5669 Woensdag 13 April 1904. 29ste Jaargang. Qagèl&è voor <s3%ooró on Stuió-^Lollanó. Een nieuw tijdschrift „Lectuur." HET GEHEIM tïd een Vorstenhuis. abonnementsprijs. Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaateen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. H'o of d re d a c t e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS. BUBEAU St, Jansstraat. Haarlem. f 1,20 1,50 2,9C 0,03 Van 16 regels 50 Cents Elke regel meer 71/, r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale, Publicité, Etrangère G.L. DA ÜBE Co JOHN., B. JONES SuccParis 31bis Faubourg Montmartre Voor eeüige maanden werd een heug- Ijjk nieuws bij het volk der beide Ne derlanden ingeluid een nieuw maand schrift zou verschijnen: «Lectuur», dat zich ten doel steldeeere betrouwbare handleiding te geven id de menigte van boeken en tijdschriften, die verschenen of verschenen zqd, hunne wetenschappe lijke en letterkundige waarde aan den toets eener gezonde kritiek te onderwer pen, en vooral aan te wjjzen of zjj al dan niet voor geloof en zeden gevaarlijk zjjn.» Sedert zjjn twee afleveringen versche nen en de uitgever meende niet ten on rechte een tweeden Prospectus te mo gen rondzenden, waarin de goedkeuring en de aanmoediging van het Doorluch tig Episcopaat, en de vleiende beoordee lingen van de Katholieke Pers en van mannen van andere richting werden aan gehaald. Ook werden behartenswaardige wenken gegeven, waarmede de Radactie zeker haar nut kan en zal doen. De Ni«u.wé Koerier van 2 April meen de ook als raadgever te moeten optreden, doch vergat maar al te zeer dat éene aflevering onmogelijk alles bieden kan. Wjj volgen den recensent op den voet: «Lectuur biedt van den eenen kant te veel, van den anderen kant niet genoeg» Men houde echter in het oog, dat «Lec tuur» geen vakblad is^in dien zin, dat het voor ieder vak der wetenschap alles aan geven kan, maar dat het, bjj het eikend verschil van smaak, den ontwikkelden katholiek op de hoogte houden wil van datgene, wat inde verschillende vakken het meest belangrijk is. «We kunnen onmogoljjk verklaren, dat «Lectuur» thans reeds biedt, wat het Prospectus met alle recht en reden deed verwachten.» Ik vraag in gemoedekon dan ééne aflevering van éénen jaargang alles, al les bieden Raadpleegt men den inhoud, dan bljjkt/dat deze eersteling reeds der tig boekbeoordeelingen biedt, den in houd aangeeft van 44 tijdschriften, en ons eene opsomming geeft van 214 nieuwe werken. Op deuzelfden voet voortgaande zon «Lectuur» ons op het einde des jaars 360 boekbeoordeelingen geven maar uit atlevering 2 blijkt reeds de vooruitgang op dit punt. Kan nu alles in éene at levering besproken worden Dat is en blijft Mol 1 e r s woord Ter Inleiding «volslagen onmogelijk». Maar waarom er dan de Redactie een grief van maken, dat de eerste aflevering slechts één enkel boek van «wijsbegeerte» treurdeleemte verraden, a's het boek daar geene bespreking vond. Verder wil de schrijver reeds onmid dellijk eene lijst aangegeven hebben van boeken en schrijvers en uitgevers, vooral met betrekking tot de op te richten of en van «sociale wetenschap» recenseert? opgerichte leesbib liotheken.Nog eens: wil Waarom de Redactie er een grief van i dan de schrijver in ééne atlevering alles, maken dat bjj theologie één tijdschrift ver meld staat, en noch de Nederlandsche Katholieke stemmen, noch de Zeitschrift lüt Kath. Theologie, Linzer Kuartal- schrift, Pastor Bonus prjjkt Waarom dan ook niet noode gemist de inhouds opgaven van St. Gregorius-blad, de Ka tholieke Missiën, Musica Sacra, Revue de l'art chrétien, Annales de philosophic chré- tienne, het missions catholiques, Revue du monde cat holique, Revue des religi- oos, Revue des scie nces ecclésiastiques, La science cathoüque, Archif lür christ* Kunst, Die Katholische Bewegung in un- seren Tagen, Ciicilia, Harmonia Sacra, der Katholik, die Katholischen Missionen, Natur und Offenbaiung, Römische Kuar- talschrift (Freiburg), Tübinger Theolo gische Kuartalschrift (Tubingen), Zeit schrift für christ. Kunst, Zeitschrift für Kath. Tceologie, The catholic World, The Illustrated catholic missions, the american catholic quarterly review, american ecclesiastical review, enz. Als er eene soort van tjjdschri f- die zich meer en meer waardig zullen too- nen den steun en het vertrouwen van het Nederlandsche volk te verdienen, die de reeds verschenen afleveringen billjjken. Ingezonden. feuilleton, 11. (Vervolg.) Een diepe zucht wrong zich uit hare borst, terwjjl haar tandelooze mcmd half open bleef. Albert kwam haastig binnen, en berichtte dat het rijtuig voor de deur stond. Is het een vertrouwde koetsier vroeg Celestine. Volkomen mevrouw. Ik zal daarenboven naast hem op den bok gaan zitten en een toeziend oog houden. Mevrouw Wiprecht zei //dag Celestine!# Tot wederziens mama. Deze was opgestaan en zei smartelijk glim lachend Tegen den middag zien wjj elkander wederik verwacht u en de lieve Louize, ge kent immers het huisje van mjjnen broeder wel? Celestine kuste de oude vrouw, alsof zij voor altjjd afscheid van haar nam. Louize komt te Buchau, dacht Albert, met vreugde. Ik zal haar heden nog eens zien 1 l)an beschouwde hjj hare leelijke moeder, die zulk eene lieve dochter had, naar lichaam enz. ten is, wier inhoudsophave achterwege zou mogen bljjven, dan geloof ik, dat het jnist de theologische tgdschriften mogen zijn, omdat deze met recht in de hand der geestelijkheid, voor wie ze uitsluitend dienen, mogen worden, verondersteld. Volmondig stemmen wjj echter toe, dat wjj gaarne den inhoud van meerdere be kende buitenland8che sociale tijdschriften zooals b.v. de Revue Sociale Cathoüque van Leuven zagen aangehaald. Maar had de schrjjver aflevering No. 2 inge zien, hjj had bevonden, dat ook op uit punt de Redactie naar verbetering streeft. Ook op het gebied van schoone lette ren en leesboeken kan de schrjjver niet zeggen, «dat bereikt is, wat zonder veel moeite zou te verkrjjgen zjjn». Langere boekrecensies acht hjj meer op hare plaats in een ander tijdschrift. Zeker, met het oog op de plaatsruimte is het breed uitspinnen van ieder verhaa 1 in «Lectuur» on mogeljjk, maar ook ter voorlichting onnoodig. Om aan te gever» wat men aan een boek heeft, en of hei iets bevat, wat met geloof of zeden strjj- dig is, is «Lectuur»opgericht, en het zou eene door den schrjjver zoozeer be en ziel zoo verschillend vnn hare moeder Zuchtend dacht hjj aan de hinderpalen, die zich tegen zijne liefde zouden verzetten, terwijl de twee vrouweu stil met elkander spraken. Mevrouw Wiprecht knikte vriendelijk met het hoofd, kuste de zoetglimlachende Celes tine, bevat Grietje op het huis te passen, en verliet met korte schreden de kamer. Mevrouw Gerold duldde niet dat Albert, die dienstvaardig toejjlde, de oude vrouw in het rijtuig hielp zjj reikte zelve haar de hand en sloot het portier. Albert zat naast den koetsier en beval de zen spoed aan. Het rijtuig rolde welhaast in vollen draf voort. Men heeft er haar toch toe overgehaald, zei Grietje tot mevrouw Gerold, toen zjj in de kamer waren teruggekeerd. Mama is veel te goed.... En Andreas Brand is een sluwe kerel. Hjj zal zijne zuster er wel toe overhalen dien timmermansknecht met zjjn verbeelding, dien kalen mjjnheer Albert erfgenaam te maken. O, neen, al beproeft hjj het nog zoo. Gij zult daarom niets te kort hebben, Grietje; ik zal voor uwen ouden dag zorgen, zorg gjj voor het huis en mama. D»t zal ik doenMaar gjj hadt den tocht naar Buchau moeten beletten. 't Is zóo toch ook goed.... Tot weerziens Grietje 1 Celestine ging dwars over de straat het tegenover staande huis binnen, voor hetwelk en deed hjj niet verstandiger te, wachten, totdat het laatste nummer van den eer sten jaargang, zooals hjj zelf veronder stelt, zjjn verlangen komt bevredigen. In- tusschen raadplege de schrjj ter «De Katholieke pers in Nederland van 1853 1887» door, G. Mes, «1000 gute Bücher,» door F. fl 1 s k a m p «Verzeichnis ausgewiihlter Jugend und Volksschriften» door Dr. R o 1 f u s; «Bi bliographic catholique», de catalogi van S. Anselm Society, om vau gean andere te spreken. Had de schrjver no. 2 ingezien, dan had hjj kunnen gewaar worden, dat daar ook de tooueelliteratnur, zjj het slechts met éen nummer, vertegenwoordigd is. Dan mag hjj tevens gerustgesteld zijp, dat ook voor het verschiet en ook in rui-1 mer mate de Nederlandsche, Fransche, Duitsche en Engelsche tooneelstukkeu ter sprake worden gebracht. Waarom «zonder vrouwenrollen?» Mag dan in een meis jespensionaat geen „tooneelstuk met uit sluitend vrouwenrollen worden opgevoerd en moeten dus hierover ook geene inlich tingen worden gegeven. Ook de boekbeoordeling bi. 30 en bl. 33 is den schrjjver ean doorn in het oog. Maar ik vraag in gemoede, gaat het aan wegens een paar kleine vlekjes in 268 en 145 bl. opgespoord, die oordeelkundig werden opgezocht en zorgvuldig aange- gegeven, het doem vonnis uit te spreken over eene geheele reeks werken, die, wat de Duitsche tenminste betreft, door de i Duitsche katholieke pers werden gewaar deerd als het beste, wat in den laatsten tjjd verschenen was.Deugt «de Katholiek» niet, omdat een artikel onlangs van den kant van «de Tjjd» eene scherpe veroor deeling uitlokte Ik geloof, dat de recensent der redac tie een betereu dienst had gedaan «die heel wat andere boeken voor onze jongens en meisjes» aan te geven, die dan zeker ach tereenvolgens (niet alle Iegelijk, dat is onmogeljjk) bespreking zouden vinden, dan zgn anathema te slingeren. Ook deze regels werden geschreven uit waardeering voor «Lectuur» en hare wak kere redacteurs «n medewerkers, die niet terugdeinsden voor de gewone taak, en een bord met deze woorden stond Koenraad Gerold, Meester Timmerman. Uit het venster harer huiskamer kon zij het huis der weduwe ia het oog houden, zoo dat ze steeds wist wie er in- en uitging. Vijf minuten later had zij een gesprek mei haren man, die aan zjjnen iessenaar zat te schrijven. De timmermansbaas hield des Zondags zijne boeken, want nooit ging hjj ter kerk. 't Was een treurig voorbeeld van de onge- loovigheid onzer dagen, 't zou hem er ook naar gaan. De man moet werken, wat hjj gewoon te zeggen de vrouw kan bidden en ter kerk gaan. In sommige kringen werd hg voor rjjk ge houden, daar hjj verscheidene huizen bezat anderen beweerden dat zjjn geldelijke toestand niet schitterend was, dat hjj aanzienlijke sohul- den had en zich slechts door kunstmiddelen staande hield. III. Aan het sterfbed. Doch, volgen wij het rijtuig dat de zuster naar den broeder voert, De koetsier joeg zjjn paard aan na onge veer een half uur hield hg stil voor het huisje van den werkman. Albert hielp de oude vrouw uit het rjj- Elsje stond weenend in de deur. Wat is er gebeurd? vroeg Albert. De dokter is bjj hem. BUITENLAND* Engeland. Zeker* zal van grooten invloed znn de overeenkomst aangegaan tusschen Enge land en Frankrjjk, waardoor de oude ge schillen in Newfoundland, Siam en Egypte worden geregeld en waardoor de gelegenheid om nieuwe oorzaken van oneenigheid te doen ontstaan in Marok ko wordt voorkomen. En dit belangrijke verdrag is slechts een gedeelte van de bljjken van harmo nie en vriendschap tusschen de Wes- tersch-Europeesche Mogendheden. Italië maakt zich gereed het bezoek te ont vangen van president L o u b e t, nadat het pas keizer Wilhelm, op zgn tocht door de Mtddellandsche Zee, bewjjzen van sympathie en vereering had gege- Over de FranschEngelsche overeen komst is men te Londen zeer ingenomen. De handelscommissie nit het Engeisch Lagerhuis heeft gelnkwenschen gericht tot president Loub et en Lord Lans- do w n e. Men wi1 in deze overeenkomst een gemakkelijke regeüug zien tusschen allerlei quaesties, die telkens de vethou- ding tusschen Londen en Parjjs schenen te dreigen. Dat Frankrjjk door een over eenkomst te sluiten met Engeland, te St. Petersburg geen aangename stemming heeft veroorzaakt, is zeker, te meer na eea politiek van chassez-croisez te wach ten is. Zoo vindt de «Vossische» 't zeer na tuurlijk, da" waar op 't oogenblik dat Engeland Tibet binnendringt, tusschen Londen en Parjjs zulk een toenadering tot stand kotrt, men in Ruslandjdaarover weinig gesticht is. Het blad verzekert, da? Rusland «teleurgesteld» is over Frank- rjjks gedragslijn, en voegt er aan toe, dat men zich te Petersburg «niet meer zal laten foppen door allerlei schoonklin kende Fransche woorden over vriend schap en verbond». Duitschland. Het gerucht loopt, dat de Duitsche Kroonprins uit Kopenhagen is terugge keerd als verloofde van prinses T h y r a dochter van den Deenschen Kroonprins, Zoudag kwam de Prins te Potsdam terng, waarvan nu wel spoedig iets over deze verloving zal vernomen worden. Uit Znid-West-Afrika wordt ge seind; Gouverneur L e u t w e i n seint uit Okahandja, dat hjj den den April met de vereenigde hoofdafdeeling (Duerr) en de westerafdeeling (E s t o t f f) de hoofd macht der Herero's, ongeveer 3000 ge weren sterk, bij Onganhira heeft aange vallen. En vader Kan niet meer »preken. Groote God 1 Gaat spoedig bg' hem 1 Albert leidde de weduwe het kamert je bin nen, voor welks venster de gordjjnen waren dicht geschoven. De dokter zat aan het bed en hield de hand van den zieke vast. 't Is gebeurd gelijk ik vreesde 1 fluis terde hjj. De aangewende middelen bljjven werkloos. Vader, vadersnikte de jongeling, die zich nevens het bed op de knieën wierp. Ik ben het, uw zoon, en ook uwe zuster staat hier. Mevrouw Wiprecht is met mjj mede ge komen. Ge komt te laat, zei de geneesheer.^De arme man kan niet meer spreken. Hij maakte plaats voor de weduwe, die hem naderde. Andreas, ge wildet mjj mededeelingen doen hier ben ikl Kent ge uwe zuster niet meer P Aanschouw mjj. Meta staat aan uw bed. Met geweld opende de zieke zjjne zware oogledenhij ontroerde en wees met de hand op Albert, «lie aan het voeteinde Van het bed stond co bitterljjk weende. Wat moet er geschieden vroeg Meta die door dit aamdoenlijk tooneel niet getrof fen was. Andreas kon zich niet meer bewegen, zijn ontsteld gelaat drukte een vreeseljjken angst uitzjjne lippen bewogen zich alsof hij wilde Na een gevecht, daf acht aren daurde, werd de vijandelijke stelling doorgebroken, en werden de Herero's naar alle zijden teruggeslagen. Gesneuveld zjjn de luitenants E s t o r f f en E r f f a en twee rniterazwaar gewond de luitenant Rosenbarg en vjjf rui ters. De vjjand leed zware verliezen. Yan de afdeeling-G lasenapp is niets nieuws bekend. Frankrijk Omtrent het vermelde overljjden van koningin Isabella van Spanje te Pa rjjs, wordt gemeld, dat haar Ijjk geplaatst is op een katafalk in een der zalen van haar woning, in een «chapelle ardecte» ingericht. Haar kleinzoon, de Koning van Spaoje, moet den wensch te kennen hebben gegeven dat de grootst mogeljjke eer aan de nagedachtenis zijner groot moeder zal worden bewezen. Van de regeering zal zich niemand naar de grenzen begeven om het ljjk af te halen slechts zullen de minister van justitie en eenige hooge beambten van zgn departement zich, na de begrafenis, naar het Escnriaal begeven om de be grafenis te constateeren. Omtrent den dood der vorstin verneemt men nog, dat deze zonder veel pjjn is geweest. Sinds Vrjjdagavond namen de verzwakking en uitputting geregeld toe en tegen middernacht was alle hoop op herstel vervlogen. De drie dochters van de Koniagin, de infantes Eulalie, Isabella en de Ia Paz, benevens haar schoonzoon, prins Lodewjjk van Beieren, waren bjj het overljjden tegenwoordig. President L o u b e t heeft, zoodra hjj de tgdiug van den dood der Koningin ontving, zgn naam doen inschrgven in het boek van rouwbeklag, dat iu het pa leis was nedergelegd. Ook heeft de pre sident een condoléance-telegram aan den Koning van Spanje gezonden. Namens de RegeeriDg is minister D e 1- c a s s bij de familie een bezoek van rouwbeklag gaan afleggen. De oorlog in het Oosten. De nieuwe aanval der Japanners op Port-Arthur laat zich wachten. Het Ja- pansche eskader moet 9 dezer aan den horizon bjj Porth-Arthur zgn opgemerkt. Maar toen de Russische admiraal M a k a- roff den steven wendde om zgn Japan- schen collega, admiraal Togo, in volle zee te begroeten, was hetJapansche eskader verdwenen. Hieruit zon men dns kunnen afleiden, dat men te Port-Arthur voldoende voorbereid is en niet bevreesd den vjjand te ontvangen ondanks bet Russische Paaschfeest. Uit Wei-hai-Wei wordt voorts aan de Daily Express gemeld, dat men in de laatste dagen allerlei geheimzinnige vloot- bewegingen tusschen Port-Arthur en eerstgenoemde plaats heeft kunnen op merken. De Russische kruiser Bajan werd verscheidene malen gezieD, soms op een spreken. Maar geen geluid kwam nit zjjne stille borst. Meta boog zich over hem. Waar zjjn uwe papieren, Andreas. Ge wildet ze mjj gaven. Waar zjjn ze verborgen? Kan ik ze vinden De zieke maakte eene onduideljjke ba we ging met het hoofd. Toen bleef hjj stil lig gen. Plaag hem niet, zei de geneesheer. Hij kan zich niet meer doen verstaan. Vader 1 vader riep Albert door droef heid overweldigd. Aanschouw mjj nog eens met uwe trouwe oogeu, zoo kan ik niet ran u scheiden. Gjj zelf hebt mjj immers om de boodschap ge zonden en nu spreekt gjj niet meer! Nog eens opende de stervende werkman zijne oogen. Vol bewustzijn, met helderheid, men zou moeten zeggen met zooveel verstand, al- al leen een stervende in zjjn blik kan leggen, maar tegeljjk rustig en met groote kalmte an- schouwde hjj zijn zoon. Men las in dien blik zooveelliefde, tee- derheid, verdriet van te moeten afscheid ne men en heengaan zonder te hebben kunnen doen, wat hjj meende te moeten doen. (Wordt vervol] 1.) PRIJS DER ADVERTBNTIEN. AGITE MA NON AGITATE. tuig' j V6D

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1904 | | pagina 1