No. 5683
Vrijdag 29 April 904
29ste Jaargang
2)ag6laó voor tSfiooró" en ££uió"<X/ollanó,
Openbare onderwijzers.
HET GEHEIM
van een Vorstenhuis
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poBt
Voor het buitenland -
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
f 1,20
1,50
2,9C
0,03
H o of d re d a c t e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
BUREAU st, Jansstraat. Haarlem.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/«
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
aAuraiENDRnr*
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicity, Etrangèrt
TaiTE MA NON AGITATE. G.L. DAUBE Co JOHN., f. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
De goede niet te na gesproken meenen
wij toch te mogen wjjzen op het groote
gevaar, dat gelegen is in het neutraal
onierwgs, dat gegeven wordt door man
nen, die behooren tot een Bond, waarin
het socialistisch element domineert. Wij
bedoelen den Nederlandschen Onderwij
zersbond.
De heeren leden als wjj hen zoo
noemen mogen, ofschoon zg niet daar
voor gescholden willen worden of
burgers, belast met het openbaar onder
wijs, hebben si heel wat op hunnen kerf -
stokmisschien meer strepen dan ooit
op een blauwververs kerfstok aanwezig
zjjn geweest.
Wjj zgn het volkomen eens met Nurks,
de den leden van den Nederlandschen
Onderwjjzerbond verwgt, dat zjj op hun
kerfstok een paar leeljjke krabben heb
ben gesneden. Waren die erop geverfd,
zouden zg nog te verwijderen zgn, maar
ingesneden blijft ingesneden.
Een eerste leeljjke streep, speciaal voor
de onderwijzers uit de Hoofdstad, is hun
houding en gedrag bij de revolutionaire
werkstaking van verleden winter, waarin
zij hunnen neus hadden gestoken tot aan
den wortel toe. Het schgnt dat zg zich
in prachtig gezelschap bevonden en zelfs
op hun gemak waren in dat mooie ge
zelschap.
Nette lui, Diet waar lezer! die zich
tegen de Begeer ing en het Gezag verzetten
en daarbjj zonder blikken of blozen ver
langen, dat de kinderen in de school
moeten gehoorzamen aan en zich niet
mogen vervetten tegen den onderwijzer
Een nog diepere snede in den kerfstok
brachten die Amsterdamsche onderwijzers
gan, toen zg, een poos daarna, pardiën,
de hoofden uit rde scholen wilden don
deren om dan allen tegeljjk hoofden te
worden.
Neen, lezer, wacht; zoo is het Dief, ik
heb mg verschreven; het moet zoo zgn:
de socialistische onderwgzers wilden geen
hoofd meer in de school hebben, behalve
het hoofd dat op hun eigen romp zat,
omdat in den heilstaat der socialisten
geen hoofd mag zgn volgens hun theorie.
Die onderwgzers moesten, zoo dunkt mij,
toch rekening ermede houden dat zjjzslf
hun eigen gezond hooid verloren had
den bij zulk een Btreven.
Maar neen, aoe geleerd en geëxami
neerd zg ook zgnmeestal op andersmans
kosten,dat begrepen zg niet, totdat.
feuilleton,
nu totdat de kleine kwajongens op school
het hun leerden.
Die kleine bengels en in Amsterdam
zgn me bengels! hadden het van die
socialistische onderwgzers gezien, gehoord
en geleerd, hoe zg het moesten^ aanleg- f
gen om tegen alle gezag in opstand te
komen.
Nu staat er niet geschreven of die
bengels werkstaking of revolutie gemaakt
hebben; ook niet, hoeveel natte of droge
proppen naar des onderwgzers neus of
tronie geslingerd werden; ook niet of dit
geschiedde met het ouderwet ch wapen
der vjjf of tien geboden, dan wel met een
tot nog toe onbekend schietwerktuig,
men weet, dat schoolbengels vindingrijk
zgnenfin, van dat alles staat niets ge
schreven, maar
daar staat wel geschreven, dat de Am
sterdamsche onderwgzers aan den Ge
meenteraad de vraag of bede gericht heb
ben tot verlofmet permissieom in de
school lichamelijke straffen te mogen toe
passen, dewjjlzjj hetpard.ën—niet meer
kunnen houden. Helpt ons, of wjj vergaan;
zoo was de bedoeling.
Als ik, zegt Nurks die dit zaakje
eens onbevangen bespreekt, tot den Am-
sterdamschen Gemeenteraad behoorde, dan
stalde ik de volgende motie voor:
«aangezien de onderwgzers aan de open
bare scholen van Amsterdam hunne scho
lieren tot voorbeeld zgn geweest in hun
weerspannigheid tegen het gesteld gezag,
en daardoor het bewjjs hebben geleverd,
dat zjj van hun vgf zinnen nog slechts
vier en een krentenbroodje hebben ovei-
gehouden,
«aangezien de scholieren, het voorbeeld
der onderwjjzers volgend, die de hooiden
uit de school wilden donderea, na de on
derwgzers op hunne beuitook uit de school
willen verdrijven,
«besluit
a) die bengels toe te roepen
gaat je gang, bengels, borstelt gjj ze
eruit, beschiet en bombardeert ze, totdat
gg ze gedwongen hebt een goed heenko
men te zoeken, dan zullen wij u ver
standige mannen in de plaats stellen,
b) aan de beste bengelschutters een
dankbaar eereblijk te schenken in den
vorm van een houten sabel en tien gol
den.
B UIT SN LAND
26 Per volg.)
De vreemdeling paarde aan deze woorden
eenen blik, die als eene ongeveinsde on'boe-
zeming zijns harten kon beschouwd worden.
Vervolgens vroeg hjj
Heeft uw vader nooit vaD hem toever
trouwde papieren gesproken?
Jawel kort voor zijnen dood.
Waar zijn die papieren
Ik weet het niet.
Weet gij het niet? vroeg de heer onge-
loovig.
Albert verhaalde nu oprecht en waar het
gesprek dat hij met den overledene over deze
papieren had gevoerd; ook verzweeg hg niet
dat deze papieren ophelderingen Dopens zijne
afkomst zouden geven, welke vader Brand
steeds als een geheim voor zich had gehou
den.
Indien ik wist waar de>e papieren zich
bevinden, zou ik ze natuurlijk aanwenden om
mij ophelderingen nopens mg zeiven te ver
schaffen.
Zeker, zeker, riep de vreemdeling, als
uit zjjne gedachten ontwakende. Dat geeft
mg inlichting.
Frankrijk.
Da handel in de Fracsche Republiek
loopt gevaar groote schade te Ijjden, na
't Is dus bekend dat de overledene pa
pieren heelt bezeten?
Ja, daarover heb ik niet den minsten
twijfel.
Defrbalve kent gij er ook den inhoud
van
Hoegenaamd niet
Ik bezweer u, in Gods naam, mijnheer,
geef mjj opheldeiingen 1
Een glimlach vloog over het bleeke gelaat
van den vreemdeling en hg zeide
Ge veronderstelt zaken, die mg volkomen
vreemd zijn. Mjjne betrekkingen met B and
zijn volstrekt in geen verband met uwe af
komst. Nooit hebben wij erover gesproken.
Zoo ik u te dien aanzien van dienst kon zijn,
zou ik met vreugd elke gelegenheid hiertoe
aangrg en. Maar ik kan u andere, niet min
der gewichtige diensten bewjjzen. Hebt ge
een ambacht geleerd
Dat mijns vaders, ik ben timmer
man.
Des te beter, nu zullen wij elkander
spoedig verstaan. Ik kom op de vraag terug,
welke ik u verzoek mjj te beantworden, Her
innert ge dat .uw vader jaarlijks eene reis
deed
Volkomen, mjjnheer.
Hij bleef dan soms drie, vier, ook soms
vjjf dagen uit
Ja.
Ge ziet dat ik goed ingelicht ben.
Deze reizen hield mjjn vader ouder zijne
geheimen, voegde de verbaasde Albert er bij.
Nooit heb ik het doel er van gekend.
de kapiteins'en officieren der koopvaardij
vloot tegen dejhandelwgze zgn van den Mi
nister van Marine Pel le tan, die 150
luitenants en 64 adelborsten der Marine
ter be chikking van de reedeis heeft ge
steld.
De Minister stelt hierdoor het mindere
scheepsvolk dat tegen hun overheid in
verzet kwam, in het geljjk waardoor^de
reeders met voor den Minister maar voor
de koopvaa*djj-offic;eren parfjj trekken.
De werkstakingen in het Noorden
van Frankrjjk zgn aan het verloopen
Zoo staan er te Tourcoïuy nog slechts
twintig fabrieken stil. Op deze fabrieken
werken te zamen 2.340 werklieden,
waarvan er 1 514 vrijwillig staken en
826 hierdoor werkeloos /jjn.
Duitsch'and
Keizer Wilhelm moet] het besluit
genomen hebben om, zoodra de. heer
L o b e t, president der Fraosche Re
publiek,Rome verlaten heeft, een bezoek
ie brengen aan Z.H. den Paus
Na in den laatsten tijd de baldadig
heid nogal toeneemt, worden strenge straf
fen gegeven. Een mjjnwerker te Dortmund
die zgn vernielzucht botvierde met tien
jonge frnitboomen af te breken, werd tot
zes maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Met betrekking tot den opstand
der Herero's werd te Berljju onder dag-
teekening 26 April een telegram ont
vangen van den gouverneur L e u t w e i n
waarin deze berichtte, dat de kolonie
staande onder bevel van majoor G1 a -
s e n a p p zich sedert den 22e dezer
maand te Otjihaënena ophield, waarheen
men gemarcheerd was omdat de typhus
onder de troepen was uitgebroken. Ze
ven personen overledenhet zeudings-
station werd als veldhospitaal ingericht.
Het uitbreken dezei gevreesde ziekte
was te voorzien; het zou alle aanbeveling
verdienen, het voorbeeld door de Engel-
schen tjjdens den oorlog met Tranivaal
gegeven, na t8 volgen en de nog naar
Afrika te zenden troepen gedarende de
zeereis in te enten. Weliswaar gevoelt
men zich na de inenting vaak minder
wel en zal de lichaamstemperatuur niet
zelden aanmerkelijk stjjgen, doch dit zgn
slechts verschijnselen van voorbggaanden
aard, die hoogstens een paar dagen du-
ren.
In ieder geval zou de inenting iplaats
moeten hebben bjj de manschappen, die
als versterking van de kolonne G 1 a s e-
n ap p worden uitgezonden. Otjihaënena
ligt 1585 meter boven tden zeespiegel,
ongeveer 100 kilometer noordoostelgk
van Windhoek en 120 kilometer van
Okahandja.
Rusland.
Te Warschau moet een geheime dtuk-
kerjj ontdekt zjjo, 'waar revolutionaire
proclamaties gedrukt werden. De gen
darmes, die huisz reking kwamen doen,
werden met revolverschoten ontvangen.
Omdat Andreas Brand een vertrouwd
mensch, een man van eer was. Zjjn gegeven
woord was hem even heilig als een eed. Ge
weet dan dat hjj jaarljjks deze reis tegen de
zen tjjd deed?
Ja, dat weet ik. Vroolijk en vergenoegd
kwam hg altijd terug. Als ik er hem naar
vroeg, gaf hij mij glimlachend ten antwoord
Ge zult dit wel eens vernemen Onmiddel
lijk na zijne teru<komst, verleden jaar, onder
ging hij het ongeluk. Gedurende zijne ziekte
is er nooit meer van de reis gesproken ik
vermoed dat de zieke mij nog veel zou heb
ben medegedeeld, had de dood het hem niet
belet. Vruchteloos poogde hij mjj, in de laat
ste oogenblikken, zijnen wil kenbaar te ma
ken, maar hij gaf den laatsten snik, en ik
heb niets kunnen vernemen.
Juist daarom wilde ik u spreken. Vol
tooi het werk dat uw vad'.r begonnen heeft
en gjj zult er het loon voor ontvangen, dat
den overledene ontgaan is. Ik acht het mij
nen plicht u de erfenis uws vaders te doen
geworden. Naar gij mij gezegd hebt, zjjt ge
arm Welnu, ge fcuntu een vermogen ver
schaffen.
Albert staarde den vreemdeling verwonderd
aan, die hem een toekomst voor oogen stelde.
Is het waar? stamelde hjj.
Geloof aan de woorden van eenen man,
die hoewel zwaar door het lot vervolgd, nooit
zjjne eer geschonden heeft. Andreas Brand is
voor mij een vriend in den nood geweest,
veel heeft hjj voor mg gedaan, het was mjj
niet vergund hem behoorlijk te beloonen.
Drie banner zijn gewond. Maar op alle
werklied n, die in deze clandestiene
drukkerij werkten, heeft de politie
toch de hand kannen leggen geen en
kele ontsnapte.
Amerika.
In de Vereenigde Staten moet eene
nieuwe papier-industrie zgn ontstaan. Men
maakt er papier uit suikerriet en rjjst-
stroo.
In Louisiana, waar enorm veel suiker
riet wordt gnvjudei, isde eerste fabriek
opgericht.
De t nst van het z.g, houtpapier heeft
dus eenen gevreesden concurrent gekre
gen.
Ware «vandalen» hebben een inval
gedaan in de afdeeliug van Fransche kunst
op de teutoonsteliing te St. Louis. Zg
hebben eenige kunstwerken vernield, o.a.
twee beelden «Da ster van den herder»
van R o u s s e 1 en de «H. Johannes» van
D u t o i s.
Da NederlanJsche goudsmidskunat
zal op de tentoonstelling te St. Louis
zaer zeker een goed figuur maken. De
goudsmid A u g. W i 11 e, 's-Gravenhage,
heeft eeu verzameling van voorname
kuustwerken, die hg in de laatste jaren
vervaardigde, kannen bijeenbrengen, die
hem door de eigenaars verwillend zgn
afgestaan voor den tjjd dezer tentoon
stelling.
Onder de vele kerkeljjke kunstvoor
werpen bevinden zich een levensgroote
buste in zilver gedreveneen kostbare
monstrans uit de St. Matthiaekerk te
Maastricht, de copie van een rg ken kelk
infertgd in opdracht voor Z. H. Paus
Leo XIII vervaardigd deze copie is het
eigendom van den aartsbisschop van San
Francisco.
Verder een kostbare kelk, eigendom
van mgr. dr. M e n t e n te Maastricht.
Deze kelk is versierd met meer dan 750
diamanten en edelgesteenten.
Onder de profane werken vindt men oa.
een pronkgchotel en bokaal in zilver ge
dreven, inktkokers, geëmailleerde klokken,
electrische tafellamp enz. vertegenwoor
digen den modernen stjjl.
Br na alle de tentoongestelde voorwerpen
zgn tevens, door den heer Witte ont
worpen.
Engeland.
R e u t e r's Agentschap verneemt dat
de geruchten, uit Petersburg komende*
en volgens welke van Engelsche z'gde
eenig voorstel zou gedaau zgn tot be
middeling tusschen Rusland en Japan,
eiken grond missen. In welingelichte
Londenscbe kringen weet men zelfs niet,
uit welke bron deze geruchten zgn ont
sproten.
Dus geen interventie.
Maandagnacht is een groote brand
uitgebroken in een goederenloods van de
London Norhtwestern Spoorwegmaat
schappij. Het gebouw is geheel verwoest.
De braudweer bekampte het vuur met
Wat ik hem aanbood heelt hjj grootmoedig
geweigerd. Nu acht ik het plicht mjjne dank
baarheid op u over te brengen, dien Andreas
met vaderlijke lie'de genrgeu wes. 't Is waar
dat ge daarvoor de voetslappen van uwen
voorganger nauwkeurig moet volgen.
Een geweldige donderslag schudde het huis.
op welks dak kletterend deregen viel.De ven
sters rammelden en de storm huilde langs
den gevel. Met vreeseljjk geweld ontlaadde
zich het onweder.
De vreemdeling ontroerde en zag onder
zoekend naar het venster. Het scheen alsol
hjj behagen vond in het geweldig woeden
der stormen. Maar emsklaps werd zijn ge
zicht zeer ernstig, hij vouwde de handen en
bad.
Middeleiwjjl hield Albert den zonderlingen
gast scherp in 't oog. In zjjne geheele ge
stalte lag iets voornaams, dat niet zoo zeer
door zgn uiterljjk werd veroorzaakt dan
door de uitdrukking van zgn gelaat en zijne
manier van spreken. Hoewel zgne oogen een
buitengewoon helderen geest verrieden die
menachen en zaken scherp doorgrondt, was
eene zekere zachtheid van aard echter niet in
hetn te miskennen, ja zelfs eens zwaar
moedigheid, die zich gedurende zgn gebed
duidelijk te kennen gaf.
De jongeling gevoelde zich onwillekeurig
aangetrokken tot den vreemdeling, van wien
het hem voldoende was, dat hij met Andreas
in vriendscluppalgke betrekking had gestaan.
Door dezen man nu zou Albert in het bezit
van een vermogen komen, de wensoh worden
43 spuiten en 300 brandweerlieden; toch
dunrde het tot Dinsdagmiddag voor men
d«Q brand zoo gosd als meester was, ter-
wjjl men gelooft nog wel eenige da
gen te zallen noodig hebben om de pnin-
hoopen op te ruimen. Twee brandweer-
mannea werden bjj dezen brand verwond.
De schade wordt geschat op ruim 1
millioeu gulden.
Een oogenblik liep een aangrenzend
historisch kerkgeboaw, Holy Trinity
Church, gebouwd in 1295, gevaar ook
door. den brand te zullen worden aange
tast, doch de brandweer wist dit te ver
hinderen.
De toestand in Ierland voor koning
Edward is in den laatsten tjjd veel
gunstiger geworden.
Naar de berichten in de Eagelsche
bladen zijn de Koning en de Koningin in
Ierland gisteren harteljjk ontvangen. Te
Kingstown, waar zjj landden, begroette
hen de gemeenteraad, en drie andere ge
meenteraden die van Belfast o. a.
boden hnn daar adressen aan, Vervol-
I gens begaf het gezelschap zich naar een
wedren in de buurt. Ook in het dorp,
dat zjj daarbjj doortrokken, betuigde de
gemeenteraad zgn hulde. Men w«et, dat
de gemeenteraad van Dnbliu indertjjd
besloot, den Koning geen adres aan te
bieden.
De Oorlog in het OoBten.
De militaire attachés, die het Rus
sische leger in Mantsjoerjje zallen vol
gen, zgn ait St. Petersburg naar het
oorlogsterrein vertrokken.
Met hen vertrok prins T r o e b e t zk o
commandant van de bereden garde, om
dienst te doen bjj den staf van generaal
Koeropatkine.
Deze Prins heeft nog een bjjzondere
zending van de Keizerin van Rusland om
kennis te geven wat de troepen noodig heb
ben, ten einde Hare Majesteit het noodige
kan laten opzenden.
Met de militaire attachés vertrok ook
naar het Verre Oosten de Russische schrg-
ver Nemirowitsji Dantsjenko. Hjj gaf de
volgende beschrjjving van de reis: De
attaché van Zweden en Noorwegea noemt
bjj de een groot en forsch van gestalte,
de andere klein en levendig. De Ojsten-
rjjksche attaché sprak de Russen in het
Slavisch aan: «wjj verstonden hem on
middellijk»,voegt de schrjjver er aan toe.
De meest belangwekkende attachés zgn
da Duitsche kolonel Lauenstein en
de bekende militaire schrjjrer baron Von
'I e 11 a u. Het was grappig om ta zien
hoe de Zweden en Noren met hun Duit
sche collega's Russisch spraken. De Duit-
schers spreken het Russisch zeer goed
uit.
Voorbjj Moscon was het weer uitmun
tend, tot groote verwondering van de
vree udelingen. Eu toen men bjj aankomst
te Tsjeljabinsk bemerkte, dat de thermo
meter nog 12 gr. boven 0 stond, vroegen
zjj den Russen in uiterste verbazing:
«Waar is nu dat ruwe, jjzige Siberië?»
vervuld, dien hjj alleen om Louize voedde.
Zjjne geliefde was dan geen brnid meer van
eenea armen jongen, op wien de welgestelde
menschen trotscb nederzagen,
Amen, fluisterde de vreemde heer.
Hjj had zjjn hart bevredigd Van dit oogen
blik af sprak hjj zacht, schier aangedaan. Mis
schien had het onweder smartelijke herinne
ringen in hem opgewakt.
De t$d dringt, begon hjjlaat ons kort
zjjn. Geheime omstandigheden dwingen mjj
u de mededeeling van verdere bjjzonderheden
wegens mjjnen persoon en mjjnen stand in
het leven te weigeren, hoe gaarne ik u ook
verzeker dat ge de hand niet tot eene oneer
lijke handeling leentik vorder niets dan
hetzelfde vertrouwen, dat uw overleden vader
in mjj gesteld h eft. Kunt en wilt ge het mjj
schenken
De vreemdeling had deze woorden op ver
zoekenden toon gezegd. Albert antwoordde
zonder overleg
Ik geloof dat ik dit kan en mag doen;
Wat aan den vader mogeljjk en geoorloofd
waB, zal ook de zoon wel kunnen en mo-
gen.
God beloone er u voor, mg'n jonge
vriend 1
[Wordt vsroolgi.)
- -D-DTTO ntltJ A TMTPUmPWtPTinW
ABONNEMENTSPBIJB
9
PBIJS DEB ADVBBTBNTIEN.
