No. 5648
Donderdag 17 Maart 1904.
28ste Jaargang
Hbagêlaó voor <3%ooró- en Sniiè-éLollanè.
Recht en onrecht.
Truitjes Huwelijk,
BUREAU St, Jansstraat Haarlem.
BUITEN L AND,
Frankrijk.
Rusland.
Engeland.
Duitsohland.
De oorlog in het Oosten.
ABONNEMENTSPBIJS;
Per 3 maanden roor Haarlem1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nnmmers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie t Contant,
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitèEtrangère
Q.L. DAl)BE 4' Co JOHN., B. JONES SuecPari» 315i« Faubourg Montmartre.
(Slot,)
In principe zjjn wjj tegen eiken ooilog
en wjj meenen, dat hij enkel als uiterste
middel kan en mag worden gebruikt, als
het geldt de verdediging eener rechtvaar
dige zaak.
In den huidigen oorlog hebben noch
de Russen, noch de Japanners het goed
recht op hunne zjjde. Baidea strjjden
enkel en alleen om veroveringen te doen.
Rusland wil Mantsjoerjje inpalmen, dat
aan China toebehoort en waar hetj zich
reeds met der daad heeft weten te vesti
gen Japan beeft een gretig oog op Korer,
vroeger van China afhankelyk en sedert
eenige jaren een onafhankelijk land. Rus
land en Japan willen daarby nog een
verderen greep doeD, de eerste in Korea,
de tweede iu Hantrjoerjj, of ten minste
belettea dat zijn tegeustanler voor is.
Met welk recht gaan die lauden op
veroveringen Met niet het minste of
geringste. Wat zjj doen is eenvoudig dief
stal, zjj nemen con anders goed en beroo-
ven een ander volk van zjjn vrijheid en
onafhankelijkheid. Die roofzucht tracht
men goed te pra'.en met den naam van
beschaving, ontwikkeling van den handel,
bescherming der internationale belangen:
kort en goel, niets wettigt die politieke
roofzucht, noch het mom van beschaving,
noch een internationaal belang.
Doch in de hedcndaagsche politiek
wordt het begrip van recht geheel en al
miskend; het onrecht heelt in de inter
nationale betrekkingen de plaats van het
recbt ingenomen, en de macht, het ruwe
geweld, wettigt alle onrechtvaardigheden.
Eu eene waarheid is het, dat by na al
de Groote Mogendheden van onzen tyd
enkel gebaseerd zyn op het onrechtver
overingen en iopalmingen zyn de grond-
Blagen van de tegenwoordige staatkundi
ge verdeeling van den aardbodem. In de
vorige eeuw bestond eriu de geh iele vereld
nog slechts een enkele Staat,die waarlijken
inderdaad op het recht en de vryheid was
gegrond, dat was de Pauselyke Staat,
waarvan dr bevolking zich vrywillig aan
den H. Stoel had onderworpen en wier
uitbreiding iu vroegere eeuwen altyd met
volle toestemming zyuer nieuwe onder
danen was geschied.
De Groote Mogendheden hebben, zon
der tusschenbeiden te komen, zonder pro
test zelfs, dien Staat door de ltaliaan-
sche rooverbende litsn inpalmen. Te
vergeefs hebben de Katholieken van ge-
FEOILLETON,
Vervolgd
42
Hare oogen vulden zich plotseling met hel
dere tranen van toorn.
Moet ik mjj ook nog met deze zaak
bemoeien F De oude heer voelde zich pijnljjk
vangedaan.
Ik verzoek het u, oom, voor het door
de heele stad bekend is. Een krampachtig
snikken belette haar verder te spreken.
Ja, denkt gjj dan niet, kind, dat er
reeds 't een en ander gefluisterd wordt Hm
Nu, ik zal het doen uit egoïsme, Truitje.
Denkt gjj, dat het m^j onverschillig ismaar
belooft gj mjj dan ook verstandig te zijn F
Gjj kunt toch niet van hem al
De tranen in hare oogen schenen plotseling
opgedroogd.
Neen, zeide zjj, maar wy zullen het
eens zien te worden over hjj dp ar en ik
hier.
Zjjt gij nu heelemaal krankzinnig, kindP
riep de oude heer uit en zyn gelaat werd
vuurrood.
Zy wendde langzaam de oogen van heir
at. lijj heeft toch alleen rnjjn geld maar
heel de wereld hun sfcem verheven en
verheffen zy die nog tegen dieu onge-
hoorden diefstalhet onrecht blyft be
staan en niemand kan voorz en voor welk
een tyd nog.
Wat meer is, toen de Vredev-couferen-
tie in Den Haag door den Czaar werd
bijeengeroepen met het doel zooveel mo
gelijk de oorlogen te voorkomen door
het Scheidsgerecht, werd, om aan Ital
te believen, de Paus daar buiten geslo
ten. En nu ziet men waartoe die Vre
desconferentie dient
Zoolang het recht van den Paus van
Rome zal geschonden blijven, zoolang
ook is er op internatioaal gebied voor de
volkeren geen recht (aardigheid te ver
wachten, noch vanwege de regeerin
gen, noch vanwege de naties zelve.
Wij moeten dus niet alleen de gru
welen van den oorlog betreuren, maar
wy moeten ook protesteeren tegen de
onwettige ledenen, waarvoor in onsen
tijd de oorlogen gevoerd worden.
Als Katholieken hebben wjj bovendien
nog een anderen plicht: wy moeten
voortgaan met het onrecht aan te kla
gen, den Paus, den Vader der geloovigen
aangedaan wy moeten voortgrao met
het herstel te eischeu van zyn tydelyk
gezag, zco goed als het eenige io ge
heel de wereld, dat op het goede recht
en de v.-yheid gegrond was.
En om te toonen dat die protesten
geen yd"le woorden zjjo, moeten wy,
zooveel het iu onze macht ia, het on-
gelyk vergoeden, den Paus aangedaan
wy moeten hem helpen om den reng
vol te houden, die hem ook op tydelyk
gebied toekomtvoor ons bljjfi by im
mer de Paus-Koniug, en daarom huld -
gpn wy hem a's vorst, eu wij betaltn
hem den verschuldigden tol, niet enkel in
woorden, maar ook in vrywillige giften
die hein het bawiji van onze gehecht
heid en dankbaerheid geven.
Hoever de haat tegen de religieusen
in de Framche Republiek gaat, kan men
aileiden uit het feit, dat de minister van
oorlog, generaal André, heeft besloten
dat de zusters, die het gasthuis der in-
valieden te Parys bedienen, voor den
lOn Mei, dit gesticht moeten verlaten.
Het onderzoek ten laste van Martin,
een onderofficier van hetMinisterie van Ma
rine, wordt voortgezet.
Zooals men weet wordt hjj beschuldigd
aan het Japansch gezantschap voorge-
gewild, hij mag bet houden, klonk het zacbt
aan zijn oor. Ik was bijzaak, ik
Nu, dat is de eerste gevoeligheid, meen
de oom bedarend.
Keut gjj mij nog zoo weinig vroeg zij
en richtte zich iD hare vol'e lengte op hare
bescheiden oogen keken hem zoo angstwek
kend vastbesloten aan.
Dc kleine heer trok haastig de deur achter
zich toe; dat was juist, of zijn gestorven broe
der hem aankeek. In eene onaangename stem
ming stapte hjj in het rjjtuig. Verduiveld,
wat was hjj er dear weer ingcloopen door
zjjne goedheid
Truitje bleef alleen. Een oogenblik keek zij
hem nog na, dan sloeg zij vol vertwjjfeling de
handen voor het gelaat, vluchtte naar de
kleine sofa en weende,
XI.
Het was tegen den avond. Frans Linden
ging de trap af, liep het terras op en riep
dan met schelle stem, die door heel den tuin
klonk. Hjj wachtte nog een oogeublik, dan
schudde hjj het hoofd. De hond is haar ach
terna geloopen, sprak hjj fluisterend, zelfs
zoo'n dier kiest partjj tegen mjj I Hjj ging
weder terug in de zaal en stiet op Johanna,
die bjj het buffet bezig was.
Gjj moet dus over eeu uur naar Woud-
rust ijjden, zoo sprak hjj, maar vermeed daar
hjj haar aan te zien.
Neem het noodige schoone goed en ook
i steld te hebbeD, geheime documenten te
leveren betreft'-nde de Fransche vloot. Er
wordt nu ook verzekerd dat Martin nog
in betrekking was met eene andere Mo
gendheid en er, in twee keereD, 14.000
Ir. van ontvangen heeft.
De Rusciscbe p8rs deelt mede, dat een
50tal Boeren uit Za d-Afrika, dezer dagen
als vrijwilligers hebben dienst geno
men in het Russische leger om in Oost-
Azië te stryden tegen de Japanners. Ook
zou een geheele trein vol F,ansche vrij
willigers door Orel zyn getrokken met
hetzelfde doel.
Keizer Wilhelm heeft op zyn zee
reis met de «Köoig Albert» fe Dover
aangelegd.
Tegenover het Prins-vau-Waleshoofd
werd het anker uitgeworpen.
De Burgemeester, onder-burgemeester
en de havenmeester van Dove', gingen
aan boord.
De Keizer kende de heeren, omdat zij
hem indertjjd de plannen van de haven
te Potsdam zija bomen voorleggen. De
Keizer sprak een tjjdlang met hen en
bezichtigde de nieuwe havenwerken. Voor
al toonde hy belangstelling voor het Prins
van-Wales-hcold, waar de schepen van
de HamburgAmerikaljjn, vau Juli at,
zullen aanleggen. Na een oponthoud van
een talfuur, stak decHönig Albeit» weer
in zee. Daar het bezoek van particulieren
aard was, werden van de vloot geen saluut
schoten gelost.
Van Dover stoomt de Keizer naar Vi
go, waar koning Alfonso van Spanje
aan boord van de «Köoig Albert» met
keizer Wilhelm komt dineeren.
Koning Alfouso vertrok reeds in
gezelschap van den Prins van A u s t u r i e
en den opperhofmaarschalk naar Vigo om
den Keizer te verwelkomen. Trr plaatse
daar worden uitgebreide maatregelen ge
nomen om den Dniischen Monarch op
feestelijke wjjze te ontvangen. De gemeen
teraad besloot den zeeoever met electii-
sche en Venetiaaosche lampen te ver lich
ten.
Alle in de haven liegende visschers-
booten, feeeteljjk opgetuigd, zullen bjj het
binnenkomen van de «König Albert,» zich
in een rei opstellen.
Dedagb'aden wijden aan de ontmoeting
der beide vors'eu lange artikelen, waarin
zy met waardeering over den persoon des
Keizers spreken.
Een der bladm zegt o a. dat keizer
Wilhelm II is «een voorbeeld voor
alle vorsten, geljjfc Duitscblaad een voor
beeld is voor alle volken» en «het heeft
deze hooge plaats onder de volken bereikt
door de deugden vaa zijn ras en door
tacht
Minister M o u r a heeft in de Kamer
verklaard, dat de ontmoeting der beide
vorsten geen politiek doel beoogt geljjk een
eenige japonnen voor mijne vrouw mee wat
zjj nog meer wil hebben, staat elk oogenblik
te harer beschikking.
Johanna zag hem schuw aan, het anders
zoo schoone, mannelijke gelast, had nu eene
aschvale kleur1 in de avondschemering.
Als ik nog een half uur kon wachten,
mijnheer Linden ik wil de juffrouw ten
minste eerst nog het een en ander over den
melkkelder zeggen.
De juffrouw Ah zoo
Ja, de juffrouw, die sedert gisteren
avond bjj tante Roza op bezoek iszjj bood
welwillend bare diensten aan, mjjnheer Lin
den, toen zij boorde, dat mevrouw op reis
was. Ik weet anders niet, hoe ik weg moet
komenFora is te dom en heeft ook te veel
te doen.
Voor hij nog antwoorden kon, was bijna
onhoorbaar de kamerdeur geopend, en achter
de wonderljjke figuur van tante Roza, ver
scheen een jong meisje met kastanjekleurig
haar, roode wangen en schitterende oogen,
dat, zoodra het hem bemerkte, een onbehol
pen buiging re aak te en terstond daarop door
de oude dame als Adelheid étrom voorgesteld
werd.
Frans maakte eene buiging voor de dames
stamelde een paar haffeljjke woorden en vroeg
verschooning dat hij haar alleen moest laten"
daar hjj nog brieven te schrijven had.
Hij spijt mjj zoo, klaagde tante Roza,
dat mevrouw Truitje niet te huis is.
Hjj knikte ongeduldig.
Zjj zal wel spoedig terugkomen, ant-
republikeinsch oppositie blad had beweerd.
Lord Chamberlain is door zyn
verblyf in Egypte zoover hersteld, dat hij
de reis naar Londen heeft aanvaard.
Men ziet hem gaarne terugkomen; zoo
wel onder de protectionisten als onder de
vryhandelaars, heerscht vreugde over dit
feit. De protectionisten zien met groote
ingenomenheid han voorvechter teiugkee-
ren, en hopen daarvan overwinning op
overwinning voor hun party de vryhau-
delaars verwachten dat de terugkeer van
Chamberlain er toe zal bjjdrageo
om het Parlement en de Regeering te ver
lossen van destartkuude door Balfour
gevolgd.
De Vrij handelaars roepen nu allen te
wapen om de vry-handelaars-combinatie
de overwinning te bezorgen.
Dat de Engelsche salarissen nog ai
beduidend zyn, bljjkt dat de vier militaire
leden vaa den nieuwen legerraad ieder
f 24.000 's jaars krjjgen de inspecteur-
generaal, wiens post voor dien van
opperbevelhebber in de plaats is gekomen
en als hoedanig de Hertog van Connaught(
benoemd is, krygt f 48.000.
De moordenaars van den Frankfo; ter
piano-fabrikant L i ch t e n s t e i n, zjjn
ontdekt in den reids genoemden Bruno
G r o s z en den koetsier Staffort. Om
trent den moord wordt gemeld, dat zy
voorwendden, een piano te willen koopea
en zoo met den vermoorde alleen het
magazyn binnengingen, op hetzelfde
oogenblik werd Lichtenstein met
een stnk jjzer neergeslagen. Deze ver
weerde zich daarop nog, doch zy hebben
hem toen onmiddellyk met een meege
bracht koord geworgd.
De moordenaars dachten 35,000 gul
den te vinden. Slechts 800 mark waren
aanwezig.
Bjj het verhoor zoekt Staflort de schold
in hoofdzaak opj Grosz te schni*
ven, maar hoogstwaarschynlyk is hy zelf
de hoofdaanlegger van het gansch treu
rige misdryf.
Het is gebleken, dat hy ook is de
bewuste herbergier uit Offenbach, waar
van dadeljjk na het ontdekken van den
moord sprake was. Meermalen op den
noodlottigen morgen bezochten beiden
het magazyn van Lichtenstein, die
eiudeljjk boos vermoeden had gekregen
en hun gevraagd had, wat zjj van hem
begeerden, waarop toen onmiddellyk de
tuoord volgde.
Volgens de laatste berichten van het
oorlogsterrein iu Korea, zyn de wegen er-
ba mal jjk slecht, wat eene groote be
lemmering geeft aan de beweging der
troepen. Er zal dos nog wal een tyd
overheen gaan, alvorens een gevecht
van beteekenis zal worden geleverd.
De opmarsch der Japanners naar het
noorden van Seoel gaat met groote moei
lijkheden gepaard. Ook de Russen on-
woordde hij onder het gaan.
Als Adelheid met het een of ander be1-
hulpzaam Iron zjjn in het huishouden klonk
de schelle stem ran de-oude dame hem nog
achterna.
Doe maar geene moeite, weerde hjj af.
Ik wil heel graag, verzekerde juffrouw
Adelheid schuchter.
Nog eene stomme buiging van zjjn kant
en dan ging hjj met groote schreden de deur
uit. Ook dat nog I
Haastig liep hjj de trap af en den tuin in.
Hij haalde nog eens den brief uit zjjn zak,
dien hjj heden-morgen op het b'.ad zjjner
schrijftafel gevonden had en las hem weer
door. Het waren niet de gewone, sierljjke let
ters, stijf en strak en groot stonden ze daar
en toch onzeker, of ze in groote opgewonden
heid geschreven waren.
Het bloed steeg hem met geweld naar het
hoofd.
Dat is nog lang niet uitgemaakt! Hjj
stak den brief weder in den zak en haalde
er een anderen uit, die hem een half
uur geleden door een expresbode gebracht
was.
"Ik kom zoo even van Wolff, met
wien ik eene schikking wilde treffen o ver
uwe fatale aangelegenheid. De kerel is
echter sedert gisteren door typhus aan
getast en voor 't oogenblik valt er niets
met hem te verhandelen. Het spijt mij
zeer, dat gjj juist in handen van dezen
man gevallen zijt en ik begrijp niet,
waarom gjj d* zaak niet in der minne
dervinden by den overtocht van de
Yaloe en bij het aanbrengen van ver
sterkingen door het doorweekte terrein
grooten tegenspoed.
Zouden wy aan de Engelsche leugen-
berichten geloof slaan, dan zullen de
Russen Port-Arthnr ontmimen. Dwazer
voorstelling van den toestand is niet
denkbaar. Men Loeft zich dus wel te
hoeden tegen Engelsche venijnige partij
dige berichten, zoowel als tegen Oost-
Aziatische ydelheid en zelfingenomen
heid, waarvan de telegrammen, uit Japan
afkomstig, getuigen.
De opwinding der eerste dagen van
den oorlog, heelt plaats gemaakt voor
koel zelfbedwang.
Dat echter op dit oogenblik een tua-
schenkomst der Europeesche regeeringen
mogelyk is om den vrede te herstellen,
is, zonder dat eerst geduchts slagen zyn
gevallen, niet aan te nemen. Het aan
bod tot tasschenkomst zal uit de ge-
b nrtenissen zeiven voortvloeien. Het
oogenblik, dat daarvoor geschikt zal zyn,
kan niemand voorspellen.
Men meent te weten, dat de oud-
Russische minister Witte, over den
oorlog gezegd heeft«Wy kannen eenige
booze dagen doorleven, maar de Rus
sische bevelhebber Konropatkine
is een strateeg, die ten slotte de Japan
ners zal overwinnen.
Wil men de Engelsche bladen gelooven,
dan ziet het er voor de Russische vloot
treurig uit. De kolenvoorraad te Port-
Arthnr moet geheel en al verbruikt zyn.
Voor de Russische schepen is geen be
houd meer't eenige zou nog zyn, dat
de Rassen zeiven hanne bodems zouden
vernielen en doen zinkeD.
Uit Tokio wordt geseind, dat de
Russische vloot na het gevecht van den
lOen Port Arthur verlaten heeft om te
trachten, Wlatiwostok te bereiken, en
zich te vereenigen met het krnisersmal-
deel.
Bevestiging van die geruchten is er
niet, ofschoon msn toegeeft dat by ver
kenningen in den omtrek van Port Ar
thur geen Russische schepen gezien zjjn.
Een nieuw gevecht wordt door een
vreemdeling, komende van Port Arthur
gemeld, j.l. Zondag zou dit hebben plaats
gehad.
De Russische kruiser «Diana» werd
beschadigd. De vjjandeljjke vloten wis
selden twintig tot dertig schoten.
Merkwaardig is de toestand op Ko
rea. De Japansche autoriteiten gaven
bevel dat de dagbladcorrespondenten, die
zich op het oogenblik te Ping-Yang en
Anjoe bevinden naar Seoul moet terug-
keeren. De uitgegeven passen worden
niet langer erkend.
Deze bevelen worden van zeer veel
beteekenis beschouwd.
De gevolgen van het Japansch-Kore-
aansch verdrag doen zich reeds gevoelen
Ia de administratie van Korea zal een
groote verandering gebracht worden.
Vele ambtenaren zullen worden wegge-
wilt schikken. Zoodra die hear weer te
spreken is, zal ik mij veroorloven, in het
belang mjjner familie en in de eerste
plaats in dat mijner nicht, stilzwijgend
te handelen, en verzoek u beleefd door
geen enkelen stap van uw kant, de zaak
nog erger te maken. Gjj hebt ook plich
teD, die niet verzuimd mogen wor
den I
Als een oud man mag ik u zeker wel
eenen raad geven F Ik beoordeel de zaak
zeer verdraagzaam, m ar eene vrouw denkt
daar anders over. Beken toch ronduit
aan de kleine, beleedigde vrouw de waar
heid, bij haar karakter het eenige
middel, waardoor zjj zich weer zal laten
verzoenen. Ik wil gaarne om verschillen-
de redenen al het mogelijke doen, om
haar de heele domme geschiedenis zoo
verschoonend mogeljjk v ior te stellen
Plichten bromde hij, plichten jegens
de familie I Dan begon hjj te lachen en liep
sneller bij de invallende duisterniswat moest
hjj thuis in de ledige kamers doen, aan de
ongezellige tafel en met het hart vol erger
nis P Kinderachtige niet te rechtvaardige eigen
zinnigheid was het van baar zjj stelde
geen vertrouwen in hem Waarmede had hjj
verdiend, dat zjj maar dadeljjk de staf over
hem brak, zonder hem te verhooren F
(Wordt vervolgd.)