No. 5671
Vrijdag 15 April 1904.
29ste Jaargang
De beweging der
Diamantbewerkers,
HET GEHEIM
AmiUrdam Vooruit I
vaD een Vorstenhuis,
Per 3 m^andeD voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Toor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteur-Directeur W. KÜPPERS.
B U R E A U St, Jansstraat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
NimmJun
Van 16 regels 50 Centa
Elke regel meer 7[/f r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale' PubliciteEtrangèrt
G.L. DA ÜBE Co JOHN., F. JONES SuecParis 3lbit Faubourg Montmartre
De werkstaking of liever de uitslui
ting der diamantbewerkers te Amsterdam
brengt heel wat ellende.
"Werkstakingen organiseeren, clubs vor
men tegen de patroons, z^n daden
welke nimmer onze sympathie zullen
verwerven,zjj zijn in ons oog niet te verde
digen en wjj zjjn vast overtuigd, dat de
arbeiders-organisatie vaak veel te vlag
en te ondoordacht tot dat zoo heilloo-
ze middel, om haar zin door te dri
ven, haar toevlucht heeft genomen, dat
zij tot nog toe meer kwaad dan goed
heeft gedaan aan de werklieden en dat
zjj grootendeels de stroeve, onverzettelijke
houding heeft veroorzaakt, zooals uit de
houding der Ju weiiers-Vereeniging te
Amsterdam thans bljjkt.
De werkgevers in de diamantindustrie
hebben hun toevlucht genomen tot den
tegenhanger der werkstaking: de uitslui
ting.
Maar deze uitsluiting heeft evenmia
cnse sympathie als de werkstakingen, ten-
zjj in den uitersten nood. Eu dat die uiter
ste nood de werkgevers thans dwong
om 5000 werklieden broodeloos te ma
ken, is ons niet voldoende geoleken. En
nog veel minder is ons de noodzakelgk-
heid gebleken, om het aanbod tot be
middeling en arbitrage door den minister
Dr. Kuy per aangeboden en door de
werklieden aanvaard, van de hand te wjj-
zen.
Men had toch alle reden om te kunnen
aannemen, dat bjj die bemiddeling en die
arbitrage de Btrikte onzgdigheid zoude in
acht genomen en de stipste rechtvaardig
heid zouden toegepast worden.
Op ons maakt dan ook die weigering
een zeer onaangename indruk.
Die weigering is niet in het voordeel
der Juweliers vereeniging. De werklieden-
vereeniginganmaken ergebruik van en zoo
zjjn nu door de A.N.D.B., de Christelijke,
de Roomsch-Katholieke,—9n de Israëlie-
tische vereeniging, circulates verspreid
waarin tot alle arbeiders en tot alle in
gezetenen van Amsterdam de bede wordt
gericht om hulp, daar de respectieve on
dersteuningskassen uitgeput zjjn.
Dit laatste is zeer wel te begrgpen.
Meer dan 5000 gezinnen hebben reeds
weken lang 5 gulden en 25 cents voor
elk kind aan onderstand genoten. Bg een
dergelgken onderstand, die kapitalen ver
slindt, wordt reeds gebrek geleden. Men
FEUILLETON,
18 Vervolg.)
Wie weet hoe lang ik nog op a«rde zijn
zalmisschien zien wij elkander spoedig in
het andere leven weder
God geve het 1 fluisterde een stem.
Mevrouw Celestine Gerold en Louize hare
dochter, stonden achter de weduwe zij waren
zachtjes binnengekomen.
De vrouw van ten rijken meester timmer
man beschouwde weemoedig .den doode. Zj
hoorde de woorden der oude weduwe niet. ba,
zjjt ge daar, lieve Celestine? Ik dank u dat
ge gekomen zjjt. Uwe tegenwoordigheid is
voor mij een wezenlijke troost, fluisterde Ce
lestine als in gedachten verdiept. Zijn gelaat
is kalm, zelfs vroolijk. Gaarne zie ik het ge
laat van zulk eenen doode, het brengt mjj in
bijzondere stemming. Hoe wonderbaar heeft
de Heer alles beschikt. Het lichaam wordt
stof, waarvan het genomen is, maar de geest
vliegt opwaarts naar het licht om voor zjjnen
rechter te verschijnen. Gelukkig die geene
schuld op zjjn geweten heeft, onbevreesd kan
hjj den dood in de oogen zien.
De twee vrouwen waren naar buiten ge
gaan in den tuin, die zich in voorbeeldig
orde bevond.
kan begrgpen, waü dat worden moet, in
dien die huisgezinnen afhankeljjk v.orden
van de publieke liefdadigheid, die door
de voortdarende werkstakingen zeker niet
in haar hoogtepunt staat, en zg zal zich
bij den nijpenden nood niet onbetuigd
lateD?
Wjj zeggen het onbewimpeld evenvrjj
als wjj werkstakingen veroordeelen, dat
thans de AmsterdamEche Juweliers-
Yereeniging een te krasse maatregel heeft
geno men en al mogen zg nog zoo over
tuigd zjja van haar goed recht om iu
het leerlingstelsel haar eischen te hand
haven, niemand is een goed rechter in
zjjn eigen zaak en waar de patroon rech
ten kan en moet handhaven, heeft hjj
ook plichten te vervallen jegens zjjn ar
beiders en die plichten big ven bestaan,
zelfs wauneer de arbeider in zjjne oogen
wel eens vaak mocht zjjn te kort gescho
ten. En tot die pl chten meenen wjj, be
hoort ook niet het bestaan en het dage-
ljjksch brood van5000haisgezinneu op het
spel te zetten en voorzeker niet vol te
houden, waar de hand der verzoening
werd geboden nu de groote mogeljjkbeid
bestond, dat tusschenkomst van een be
kwaam, invloedrjjk en onpartijdig persoon
als onze Minister van Binnenlandsche
Zaken, die getoond heeft hart te hebben
voor den arbeider, maar ook met kracnti-
ge hand het gezag weet te doen eerbie
digen, een oplossiog vaa den strjjd zoude
hebbeu bewerkt.
Van harte hopen wjj, dat het goed
recht van werkgevers tegen werkstakers
ten alle tjjde bljjve gehandhaafd, maar
niet minder hopen wjj, dat weldra aan den
voor de diamantbewerkers zoo pjjoljjken
strjjd een einde kome.
Wie meenen mocht, dat de niet zeer
bloeiende toestand der geldmiddelen van
de stad Amsterdam en den daaruit vol
genden zeer zwaren druk der belastingen
iedereen uiterst bedacht zoude maken
met het maken van plannen om de stad
te verfraaien en haar al langer hoe meer
den stempel eener wereldstad te geven,
vergist zich zeer.Meu behoeft slechts eea
oogeubïik ta luisteren naar hetgeen op
vergaderingen daarover gezegd wordt,
vergaderingen, die door Wethouders en
leden van den Raad worden bjjgewoond
om te vernemeD, wat er omgaat in den
boez6m van het volk.Het Oude Beurs
plein te exploiteren als bouwterrein,
men denkt er niet ipeer aan een Wa-
renhans daar te boawen, fi doDCwie
De bloemen bloeiden geurig, de groenten ston
den weelderig. Eene heerlijke blauwe lucht
schitterde boven de lachende aarde.
Celestine was verwonderd en riep
Dit had ik niet gedacht.
Wat?
Zulk een fraai, kostbaar stuk land.
Meent ge 't? vroeg de oude Meta.
Er is veel van te maken. Da tuin is
tamelijk groot, het huis, hoewel liag, is ste
vig en hecht gebouwd, men kan het hooger
maken, en welke prachtige fruitboomen 1 Bij
de beek is nog een stuk weiland. Mama, heett
Andreas een testament gemaakt?
Neen, naar ik verneem.
Dan zjjt ge als zuster zijne erfgename
Ik geloof ja, Celestine.
Gelooven Neen, ik weet het zeker. Ik
weet dat de wet zoo is. Vraagt u het aan mijn
man, hij zal het bevestigen.
Ik heb den jongen Albert hoop ge
geven
Daaraan ziet men wederom mama, hoe
dwaas ge handelt.
Wees bedaard, ik heb niets bepaald
zegd.
Gelukkig I
Ik wilde vooraf overleggen.
Ik raad u de nalatenschap te aanvaar
den.
De grond moet belast zijn.
Om 't even.
Maar de arme jongen, die in den laat-
sten tijd zoo veel gedaan heeft
Voor dien armen jongen is genoeg gc-
zou daarmede in den Gemeenteraad nog
durven aankomen? De angst voor
dien reusachtigen winkel is zoo goed als
verdwenen. Een andere adem gaat nu
over de hoofden, een andere strooming
door de harten. Een boulevard moet er
komen, a l'in&tar de Paris, een breede
verkeersweg vanaf de beurs,over hetRokin,
langs de Vjjzelstraat en Vjjzelgracht en
door de Ferdinand-Bolstraat tot aan de
Ceintuurbaan. Voila, que sera beau. Het
Rokin moet worden gedempt. De Vjj
zelstraat moet hare huizen zien neerval
len en zich zelve zien verbieed tot min
stens 30 meter enz. enz, enz. Wat dat
kosten kan Dat zal later wel bljjken
Maar er zjjn nog Amsterdammers, die
meenen, dat een Boulevard te Amster
dam juist zou passen als een gracht te
Parjjs en dat er nog wel wat anders te
doen is dan zoo grootsche plannen te
maken, die wel plannen zullen bljjven
vooreerst. Men ziet evenwel nit het een
en ander dat de geest, die over Amster
dam gekomen is, eeo andere is dan de
oud-conservatieve, dat «steeds vooruit
nu de leuze is geworden en dat wjj lang
zamerhand het oude Amsterdam in eene
moderne stad zullen zien veranderd.
Moge echter steeds zooveel mogeljjï het
oude cachet bewaard bljjven en deheer-
ljjke grachten ongeschonden de traditie
der vorige eeuwen bljjven voortzetten
BUITENLAND,
Duitschland.
In den Daitschen Rjjksdag heeft graaf
Von Bulow de Engelsch-Fransche
overeenkomst geen dreigement genoemd
voor de andere Mogendheden. Er schjjnt
slechts sprake te zjjn van een vredelie
vende oplossing van verschillende quaes-
ties, waardoor de gespannen verhouding
tusschen Engeland en Frankrjjk, die den
wereldvrede in gevaar bracht, tot een
oplossing is gekomen,
Duitschland heeft al het mogeljjke ge
daan om te voorkomen, dat mt het twee
gevecht in het Verre Oosten een we-
reldstrjjd ontbrandt. Daar draagt ook be-
langrjjk toe bg, dat China niet in den
oorlog wordt ineeges'eept. Ons optreden
ten bate der onzgdigheid van China was
het beste bewjjs tegen de beschuldigingen
als zouden wjj van den oorlog gebruik
willen makeD om dealen van China bg
ons rjjk te voegen.
De hulde, gebracht aa n de in Zuid-
west-Afrika vertoevende Duitschs troepen,
werd door de leden van den Rijksdag met
applaus begroet.
Zaterdagavond heeft de Duitsche Kei
zer aan de Eogelsche autoriteiten van het
eiland Malta een dronk aangeboden, waar-
daan fluisterde Celestine driftig. Is het niet
voldoende dat Andreas hem heeft opgevoed
De zuster is den broeder nader dan de pleeg
zoon den pleegvader. Eene wettige verwant
schap is niet weg te cgferen Waarachtig,
indien ik niet voor u zorgde, zoudt ge ten
gronde gain. Gedraagt zich mijnheer Albert
er naar, dan kunt ge hem nog altijd weldaden
bewijzen.
Ge hebt gel ijk, Celestine 1
Verklaar voor de reehtbank dat ge de
erfenis aanvaardt.
Dat zal morgan geschieden, lieve Ce
lestine.
Beloof het mij
Hier is mjjne hand er op. Achindien
ik u niet had
Dan waart ge lang uw vermogen kwijt
en zoudt op uwen ouden dag gebrek ljjden...
't Is waar, wjj zouden er nog zijn om voor
u te zorgen.
Zeg niets mser, kind, ik ken uwa onbe
grensde liefde en ver kleef heid.
Die slechts met den dood zullen op
houden.
En ik zal u dankbaar zijn, maak er staat
op. Mijn God 1 hoe fraai en bekoorlijk is
deze tuinZie deze vruchten, welke heerlgke
vruchten 1 Men heeft staken onder de zwaar
beladene takken m 'eten plaatsen, hier die
appelen, ginder de peren, hoe groot is toch
Gods goedheid, die den sterveling dit alles
verleent.
In de stad en omstreken zjjn weinig
vruchten alleen deze tuin is uitstekend!...
bjj hjj een dronk heeft gewjjd aan koning
E d u a r d.
Maandag bracht keizer Wilhelm
een bezoek aau de Engelscbe vloot en was
hg bg den lanch de gast van den admi
raal op het admiraalschip. Bierbjj bracht
de Keizer wederom een toost uit, nu op de
officieren.
De Duitsche Keizer zal waarschjjnljjk
twee dagen op Corfu vertoeven en daar
worden begroet door den Koning van Grie
kenland, den kroonprins en de kroon
prinses, door de prinsen George, Ni-
colaas en Andreas.
Het haweljjk van den groothertog
van Mecklenburg Schwerin. Volgens de
Koln. Ztg. zal het huweljjk van den
groothertog van Mecklenburg-Schwerin
met prinses Alexandra van Brunswjjk
Lüneburg nu bepaald deu 7en Juhi worden
voltrokken.
Rusland
Tjjdens de godsdienstoefening in be
Paraskowkerk te Moskou voor de over
winning der Russische wapenen heeft men
een bom geworpen. Het altaar werd ver
nield en de geesteljjke zwaar gekwetst.
Het volk vluchtte verschrikt te midden
der grootste opgewondenheid de kerk uit
Verscheidene vrouwen en kinderen ge
raakten van de been en werden in het
gedrang gedood.
Men heeft den daler, die gebruik
maakte van de verwarring om te ontvluch
ten, niet ontdekt.
Italië.
De H,Mis, opgedragen door Z.H. P i us
X ia de St. Pieterskerk ter gelegenheid
van de sluiting der jubelfeesten van den
H. Gregorius den Groote, werd door
een 60,000 personen bjjgewoond, waar
onder de Hertogin van Meoklenburg-
Schwerin, de Groothertogin van Saksen-
Weimar, de Gravin van Traai, graaf de
M u n en nog tal van voorname perso
nen.
Frankrijk.
De werkstakers.in het Noorder Depar
tement, die nog niet naar de fabriek wil
len terogkeeren, zjjn toch grappige lai.
Nu zjj ondervonden hebben dat de mili
taire macht de orde handhaaft en zjj bg
het minste schandaal bg den kraag wor
den gevat, hebben zjj eene delegatie naar
Combes gezonden om hem te vragen
dat de militairen weder zullen mogen ver
trekken.
Te Rjjssel.Tourcoing en Rouaan krjjgen
de opruiers weer gehoor. Voor de fabriek
der firma La p 1 at en der firma Leu
ren t te Tourcoiag, waar nog gewerkt
wordt, hadden samenscholingen plaats
die met de blanke sabel werden uiteen-
gedreen.
Te Rouaan is het eveneens onrast'g.
Ook daar hadden manifestaties plaats,
waarbjj de C armagnole en de Interna
tionale werden gezongen en braaf met
steenen werd gegooid. De soldaten dre-
Ik bljjf er bjj, ik aanvaard de nalaten
schap
Juffrouw Celestine was zoo begeerig het
nieuwe eigendom te kennen, dat zij tot aan
de uiterste grens er van ging, en de erfge
name moest haar volgen.
De schout was vertrokken en Elsje was
naar de keuken gegaan. Albert en Louize be
vonden zich alleen in het kamertje van den
doode.
De jongeling bedwong zjjne droefheid en
sprak geheel overgegeven aan Gods wil.
Nu ben ik alleen in de wereld
Alleen? vroeg Louize, die hare tranen
afdroogde.
Ik mag de zuster van mjjnen pleegvader
niet als eene verwante beschouwen: elke toe
nadering mjjnerzjjds wijst zij bepaald at.
Ben ik dan niets voor u vroeg Louize
ernstig. Hebt ge ons gesprek van hedenmor
gen vergeten, Albert
Louize?
Of gelooft ge dat ik lichtzinnige plan
nen maak, die nooit uitgevoerd kunnen wor
den 1
Louize Louize 1
Ik heb mjjn verstand en mjjn hart ge
raadpleegd, in de stilte van den zomermor
gen, terwjjl ik door dezen bloeienden tuin
ging. Hoewel ge de zoon van eenen armen
werkman zjjt, stel ik u met den zoon van
den rjjksten man gelijk. Wat ge zijt en nog
worden kunt, zjjt en wordt ge door u zei
ven.
Ik ken mjjne ouders niet, Louize.
ven ook hier de menigte uiteen, waar-
bg verscheidene arrestaties plaats had
den.
De Oorlog in het Oosten.
De -correspondent in Mantsjoe-
rjje is van oordeel, dat de Rassen trach
ten de Japanners 't land binnen te lokken
in de hoop een overwinning te behalen
wanneer dit leger door lange marsohen
uitgeput is. De Japanners zelf hebben
deze mogelijkheid besproken en daarom
trachtten zjj .herhaaldelijk de Russische
vloot in de haven van Poit Arthur in
te sluiten,om daardoor de verbinding met
de troepen in het binnenland te bevei
ligen. Om een dergeljjk voornemen ten
uitvoer te brengeD, moet de Russische
vloot eerst volkomen werkeloos gemaakt
worden.
Men moet niet vergeten, zegt de cor
respondent, dat indien de Japanners er
niet in slagen zich voor Juli ten noor
den van de Yaloe te bevinden met een
nieuwe basis, de operaties in Korea, die
nu al zeer bezwaarljjk zjjn, door de
vele regens, die alles onder water zet
ten en de bamboebrnggen vernielen, zoc
goed als onmogeljjk zullen worden. De
Tsjeugtseng, waarover op het oogenblik
een 200 M. lange brug geslagen is, zal
dan niet meer over te steken zjjn. Ge
durende de maand Augustus is het hy-
drographisch niveau zelfs 1,90 M. geste
gen.
Hieruit kan men afleiden, dat het voor
beide oorlogvoerende mogendheden raad
zaam is, den strjjd te voeren in de na
if jj beid van de Yaloe.
De Russen verlangen er naar, dat de
Japanners het binnenland intrekken van
de andere zjjde wenschen ook de Japan
ners op te rukken omdat bet binnen
land voor de militaire operaties gunsti
ger is en omdat de tjjd voortsnelt.
Met dat alles schjjut nog maar niet
beslist te zjjn wanneer en waar een
eerste treffen zal plaats hebben.
Het Russisoh telegraaf agent schap be
richt, dat volgens een officieel telegram
dat generaal Koeropatkine heden
aan den Czaar verzond, generaal K a-
s c t a 1 i n s k i den 8en dezer een afdee-
ling jagers naar den linkeroever van de
Yaloe tegenover Windjoe gezonden heeft.
I De jagers staken onder bevel van laite-
nant Dimidowitsj en den sergeant
Po ten kin naar het eiland Somalin
over en overmeesterden een Japansche
verkenningspatrouille, 50 man sterk, op
het oogenblik dat deze op de oostkust
van het eiland met 3 booten aanlegde.
De Russen lieten hen landen en gaven
daarop vuur. Bjj na alle Japanners wer
den doodgeschoten, doodgestoken, of ver
dronken. Hnn vaartuigen werden met
dynamiet vernield.
De Russen hadden geen verliezsn. Bij
zonder onderscheidden zich de onderoffi
cieren Tuschkin en Szumach-
d of f.
Den volgenden dag waaide de Japan-
Heb ik naar uwe ouders gevraagd
Men noemt mjj vader Brandts vonde
ling, de rjjke meester-timmerman Gerold zal
zjjne eenige dochter niet vergunnen
Albert, mjjn vader bemint zjjne eenige
dochter, dat weet ik, ik heb er bewjjzen van,
als ik hem zeg hoe hjj mjj gelukkig kan
maken, en ik zal het hem spoedig zeggen,
zal hjj mjj niet gevoelloos van zich stooten.
De tjjd der vooroordeelen is lang voorbj)
men waardeert den man naar zjjn hoedanig
heden en bekwaamheden. Laat mjj toch niet
zooveel zeggen, maar bewezen.
Maar uwe moeder, Louize, de vriendin
van mevrouw Wiprecht, ik strooi het zaad van
tweedracht in uwe familie, veroorzaak u ver
driet, u die zoo gelukkig kunt zjjn.
Zjj nam zacht zjjne hand.
Wat ge mjj zegt, bewjjst dat ge degene
zijt voor wien ik u aanzie, een braaf karakter.
Maar houdt men n niet voor een kind, dat
onbedachtzaam bij den dag leeft en handelt.
Ik moet nog vele vooroordeelen bestrijden
maar, ik besttjjd ze met de volharding welke
mjj de liefde verleent.
Ach, Louize 1 Louize I riep de jonge
ling met vervoering.
Wordt vervolg i.)
mi ni: imhijhm he mi rut.
HfragBlaó voor zSföooró en Suió-tJCollanó.
ABONNEMENTSPRIJS,
PRIJS DER ADVERTENTIE*.
AGITE MA NON AGITATE.