No. 5666
Zaterdag 9 April 1904.
29ste Jaargang.
k
2)ag6laè voor eSfiooró on Suió-diollanè.
Zondagsblad.
Nieuwe Haarlemsche Courant
De gehuwde vrouw
uit de fabriek,
ABONtïBBRT 0
HET GEHEIM
vao een Vorstenhuis
Per 3 maanden Yoor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoof dredacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meerll/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublieitéEirangère
G.L. DAD BE Co JOHN., b. JONES SuecParis 3lbis Faubourg Montmartre
op
het
van de
Het ZONDAGSBLAD kost slechts 25
cent per 3 maanden, franco per post
35 cents.
Het ZONDAGSBLAD geeft wekelijks
eene novelle of schets, boeiend feuil
leton, allerlei wetenswaardigheden,
humor, landbouwnieuws enz.
Het ZONDAGSBLAD bevat in zjjn num
mer van morgen een schalksch stukje:
«Een-eu-veertig stuivers schuld,»
door Sophie.
Het ZONDAGSBLAD vrage U ter ken
nismaking aan bjj de Administratie
van deze Courant.
Thans, nu de nieuwe Arbeidswet in be
spreking is, begroeten wjj met vreugde
het streven van den Limburgschen R.K.
Volksbond, om in deze wet eene bepaling
op te nemeD, waardoor aan de gehuwde
vrouw bet werken in fabrieksn en werk
plaatsen verboden wordt.
En het was een uitstekend werk van
den Provincialen Bond van Kruisverbon-
den, om dit streven te steunen, door
eveneens een request aan de Tweede Ka
mer te zenden, want als de vrouw en
moeder aan het huisgezin onttrokken
wordt, zullen noodzakelijk de man en de
opgroeiende kinderen de herberg boven
den huiseljjken haard verkiezen.
Zeer leerzaam is ook op dit punt het
belangrijk Verslag van den Inspecteur van
den Arbeid in de Eerste Inspectie (Lim
burg en Noord-Brabant) dat dezer dagen
verscheen. Op de 313 fabrieken en werk
plaatsen, in 1902 in Limburg bezocht,
waren niet minder dan 410 gehuwde
vrouwen werkzaam. De hoofdreden, door
245 ondervraagde vrouwen opgegeven,
waren te geringe verdiensten van den
man (176 gevallen) en den weduwen-
staat (69 gevallen).
Ook de Inspecteur van den arbeid,
komt door zjjne bevindingen tot besluit
dat het in 't algemeen wenscbeljjk is,
den fabrieksarbeid der gehuwde vrouwen
te verbieden.
8. Vervolg.)
Kan ik mejuffer Gerold van dienst
zijn
Het slot is weerspannig,
Ik zal het wel tot gehoorzaamheid
dwingen.
De krachtige hand van den werkman opende
met eenen vasten greep de deur.
Mejuffer Gerold dankte met eene bekoor
lijke buiging.
Gaat ge reeds zoo Vroeg stadwaarts
vroeg zij.
Mijn goede vader ligt zwaar ziek
Mijn God 1
Beiden aanschouwden elkander maar sloe
gen blozend de oogen neder.
Louize Gerold, (ie dochter van den rijken
timmermansbaas, ging den tuin niet binnen,
zjj bleef staan en speelde in verwarring met
haar groenen zijden zonnescherm. Een fijne
stroohoed, met korenbloemen opgeschikt, over
schaduwde het wonderfraaie gezicht van het
negentienjarige meisje. Hare schoone gestalte
was in een wit kleed gehuld. Een eenvou
dige zwartzijden mantel lag onachtzaam op
hare schouders.
Echter met deze beperkingen
1. dat er uitzonderingsbepalingen be
staan, om in eenige gevallen fabrieksar
beid van de gehuwde vrouw te kunnen
toestaan
2. dat zeer ruime overgangsbepalin
gen gemaakt worden, omdat het loon van
de gehuwde vrouw," voor een deel al
thans, de inkomsten vau het gezin be-
heerscht.
Deze bepalingen zegt de Inspec
teur schjjnen zeer nuodig, ook om te
voorkomen, dat de gehuwde vrouw, door
gebrek aan middelen daartoe gedreven,
haar toevlucht neemt tot huisarbeid, zoo
lang althans eene wettelijke regeling van
de huisindustrie ontbreekt. Daaraan is
het nadeel verboüden, dat deze onder
uiterst ongunstige voorwaarden wordt
uitgeoefend.
Het zou voorzeker, zegt de Nieuwe
Koerierzeer wenschelgk zijn, indien de
Limburgsche R. K. Volksbond deze be
schouwing van deo Inspecteur met de
daaraan voorafgaande gegevens in ge
zette stadie nam, en zeker voegen wjj er
aan toe, ligt het op den weg van den
Nederl. R. K. Volksbond en andere R.
K. Werkliedenvereenigingen in ons land,
de hoogst ernstige wetgeving van het
Arbeidscontract in ernstige behandeling
te nemen, opdat in deze zeer belangrjjke
sociale wetgeving eenheid van gevoelen
komt bij allen, die hetzelfde doel nastre
ven.
De roeping van de gehuwde vrouw
bestaat niet om, haar tjjd door te bren
gen in de fabriek ot werkplaats. De
vrouw behoort in den huiseljjken kring.
Als de man den scepter zwaait in de
maatschappij, dan heeft de vrouw te iei.
den en te besturen het huisgezin, waar
zij de uitoefenende macht van het hoofd
des gezins genoemd zou kunnen worden.
Zjj heeft haar liefdevolle zorgen te wjj-
den aan hare dierbaren.
Zet nauweljjks een stap in de huisge
zinnen, ot heel de omgeving roept u toe,
dat hier de vrouw, de brengster is van
geluk of ongeluk. Van een goede huis
vrouw gaan uit orde en liefde en vrede
in al haar woorden en daden.
Als de man na volbrachten arbeid
voor 't onderhoud der zjjneu t'buis
komt, dan zorgt ze dat gezelligheid hem
te huis houdt. Dan vindt hg op tgd het
eten of de. boterham gereed, en voor
zoover het in baar macbt staat, geeft
niets hem reden tot klacht. En bij gaat
niet uit, om met het geld aan vrouw en
Boud goeden moed, Albeit! zei ze nr
eenige oogenblikken. De treurige dageD zul
len voorbijgaan t itgerust zooals gij zjjt
zult gij den weg door het leven wel afleg-
gen.
Aan werkzaamheid en volharding zal het
mij waarlijk niet ontbreken.
Mijn vader is ook klein begonnenals een
eenvoudig timmermansknecht kwam hjj in
deze stad.
Mejuffer Louize, ge meent het oprecht
te goed met mjj
Ja. Wijl ik u acht en waardeer, en mij
steeds verheug als ik u hoor prjjzen.
Albert had onwillekeurig zijnen hoed weer
afgenomen. Zijn fraai hoofd met donker ge
kruld haar was nu geheel zichtbaar gewor
den. Vreugde straalde op zijn regelmatig frisch
gelaat. En glinsterden zjjne blauwe oogen onder
de wenkbrauwen,
Mejuffrouw stamelde hij.
Noem rnjj niet mejuffrouw ik ben een
voudig de dochter van eenvoudige ouders.
Mijn Tader, heeft jaren geleden, met den uwe
in denzelfden winkel gewerktbeiden heb
ben wig elkander gekend toen wjj nog kinde
ren waren destijds woonde mijn vader nog
niet in een schoon huis, Albert, de verande
ring van uiterlijke toestanden heeft op mijne
gevoelens geenen invloed uitgeoefend. Ik zeg
het ronduitmijn vader heeft niet goed ge
handeld met zijnen voormaligen kameraad te
vergeten, hg had zich om den zieken werk
man moeten bekommeren. Dat was niet alleen
zjjn plicht als meester, maar ook als mensch.
kinderen ontstolen, schijnbaar genoegen
en opwekking van levenskracht te zoeken.
De moeder behoort in het huisgezin
en niet inde fabriek. Zjj verzorgt met
moederlijke liefde de kinderen, minuut
op minuut gaat zjj hen voor op het
goede pad, waar ze hen langzaam iraar
zeker de kleine voeten leert zetten. Deugd
en godsdienst, zedelijkheid en onderwor
pen te zjj a aan het gezag en in God's be
schikking van het menschenlot, dat leert
ze den kinderen met ieder schjjnbaar
zoo nietig werk, met ieder woord dat
voor hen waardeloos zon wezen, wan
neer het niet gesproken weid door hun
moeder, die staat boven alles en allen.
De huismoeder nit de fabriekHaar
lessen bljjven de kinderen bjj tot den dood.
Die maken hun jeugdig gemoed als tot
een bodem, geschikt voor alles wat schoon,
goed en waar is. Die zgn hun een pant
ser, waarop af zullen ketsen alle scherp
gepante aanvallen tegen hun deugd en
geluk. Eu mannen en vrouwen geworden,
treden ze de maatschappjj in om de
scharen te versterken dergenen op wie
Kerk en Staat kannen rekenen.
Dubbel arm huisgezin, waar de moe
der bezig is, om haar tgd te slijten in de
fabriek of werkplaats. De man wordt de
kroeg ingejaagt, de kinderen verwilderen
en groeien op voor de gevangenis, de
hemel weet, hoe ze verachten, aan wien
ze het aanzijn hadden te danken.
Men spreekt in onze dagen van her
vormingen, van verbeteringen op allerlei
gebied. Men vormt vereenigingen om
langs geoorloofden weg tot betere toe
standen te geraken. Men schermt met het
woord maatschappeljjk te pas en te on
pas. Men spreekt over de rechten van
den werkman maar zgn plichten hem
voorhouden, daar mankeert heel wat aan
Men klaagt over de zedelooze en gods-
dienstlocze pers, maar de gosde pers
steun verleenen of bevorderljjk to zgn,
och, daar wordt zoo weinig aan gedacht.
De beste hervormingen en de grootste
verbeteringen kunnen in de wereld tot
stand gebracht worden, zelfs zonder ver
eenigingen, door de vrouw de eereplaats
te hergeven in deu huiseljjken kring en
door da bestrjjdiuder hedendaagsche
uithuizigheid.
Goeden Vrijdag begonnen. L» Petit Bleu
en andere godsdieustlooze bladen die van
de plannen der Kerkvervolgers volkomen
op de hoogte zgn, maakten juist op den
dag, waarop de geheele Christenheid het
ljjden des Heeren herdenkt, melding van
het feit.
De Patriot deelt hier over het vol
gende medeAls men de eigenaardige
geloof stoe* tanden in de Fransche Repu
bliek kent, is het feit wat thans plaats
heeft niet zoo onwaarschijnlijk als het
op den eersten aanblik wellicht schjjnen
moge.
Van eeD vaste geloofsovertuiging is
bjj de groote massa Franschen niets over
gebleven.
Maar bjjca allen houden er nog zoo'n
soort halfver8cholen Christelijke tradi
tie op na.
Zjj zgn gedoopt en hebben da Eerste
H. Communie gedaanzjj zgn getrouwd
in de kerk en bjj hun doodsbaar staat
de helaasdikwjjls te Iaat geroepen
priester.
Die vage traditie brengt hun ook den
eerbied bjj voor het Kruisbeeld.
En de timmerman, die zich vooral op
een Goeden Vrijdag aan het beeld van
den Christus vergreep, zgn naam zou met
een zwarte kool worden opgetaekend in
het geheugen van het krantenlezend
publiek, en hij zon de ernstige kans
loopen een aanzienljjk deel zjjner klanten
te verliezen.
Die kans wil natuurljjk ieder ambachts
man ontgaan en daarom wisten allen,
die gevraagd werden om het werk van
den beeldstormer uit te voeren, aan de
bekoring weerstand te bieden, en zoo
moest Combes met den wrok in het hart
zgn beeldstorm tot later uitstellen.
Inmiddels is die storm in aodere de
partementen reeds uitgebroken.
Men seint nit Lesparre aan de Croix.
«Dezen ochtend in alle vroegten zgn
de kruisbeelden weggenomen uit de
Rechtbank en het Kantongerecht door
Taste, den slentelmaker van Lesparre,
die tevergeefs gepoogd heeft dit lage werk
over te doen aan den portier der recht
bank.
«De portier weigerde hardnekkig: de
beelden werden overgebracht naar de
onder-prefectuur.»
Men kan in den eerstvolgenden tgd
dageljjks dergeljjke berichten verwachten.
De woede der hel is in Frankrjjk
ontketend en zjj zal niet aarzelen ten
einde toe haar Satanswerk voort ts zetten.
BUITENLAND,
Jacht op Kruisbeelden.
Nu het Christelijk Rusland strjjd voert
tegen het heide nsch Japan, voert het z.g.
Katholieke Frankrjjk een heiligschen-
nende ootlog tegen betteekender verlos
sing, tegen het Kruisbeeld.
Te Parijs is het afschüweljjk spel op
Heden, op dezen lieven Zondag morgen, Al-
bert, heeft het toeval ons te samen gebracht
verheugt het u? vrceg zjj de oogen neer
slaande.
Ach, ik weet niet hoe mjjne vreugd uit
te drukken.
Gelooft ge dat ik een rechtzinnig meisje
ben
Zoo waar als ik aan eenen rechtvaardi
gen God geloof 1
Zeg mij dan oprecht, hoe ik u van dienst
kan zgn.
Ik heb wel opgemerkt, dat gij Je vlijtigste
werkman Jin den winkel mjjns vaders en
tevens dat ge tot beter werk bekwaam zjjt
Maar door de ziekte van uw vader kondt
ge met vooruit komen.
O, ik weet alles De beste tjjd gaat iD-
tusschen voorbij en gaarne zou ik zien, dat
gjj zoo spoedig mogeljjk uw examen deed om
zelf architect en zelf baas te worden, maar
ge kunt er u niet toe voorbereiden en dat,
Albert, bekommert mij, en soms bekruipt mij
eene treurigheid, die mg om uw lot doet wee-
nen. Daar ik nu uwe vriendin, uwe oprechte
vriendin ben, heb ik het recht uw volste ver
trouwen te vergen. Maar ik begrjjp wel dat
ge mg dat recht niet verleent, ge hadt anders
reeds vroeger oprecht met mij gesproken, Doe
dit nuik luister
Zjj reikte hem hare hand.
Hjj drukte er een kus op.
Louize, zei hjj met bevende stem, gjj
eischt openhartigheid en ik zal ze op dezen
Zondag morgen toonen. Dag en nacht denk
Amerika.
Naar aanleiding van Ae stormen die
de Vereeoigde Staten geteisterd hebben,
wordt gemeld, dat de stad Tampa (Flo
rida) tijdens een orkaan in brand is ge
raakt. Een honderdtal huizen zjjn een
prooi der vlammen geworden. Tampa
was een voorspoedige stad, de vele si
garenfabrieken waaraan de stad haar
ik aan u, zoo ik wensch een degelijk mensch
te worden, die eene eerbare plaats in de we
reld vervult, wensch ik dit hoofdzakelijk om
uwentwilla. Ik zou mjj omhoog willen wer
ken om dichter bjj u te staan, de timmermans
knecht kan u toch niet zeggen
Hjj zweeg. Het bloed steeg hem naar zijne
wangen. Hij gevoelde dat hij zich te ver had
laten voeren. Woorden ontbraken hem om de
gedachten uit te drukken, welke hjj wilde
mededeelen. De bekoorlijke Louize, het rjjke
meisje, stond waarljjk voor hem te hoog om
zjjne liefde te verklaren.
Ge kunt, ge zult het zeggen, fluisterde
zij dringend.
Louize 1
Wat weerhoudt u P
Ik ben arm, ik ben een vermetel
mensch 1
Neen, ge zjjt te trotsch 1 riep Louize
misnoegd. Albert, ge wilt mjj niet begrijpen.
Misschien veracht ge mjj, omdat ik zoo on
bewimpeld mijn hart heb uitgestort.
Louize, riep hjj door zijn gevoel over
mand, Louize, ik denk den dag en nacht aan
u, omdat ik u beminDe werkman waagt
het zjjnen blik tot u op te heffen.
Eindelijk 1 eindelijk, lispte zij vol zalig
heid.
Tranen stonden in hare schrandere oogen,.
toen z\j met bevende lippen antwoorddeUwe
bekentenis heeft mg zeer gelukkig gemaakt
AlbertIk ben nu niet meer uwe vriendin'
maar
Albert had voor haar willen nederknielen
voorspoed te danken had, zgn vernield.
Te Medova (Noord Dakota) zgn tjj-
dens den storm honderd duizend stuks
vee en vjjftig duizend schapen omge
komen.
Italië.
Te Brescia heeft een vreeseljjk onge
luk plaats gehad. De heer 3 e s s i reed
in zgn rijtuig vergezeld van zjjo vrouw
en twee zoons in den omtrek der stad.
Door het afgaan van een kanonschot
sloeg het paard op hol, en sprong met rjj-
tuig en al over de borstwering van een
diep liggende spoorbaan. Toegesnelde
heeren vonden den heer B e s s i, zgn
vrouw en twee zoons dood, hunne ljjken
waren vreeseljjk verminkt.
Duitsohland.
Voor het Duitsche Rjjk is eene ge
wichtige gebeurtenis op handen, nl. de
verloving van den DnitBchen Kroonprins
met de jongste dochter van den Hertog
van Cumberland. Door dit huweljjk zou
een verzoening tot stand komen tus
schen de beide sinds 1866 vgandig te
genover elkaar staande Hohenzollern-en
Welfea-dynastiën.
Van geloofwaardige zjjde verzeke rt
men intosschen, dat Keizer Wilhelm
zeer veel gevoelt voor het denkbeeld
I eener ver bintenis tnsschen de Huizen
Hohenzollern en Brunswjjk-Lüneburg-
Hannover en op deze wjjze,zooals de
«Rhein. Westfal. Ztg.» 't uitdrukt,
het .voormalig Koninkljjk Huis der Wel-
fen een gouden brug te bouwen, die
het leiden zou tot eene verzoening en
erkenning vaa de gebeurtenissen, die in
1866 en 1870 hebben plaats gehad.
Prins V o n Bismarck ging v*u
dergelijke gedachten uit bjj zgn strev«n
om de van hun troon beroofde Duitscue
vorsten tot vrienden van het nienwge-
stichte Rjjlc te maken. Het huwelgk va n
keizer Wilhelm zelf met prinses
Augusta Victoria van Sleeswjjk-
Holstein en dat van 's keizers joBgste
zuster, prinses Margaret ha, met een
Hessischen prins werden met dergeljjke
bedoelingen voorbereid en in de hand
gewerkt. Mocbt het komen tot de hier
genorfmde verloving, dan zou de «con
ditio sine qua non» daarvoor natuar-
Ijjk zgn, dat hertog Ernst August,
de zoon van GeorgesV van Hanno
ver, voor zich eu zjjua erfgenamen, den
na 1866 in Duitschtaud geboren politie-
ken toestand zou erkennen en daarmee
het oude Welfische geschil, ten langen
leste beslecht zgn.
Engeland.
De Eugelsche predikant George
R a p k i n van Birkenhead, een zeer t a-
lentvol predikant, die in zgn stad zeer
geacht werd, is aldaar verdwenen. Hjj
verliet Birkenhead eenige dagen geleden
om een reisje op het vaste land te on
dernemen en moest verleden Zondag in
Stil 1 Daar komen menschen, fluisterde
tjj. Laat ons nu scheiden, om elkander spoe
dig weer te zien.
Ze ging den tuin binnen en sloot de
deur.
Het was tjjd ook, want op het pad ter-
schenen wandelaars, heeren en dames, die in
vrooljjk gesprek waren.
Albert zette dronken tan geluk zjjn weg
voort.
Hjj had nu de zekerheid, dat Louize hem
beminde.
Zoo vader Brand niet ziek was geweest,
er zou geen gelukkiger mensch op de aarde
geweest zjjn dan Albert.
Zijne droefheid om den ouden geliefden
man, die hem groot had gebracht en hem
gemaakt, hetgeen hjj nu was, smoorde de
vreugde, die hem de liefde bereidde. Maar
zij verhief hem ook en vervulde hem met het
zelfvertrouwen, dat aan den vooruitstrevenden
man niet ontbreken mag. Hjj besloot met
moed op te treden.
De klokken riepen ter kerk, toen Albert
de stad intrad. Hij jjlde door eenige straten
en stond spoedig voor een klein, maar ove
rigens lief huisje op een plein.
Wordt vertol) l.)
ABONNEMENTSPRIJS
AYNMENPHir
PBIJS DEB ADVEBTBNTIEN.
AGITE MA BON AGITATE.
FEUILLETON,
