.
De leuning der trap, de deurramen, de
kettings, waaraan de lamp hing, alles was
beide vorsten begroetten elkaar hartelijk
en werden op hun weg naar het keizer
lijk paleis door het pnbliek geestdriftig
toegejuicht.
De Engelsche officieren die uit Genua
twee ooilogsschepen naar Japan hebben
gebracht, zgn met bjjzondere eerbewijzen
te Tokio onthaald. De Keizer schonk hun
de Orde van de Opgaande Zon en prach
tige geschenken nit de keizerlijke schat-
kam er.
Bg den brand, die gisteren-nacht om
streeks een uur te Londen nitbrak in een
volkskoffiehuis,gelegen in Paternoster Row,
een klein steegje in den omtrek van de
St.-Paul's, kwamen vier vrouwen en drie
mannen in de vlammen om.
De overgelegde Engelsche Marine-
begrooting wjjst een uitgaafcgter van roim
36 millioen pond sterling aan, 21/mil-
lioen pond of 30 millioen galden meer
dan verleden jaar.
Het is opvallend hoe de Engelsche bla
den zich anti-Russisch blijven toonen. Zoo
weet de Times weer van haar correspon
dent uit Wei-hai-wei, dat de Russen hun
schepen, die bg den verradelgken aanval
der Japanners voor Port-Arthur werden
beschadigd, ODmogeljjk kannen herstellen,
terwgl die schepen weer slagvaardig zgn
gemaa kt.
De Russen versterken hun ingenomen
stellingen met groote kracht. Voortdurend,
zelfs om de tien minuten komen te Port-
Arthur treinen aan met twaalf waggons,
elk met tachtig soldaten. Ook worden ver
sterkingen in alleryl nit Hai-tsjeng naar
de Yaloe-rivier gezonden. Het spoorweg-
bestuur laat twee groote treinen te Dalni
wachten, om werkliedenen hospitaalper-
soneel weg te brengen als de Japanners
tot een bombardement van die stad moch
ten overgaan.
Op zeventien mjjlen van de kust van
Dalni zgn mgnen uitgezet. Schepen van
onzijdige Mogendheden ondervinden groote
moeiljjkheden bg het vertrek nit de haven.
O verde nederlaag der Japanscheschepeo voor
Port Arthur heerscht onder de Rassen
groote vreugde. Nader wordt gemeld,
dat de Japanners de list wilden herhalen
die luitenaat H o b s o n te Santiago ge
durende- den Spaaosch- Amerikaanschen
oorlog zoo goed gelukte.
Zg zonden naar Port-Arthur drie han-
delsstoomschepan met de opdracht te zin
ken in den haveningang, om deze te ver
sperren «n het Russische eskader te blok-
keeren.
Het Russische slagschip de Retvisan
begreep echter deze toeleg en alle Ja-
pansche vaartuigen werden in den grond
geboord.
Een telegram uit Petersburg aan de
Matin meldtDoor de dichte duisternis
begunstigd stoomde het Japansche eska-
kwietig met rozen versierd en bjj" het matte
9'chjjnsel gloeiden en schitterden zjj uit het
donkere groen in levendige pracht.
Goede tante Roza
En hand in hand liepen zjj de trap op ld
door de gang heen het was maar een e-
wone vloer, maar heel en al met geurige de i-
nentwtfgen bestrooid.
En hier is onze woonkamer, Truitje, f it
de uwe geheel in orde is.
Zjj ging op den drempel staan en keek nut
nieuwsgierige oogea naar binnen. Hoe ver-
trouweljjk en huiseljjk zag het nederige ver
trek eruit, vriendeljjk verlicht door het sohjjn-
sel der lamp, en kwispelstaartend van vreugde
sprong de schoone jachthond zjja meester te
gemoet. Zjj trad aan zijne hand. hianen, be
vend van geluk en zaligheid.
O, wat een mooie hond 1 En daar eene
schrijftafel, daar de boekenkast, en wat een
lief oud vrouwengezicht in die vergulde ljjs-
ten, uwe moe ier Frans Ja, zoo moet zjj er
uitzien, zoo heb ik mjj haar voorgesteld 1 En
hoe aardig de theetafel met de beide couverts.
Ach lieveling 1 Eu het door de rjjkdom ver
wende trotsche kind, lag weenend aan zgne
bjrst. dier moet het zoo bljjven, Frans,
hier is het warm en vertrouwelijk, hier kan
geen bitter woord gesproken worden 1
Wordt vervolgd.)
