No. 5674 Dinsdag 19 April 1904. 29ste Jaargang Bevordering van een contante betaling. HET GEHEIM vaD een Vorstenhuis. Per 3 maanden voor Haarlem 1,20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post >1,50 Voor het buitenland 2,9C Afzonderlijke nnmmers0,03 Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPERS. BUREAU St, Jansstrsat. Haarlem. Van 1—6 regels 50 Cents Elke regel meer 71 r Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie b Contant. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale, Publicité, Etrangère G.L. DAUBE df Co JOHN., b, J ONES SuccParis 31 bis Faubourg Montmartre De tgd van ïuilhande! ligt reeds lang achter ons. Dezen hier te bespreken achten wjj overbodig, daar zulk een handel niet meer zou passen in onze maatschappelijke verhouding. Het crediet ia den handel is een zegen van niet hoog genoeg te schatten waarde. Maar hef wordt een vloek, waaneer van dit gemaksmiddel misbruik wordt gemaakt. Vooral is zulks het geval, waaneer dit geschiedt door dsn particulier tegenover den klein-industrieel, klein-bandelaar of winkelier. Terwijl in den groothandel wordt ge leverd op vier of zes weken, is de win kelier of kleinindastrieel soms gedwongen 1 of 2 jaar, soms langer, crediet te ge ven, terwjjl zjjne betalingen geregeld moeten ailoopen. De mannen nit den middenstand en niet het minst de winkeliers, zijn in vele gevallen slaven der maatschappij. Het Rjjk en de Gemeente haalt er vaD, wat er van te halen is, zjj voeren een wan- hopigen strijd tegen de concurrentie. De winkelier kan zich niet verplaatsen als de particulier. Hg is meestal aan de ge meente, ja, aan de buurt gebonden, waarin zjjn zaak is gevestigd, zoodat hij zich niet kan onttrekken aaa den te drukkenden last van den fiscus. Heeft hg een huur woning en daarbij een huisheer, dan wordt hg soms voortdurend gekweld, 't zjj door gaandeweg hooger buur te moeten beta- talen, 't zjj, wanneer de zaak eenigszins floreert, door bedreiging met verkoop van het hnis, of wel de winke lier kan zslfs zjjn zaak niet overdoen aan anderen, zonder daarvoor den cgns te betalen aan zjjn huisheer. Op den win kelier mag niet de minste fout kleven, of ze wordt met ellen uitgemeten. Zelfs de schjjn daarvan kan hem zjjn clienté'e doen verliezen. Een bittertje voor den eten in den huiseljjken kring gebruikt, kan een of anderen klant, wiens fijne reuk dit toevallig heeft opgevangen, voor goed den winkel doen verlatèn. De hooge stand ziet in hem zjjn die naar, het proletariaat ziet in hem zgn Het kapitaal loert opzjjnondergang. Het socialisme evenzoo. Zijn vrije meening te uiten in politiek, zou hem als een misdaad worden aangerekend. FEUILLETON, 17 (Vervolg.) Hjj nam eenige boeken en eene pen, en begon te rekenen. Hiermede verliep een uur. Des meesters gezicht was zeer ernstig gewor den de uitslag zijner navorschingen moest treuriger zijn dan hij vermoed had. Toen hij de boeken in de ijzeren kist had gesloten, nam hjj hoed en stok en verliet het kabinet. In het kantoor had hij nog een kort gesprek met den boekhouder. De meester verliet het kan toor zonder te groeten voor het huis stond een licht, schoon rijtuig, met ten fraai paard bespannen. Mjjnheer Gerold wierp zich op de zachte zitplaats; nauwelijks hoorbaar rolde het rijtuig voort. De iu blauwe livreigekleede koetsier had zijn bevelen ontvangen en bracht zijnen meester naar de verschillende bouw werken der stad. Wij echter volgen de meester naar een bouwwerk in de voorstad. 't Moest een groote fabriek worden. De timmerlieden waren bezig de balken voor het dak op te hjjschen. En boven, op eene duizelingwekkende hoogle stond Albert, en bestuurde bet werk, aanwij zende hoe de verschillende balken aaneenge voegd moesten worden. De burgerman iu 't algemeen, maar vooral de winkelier, is een staatsburger met «boeien om de lendenen»! Een man van min allooi, een falsaris, iemand die aan de strikken der Justitie weet te ontsnappen, en die, geen uitkomst wetende, zich in de armen der politiek werpt, geoiet meer vrjjheid, meer bescher ming, dan de nijvere winkelier. Zulk een gelukzoeker bezoekt de volksvergaderin gen, hjj is brutaal, bjj beklimt het spreek gestoelte, weet de massa te vleien, het publiek juicht hem toe, eu 's anderen daags vermelden de bladen het succes van den spreker! Eu wanneer een der aanwezigen op de vergadering net durft wagen te tornen aan zgn verleden, of aan zgn privaat leven, dan is het de Voorzitter der vergadering, die onder daverend applaus der aanwezigen den politieken tinne gieter,^ bescherming neemt, door te roepen hier komen geen persoonlijkheden te pas, 't Is alles zuivere politiek! Het is de zaak vau den middenstand, zich pit zgn juk los tp wringen door krachtda dige aaneensluiting. De middenstand heelt evenveel recht van bestaan als ieder aoder. Hg zwoegt altjjd. Wat hij bezat en bezit, heeft hij niet gekregen doer beurszwendcl of wat dan ook, maar heeft hjj moeten verdie nen. Dg her ft dat niet verkregen door een 8 oflOurigen arbeidsdag, maar door voortdurend te moeten werken en sla ven tegen de overheersching van het groot kapitaal. Wie dus dezen stand den oorlog aan doet uit eigenbelang, slaat de eigen hand aan het maatschappeljjk leven en ver dient evengoed den naatn van revoluti- onnair of omverwerper der maatschappij. Door het vormen van plaatselijke ver- eenigingen kunnen heel wat misstanden worden weggenomen, tegelijk verbeterin gen worden aangebracht. Al ware het slechts, dat vooreerst kon verkregen wor den een betere verstandhouding onder el kander dan tot dusverre. Het gevolg biervan zou zgn, dat de al te groote scherpte van concurrentie daardoor werd verzacht, en dat door gemeens ehappelijk optreden het uitvaardigen van maatrege len tegen het te lange crediet en t - gen oneerlijke praktjjken werd bewerk stelligd Treffende voorbeelden werden door een geleerd en welsprekend redenaar, den Zeereerw. pater D n 1 a c, ten vorige ja- re tjjdens de godsdienstoefening ia eene der kerken te Parjjs gegeven. Om zijn gelen strooien hoed, die zijn ge zicht tegen de brandende zonnestralen be schermde, was een rouwband. Men kon hem aan zijne betere kleeding van de andere werk lieden kennen. Meester Gerold, die uitgestegen was, had eene poos de drukke werkzaamheden aan schouwd. Toen gaf hij aan eenen werkman bevel Albert te roepen. Spoedig hierop kwam deze uit bet gebouw; hij nam eerbiedig zijnen hoed af en naderde den meester, die nu eenige vragen betreffende de werkzaamheden, tot dea jongen man richtte. Eensklaps veranderde hjj het gesprek. Men heeft mjj gezegd dat uw vader overleden is? Met bevende stem antwoordde Albert: Ja, mijnheer Gerold. Wanneer? Eergisteren middag. Groote tranen rolden over de bruine wan gen van den jongen werkman. Wanneer zal de begrafenis plaats heb ben Morgen avond om zes ure. Ik zou mijn heer Gerold willen verzoeken irjj morgen na middag vrij af te geven. Zijne droe'heid belette hem meer te zeg gen. Morgen zult ge slechts tot den middag werken. Zeg tevens aan de lieden die hier werkzaam zjjn, dat zij mede ter begrafenis «Deukt niet, geliefde Christenen (alius de gewjjde redenaar), nu ik zoo lang tot u heb gesproken over da verheven deugd der Charitas, dat ik bjj u zal aan kloppen om e9n aalmoes voor een kerk, kapel of klooster denkt niet, dat ik een bgdrage zal vragen voor een weeshuis, een ziekenhuis of voor een andere veraani- ging.In 't geheel nietIk vraag van u heel tets anders dan een aalmoes, ik vraag van n de vervulling van een strikten plicht, van den plicht der rechtvaardig heid en wel in dit opzichtBetaalt prompt uwe schoenmakers, betaalt uwe kleer makers, betaalt uwe modisten Dit woord klonk onverwachts, eu de dames en heeren keken als van zelf naar hun toilet. Was dit misschien een onvrjjwillige uiting van stil zelfverwjjt? Klonk er een helder stemmetje [daar binnen: Uw coe- tuum is nog niet betaald, naar het raai- loon van de praebt, waarmee ge pronkt, waarmee ge een goed figuur maakt, waarmee gjj vrienden of vriendinnen de oogen uitsteekt, naar het naailoon zitten arme tobbers angstig reikhalzend uit te zien! Over wie sprak pater Dnlac? Over schoenmakers, kleermakers, modisten. En duideljjk bedoelde hjj niet de reusachtige zaken, zooals de magazjjnen Au Louvre of Au Printemps, maar de kleinere, veel kleinere; hjj bedoelde vooral deD kleinen burger- of middenstand. Niet dat het te genover de grootere zaken geen onrecht vaardigheid zou zgD, het betalen zjjner reke ning jaren nit te stellen, maar evenals he een oneindig veel groo'e/e diefstal is b.v een gulden te ontstelen ran, een doodarm man, dan aan een rjjken mjjnheer, even goed is het een veel grootere onrecht vaardigheid, dsn kleinen handelsman ja renlang het hem toekomende te onthou den dan den grooteD, die over millioenen kan beschikken! 't Is betreurenswaardig om te zien en te hooren, dat er zooveel welgestelde menscheo zjjn, die soms het geld, zoo als men zegt, bij hoopen in de kas heb ben liggen en toch niet betalen, omdat, zooals ze dikwjjls doodleuk zeggen; We zgn er immers goed vooi Ja, maar daar kan de winkelier niet van eten Ieder kent de geschiedenis vau de dame uit een onzer steden, die bij iedere visite het zilveren theeservies voor den dag haalde en daarmede pronkte als een bjj- zondeiheid, omdat zjj dit hal gekocht uit de gekweekte rente van te laat betaalde gaan, 't Is urn wil. Mijnheer Gerold van aandoening overstelpt. riep de jongeling Ook de andere werklieden zullen er zich bij aansluiten. Van drie uren af, geef ik aan allen verlof. De mees'er groette met de hand, besteeg rijn rijtuig en reed verder. De arme Albert moest zich op eenen hoop steenen neerzetten om den weemoed te be dwingen, die zich van hem meester maakte. Dit hal hij van den strengen, gevoelloozen man niet verwacht, te meer daar de over'e- dene schier in een geheel jaar niet gewerkt had. Zou Louize haren vader tot dit edel moedig besluit hebben overgehaald Ja, slechts in haar kon deze heerljjke gedachte zjjn ont staan, den werkman op deze wjjze eer aan te doen. Mjjn God, mijn Goddacht de jonge ling, was ik maar zoo arm niet!.... Louize is een trouw goed meisje met den besten wil be zield maar zal zjj ten laatste voor de strengheid haars vaders niet moeten buigen De blik van dezen man doorboort mij en doet mjj beven, van hem hangt al mijn geluk af Zijne koele gemeenzaamheid is mij even vreeseljjk als zjjne trotsche handelwijze. Hij moest schielijk zjjne onroering bedwin gen, want voorbjjgaande werklieden hadden het oog op hem. Treurig beklom hij de lad der naar zijne kameraden, die hem wachtten. Toen hij hun het besluit van den meester mededeelde, drukten zjj luid hunne tevreden heid uit. Sommigen zeiden dat zij toch ter begrafenis zouden zjjn gegaanmen sprak vluchtig de toebereidselen af en zette toen den moeilijken en gevaarlijken arbeid voort. van den winkelier. Zouat gjj meenen, dat in de groote Parjjsche magazjjnen, Au Bon Marchéj Au Lonvre, Au Printemps en soortgelijke» waar tot en met 1800 man personeel gewerkt wordt, de omzet ooit tot een dergelijken bloei zoade j zgn geraakt wanneer het systeem «a, contant» daar niet ware ingevoerd 't Is het gsheim van hun kracht en hun bloei, even als bij onze 30 cent- en galdens bazar B ÜITENLAND, Dultschland. Bjj een uitstapje van Syracuse heeft Keizer Wilhelm het fort Euryalos bezocht. De Keizer ontving aan boord van de Hohenzollem den Amerikaanschen mil- honnair Van der Bilt met zjjne da mes. Zjj gebruiken aan boord het middag maal. Z. M. zal zgn verbljjf te Syracuse met een paar dagen verlengen Naar aanleiding van de vele ge sneuvelde Duitschers in Zuid-West-Atn- ka in den strjjd tegen de Herero's, drjjft bet tjjdschrift Ulk met een plaatje den spot. Het blad zegt «De japon staat wel deftig, maar het uitkloppen is wat duur» leest men onder het plaatje, waarop Germania wordt af gebeeld met een statiekleed, met een «sleep» waarop «Zuid-West-Afrika» s'aat geschreven. Rusland. Zelden heeft men te St. Petersburg een indrukwekkenderrouwdag aanschouwd als Donderdag. In de kerken werden plechtige gods dienstoefeningen gehouden, schouwbur gen en winkels waren gesloten, Alle couranten} verschenen in rouwranden met necrolog'eën van admiraal Makarot' De Wjedomosti schreef«het is ze r hard voor ons de vreugde te voelen die onze tegenstanders moet vervullen». Uit St. Petersburg wordt officieel me degedeeld, dat op de Petropavlofsk omge komen zgn. Staf. Admiraal M a k a r o f, opper bevelhebber admiraal M 0 1 as, generale chef van den staf der vloot; kolonel A g- 1 a f, gedelegeerde van het ministerie van oorlog3 kapiteins en 8 mindere officieren totaal 14. Staf van het schip. De tweede ge zagvoerder luitenant Ladigin en 11 mindere officierentotaal 12. De totale bemanning bedroeg 628 feop- pen, waarvan er 32 werden geied, min of meer ernstig gewond. Totaal dooden596. Engeland. De vjjanden van Lord Chamber lain maken zich vroo'jjk met zgn terug komst uit Egypte te Londen. Zgn ontvangst aan het station Charin- cross was zeer teleurstellend. De ont vangst was alles behalve geestdriftig; slechts weinigen verwelkomden den oud minister van koloniën, hoewel het unr van aankomst behoorljjk wan,geadver teerd. De imperialistische pers maakt er zich dan ook met weinige regelen van af, terwjjl de liberale pers den draak steskt met de verwelkoming, vooral omdat de commissie van ontvangst Ghamb e r- 1 a i n geheel misliep, daar men haar naar een verkeerd perron had verwezen. Fei- teljjk was er zoodoende nagenoeg nie mand ter opwachting aanwezig. De *Slar> schrjjft met zeker' leedver maak, dat het niet-opgaan van Cham berlain's vlieger en het jjskoad ont haal hem des te mfer zal zgn tegenge vallen wegens het contrast met de fanfa res, waarmee hem uitgeleide werd gedaan toen hjj naar Egypte vertrok. Frankrijk. Ter gelegenheid van het bezoek van president L 0 u b e t aan den Koning van Italië zal een vlootrevue gehouden worden in de golf van «Santa Lucia». Aan deze revue nemen deel Fransche en Italiaansche es kaders. Vice-admiraal G 0 n r d 0 n zal het FraDsche eskader commandeeren, dat be staan zal uit 10 pantserschepen en zeven gepantserde kruisers. Het Italiaansche eskader, onder bevel van vice-admiraal Morin en schout-bjj- nacht Reynaudt, zal bestaan nit 1,0 pantserschepen, 8 gepantserde kruisers 8 torpedoboolea en 4 transportschepen. Italië. Z. Etn. kardinaal Celesia, aarts bisschop van Palermo, is overleden. Deze kerkvorst, geboren in 1815, was het oud ste lid van bet college van kardinal en. Wegens zware ongesteldheid heeft hg het conclaaf, waar Z. H. P i u s X tot Paus werd gekozen, n et kunnen bjjwonen. Kardinaal Celesia is de tweede kar dinaal, die onder dit pausschap is over leden. Er zjjn nu 7 karJinaalsplaatsen onbezet. Spanje, Koning Alfonso zet de reis door zgn land in triomf voort. Overal en nn weer te Reus, is Z. M. met geestdrift, door de bevolking ontvangen. Toen iemand begon te roepen «Leve de President!» werd hjj dadelgk over schreeuwd door de menigte, die uit alle macht riep: «Leve de monarchie!» De KoDing heeft verschillende kerken, kazer nes, fabrieken en gasthuizen bezochf. Van Raus is de vorst weder naarTa- rapóna vertrokken en vandaar naarLe- rida. Het stoffeljjk overschot van Konin gin Isabella II, is in tegenwoordig heid van den Prins van Asturië, van den Heden klonk geeg gezang, geen geestig woord liet zich hooren, de vroolijke knapen, die ander3 het zure dagwerk met luim en scherts doorkruidden, hadden eerbied voor de stille smart van hun kameraad. En als hjj, zwegen ze. De middag kwam. De vermoeide werklie- d3n nuttigden hun weinig voedsel en legden zich toen in de schaduw van het huis, om een uurtje te rasten. De harde steen, de droge aarde waren voor hen een zacht rustbed. Een vaste slaap boeide hen, totdat Albert hen op klokslag van één uur, aan het werk te rug riep. Of de rjjke meester Gerold in zjjnen zach- ten fauteuil zoo rustig zal geslapen hebben, zullen wg, hjj een bezoek in zjjne woning ver nemen. Toen de werklieden weder aan den arbeid begonnen, ging de meester aan den maaltjjd. Mevrouw Meta Wiprecht was ten eten genoo- d.igd, 't geen dikwerf plaats had, en dan bracht zjj den geheelen dag in het huis der vrienden door. Zjj had immers geene menscheljjke ziel, zeide zij, die haar zoo trouw verkleefd was als Gelestine, welke beweerde, dat al wie de oude dame naderde, het niet eerlijk met haar meende, en slechts door baatzucht werd ge dreven en haar vleide om van haar te erven. De maaltjjd was afgeloopen. De meester bad met een wezenlijk dierlijken eetlust gege ten, 't geen zjjne vrouw bewoog weinig te gebruiken. Zjj wilde het evenwicht herstellen. Ook had zjj heften eene halve flesch wjjn op de tatel gebracht, natuurljjk voor mevrouw Wiprecht alleen, aan wier krachten en ge zondheid zij ricb, naar het scheen, veel gele gen liet. Ge zijt een engelhad mevrouw Wip recht glimlachend gezegd, toen zij het glas aan de dunne lippen bracht, ge zjjt een engel d:e een hemelsei loon verdient. Ik zegen uwe trouwe zorgen. Toen had Célestine de oogen neergeslagen en zacht geantwoord Och, als ge maar tevreden zjjt, dan zjjn al mijne wensehen vervuld. Louize schudde in stilte het hoofd, zuchtte en riep de dienstmeid om de tafel af te ne men. De meester gaf zijne vrouw een wenk, kuste mama de hand en begaf zich naar zijne kamer, waarvan beide vensters op de plaats uitzicht hadden. Louize, riep nu de moeder, speel wat op de piano, opdat mama in slaap gerake niet waar, ge zjjt een weinig slaperig P Voor tien minuutjes; de ouderdom heeft immers gewoonten, die niet af te leggen zjj Ge zjjt hier thuis, mama. Later doen we een wartdelingske en drinken buiten koffie. (Wordt vervolgi.) RMRLMSCHE RUT. HfragBlaó voor *3flooró- en ABONNEMENTSPBIJS, "y fljNimro AGITE MA NON AGITATE. PHIJB DEB ADVEBTENTIEN. WINSTBEB F.KENTNO

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1904 | | pagina 1