No. 5663
Woensdag 6 April 1904.
29ste Jaargang.
ÜagBlaè voor <5fëooró- on Suuiè-éLollanè.
Waarom en wat dan? I
HET GEHEIM
vaü een Vorstenhuis
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
BUITENLAND.
Frankrijk..
Rusland,
Duitsohland.
Koloniën.
De oorlog in het Oosten.
0liR4IT.
ABONNEMENTSFBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Toor het buitenland 4
Afzonder! jjke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
H'o of d re d a c t e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
N TIEND
FBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 50 Cents
["(Elke regel meer 7l/a r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
AGITE MA NON AQÏTATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie GéneralePublicité, Etrangère
G.L. DAÜBE fy Co JOHN.y f. JONES Succ- Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Wat wjj reeds een drietal weken gele
den in een paar hoofdartikelen aanstipten, j
namelijk het groote belang deraaustaau- j
de verkiezingen voor da Provinciale
Stater, is ia de laatste dagen schering
en inslag geworden in de verschillende
b'aden van allerlei richting. En dat het
richting op zonde gaan, die wjj toen
vermoedden en aangaven, blijkt nu
tm duidelijkste. Er valt niet aan te twij
felen, er zal dezen zomer ernstig storm
ge'oopsn worden om het ministerie-K u y-
per ten val te brengen.
Da vraag is slechts of de Eerste Kamer
by de behandeling der Hooger-Oaderwys-
wet daaraan zal meedoen, d.w.z. er mede
za' beginnen of wel, dat men za' afwach
ten tot de Tarief wet in beband ding komt
By de behandeling der eerste wet zal drie
vierde of meer van het volk vry onverschil
lig toeschouwer blyvan,bij de tweede
zal het geheele volk mede in het ge
ding komen en kiezen vóór of tegea
Maar hoe dan ook, dat de aanval ko
men zal, staat wiskunstig vaat en dat de
Eerste Kamer dien aanval zal moeten
doen door het afstemmen van een
der in eerste instantie aangenomen wetten,
is evenzeer zeker, daar het Ministerie
door da rechterzijde ia de Tweede Kamer
niet in den staak zal g&liteu worden, al
is er ook een enkele afgescheidene, zoo
a's Dr. de Visser by de stemming over
de Hooger-Onderwyswet.
Verwonderen zal het onB volstrekt niet,
wanneer de Eerste Kamer reeds by de
eerste gelegenheid de beste het Ministe
rie een hak zet en het voor de keuze
stalfc tusschen Kamerontbinding of aftre
den. De houding der liberale party by de
stemm>ng der O iderwyswet, waar het ein-
delooze debat wel getoond heeft dat men
zich met alle macht tegen de Wet-
Kayper verzette, maar dat men geene
enkele poging wenschte te doen om, be
seflende, dat men onpartydig moest zjjn
en wat men voor zich zeiven begeert, ook
anderen dient te gunnen, de Wet door
het stellen van goede waarborgen voor
het toestaan van den effsctus civilis voor
allen aaanemeljjk ti maken,—het latere
geschrijf in de anti-nrnisterieele bl iden,
de uitlatingen der socialistische partij
hoofden,het zich verkneukelen in de
houding van sommige heeren predikanlen
tegen de Hooger onderwijswet en het
weder wjjzen op en het oprakelen van
het ontdaan der doleantie enz, dit
alles toont duidelyk, dat men tot den
FEUILLETON,
5. (Vervolg,)
Meta, prevelde hg, ik kan niet sterven
ge hebt mij het kind gebrachtloochen het
niet zorg nu voor Albert... ge zjjt rijk,
hebt geene erfgenamen zoo ge weigert, geef
ik den rechter mgne papieren ik moet
Waan niet dat ik ze verloren heb
Hg zweeg.
Wat is dat?Wat i» dat? zei1,Albert
bij zich zeiven. Meta heeft mij aan vader (ge
geven O lieve God, zoo ik opheldering no
pens mijne geboorte kon erlangen Men houdt
injj voor eenen vondeling en deze omstandig
heid vermeerdert het treurige en verplette
rende van mijnen toestand Ik moet zeker
heid krijgen, moest ik er alles op zetten 1 Ach,
't is voor Louize 1
Nieuwsgierig sloeg hij den zieke gade.
Vader Brand neep de dunne bleeke lippen
open.
Hjj scheen pijn te gevoelen.
Vervolgens drukte hjj de hand op de moei
lijk ademende borst
Dan lag hij wederom stilzyn oogleden
trilden.
Hij scheen moeite te doen om zich aan
algemtenen storm'oop besloten heeft en
mea daarvoor het einde dar vierjarige
regeeringspariode waarschyalijk niet zal
afwachten. En waarom niet? Wordt 's
lands belang waarlyk in gevaar gebiacht
door hat aannemen der Wet op het Hoo
ger Onderwjjs, zooals die in de Tweede
Kamer is aangenomen
Is men in waarheid bevreesd, dat de
Wetenschap zoo'n schade zal lijden als
aan Byzondere Universiteiten onder ze
kere beperkende voorwaarden dezelfde
rechten worden geschonken als aan de
Staatshoogescholen Steunt die vrees op
zoo goede gronden, dat men daarvoor
alles op haren en snaren moet zetten
Och kom, geen mensch, die er aan denkt.
Wie onbevooroordeeld de houding der
liberale partij bjj de behandelirg dier
Wtt ïu de Tweede Kamer heeft beschouwd,
heeft in d;e houding wel_h9t dienen van
het belang der party, niet dat van den
Staat gezien. Het was een zich schrap
zetten tegen Dr. K u y p e r, dat steed3
scherper werd, naarmate deze meer tn
meer toonde hen allen aan te durven en
en aau te kunnen, onvervaard en onbe
zweken over hunne hooiden heen op zijn
doel aanstuurde eu waar het zjjn moest,
recht op zyu mau durfde afgaan en een
kat, een kat te noemen. Dr. Kuyper
is hun een doorn in het vleesch, by is
de stuwende macht van net Ministerie,
e9n man van groote werkkracht en van
organiseerenu talent, die onverschrokken
op zyn deel afgaat en die al langer hoe
meer toont regeeringstalenten te bezitten,
die hem met onze eerste staatslieden op
éane lijn stellen.
Die man is hun man niet en hjj di -ut
te vallen, voor hy nog vaster in het za
del komt. Verweet men hem vroeger, d»t
hjj wel veel sprak en aankondigde, maar
weinig deed, nu het blykt, dat deze vier
jarige regeering^periode, indien meu hem
die af liet werken, rjjk zou zyn aan vol
brachte] arbeid tot heil van den Staat,
nu moet het Staatsbelang, zooals zjj dat
verstaan, dienst doen om hem tea val te
brengen en zal daarvoo'ongetwjjfsld de
eerstede beste gelegtnbeid vcor wor«
den aangegrepen.
Ruiterljjk ten minste, al is de tactiek
wel wat bedenkelyk en zeker niet door
Staatsbelang gemotiveerd, is in deze de
houding der heeren Troelstra c. s.
die openhartig veklaart: «Na de wy.a
waarop de Minister K u y p e r in de zaak
der algemeens werkstaking, onzaliger ge
dachtenis, optrad, kan hy onz» man niet
meer zyn en dus»
Dus, of eene voorgestelde wet al of
niet in het belang van den Staat is, of
zij al oi niet een ei ide maakt aan de
bevoorrechting der eene of aan de ach
teruitstelling eener andere groep van het
Nedeilandsche volk, dat doet er niet toe.
Kan men hem door het afstemmen
dier wet doen vallen, dat hy valle.
Of wjj met de liberalen regeeren kunnen
of niet, of wij onder andere omstandig
heden met de liberalen aan de stembus
kunnen samengaan of niet, dat do9t er
niet toe, waaneer wy nu door zulk een
samengaan het Ministerie kunnen doeu
vallen, dat het vallewant, Dr. Kuy
per is na April 1903 onze man niet
meer. Dat heet in ons lieve yaderland
liooge politiek en aan die animositeit te
gen den P»emier wordt het Staatsbelang
gewaagd en brengt men alle stabiliteit
in den wetgevenden arbeid ten offer.
Slot volgt
den slaap te ontrukken. Of pjjnigde hem een
smartelijke gemoedsaandoening?
Meta, prevelde hij, terg mjj niet. Gij
hebt uw vermogen door eene misdaad ver
worven Ik weet het.ik kan het bewij
zenZoo ik tot hiertoe zweeg, dan was
dit omdat ik uw broeder ben.
Ge hebt mij slecht behandeld Albert,
de brave jongen, heeft mj verpleegd door
zuren arbeid heeft hg daartoe het noodi/e
geld verdiend hij is mg de naaste in-deze
wereld, en nu moet de zaak in ordegebracht
worden als ik in het graf lig, kan ik niet
meer spreken Ach dat ik zoolang ge
wacht heb Wij moeten afrekenen, Meta j
De zieke hief toornig de handen op, maar
loodzwaar vielen ze neder. 1
Door deze beweging verschrikt, ontwaakte j
de grijsaard.
Verrast aanschouwde hg den jongeling. j
Gij, Albert?
Ik, ja, vader 1 Hebt ge goed geslapen
Hoe gevoelt ge u
Zeer vermoeid moet ik nog geen me
dicijnen nemen?
Albert zag naar het uurwerk.
Nog een half uur, vader. W ij moeten
het voorschrift van den dokter navolgen. Niet
vroeger of later moogt gij uwen drank inne
men.
Ik zou zoo gaarne nog eenige dagen
leven 1 Zon de dokter dat kunnen bewerken.
Let goed toe, Albert, luister aandachtig naar
alles wat bjj beveelt. I
Ge. zult nog lang leven, vader, de ziekte
Op bevel van denkerkvervolger Com
bes zyn op Goeden Vrjjdag al de kruis
beelden en godsdienstige schilderjjen uit
de zalen der Gerechtshoven te Parjjs ver-
wjjderd.
De Prefecten van al de Departementen
der Franscbe Republiek hebben vau het
Ministerie bevel outvaogen al da kruis
beelden uit de Gerechtshoven en Recht
banken te verwijderen.
Uit Ronbaix komen meer geruststel
lende berichten, daar een groot aantal
werklieden de gelederen der oproerlingen
hebben verlaten en aan den arbeid /jjn
gegaan.
De militaire bevelhebber treedt krach
tig op by do afloste samenscholing wordt
de troep uit elkaar gedreven. Bjj een
charge op de B lulevard Belfoit door dra
gonders en huzaren, werden verscheidene
personen gekwetst. De werkstaking heeft
zyu hoogste punt bereikt.
Ui; Olessa wordt gemeld, dat het
plan bestaat om by gelegenheid van het
Grieksche Paascbfeest de joden te Ijjf te
gaan.
Aan het hoofd der beweging staat de
redac'eur van een te Odessa verschij
nend blad, die den bekenden anti-semiet
Kruscheman verzocht te Olessa te
komen, om te zaaien de plannen tegen
de jcden te beramen.
Ook hier is het wapen tegen de joden
de Japanech-Ruseische oorlog 1
Aan de universiteit van Dorpat hebben
de studenten schandelijk buisgehouden.
Er zijn 690 studenten gevangen geno
men 20 van hen zyn in vrijheid ge
steld, 161 zyu gedurende zes maanden
zal wel overgaan. Plaag u niet met onnoo-
dïge zorgen, want de dokter heelt rust aan
bevolen. Zoo u een of ander drukt, deel het
mg mede, ben ik u niet het naaste van alle
menschen f Ben ik niet uw zoon? Van mij
moogt gjj verwachten dat ik eiken uwer wen-
schen trouw zal vervullen.
Hé, wat bedoelt ge vroeg de zieke
treurig.
De goede God zal u nog niet 1 aten ster
ven, vader.
Wie kan dat weten mjjn zoon
Wat er gebeuren moge, vader, verzwijg
mij niets
Men moet steels het ergste verwachten,
hiermede vaart men altijd best.
Albert bedwong zjjne tranen.
Vader, fluisterde hij dicht bjj zijne wang,
ge hebt mjj zoo liefderijk aangenomen, mij
eene opvoeding laten geven, welke mijne mak
kers mij benijden ik zal er u voor danken
zoolang een ademtocht over mijne lippen gaat.
Zoo ge nu wilt dat ik met gerusten blik» in
de toekomst zie, deel mij dan mede wat ge
van mijne geboorte weet. Ik mis mgne ouders
niet, gjj hebt ze bjj mjj vervangen maar, va
der, men zei er toch naar vragen als ik als
zelfstandig man het leven zal intreden. Vaak
hee't men mg eenen vondeling genoemd
vroeger was het mg onverschillig waarvoor de
menschen mjj hielden nn is het an
ders.
Ge zjjt geen vondeling, Albert
Wie zjjn mjjne ouders dan
Ik weet het niet
on Ier politiezoezicht gesteld, 95 gedu
rende een jaar, ea 31 weiden vau alle
universiteiten in het keizerrjjk verban
nen.
Italië.
S.ormen en zware regens hebben groote
verwoestingen teweeggebracht in de pro
vincie Catan te Paterno, te Biancavilla,
te Ceuturipe, te Troina, te Agvia en te
Oagliano. Verschillende huizen zyu inge
stort. Men telt een dozijn slachtoffers.
Het Berl. TageUalt werpt weer de vraag
op, of, nu president Loube t van de
Fransche republiek het Q lirinaal zal be
zoeken zonder naar het Vaticaan te gaan,
Z. M. keizer Frans Jozef van
Oostentjjk, dit ook niet kan doen.
De komst van keizer Frans J o-
ze t te Rome, of liever zyu bezoek aan
het Italiaansche Hof wordt reeds sedert
langen tjjd niet slechts door het I aliaan-
sche Hof en de Italiaansche regeering,
maar ook door het volk vurig geweascht.
Maar met het oog op den Paus moest
dat bezoek tot nu toe steeds nog worden
uitgeatdll.
Het Ifaliaausche Hof intusschen blyft
zich op dit punt ietwat gevoelig toonen.
In het achterwege blijven vau een bezoek
van den Keizer vau Oos'enrjjk aan het
Quirinaal meent het te moeten zien een
stilzwygeni niet erk t nnen va het hertel
van het koniukrjjk I al En uoc'i de
harteljjke betrekkingen, waarin beide
Hoven to1 elkander staan, noch het fei%
dat zjj beide behooren tot den «Driebond
hebben aan deze opvatting in het minst
iets ku men veranderen.
Men zal zich echter bjj het Italiaan
sche roovargiuvernement moeten troosten,
want zeker is het, dat zoolang de Paus
een bazosk uitsluitend aan Let Italiaaa-
sche Hof a's persooaljjke beleediging op
vat, keizer Frans J o z e f, n:et naar
Rome zal gaan.
De toestand van den DuitschenKeizer moet
inderdaad zeer zorgwekkend zjjn, hoe
wel men te Berljja geru tv tellen-de berch-
ten geeft.De keelziekte van den K izer is
niet genezen. De «Star» verneemt uit
Stuttgart dat professor Bergman n, de
bekende chirurg die ia consult geroepen
werd bjj de operatie ia November I.I.,
geadviseerd had den aangedanen stem-
b nd geheel te verwjjdereD. Hy was zeer
misnoegd dat zyn raad niet opgevolgd
werd.
Het te Napels verschjjneud blad «11
Giorno» drukt een interview af dat een
zjjaer redacteuren had met een Italiaansch j
marine-officier die den Keizer eenigefma-
len zag op de jongste reis. De ofticier
verklaarde dat algemeen opgemerkt werd
de zenuwachtigheid vau den Keizer. Geen
oogenblik ia hjj stil, -zelfs niet warneer 1
hjj alleen is. Steeds gesticuleert hjj, kjjkt
angstig om zich heen. j
Omtrent den focht op Atjeh naar Gaj ie
Hoe ben ik dan in uw huis gekomen i
De grjjsaard was weder onrustig, driftig
greep hg met de handen in de dekens.
Wacht nog wat! riep hjj met inspan- 1
ning.
Wachten, wachten, waarom? Gjj zegt im
mers, dat wjj het ergste moeten vreezen
Voor dat ik sterf, zorg ik voor u.
Ge kunt me toch van nu af zeggen, va
der, waar de papieren zjjn.
Brand ontstelde.
Welke papieren?
Misschien mjjn doopakte of een ander ge
tuigschrift.
Ik bezit niets dergeljjks,
—Herinnert u, vader, bad de jongeling.
Wilt ge dan mjjnen eerljjken naam niet dra
gen? Schaamt ge u over den ouden timmer
mansknecht, die u heeft opgevoed
Om Gods wil, vader, hoe komt ge op
zulke gedachte! Indien ik wensch eene ach
tenswaardige plaats in de wereld te ver
vullen, dan wensch ik dit alleenljjk om uwent-
wil. Dat ge vreugd aan mg zoudt beleven, is
immers het minste, waarmee ik u mgne dank
baarheid kan betoonen. Onder den naam van
Brand ben ik groot gebracht, en ik zal hem
dragen zoolang mjj God hel leven schenkt.
Maar ik denk er over na, zoo er menschen
kwamen die beweerden dat zjj rechten op mjj
hebben, dat ik hun zoon ben —of het geval
deed zich voor dat ik mjjne afkomst moest be-
wgzeriwat zou ik antwoorden? wat moet
ik doen.
De zieke schu 1de bedenkeljjk het hoofd.
eu Alaslanden onder luitenant-kolonel
Van Daalen, wordt geseind
«Colonne Van Daalen vond in Ga-
joe-Lueas alle gampongs zwaar versterkt.
In Reurenbotoa, Pasir, Pepareggoip en
Kota L'ntaug sneuvelden 541 vjjaadeu.
Wjj drie dooden, twintig gewonden. Licht
luitenants W i n t e r,E bbink, Chris-
toffel. P endan g-colonne aangetrof
fen. Excursie voortgezet.»
De plaatsnamen schyuen gedeelteljjk
varminkt te zyn overgekomen. Wellicht
moet men voor Reurenbotoa lezen «Per-
cumeua», een gebied waarvan sprake is
in vroegere berichten omtrent den toen
voorgenomen tocht en in een Atjeh-cor-
respondentie vaa 16 Febraari.
Omtrent de gewonde officieren kan ge
meld worden, dat volgens de naam- en
ranglyst er zyn twee luitenants Win
'ut. w. die der artillerie A. T. H. en
der infanterie W. R. Vermoedel jjk
emt de infanterie aan den tocht deel
.n zyu er drie luitenants E b b i n k,
E. A., J. H en J. W. Met C h r i s t o f-
fel is klaarblijkelijk de bekend.1, verle
den jaar tof offijier bevorderd}, onlerlui-
tenant bedoeld.
De tocht naar de Gajoelandsn is op
7 Februari begonnen.
De co respondent van het Handels-
blad te Batavia seint d.d. 3 April
De colonne Van Daalen stootte bjjd)
Gajo.bcas op kracht g verzet. Alle kam
pongs zjjo versterkt. Totaal 533 dooden.
Ouzerzjjds drie doodeu en vjjftig gewon
den. L:cht gewond zjja de luitenants
Winter, Ebbinken Chistoffel
Na aanvulling wordt dö (excursie voort
gezet.
Een telegram van den correspondent
der N. Roti. Ct., te Batavia van 3 April
luidt als volgt0
Overste Van Daalen ondervond in
Gajoe-Loeos, waar bjjna alle kampongs
versterkt waren, een hevig verzet, waar-
bjj 541 vyauden gedood werden.
Hjj bereikte Pending, waar verbinding
met de Kwala-Simpang-colonne werd
verkregen.
Radja Boek it vluchtte naar het ge
bergte.
Wjj hadden 3 dooden en 50 gewon
den, waaronder de luitenants Winter,
E bbink enChristoffel.
De verbonden colonnes gaan door Ga-
joe-L»eoj en alle Bataklanden naa.* Ta-
roet ong.
Grootvorst Boris Wladimiro-
w i 18 j is te Port-Arthur aangekomen en
door de overheid en de bevolking feeste-
ljjk ontvangen. De stadhouder A 1 e x e-
j e f is eveneens met generaal Sgi 1 i n s-
k i te Port-Arthur teruggekeerd. De oor
logsschepen werden geïnspecteerd.
Van een aan zal door de Japanners in
den nacht van Woensdag op Donderdag,
uit Londen geseind, met het doel om de
haveningang te verstoppen, en d A dezen
aanval gelukt zou zjjn, is niets officieels
Dat zich dit geval kan voordoen, hieraan
heb ik gedachtfluisterde hjj. Maar ik ken
uwe ouders niet. Liat dit nu maar zoo
Ge zult tevreden worden gesteld. Ik heb mis-
schien te lang gewacht hoe laat is het
reeds in den avond
Negen ure.
Morgen vroeg gaat ge nog eens naar mijne
zuster zij zal wel komen ik heb u reeds
gezegd wat ge haar moet mededeeleuEn
dan zal alles go id zijn.
Juist kwam Elsje binnen met den dokter.
Deze laatste was een krachtig man van
veertig jaar. Bedaarden ernstig naderde hij den
zieke na Albe t gegroet te hebben.
Nog zoo l»at, dokter vroeg vader
Brand.
Ik moet wel erg ziek zijn, voegde hij er
treurig aan toe.
Och 1 was 't antwoord, ik kwam toe
vallig langs en Was nieuwsgierig naar nw toe
stand.
Vader Brand schejn gerust gesteld.
En toen de dokter gedaan had met zijn
onderzoek, vroeg hjj
Dokterhoe lang kan ik n jg leven
Eene zonder'inge vraag, antwoordde
glimlachend de geneesheer. De geleerdste pro
fessor is niet alwetend.
(Wordt vervolgi.)
